Đọc báo Pháp – 04/05/2020
Covid-19: Những nạn nhân vô hình của thống kê – Tú Anh
Trung Quốc muốn tranh đoạt vai trò lãnh đạo thế giới, Bắc Kinh tung chiến dịch ngoại giao chó sói “chiến lang” tự khoác chiếc áo cứu nhân độ thế. Hàng ngàn cái chết vô hình của virus corona trên thế giới. Pháp có hết bị phong tỏa vào ngày 11/05/2020? Đó là những tựa đập vào mắt độc giả trên các tờ báo Paris 04/05/2020.
Còn đúng một tuần, giai đoạn một tái lập sinh hoạt bình thường tại Pháp bắt đầu. Với tựa lớn « Một tuần lễ đầy thách thức » Les Echos lo ngại các khâu chuẩn bị chưa hoàn tất, dân chúng đi làm là cơ hội tốt cho siêu vi đi theo.
Le Figaro lo lắng: Còn một tuần là đến kỳ hạn mà hành pháp tỏ ra thận trọng khi tuyên bố có thể thay đổi quyết định vào giờ chót. Libération đánh dấu hỏi định hướng: phải chăng chính phủ che dấu tình trạng thiếu chuẩn bị trong khi dân chúng nô nức mong chờ được « sổ lồng » sau 8 tuần tù túng ? Nhật báo công giáo La Croix chú ý đến số phận di dân nhập cư bất hợp pháp, kêu gọi chính phủ Pháp noi gương Bồ Đào Nha hợp thức hóa tình trạng cư trú tạm thời để những người bất hạnh này được chăm sóc sức khỏe miễn phí trong cơn đại dịch.
Những nạn nhân « vô hình » : thiếu sót và cố ý
Trên thế giới, đại dịch SARS -CoV-2 đã lây nhiễm cho hơn ba triệu người tại 193 nước và giết chết 230.000 nạn nhân theo thống kê chính thức tính đến ngày 30/04/2020.
Tuy nhiên, con số này thấp hơn thực tế rất nhiều, theo điều tra của mạng lưới thông tín viên của Le Monde trên khắp địa cầu và của nhiều cơ quan truyền thông quốc tế.
Trung Quốc, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Hoa Kỳ, Nam Mỹ, châu Âu…. hàng chục ngàn người chết không được đưa vào thống kê chính thức. Các chế độ độc tài chủ ý che giấu bớt tác hại của đại dịch vì lý do chính trị, còn số liệu thu thập tại các nước dân chủ, muốn công khai, minh bạch nhưng vẫn chưa đầy đủ.
Còn tại các nền dân chủ phương Tây ? Theo chuyên gia siêu vi trùng học Bỉ Steven van Gucht, phải nhân lên 2 hoặc nhiều hơn nữa các số liệu chính thức ở các nước Tây phương.
Một trong những biện pháp cho phép thấy được thảm hoạ nhân mạng do Covid-19 gây ra là so sánh số người chết trong năm nay và số người từ trần trong những năm trước.
Đơn cử một vài trường hợp : Chỉ trong vòng bốn tuần, từ 16/03 đến 12/04, trang mạng EuroMOCO của giới chuyên gia dich tễ thống kê tất cả những người qua đời tại 24 nước châu Âu, do mọi nguyên nhân, ghi nhận 70.000 trường hợp cao hơn thống kê cùng thời gian.
Bao nhiêu nước tôn trọng yêu cầu của Tổ Chức Y tế Thế Giới : Ghi hết vào Covid-19 những người từ trần vì bị bệnh này gây ra, trực tiếp hay gián tiếp, thậm chí chỉ nghi ngờ ?
Chỉ có chính phủ Bỉ là ngay từ đầu mỗi ngày cộng hết số nạn nhân chết ở bệnh viện, nhà dưỡng lão và tại gia.
Còn Pháp, lúc đầu báo cáo không tính số nạn nhân ở các viện dưỡng lão. Cho đến nay, thiếu sót này được khắc phục nhưng vẫn chưa có thống kê bệnh nhân chết ở nhà. Thiếu sót của Đức là không làm xét nghiệm kiểm chứng người qua đời. Tại Hoa Kỳ, có đến 23% nạn nhân bị nghi nhiễm Covid-19 chết tại nhà nhưng do không xét nghiệm, nên nằm ngoài thống kê.
Tại châu Á, thống kê thắng dịch của Trung Quốc phải điều chỉnh thêm vào 1.300 nạn nhân nhưng vẫn còn thấp so với thực tế. Là đồng minh của Bắc Kinh mà Teheran, qua tuyên bố của phát ngôn viên bộ Y Tế, gọi « báo cáo thắng dịch của Trung Quốc một trò đùa mang vị đắng ». Bản thân Iran, số liệu chắc cũng không đúng sự thật : Teherran nhìn nhận có 6.000 ca tử vong trong khi hai nhà nghiên cứu Iran làm việc tại Mỹ, tính từ ca đầu tiên cho đến ngày 20/03 là 15 ngàn.
Trường hợp Indonesia : chính thức có 84 nạn nhân Covid-19 tại Djakarta. Kiểm chứng với các nghĩa trang thủ đô, Reuters ghi nhận có 4.377 lễ an táng trong tháng 3, nhiều gấp 40% so với thống kê của mọi tháng tính từ đầu năm 2018.
Bệnh viêm phổi thường ?
Xem xét thống kê ở Nga, Le Monde phát hiện một số sự kiện bất bình thường : hai nạn nhân siêu vi corona chết ngày 13 và 14/03 đột nhiên bị thay tên bệnh khác. Từ tháng 01 đến nay, số người chết vì « viêm phổi » ở Matxcơva đột nhiên tăng vọt nhưng theo các nhân chứng cho biết tại nhiều địa phương, trên giấy khai tử ghi tên bệnh khác.
Paris- Bắc Kinh, « mối quan hệ nguy hiểm »
Trong nhãn quan Tây phương, uy tín của chế độ Cộng sản Trung Quốc đã tiêu tan. Với bài nhận định « Pháp-Trung, mối quan hệ nguy hiểm », Le Figaro một lần nữa đặt câu hỏi : Phải chăng siêu vi corona xuất phát từ một trong những phòng thí nghiệm ở Vũ Hán? P2 hay P3 ?
Nếu đúng vậy thì có nên bán công nghệ khoa học cho Trung Quốc hay không ? Tại sao chơi với những kẻ không tôn trọng, không cùng thang giá trị với mình ? Tại sao lại chuyển giao công nghệ nhạy cảm cho họ ?
Một nhà ngoại giao Pháp trả lời : Tại vì chúng ta sợ Trung Quốc. Nhưng sau đại dịch, chính sách ngoại giao của Pháp phải thay đổi, theo trực giác sinh tồn, ưu tiên giao thương với những quốc gia có cùng chung chuẩn mực và giá trị đạo lý, đó là các nước châu Âu khác, Hoa Kỳ, Nhật, Úc. Con đường bảo vệ quyền lợi quốc gia.
Tập Cận Bình đọ sức với thế giới
Le Monde dành một bài dài về thái độ hung hăng của đảng Cộng sản Trung Quốc : Tập Cận Bình đọ sức với cả thế giới bằng chiến lược « chó sói ngoại giao » hung hăng. Nhưng đó là con dao hai lưỡi. RFI tiếng Việt đã tóm lược « chiến lược lang chiến » của Trung Quốc trên Le Point trong mục Điểm Tuần Báo vào cuối tuần qua, xin bổ sung một số phản ứng khác.Với con sói đầu đàn là Vương Hỗ Ninh, lý thuyết gia, có tên rất kêu « chủ nhiệm Ủy ban xây dựng văn minh tinh thần trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc », phe diều hâu triển khai một chiến lược tuyên truyền thô bạo vừa tạo ấn tượng là kẻ hào hiệp vừa chuẩn bị đoạt vị thế của Mỹ trong tương lai.
Tập Cận Bình cầm dao hai lưỡi không khéo tự cắt vào tay. Trước hết, xã hội Hoa lục không ngây thơ tin vào lời tuyên truyền của chế độ. Người dân Trung Quốc là những người đầu tiên nghi ngờ có bàn tay con người dính dáng với cội nguồn con virus. Cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng, người báo động dịch bệnh ở Vũ Hán từ tháng 12/2019 trước khi bị chế độ đàn áp bịt miệng, đã gây dấu ấn trong tâm khảm người dân Hoa lục. Thứ hai, giới cán bộ lão thành cũng tỏ ra lạnh nhạt với luận điểm tuyên truyền của phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Triệu Lập Kiên, người cáo buộc lính Mỹ đem siêu vi corona vào Trung Quốc.
Thôi Thiên Khải, đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ chỉ trích : đây là một tuyên bố tai hại, chẳng giúp ích được ai. Giáo sư Shi Zhan, giám đốc Trung Tâm Ngoại Giao, nơi đào tạo nhiều nhà ngoại giao Hoa lục khuyến cáo : Ngoại giao lang chiến không thể lâu dài và chỉ làm hại, làm Trung Quốc bị cô lập. Tây phương sẽ bỏ Trung Quốc, sẽ đem công kỹ nghệ chiến lược về nước. Trung Quốc, do còn thua kém trong các ngành khoa học tiên tiến, sẽ bị tụt hậu.
Tiên hạ thủ vi cường
Thế thì vì sao Bắc Kinh gây gổ để làm gì ? Chuyên gia Pháp François Godment lý giải : Giới ngoại giao Trung Quốc hạ thủ trước tại vì họ có điều gì khó nói cần phải che giấu.
Bắc Kinh sợ phải trả lời một số câu hỏi khó trong đó có câu hỏi về nguồn gốc siêu vi gây đại dịch cho cả thế giới. Le Monde cũng dành một trang phỏng vấn nữ chuyên gia Alice Ekman, phụ trách châu Á tại Viện Nghiên Cứu An Ninh Liên Hiệp Châu Âu, tác giả quyển sách Rouge vif. L’idéal communiste chinois – Đỏ thắm. Lý tưởng Cộng sản Trung Hoa : mục tiêu của Bắc Kinh là muốn ở thế tranh đua vị thế siêu cường của Mỹ. Nhưng hai cái gai cần phải nhổ trong mắt Tập Cận Bình là Hồng Kông và Đài Loan.
Tin tổng hợp
AFP) – Afghanistan : Một căn cứ quân sự bị Taliban tấn công.
Tối Chủ Nhật, 03/05/2020, một xe tải nhẹ có cài bom đã phát nổ ngay cổng vào khu căn cứ quân sự ở tỉnh Helmand, nơi đồn trú của khoảng 150 binh sĩ và cơ quan tình báo. Ít nhất có 18 người chết và một người bị thương, theo như thông tin từ một nhân viên tình báo. Quân nổi dậy Taliban hôm nay 04/05/20200 lên tiếng nhận trách nhiệm vụ việc. Bất chấp thỏa thuận ký kết ngày 29/02/2020 giữa Hoa Kỳ và phe Taliban, chính quyền Afghanistan hai tháng gần đây tiếp tục gánh lấy những thiệt hại nặng nề.
(AFP) – Liên Hiệp Châu Âu cho phép chính phủ Pháp hỗ trợ Air France.
Ủy viên châu Âu phụ trách Cạnh tranh, Margrethe Vestager, trong một thông cáo ngày 04/05/2020 giải thích : « Quyết định bảo lãnh và sự hỗ trợ tài chính từ chính phủ Pháp trị giá 7 tỷ euro sẽ giúp cho Air France có được nguồn tài chính mà hãng này cần khẩn cấp để chống chọi với những tác động do đại dịch Covid-19 gây ra. »
(AFP) – Giáo hoàng danh dự Benedicto XVI than phiền bị « kiểm duyệt ».
Cựu giáo hoàng, nay 93 tuổi cho rằng ông là nạn nhân của việc « cố tình bóp méo sự thật » trong một tác phẩm đề tựa « Benedicto XVI – Một cuộc đời ». Tập sách bao gồm một số đoạn phỏng vấn, theo như một số trích đoạn được đăng trên báo chí Đức. Vẫn theo vị giáo hoàng danh dự này, ông không muốn « bình luận, phân tích những lý do thật sự vì sao người ta muốn bóp nghẹt tiếng nói » của ông tại một đất nước mà Giáo Hội Công Giáo hiện được cho là do những giáo sĩ có tư tưởng cải cách lãnh đạo, thường xuyên chỉ trích ông về những lập trường của ông đối với đạo Hồi và nhất là về việc hôn nhân đồng tính.
(AFP) – Virus corona : Thủ tướng Canada do dự có nên gởi con đi học lại.
Trả lời câu hỏi đài Radio-Canada ngày 03/05/2020, thủ tướng Trudeau thừa nhận rằng « đây sẽ làm một quyết định cực kỳ khó khăn cho rất nhiều bậc phụ huynh ». Trường công lập ở Ontario mà ba đứa con của ông đang theo học trong sắp tới sẽ chưa thể mở cửa lại.
(AFP) – Venezuela phá vỡ mưu toan « xâm nhập từ biển ».
Chính quyền Caracas ngày 03/05/2020 khẳng định phá tan âm mưu « xâm lược từ đường biển » của quân đánh thuê đến từ Colombia. Nhóm quân « xâm lược » này bị cáo buộc mưu toan « ám sát » các lãnh đạo chính phủ xã hội chủ nghĩa và xúi giục đảo chính chống lại tổng thống Nicolas Maduro. Toàn bộ số lính đánh thuê này đã bị quân đội Venezuela bắn hạ hoặc bắt giữ.
(RFI) – Ấn Độ bắt đầu tiến trình dỡ bỏ phong tỏa theo từng giai đoạn.
Quốc gia đông dân thứ hai trên thế giới đã dỡ bỏ kể từ sáng nay, 04/05/2020, một số hạn chế nhất định được áp dụng nhằm ngăn chặn dịch Covid-19. Nền kinh tế lớn thứ năm trên thế giới trong sáu tuần qua đã hoàn toàn đóng cửa. Các biện pháp phong tỏa đó có lẽ đã góp phần giúp Ấn Độ thoát khỏi thảm họa. Từ đầu dịch đến nay, cường quốc khoảng 1,3 tỷ dân này ghi nhận gần 1.400 ca tử vong và hơn 42.000 ca nhiễm.
http://www.rfi.fr/vi/t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p/20200504-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p
Điểm tin thế giới sáng 4/5:
Pompeo nói Trung Quốc lây bệnh cho thế giới;
Mỹ-Anh sắp đàm phán thương mại
Minh Hòa
Mục Điểm tin thế giới sáng thứ Hai (4/5) của Đại Kỷ Nguyên có những tin chính sau:
Ngoại trưởng Mỹ: ‘Trung Quốc có lịch sử lây bệnh cho thế giới’
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo hôm Chủ nhật (3/5) nói rằng việc Bắc Kinh che giấu dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19) là “thủ đoạn bóp méo thông tin kinh điển của Đảng Cộng sản Trung Quốc”.
“Tôi nghĩ rằng hiện giờ cả thế giới đều thấy và nhớ rằng Trung Quốc có lịch sử lây bệnh cho thế giới và vận hành các phòng thí nghiệm không đạt tiêu chuẩn”, ông Pompeo phát biểu trong chương trình “This Week” của ABC. (Chi tiết)
Chính quyền Maduro cáo buộc Colombia xâm lược Venezuela
Chính quyền Nicolas Maduro cáo buộc Colombia đã tiến hành một cuộc xâm lược trên biển mang tính chất khủng bố đối với Venezuela.
Theo Fox News, Phó Chủ tịch Đảng Xã hội Chủ nghĩa Thống nhất Venezuela nói với các phóng viên địa phương rằng lực lượng của ông đã giết chết 8 người đàn ông cố gắng tiến vào thành phố cảng La Guaira, và bắt giữ thêm 2 người khác, trong đó có 1 người là nhân viên chống ma túy của Mỹ.
Theo BBC, ông Maduro thường cáo buộc những kẻ thù cố gắng lật đổ ông với sự hậu thuẫn của Mỹ. (Chi tiết)
Mỹ-Anh sắp đàm phán hiệp định thương mại tự do
Hoa Kỳ và Anh Quốc sẽ tiến hành đàm phán về một hiệp định thương mại tự do giữa hai nước vào thứ Ba (5/5), theo Politico.
Trang tin cho biết Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Anh Quốc Liz Truss sẽ tổ chức một cuộc gọi video với Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer, cùng với khoảng 100 quan chức từ cả hai phía. Vòng đàm phán đầu tiên dự kiến kéo dài hai tuần. Các vòng tiếp theo sẽ được tổ chức vào khoảng 6 tuần một lần.
Tổng thống Tanzania nghi ngờ bộ kít xét nghiệm COVID-19
Tổng thống Tanzania, ông John Magufili nghi ngờ chất lượng của các bộ kít xét nghiệm COVID-19, sau khi những dụng cụ này báo dương tính đối với các mẫu phẩm từ dê và quả pawpaw, một loại quả trông giống xoài nhưng có vị tựa như quả đu đủ.
Ông Magufuli nói: “Có điều gì đó đang xảy ra. Hồi trước tôi đã nói chúng ta không nên thừa nhận rằng mọi viện trợ đều là tốt đẹp cho nước ta”. Tổng thống cho biết chính phủ của ông sẽ điều tra về các bộ kít này.
Trường công Sydney đóng cửa vì COVID-19
Một trường công ở Sydney đã phải đóng cửa sau khi một học sinh của ngôi trường này dương tính với COVID-19, theo SBS News. Trường Warragamba mới chỉ mở cửa trở lại được vài ngày sau thời gian đóng cửa để phòng tránh dịch viêm phổi Vũ Hán.
Điểm tin thế giới 4/5:
Người đào tẩu Triều Tiên xin lỗi
vì đánh giá không đúng về sức khỏe Kim Jong Un
Mục Điểm tin thế giới chiều thứ Hai (4/5) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Người đào tẩu Triều Tiên xin lỗi vì đánh giá không đúng về sức khỏe của Kim Jong Un
Tờ Korea Herald cho biết, 2 người sinh ra ở Triều Tiên được bầu chọn làm nhà lập pháp ở Hàn Quốc đang gặp rắc rối, sau khi lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un xuất hiện trước công chúng hôm 2/5, trái với bình luận trước đó của họ.
Hôm nay, ông Thae Gu-min đã xin lỗi vì lời đánh giá không chính xác của ông về sức khỏe của Kim Jong Un, 2 ngày sau khi truyền thông Triều Tiên công bố những bức ảnh nhà lãnh đạo trông có vẻ khỏe mạnh. Ông Thae Gu-min (tên cũ là Thae Yong Ho), cựu phó đại sứ Triều Tiên tại Anh đào tẩu sang Hàn Quốc năm 2016. Ông đã tuyên bố rằng tình trạng của Kim có thể nghiêm trọng tới mức không đi lại được.
Ông Ji Sung-ho, một người đào tẩu khác đã được bầu vào quốc hội, hôm 1/5 trong một cuộc phỏng vấn ông nói rằng ông chắc chắn “99%” Kim đã chết hoặc trong tình trạng nguy kịch khi trích “các nguồn tin không thể tiết lộ”.
Trung Quốc, Nga lợi dụng đại dịch Covid-19 để gây ảnh hưởng tại châu Âu
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper hôm thứ Hai (4/5) nói rằng, Bắc Kinh và Moscow đang lợi dụng tình trạng khẩn cấp do đại dịch Covid-19 gây ra để gây ảnh hưởng tại châu Âu, theo Reuters.
Khi được phóng viên tờ La Stampa hỏi về việc liệu Trung Quốc và Nga có đang cố gắng gây ảnh hưởng tại Ý bằng cách gửi cứu trợ hay không, ông Esper cho biết: “Mỹ nhận thức rằng một số quốc gia sẽ cố gắng tận dụng đại dịch này để đầu tư vào ngành công nghiệp và cơ sở hạ tầng quan trọng, có ảnh hưởng về an ninh trong dài hạn”.
“Các đối thủ tiềm năng gần như chắc chắn sẽ cố gắng sử dụng lợi thế của họ để đưa ra các đề xuất vì lợi ích riêng và tạo ra chia rẽ tại NATO và Châu Âu”, vị bộ trưởng quốc phòng Mỹ nói. “Huawei và mạng 5G là những minh chứng quan trọng về những hành động gây hại của Trung Quốc”.
Nổ súng ở biên giới liên Triều: Mỹ cho là do ‘sơ ý’
Việc các binh sĩ Triều Tiên nổ súng về phía biên giới với Hàn Quốc có thể là do sơ ý, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói hôm qua (3/5).
“Chúng tôi nghĩ rằng phía Triều Tiên nổ súng do sơ ý”, tờ Reuters dẫn lời ông Pompeo.
Các binh sĩ Triều Tiên và Hàn Quốc ngày 2/5 đã có cuộc đụng độ bằng súng ở khu vực phi quân sự ở biên giới. Sự cố xảy ra ngay khi lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un vừa xuất hiện trở lại sau gần 20 ngày không lộ diện trước công chúng. Hàn Quốc cũng nghiêng về quan điểm Triều Tiên không chủ ý.
Thị trường chứng khoán và giá dầu giảm khi Mỹ – Trung phát sinh căng thẳng vì Covid-19
Thị trường chứng khoán và giá dầu sụt giảm trong phiên giao dịch ngày 4/5, trước những căng thẳng phát sinh giữa Mỹ – Trung về nguồn gốc virus corona, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại mới.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết trong hôm 3/5 rằng đã có “một số lượng đáng kể bằng chứng cho thấy virus xuất hiện từ một phòng thí nghiệm ở thành phố Vũ Hán miền trung Trung Quốc”. Ông Pompeo không cung cấp bằng chứng cho nhận định này.
Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc đăng một bài xã luận nói rằng ông đã bị “lừa gạt” và kêu gọi Mỹ đưa ra chứng cứ.