Ðiểm Báo Pháp – 9/2/22
Trung Quốc: Kẻ phá hoại đa dạng sinh học và vét cạn tài nguyên các đại dương
Trang nhất báo Pháp ra ngày hôm nay 09/02/2022 đều mỗi tờ một vẻ, chủ yếu đề cập đến các vấn đề kinh tế, chính trị và xã hội tại Pháp. Tuy nhiên, nội dung các bài bên trong lại xoay quanh hai sự kiện chính: Chuyến “đông du” của tổng thống Pháp vừa kết thúc hôm qua, và nhất là thượng đỉnh quốc tế về đại dương One Ocean Summit mở ra kể từ hôm nay tại thành phố cảng Brest ở miền tây nước Pháp.
Libération đã dành cho hội nghị về đại dương một hồ sơ quan trọng được giới thiệu ngay trên trang nhất bằng một hàng tựa nhỏ: “One Ocean Summit: Đáy biển biện minh cho phương tiện” – Les fonds justifient les moyens – mô phỏng thành ngữ Pháp quen thuộc “La fin justifie les moyens”, thường được dịch là “Cứu cánh biện minh cho phương tiên”.
Libération: Biển khơi kích thích lòng ham muốn
Trong bài phân tích: “One Ocean Summit: Biển khơi, một vùng ‘đất’ không được biết đến”,
nhật báo thiên tả Pháp cho rằng hội nghị thượng đỉnh tại Brest hy vọng
thúc đẩy được việc sớm thông qua một hiệp ước nhằm bảo vệ và quản lý
tình trạng đa dạng sinh học của các vùng biển nằm ngoài phạm vi quyền
tài phán quốc gia. Đây là những khu vực bao phủ gần một nửa bề mặt của
Trái Đất, nơi mà các nguồn tài nguyên, phần lớn vẫn chưa được biết rõ,
ngày càng kích thích lòng ham muốn.
Libération cũng phỏng vấn nhà
địa chất học Pháp Ewan Pelleter thuộc viện nghiên cứu biển Ifremer,
người sẽ tiến hành một chuyến đi thứ hai nhằm khám phá đáy biển sâu ở
vùng Bắc Đại Tây Dương vào tháng Bảy tới đây. Nhà nghiên cứu này cũng sẽ
sử dụng chiếc tàu ngầm nhỏ Nautile đã từng được dùng vào năm 1987 để
khảo sát chiếc du thuyền Titanic bị chìm dưới đáy biển. Nhóm của ông sẽ
tìm cách xác định các nguồn khoáng sản tiềm tàng và quan sát tình trạng
đa dạng sinh học của vùng này.
Trả lời nhật báo Pháp, chuyên gia
Pelleter giải thích: “Hiện vẫn rất khó biết được nguồn tài nguyên thực
thụ nắm dưới đáy biển sâu”.
Bản cáo trạng nhắm vào đội tàu đánh cá Trung Quốc
Đáng
chú ý nhất trong hồ sơ của báo Libération là một bản cáo trạng nhắm vào
đội tàu đánh cá khổng lồ của Trung Quốc mang tựa đề: “Trên biển cả, Bắc
Kinh đánh bắt hơi quá nhiều”.
Theo tờ báo, lợi dụng khôn khổ
pháp lý còn lỏng lẻo, và chính sách tài trợ đáng kể từ các cơ quan chức
năng, đội tàu đánh cá Trung Quốc, đông đảo nhất thế giới, đã góp phần
làm hủy hoại tình trạng đa dạng sinh học và làm cạn kiệt các nguồn thủy
sản. Libération nêu bật thía độ dối trá của Bắc Kinh, khẳng định rằng
đội tàu đánh cá biển khơi của họ chỉ có khoảng 2.500 chiếc, trong khi
một nghiên cứu gần đây cho rằng hạm đội này có thể có đến 17.000 tàu.
Một
ví dụ về mức độ tàn phá mà đội tàu cá Trung Quốc gây ra được tờ báo
nhắc lại: Từ tháng 7 đến tháng 8 năm 2020, hơn 300 tàu cá Trung Quốc đã
tập trung ở vùng biển quốc tế xung quanh khu bảo tồn biển được bảo vệ
của quần đảo Galápagos, nằm cách bờ biển Ecuador 1.000 km và được UNESCO
công nhận là Di Sản Thế Giới. Chỉ trong một tháng, đội tàu khổng lồ này
đã thực hiện không dưới 73.000 giờ đánh bắt, mang về hàng nghìn tấn
thủy sản, nhất là cá mực vốn rất cần thiết cho chế độ ăn của các loài bị
nguy cơ tuyệt chủng như rùa khổng lồ và cá mập đầu búa.
Tắt thiết bị định vị để tránh bị phát hiện
Theo
tổ chức phi chính phủ Oceana, tàu cá Trung Quốc đã ngừng kích hoạt các
thiết bị theo dõi của họ để không bị phát hiện. Theo Marla Valentine,
nhà phân tích về tệ nạn đánh bắt bất hợp pháp tại Oceana: “Nỗ lực
đánh bắt lớn và liên tục này của hạm đội Trung Quốc đe dọa quần đảo
Galápagos, đe dọa các giống loài hiếm hoi đang sinh sống tại đấy cũng
như tất cả những ai sống phụ thuộc vào nơi đó”.
Vấn đề đáng ngại hơn, theo nhà phân tích này, nằm ở chỗ vụ Galapagos chỉ là “chỉ
là phần nổi của tảng băng khi nói đến tác hại của đội tàu đánh cá biển
khơi khổng lồ của Trung Quốc đối với các đại dương của chúng ta”. Ở
các vùng biển khơi, chiếm 64% tổng diện tích biển và đại dương trên
hành tinh, Trung Quốc có thể hoạt động mà không bị trừng phạt do khung
pháp lý còn quá rời rạc.
Đối với Libération, việc tàu cá Trung
Quốc tăng cường các hoạt động ở các vùng biển xa xôi không phải là ngẫu
nhiên. Sau nhiều thập kỷ đánh bắt quá mức trong vùng đặc quyền kinh tế
của mình, đội tàu lớn nhất thế giới hiện phải đi xa hơn bao giờ hết để
bảo đảm an ninh lương thực cho khoảng 1,4 tỷ người, cũng như xuất khẩu.
Từ
Vịnh Guinea đến bán đảo Triều Tiên, đội tàu Trung Quốc đã di chuyển đến
những các vùng biển xa hơn, đôi khi làm cạn kiệt nguồn cá và đe dọa an
ninh lương thực của người dân ở các nước thu nhập thấp. Trong những năm
gần đây, Trung Quốc đã dệt mạng lưới của mình ở vùng Nam Thái Bình
Dương, nơi số lượng tàu treo cờ Trung Quốc đã tăng gấp 10 lần từ năm
2009 đến năm 2020, và ở khu vực Nam Đại Tây Dương.
Đội tàu có thể lên đến 17.000 chiếc !
Về
mặt chính thức, Trung Quốc đã báo cáo khoảng 2,26 triệu tấn cá đánh bắt
ở các vùng biển xa – tức là ở vùng biển khơi hoặc trong vùng đặc quyền
kinh tế của một nước khác – trong năm 2018, nhưng chỉ nêu rõ số lượng
loài và khu vực được đánh bắt đối với các loại được bán trên thị trường
Trung Quốc, tức là 40% tổng sản lượng khai thác.
Bắc Kinh khẳng
định đội tàu đánh cá biển khơi của họ có khoảng 2.500 tàu – vốn đã lớn
hơn rất nhiều so với Mỹ – nhưng một nghiên cứu gần đây của Viện Phát
Triển Hải Ngoại – Overseas Development Íntitute – cho biết Trung Quốc có
thể có tới 17.000 tàu. Trong số đó, ít nhất 1.800 tàu đánh cá, nhiều
tàu bị nghi ngờ dùng lưới kéo đáy, một kỹ thuật cạo đáy biển bị các tổ
chức phi chính phủ coi là có hại nhất đối với môi trường và khí hậu.
Đánh
bắt quá mức, nhắm vào các loài có nguy cơ tuyệt chủng, lao động cưỡng
bức… Trung Quốc được xếp hạng là quốc gia tồi tệ nhất trên thế giới theo
chỉ số đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không được kiểm soát năm
2021.
Dù Bắc Kinh đã quyết định kiểm soát chặt chẽ hơn hạm đội
của mình trong những năm gần đây, việc đánh bắt quá mức của Trung Quốc
tiếp tục góp phần làm mất đa dạng sinh học và cạn kiệt nguồn cung.
Pascal Ausseur, tổng giám đốc của Quỹ Nghiên Cứu Địa Trung Hải, giải
thích: “Các tàu nhà máy Trung Quốc hiện đã có mặt trên tất cả các vùng biển trên thế giới và cá thì không biết biên giới.”
TT Macron và con đường hòa giải giữa Nga và Ukraina
Hồ
sơ lớn thứ hai được tất cả các báo nêu bật dĩ nhiên là chuyến công du
Nga và Ukraina của tổng thống Pháp Emmanuel Macron vừa kết thúc hôm qua,
với kết quả nhìn chung là không mấy tốt đẹp do thái độ cứng rắn của
tổng thống Nga Vladimir Putin.
Le Monde đã dành tựa quan trọng thứ hai trên trang nhất cho sự kiện này, nói đến mục tiêu của tổng thống Pháp: “Giữa Mátxcơva và Kiev, Macron tìm đường hòa giải”.
Tờ báo nhắc lại rằng nguyên thủ Pháp đã nói chuyện với đồng nhiệm Nga
trong ròng rã 5 tiếng đồng hồ vào hôm 07/02, quyết đẩy mạnh con đường
ngoại giao để có được một thỏa hiệp từ Điện Kremlin.
Tờ bảo nhân
dịp này điểm qua quan điểm của các ứng viên tổng thống Pháp về Nga và
ghi nhận rằng cả hai đại diện cực hữu là Marine Le Pen và Eric Zemmour
đều thiên về Putin.
Kết quả chuyến công du: Chỉ thành công một nửa
Trong bài phân tích mang tựa đề châm biếm “Macron trở về sau chuyến thăm những người không phải là bạn bè”,
nhật báo thiên tả Libération đánh giá rằng các cuộc tiếp xúc với hai
tổng thống Putin và Zelensky không tạo ra bất kỳ tiến triển cụ thể nào
liên quan đến cuộc xung đột giữa hai nước. Tuy nhiên, theo tờ báo, tổng
thống Pháp đã trở về nước với một thành công nửa vời: Đối thoại tiếp sẽ
tiếp diễn giữa các bên.
Nhật báo Công Giáo La Croix cũng ghi nhận trong hàng tựa “Emmanuel Macron đóng vai trò là người hòa giải trên đường chéo góc Mátxcơva-Kiev“.
Theo tờ báo, ông Macron đã cho rằng có thể “thúc đẩy các cuộc đàm phán”
để thực hiện các thỏa thuận Minsk ở miền đông Ukraina, và phô bày thái
độ lạc quan về “các giải pháp cụ thể thiết thực” để giảm leo thang.
Như
đã nói ở trên, tựa lớn trang nhất các báo hôm nay rất đa dạng và chủ
yếu được dành cho các vấn đề liên quan đến nước Pháp, đặc biệt là mức
thâm thủng thương mại kỷ lục trong năm 2021 trên Le Figaro, và khả năng
hồi sinh mạnh mẽ của ngành năng lượng nguyên tử
Le Figaro: Ngoại thương Pháp tiếp tục bị “đắm”
Dưới hàng tựa lớn “Ngoại thương: Lý do một vụ “đắm tàu”,
Le Figaro ghi nhận sự kiênthâm hụt thương mại của Pháp đã tăng thêm vào
năm ngoái 2021 và đạt mức kỷ lục 84,7 tỷ euro,, thêm 20 tỷ so với năm
2020, một năm vốn đã rất đen tối đối với hoạt động ngoại thương.
Nước
Pháp bị tác hại từ sự gia tăng nhập khẩu, đặc biệt là năng lượng, nhưng
sự suy giảm cán cân thương mại này trước hết là hậu quả của việc các
công ty mất khả năng cạnh tranh: Thị phần của Pháp trong thương mại thế
giới tiếp tục giảm so với Đức, Ý và Tây Ban Nha. Để khôi phục khả năng
cạnh tranh, các liên đoàn công nghiệp lớn đang kêu gọi giảm mạnh thuế
sản xuất và tiếp tục cắt giảm các khoản đóng góp cho an sinh xã hội.
Tờ báo kinh tế Les Echos cũng quan tâm đến kinh tế Pháp, nhưng ghi nhận trong hàng tựa: “Hạt nhân: Kịch bản cho một cuộc hồi sinh lớn”.
Theo tờ báo tổng thống Macron sẽ khởi động một chương trình hạt nhân lớn. Để đạt được tình trạng không carbon vào năm 2050, nguyên thủ quốc gia sẽ phải chọn sự hồi sinh dứt khoát của điện hạt nhân ở Pháp. Một số kịch bản đã được đưa ra, bao gồm cả việc xây dựng đến 14 lò phản ứng EPR thế hệ mới.
Trọng Nghĩa