Điểm Báo Pháp – 10-3-2016

Ngày 11/03/2016, tròn năm năm ngày xảy ra tam tai sóng thần-động đất-hạt nhân tại Fukushima Nhật Bản. Đã năm năm trôi qua, cuộc sống tại các làng xung quanh khu vực thảm họa hồi phục chậm chạp, bất chấp các chiến dịch tẩy nhiễm xạ. Trong khi đó, những người «chạy nạn hạt nhân» vẫn đối mặt với thái độ thù hằn của người dân ở những thành phố tiếp nhận lân cận chỉ vì ganh tỵ những khoản hỗ trợ mà người chạy nạn được hưởng. Libération và Les Echos gần như cùng lấy làng Naraha làm ví dụ minh họa cho bài viết, lần lượt qua hai tựa đề «Naraha, ngôi làng muốn hồi sinh từ chất phóng xạ» và «Những người trở về từ Fukushima».

Theo cả hai nhật báo này, chính phủ Nhật Bản đã cam kết ngay từ năm 2011 trả lại cho các cư dân của 12 ngôi làng bị sơ tán. Các vùng đất này đang từ từ mở lại, nhưng vẫn còn vất vả thu hút các ứng viên hồi hương. Theo ước tính, một khi công tác tẩy rửa nhiễm xạ hoàn thành, với sự nỗ lực của hơn hàng ngàn con người, chi phí cho các chiến dịch này sẽ lên đến 50 tỷ euro. Les Echos cho biết là để mang lại tương lai cho khu vực này, chính quyền Tokyo cam kết nhiều hỗ trợ và việc làm, chủ yếu trên công trường tháo dỡ khu trung tâm khai thác hạt nhân.

Libération đặc biệt có bài phỏng vấn dài với cựu thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan, người điều hành chính phủ ngay thời điểm xảy ra thảm họa hạt nhân. Từ một người rất ủng hộ hạt nhân, nay ông lên tiếng tố cáo sự không minh bạch của Tepco, cơ quan chủ quản của nhà máy hạt nhân bị tai nạn Fukushima. Ông cũng kêu gọi chuyển sang sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo.

Tchernobyl, Three Miles Island hay Tokaimura: Ba hình ảnh khó quên

Nhắc lại thời điểm nhận được hung tin, ông Naoto Kan vẫn còn nhớ đến cảm giác lạnh xương sống khi ấy. Ông hiểu được rằng tình hình rất nghiêm trọng. Tuy không phải là một chuyên gia hạt nhân, nhưng với các kiến thức về vật lý, các thông tin về các vụ tai nạn hạt nhân mà ông đọc qua như Tchernobyl (1986), Three Miles Island (Mỹ, 1979) hay loạt sự cố Tokaimura (Nhật Bản, 1999) cũng đủ giúp cho ông hiểu được những gì đang xảy ra tại Fukushima trầm trọng như thế nào.

Điều cựu thủ tướng Nhật Bản muốn nói đến ở đây là hành động giấu giếm thông tin của tập đoàn Tepco. Cho đến nửa đêm ngày xảy ra tai nạn, Tepco vẫn thông báo có nước trong các lò phản ứng. Người ta đã không biết được là thiết bị dò mực nước đã không còn hoạt động nữa và nước đã bắt đầu bốc hơi.

Giờ thì ai cũng biết là, ngay từ lúc 17-18 giờ chiều, các thanh nhiên liệu bắt đầu nóng chảy và các bể chứa đã bị thủng từ lúc 20 giờ. Như vậy là tai nạn đã thật sự xảy ra 5-7 tiếng đồng hồ sau trận động đất chứ không phải là ba ngày sau như mọi người vẫn tưởng.

Ông nhớ lại khi xảy ra vụ nổ tại các lò phản ứng 1,2,3,4, ông đã lập tức nghĩ ngay đến việc phải di tản dân ra khỏi một vùng rộng lớn với một bán kính đến 200 km, kể cả thủ đô Tokyo. Điều đó cũng đồng nghĩa với gần 50 triệu dân phải được sơ tán.

Tepco vẫn duy trì “văn hóa giấu giếm”

Cho đến ngày xảy ra thảm họa, cựu thủ tướng nói thật lòng với phóng viên Libération ông vẫn còn ủng hộ sử dụng năng lượng hạt nhân. Chỉ đến khi ông nhận được bản báo cáo khoa học đưa ra kịch bản tồi tệ nhất thì ông nhận thức được rằng hạt nhân là vô cùng nguy hiểm. Kể từ đó, ông quyết định chuyển hướng, cho rằng có lẽ không nên sử dụng năng lượng hạt nhân, do các rủi ro, mức độ thiệt hại có thể sẽ còn lớn hơn là một cuộc chiến tranh thế giới.

Giờ đây, cựu thủ tướng Nhật Bản cực lực phê phán “văn hóa giấu giếm” của tập đoàn Tepco. Ai cũng biết rằng tập đoàn này có một hệ thống hội thảo video hoạt động 24/24 với Fukushima Daichi. Nhưng cho đến ngày hôm nay, tập đoàn này cũng chỉ “nhả” những phần thông tin nào có lợi cho họ. Nhiều đoạn trích đã không được phát ra và những gì xảy ra trong 24 giờ đầu tiên đã không được công bố. Tepco cho đến giờ vẫn tiếp tục giấu giếm điều gì đó.

Cuối cùng, cựu thủ tướng Nhật Bản nghĩ rằng đất nước Phù Tang này vẫn có thể đi lên mà không cần năng lượng hạt nhân. Bởi lẽ, đất nước sở hữu nhiều nguồn năng lượng thiên nhiên: nắng, gió, sinh học… Cho đến hiện nay, con người cũng chỉ mới khai thác được có một phần nhỏ năng lượng mặt trời. Tương lai rộng mở, với các khả năng kỹ thuật-công nghệ, và cả thế giới có thể tự cung tự cấp nguồn năng lượng sạch cho chính mình.

Pháp biểu tình chống cải cách luật lao động

Nghiệp đoàn lao động và sinh viên biểu tình trên khắp nước Pháp ngày hôm qua (09/3/2016) là thời sự chính trên các trang báo lớn sáng nay. Libération đăng tấm ảnh lớn giới trẻ đi đầu đoàn biểu tình đề tựa: “Luật lao động: Lời cảnh báo”.

Hơn 200.000 người đã xuống đường trên khắp nước Pháp chống lại dự thảo luật El Khomri, từ Rennes cho đến Toulouse, từ Lille cho đến Paris. Một sự huy động đông đảo, nhất là các nữ học sinh và nữ sinh viên đang gây áp lực lên tổng thống François Hollande và thủ tướng Manuel Valls. Nhật báo thiên tả này tự an ủi khi thấy là đợt biểu tình này cũng “khá thành công”. Tuy chưa phải là một “trận sóng thần” như mong đợi nhưng chí ít cũng là một “cơn sóng nhỏ”, gióng lên hồi chuông báo động cho chính quyền.

Le Figaro, không có cùng quan điểm với Libération, nhận định: “Cuộc biểu tình nửa vời chống lại luật El Khomri”. Với tờ báo thiên hữu này, con số trên chưa đủ cho thấy người dân hay giới trẻ đang từ chối lại dự luật này, theo như đánh giá của bộ trưởng chuyên trách Quan hệ với Nghị viện, ông Jean-Marie Le Guen, được Le Figaro trích dẫn. Các nghiệp đoàn dự trù một ngày biểu tình mới 17/3, một đợt thử mới trước một đợt tổng đình công lớn vào cuối tháng này.

Trước tình hình này, chính phủ có phản ứng ra sao? Nhật báo kinh tế Les Echos trên trang nhất cho hay: “Luật lao động: Hollande sẵn sàng nhượng bộ”. Quan ngại sinh viên biểu tình rầm rộ, chính phủ nhận thấy rằng phải có những thay đổi đáng kể trong dự thảo.

Pháp xác định thủ phạm vụ tấn công khủng bố thứ 4

Trong lĩnh vực an ninh, Le Monde trên trang nhất cho biết “Những bí ẩn vụ tấn công khủng bố thứ 4”. Hai người giả danh dân tị nạn đã bị bắt giữ tại Áo, đã từng có liên lạc với nhóm tổ chức tấn công khủng bố 13/11/2015 tại Paris.

Một tháng sau vụ khủng bố đẫm máu 13/11 tại Paris, hai người xin tị nạn mang hộ chiếu giả Syria đã bị bắt giữ tại Áo, ngày 10/12/2015, tại một trại tị nạn. Nhiều yếu tố đã khiến các nhà điều tra Pháp nghi ngờ họ có liên hệ với các thủ phạm vụ tấn công khủng bố.

Phải chăng cả hai người này là thủ phạm vụ khủng bố thứ 4 tại Paris trong đêm đó hay chỉ là đầu não nằm chờ thời để kích hoạt tại Đức? Nội dung chính xác nhiệm vụ của hai người này là gì hiện vẫn chưa rõ. Thế nhưng, bất chấp những lời dối trá được lặp đi lặp lại trong suốt thời gian bị câu lưu, các nhà điều tra của cục an ninh quốc nội Pháp cuối cùng cũng đã phát hiện ra được nhân thân thật sự của họ và làm sáng tỏ được mối liên hệ của hai người này với đồng bọn trong vụ tấn công khủng bố 13/11/2015.

Theo các nguồn tin của Le Monde, người đầu tiên mang tên giả là Faisal A., trên thực tế tên thật là Muhammad U, gốc Pakistan, 22 tuổi, được xem như là “chuyên gia chất nổ” cho cả hai nhóm thánh chiến cực đoan pendjabis.

Pháp tập luyện đối phó với khủng bố mùa Euro 2016

Cũng liên quan đến an ninh, Le Figaro cho biết để chuẩn bị cho “Euro 2016: Pháp tăng cường tập huấn để đối phó với các vụ khủng bố”. Ngoài việc phải đề phòng các vụ tấn công bằng súng AK hay bom tự chế, chính phủ Pháp cũng phải đối phó tình huống di chuyển đám đông hay tình trạng các cổ động viên bạo động.

Chưa đầy ba tháng nữa là đến mùa giải Euro 2016 diễn ra trên đất Pháp, kéo dài từ ngày 11/6 đến ngày 10/7. Các lực lượng an ninh đã phải lên kế hoạch tỉ mỉ để bảo vệ sự kiện thể thao trọng đại này, vốn dĩ được xem là đầy “rủi ro cao”.

Trong suốt một tháng đó, tổng cộng có đến 51 trận đấu diễn ra tại 10 thành phố. Theo dự đoán, phải có đến khoảng 2,5 triệu cổ động viên tại các sân vận động. Các chiến lược gia của bộ Nội vụ nhắm tới một kịch bản tồi tệ nhất các tên khủng bố sẽ tận dụng cơ hội này để khuếch trương thanh thế. Bóng ma một vụ tấn công đẫm máu khác do Daech tiến hành đang ám ảnh tâm trí mọi người.

Tụy nhân tạo: Cứu tinh cho người bị tiểu đường?

Các bác sĩ Pháp đề xuất một giải pháp điện tử cho phép những người mắc chứng tiểu đường cân bằng tốt hơn lượng đường trong máu. Thông tin này được nhật báo Công giáo La Croix loan báo qua bài viết đề tựa: “Tuyến tụy nhân tạo rất có thể cải thiện được cuộc sống thường nhật của người bị tiểu đường”.

Theo mô tả của La Croix, với kích cỡ của một chiếc smartphone, Diabeloop được dán chặt trên bụng người bệnh. Nhờ vào Bluetooth, chiếc máy này được kết nối với một loại điện thoại thông minh đặc biệt mà bệnh nhân để trong túi. Cả hệ thống này vận hành theo một “vòng khép kín”. Thiết bị điện tử sẽ đo mức độ đường trong máu và ra lệnh trực tiếp đến ống tiêm insulin với một liều lượng tương ứng.

Dụng cụ y khoa này hiện đang được thử nghiệm tại 10 bệnh viện lớn của Pháp. Theo các nhà sáng chế, dụng cụ y khoa này có thể giúp “tránh được từ 1.000 cho đến 10.000 ca nhập viện mỗi năm”. Thiết bị này dành cho những người mắc bệnh tiểu đường type I hay phải dùng đến insulin. Nếu mọi việc tốt đẹp, thiết bị sẽ được tung ra thị trường châu Âu vào cuối năm 2017.

Agatha Christie bí ẩn

Trong quyển tiểu thuyết tự sự của mình, nữ hoàng truyện trinh thám Agatha Christie có một đoạn biến mất 11 ngày. Chuyện gì đã xảy ra trong 11 ngày đó, cho đến giờ vẫn là điều bí ẩn. Nhưng nay bí mật này đã được khám phá nhờ nhà văn Brigitte Kernel. La Croix giới thiệu đến độc giả tác phẩm: “Agatha Christie, chương mục bị biến mất”.

Tác phẩm dày 274 trang sẽ hồi phục lại giai đoạn biến mất bí ẩn của nữ hoàng truyện trinh thám. Những ai đã đọc qua quyển tự sự của bà, đều biết rằng cuối năm 1926, lúc ấy chỉ mới 36 tuổi và đã có những thành công đầu tiên, nhưng Agatha Christie đã cảm thấy mệt mỏi về sự hiện diện của mình.

Người mẹ yêu quý nhất mà bà gắn chặt như hình với bóng đã qua đời. Chồng bà, tướng Archibald Christie đánh lừa bà trong nhiều tháng liền với một cô thư ký. Thậm chí ông còn đề nghị ly dị để có thể được bay nhảy cùng cô thư ký. Còn cô con gái duy nhất, lúc ấy 7 tuổi thì cũng ngả theo cha. Hơn bao giờ hết bà cảm thấy cô độc, và như bị gạt ra bên ngoài.

Thế rồi đêm 3/12 bà đột nhiên biến mất khỏi ngôi nhà gia đình tại Sunningdale, một ngôi làng ở phía nam Luân Đôn. Bà quyết định sẽ biến mất hoàn toàn. “Nữ hoàng trinh thám” đã dự tính hết cho án mạng sau cùng, án mạng duy nhất không mang chút viễn tưởng: bà sẽ phóng xe hết tốc độ, chiếc Morris Cowley bóng lẫy, xuống hồ Silent Pool và ngoan ngoãn đợi chờ xe và người cùng chìm xuống đáy hồ.

Trong dự án chết người đó, bản án sẽ dành cho chồng và cho sự đoạn tuyệt tình máu mủ một phần. Nhưng ai cũng biết vụ tự tử đó không hề diễn ra vì ai cũng biết rằng thân mẫu của Miss Marple và thám tử tư Hercule Poirot sống đến 80 tuổi.

Dựa vào nhiều yếu tố được biết đến để có thể chìm trong trạng thái tâm lý bị xáo động của Agatha Christie, nhà văn Brigitte Kernel đã tái hiện lại hành trình huyền hoặc đó của bà với một giọng văn đầy sự khôi hài, hóm hỉnh.