Hôm 1/3, em Tạ Zi Đan, 15 tuổi, là đại diện gốc Việt đầu tiên trong phái đoàn Hướng đạo sinh Hoa Kỳ, đến Nhà Trắng để gặp Tổng thống Obama và các thành viên Quốc hội Hoa Kỳ.
Hoạt động này nhằm kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Hiệp Hội Hướng đạo sinh Hoa Kỳ, bao gồm việc trình bản báo cáo thường niên cho Tổng thống và Quốc hội.
Em Đan là người Việt Nam duy nhất từ trước đến nay, được đảm nhận vinh dự hiếm hoi này.
Được chọn vào phái đoàn đại diện Hướng Đạo Hoa Kỳ đến thủ đô Washington là một vinh dự hiếm có. Chỉ có 6 em Hướng Đạo Sinh được lựa chọn trong hơn 2.3 triệu Hướng Đạo Sinh trên toàn Hoa Kỳ. Còn lại 4 em khác đại diện các tổ chức khác nhau trực thuộc Hướng Đạo Hoa Kỳ.
Tạ Zi Đan, trong 6 ngày, đã cùng phái đoàn, thăm viếng và gặp gỡ những nhân vật đại diện cho quốc hội như Dân Biểu Paul Ryan, chủ tịch Hạ Viện; Dân Biểu Nancy Pelosi, đại diện đảng thiểu số Hạ Viện; Thượng Nghị Sĩ McConnell, đại diện đảng đa số Thượng Viện, và các bộ trưởng của các ngành trong chính phủ Hoa Kỳ.
‘Đồng bạc thông minh’
Cha của Đan, ông Tạ Ngọc Lưỡng, cho BBC biết ông đặt tên con trai đầu lòng Zi Đan với Zi là chữ viết tắt cho Phật Di Lạc; còn Đan với nghĩa dân dã là đan với nhau. Ông muốn con sau này sống có tinh thần lạc quan, có khả năng kết nối con người với nhau.
Em Đan hiện đang theo học trường trung học Oxford Academy ở Cypress, California. Ngoài sinh hoạt Hướng Đạo, em cũng hoạt động trong Thiếu Sinh Hải Quân Hoa Kỳ (US Naval Sea Cadet Corps) với chức vụ Trung Sỹ.
Em Đan đã đạt đến cấp bậc cao nhất của Hướng Đạo Sinh là Đại Bàng (Eagle Scout). Để đạt được đẳng cấp đó, Hướng Đạo Sinh phải làm xong một công tác ích lợi cộng đồng do em tự lập ra và quản lý.
Ông Lưỡng kể: “Khi đang học năm thứ hai trung học, Đan nhận thấy việc cần thiết của việc quản trị tài chánh cá nhân sớm cho thanh thiếu niên.”
“Việc tiết kiệm tài chính cá nhân là chìa khóa cho thành công và phát triển cuộc sống sau này.”
Vì thế, Đan thành lập một câu lạc bộ “ Đồng bạc thông minh” (Penny Wise Club) trong trường cùng với các bạn quan tâm tìm hiểu về đầu tư và tài chính cá nhân.
Đan đã tự mình lên kế hoạch và tổ chức một hội thảo liên trường. Em muốn mời được bộ trưởng Tài Chánh California, ông John Chiang đến cho em phỏng vấn, để nói lên tầm quan trọng của quản lý tài chánh cá nhân. Ông này sau này đắc cử trở thành Bộ Trưởng Tài Chính của Hoa Kỳ.
Mọi chuyện bắt đầy bên lề của một buổi sự kiện. Sau các bài phát biểu, em Đan tự tin bước tới nói chuyện với ông John về buổi buổi hội thảo mà em muốn tổ chức vì lợi ích cho thanh thiếu niên và ngỏ y mời ông John tới phát biểu phỏng vấn. Ông Chiang nói đây là một sáng kiến tốt và giới thiệu em qua nhân viên tháp tùng để thu xếp.
Việc tìm kiếm và nối lại liên lạc phải làm lại từ đầu với rất nhiều cuộc gọi và email. Tuy nhiên cuối cùng ông John đã bay sang từ Sacramento đến quận Cam nơi có ngôi trường của Đan. Ông John Chiang đã có bài phát biểu tại câu lạc bộ của Đan và sự kiện thành công tốt đẹp, theo lời kể của ông Lưỡng.
Đầu tư thời gian
Ông Lưỡng chia sẻ thành công có thể bắt đầu từ những việc giản đơn.
“Việc giáo dục thanh thiếu niên bằng các hoạt động cộng đồng là điều cần thiết,” ông nói.
Ông Lưỡng từng là Giám Đốc Kỹ Sư chuyển sang ngành địa ốc. Ông Lưỡng đến Mỹ năm 1981 khi chỉ mới là học sinh lớp Sáu.
“Tôi có đủ điểm để lấy bằng trung học ở New York, nhưng vì phải kiếm tiền gửi về cho gia đình, ước vọng viết văn đành gác lại.”
Ông theo học ngành kỹ sư để nhanh ra trường, và tốt nghiệp với giải thưởng chỉ có 1% sinh viên ở đó có được.
Ông cho rằng đầu tư đáng giá nhất là thời gian dành cho con, vì thế, vợ ông là cô giáo đã chuyển sang chăm lo gia đình, có Đan và em gái.
“Trẻ phải cọ sát với thực tế, chạm mặt với thử thách và không nản với thất bại, để có được thành công thực sự,” ông Lưỡng tin như vậy.
Ông nói ông hướng cho con mình gia nhập Hướng đạo sinh vì kim chỉ nam của Hướng đạo sinh biểu hiện tầm quan trọng của việc “học tập bằng phương pháp thực hành”.
Các nhóm nhỏ xây dựng sự đoàn kết, hữu nghị; nhấn mạnh về phẩm chất đáng tin cậy và danh dự cá nhân; giúp phát triển tinh thần trách nhiệm, sự tự tin. Đây là những đức tính giúp ích trong việc hợp tác và làm lãnh đạo. Nhờ thế, hội viên có thể giảm bớt tính chất nổi loạn của tuổi thiếu niên trong quá trình hình thành bản ngã.
Trong môi trường cám dỗ của mạng xã hội, vợ chồng ông Lưỡng chẳng những không cấm mà còn tận dụng.
“Sinh hoạt không ở trong phòng riêng. Máy vi tính chung, bàn học trong phòng khách.”
“Email hay Facebook không có password riêng,” ông kể.
Theo ông, điều này giúp bố mẹ hiểu con hơn qua theo dõi sinh hoạt trên mạng xã hội của các em.
Cặp vợ chồng này khuyến khích các con lý luận, đáp trả lại và khi họ sai, họ sẵn sàng nhận, để tập cho các em có tính độc lập, không cố chấp, và sẵn sàng sửa sai.
“Tôi nghĩ càng lớn các em càng tự lập và theo bản năng, sẽ phát triển lối suy nghĩ riêng của mình.”
“Thế nên xây dựng cho các em căn bản vững chắc ngay từ đầu sẽ dễ dàng hơn.”
Ông Lưỡng nhận xét con đường vẫn còn dài cho Đan.
“Tương lai của Đan, thành công và thất bại chưa ngã ngũ, và có lẽ cũng không phải là vấn đề bận tâm.”
“Tôi luôn dặn con, ‘chỉ cần cố gắng tốt nhất là được rồi con’.”