Đảng Cộng sản Việt Nam ăn thịt mình.
Phe đảng không ngừng loại bỏ các nhà lãnh đạo tiền nhiệm
Ngày 4 tháng Năm Bởi: David Brown
Tám năm trước đây dường như là một nỗ lực đáng khen ngợi nhằm thanh lọc Đảng Cộng sản Việt Nam (VCP) khỏi những đường lối thối nát của nó, nay đã biến thành một cuộc đấu tranh phe phái gay gắt. Tuy nhiên, một cuộc cách mạng khác đang nuốt chửng những đứa con của nó. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, được cho là người có năng lực nhất – hoặc ít nhất là người có năng lực nhất trong số những người còn lại – trong phe chính phủ của Đảng Cộng sản Việt Nam, là quan chức gần đây nhất bị buộc phải nghỉ hưu.
Cuối năm 2015, ngay trước Đại hội 12 của ĐCSVN, Nguyễn Phú Trọng đã chống lại nỗ lực của Thủ tướng hai nhiệm kỳ Nguyễn Tấn Dũng nhằm thay thế ông làm Tổng Bí thư. Vào thời điểm đó, người ta nói rằng để đổi lấy lời hứa sẽ không bị truy tố vì những vi phạm mà ông có thể đã bỏ qua trong nhiệm kỳ thủ tướng, Dũng đã đồng ý rút lui hoàn toàn khỏi chính trường.
Giờ đây, khi Đại hội lần thứ 14 đến gần, ‘phe đảng’ của ĐCSVN đã vũ khí hóa các quy định của đảng về ứng xử cán bộ và không ngừng loại bỏ các nhà lãnh đạo trước đây của phe chính phủ của nó. Những điều lệ của đảng này được Trọng ban hành như là kim chỉ nam cho chiến dịch ‘đốt lò’ của ông nhằm loại bỏ những đảng viên bị phát hiện tham nhũng hoặc bị ô nhiễm về mặt tư tưởng. Kể từ năm 2016, hàng nghìn đảng viên đã bị đào thải. Theo ban tiếng Việt của BBC, năm ngoái có 459 cán bộ đảng bị kỷ luật vì ‘tham nhũng’.
Trọng, hiện đã 80 tuổi và sức yếu vì bệnh tật, sắp nghỉ hưu sau ba nhiệm kỳ 5 năm lãnh đạo ĐCSVN. Có sự đồng thuận rằng việc sa thải các quan chức chính phủ hàng đầu vào đầu năm 2023 và một số lần nữa vào mùa xuân này đã được Bộ trưởng Bộ Công an Tổ Lâm và các đồng minh dàn dựng nhằm dọn đường cho Lâm trở thành lãnh đạo Đảng.
Những quan chức cấp cao này đã từ chức thay vì phải đối mặt với những hình phạt khắc nghiệt hơn. Những người này bao gồm Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, người đã lãnh đạo cuộc chiến chống lại Covid-19 thành công rực rỡ của Việt Nam; Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, nhà ngoại giao hàng đầu của đất nước; Chủ tịch nước, nguyên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc; Người kế nhiệm ông Phúc làm Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và nay là Vương Đình Huệ, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam
Được đào tạo như một nhà kinh tế, Huệ trong những năm gần đây liên tiếp là phó thủ tướng đã đưa Việt Nam thoát khỏi cuộc khủng hoảng tài chính, một Bí thư Thành ủy Hà Nội tài năng và Chủ tịch Quốc hội không hẳn là không có răng của Việt Nam, Huệ được coi là ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch. chức vụ cao nhất của đảng/nhà nước, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản.
Tuy nhiên, giờ đây, Huệ dường như đã bị hoen ố bởi những giao dịch tham nhũng được cho là do cháu trai và trợ lý lâu năm của ông thực hiện, và nhân tiện, đã ‘làm gương xấu’ cho cán bộ cấp dưới bằng cách tham gia vào một loạt quan hệ ngoài hôn nhân. Phiên họp bất thường của Ban Chấp hành Trung ương gồm 200 thành viên có tính đại diện rộng rãi của Đảng được triệu tập vào ngày 24 tháng 4; có thông tin cho rằng đã nhất trí bỏ phiếu chấp nhận đơn từ chức của Huệ.
Hàm ýCác nhà phân tích chính trị Việt Nam có xu hướng coi những vụ sa thải này là một phần mở rộng của chiến dịch sáu năm của lãnh đạo Đảng Nguyễn Phú Trọng nhằm thanh lọc “các phần tử tham nhũng” và những kẻ phản bội học thuyết trong Đảng Cộng sản Việt Nam. Dường như không ai nghi ngờ tính chân thành trong chiến dịch của Trọng mà một nhà phân tích, David Hutt tóm tắt là một nỗ lực viển vông “nỗ lực hoàn thiện bản chất con người hơn là nhìn vào các nguyên nhân thể chế của tham nhũng”.
Tuy nhiên, hiện tại có vẻ hợp lý hơn khi sau hơn 13 năm cầm quyền, vị tổng bí thư già nua đã bị cái gọi là “phe đảng” tiếm quyền – và đặc biệt là những người ủng hộ việc Bộ trưởng Bộ Công an Tổ Lâm ra ứng cử làm Tổng Bí thư khi Đại hội Đảng lần thứ 14 triệu tập vào tháng 1 năm 2026, nếu không sớm hơn.
Trưởng ban quan sát Việt Nam ở nước ngoài, Carl Thayer hiện đánh giá rằng “Chiến dịch chống tham nhũng của Trọng và trọng tâm của nó là trách nhiệm giải trình đã mở ra cơ hội cho những người theo đường lối cứng rắn trong đảng hạ bệ các thành viên hiện tại của Bộ Chính trị, từ đó dọn đường cho những người theo đường lối cứng rắn.” đảm nhận chức vụ cao hơn tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.”
Theo nhà báo Việt Nam Diễn Lương, viết cho Nikkei Asia vào cuối tháng 3, “Các phe phái Đảng Cộng sản có thành trì vững chắc trong các cơ quan quốc phòng, an ninh và tư tưởng của đất nước đã gia tăng kể từ năm 2016. Điều này đã đưa đất nước vào một quỹ đạo không ngừng thắt chặt kiểm soát đối với xã hội dân sự và diễn ngôn công khai trên các phương tiện truyền thông chính thống và trên không gian mạng.”
Nhà phân tích Zachary Abuza nói với Đài Á Châu Tự do vào ngày 24 tháng 4 rằng, “điều khiến Huệ thất vọng là chính trị quyền lực và tham vọng,” và Lâm, đứng đầu ngành công an của Việt Nam, “có quyền điều tra to lớn để xây dựng một vụ án sâu rộng về các đối thủ của mình.” các giao dịch kinh doanh và cuộc sống cá nhân kéo dài.
Được BBC phỏng vấn, David Hutt nói thêm rằng “Cảnh sát đang dần nắm quyền. Đây là điều không tốt cho người dân Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp và sự kiềm chế lẫn nhau trong nội bộ Đảng Cộng sản… Mối quan tâm của tôi là điều gì sẽ xảy ra sau Đại hội Đảng 2026 nếu các cuộc thanh trừng tiếp tục diễn ra. Chính những người có thể leo lên đỉnh cao quyền lực như ông Tô Lâm cũng không trong sạch”.
Sự xuất hiện ngày càng nhiều của cảnh sát trong các vấn đề của ĐCSVN cũng là điều đáng lo ngại, cả những tác động dây chuyền của nó đối với nền kinh tế Việt Nam cũng như việc làm tê liệt sáng kiến chính trị. Rõ ràng là kể từ năm ngoái, các quan chức cấp cao, đặc biệt là những người chịu trách nhiệm giải ngân vốn cho các dự án cơ sở hạ tầng lớn, đã trở nên miễn cưỡng chấp nhận rủi ro một cách bất thường. Michael Tatarski, người sản xuất blog có uy tín Vietnam Weekly đã báo cáo vô số trường hợp sai sót do thận trọng, và tôi đã thấy hành vi tương tự trong lĩnh vực năng lượng của Việt Nam.
David Brown là cựu quan chức ngoại giao Hoa Kỳ, có nhiều kinh nghiệm về các vấn đề Việt Nam và là cộng tác viên thường xuyên của Asia Sentinel
https://zip.lu/3iNoa [Lê Văn dịch lại]