Chính trường Việt Nam 2018 sẽ bể dâu

Việt Nam – Cali Today News – Chính trường Việt Nam 2018 sẽ bể dâu.

Vụ bắt Đinh La Thăng vào tháng cuối cùng của năm 2017 không chỉ phá vỡ tiền lệ “ủy viên bộ chính trị không thể bị tống giam” trước đây, không chỉ mở màn cho chiến dịch “chống tham nhũng giai đoạn 2” của Tổng bí thư Trọng, không chỉ khiến một số văn nghệ sĩ một lần nữa ca tụng ông Trọng ngút trời như “Sỹ phu Bắc Hà”, “Hào kiệt của dân tộc”, “Bậc nhân kiệt thế thiên hành đạo”, “Minh quân”, không chỉ đánh dấu lần đầu tiên trong cuộc đời hơn 6 năm làm tổng bí thư của mình Nguyễn Phú Trọng bắt đầu “nắm” được Bộ Công an, mà dường như còn khiến lộ ra lòng ham muốn Nguyễn Phú Trọng được phóng tác như một nét gì đó của Tập Cận Bình.

Đó chính là mối nguy lớn nhất đối với vô số nhóm lợi ích ở Việt Nam. Đã từ lâu ở đất nước bị tàn phá bởi nạn tham nhũng và nguồn cơn “một đảng lãnh đạo toàn diện” này, giới quan chức tham nhũng đã thấm nhuần triết lý “cái gì không mua được bằng tiền thì sẽ mua được bằng rất nhiều tiền”. Nhưng vào năm 2017, ngay cả một số cây viết thuộc phe lợi ích cũng phải công khai cay đắng thừa nhận một triết lý mới toanh: “Trọng không cần tiền mà cần tiếng”.

Ngày 8 tháng Mười Hai năm 2017 là thời điểm có thể được xem là mốc mở màn cho “chống tham nhũng giai đoạn 2” của ông Trọng, để chiến dịch này nhiều khả năng sẽ “phát triển liên tục” chứ không có khoảng “giải lao”, và giai đoạn cuối năm 2017 chính là một cơn sóng lừng báo hiệu cho cả năm 2018 cuồng nộ bão tố trên biển cả chính trường Việt Nam.

Nhìn lại năm 2017. Hàng loạt vụ việc nội bộ đều trở thành những scandal bí ẩn và nguy hiểm như “Đinh Thế Huynh và Trần Đại Quang bị bệnh”, vụ Repsol – Bãi Tư Chính cùng “biểu tình quốc doanh chống Trung Quốc” đầy sắc thái của thuyết âm mưu, vụ bỏ trốn của thượng tá công an Phan Văn Anh Vũ – trùm bất động sản Vũ “Nhôm”, khủng hoảng ngoại giao Việt – Đức liên quan đến vụ “bắt cóc Trịnh Xuân Thanh”, cùng những vụ phản kháng xã hội như Đồng Tâm, BOT… đã và đang biến động nhanh và quyết liệt đến khó lường, báo hiệu một năm 2018 còn biến động ghê gớm hơn nhiều.

Thực tế tranh giành quyền lực và lợi ích của các phe nhóm chính trị ở Việt Nam, nạn cát cứ quyền lực và sứ quân địa phương đang ngày càng phổ biến ở đất nước này, kéo theo quá nhiều vấn nạn về kinh tế và xã hội… đang là những dẫn chứng không thể phủ nhận được cho tương lai tràn đầy biến động và bất ổn ấy.

Nếu vụ Đinh La Thăng bị bắt đã phá vỡ tiền lệ chính trị “ủy viên bộ chính trị không thể bị tống giam”, thì sự sa cơ của trùm bất động sản Vũ “Nhôm”, chứ không phải thượng tá công an Phan Văn Anh Vũ, như đánh dấu quan niệm bỏ qua ranh giới thỏa hiệp và “đối thoại” giữa các nhóm quyền lực – lợi ích mới với các nhóm quyền lực – lợi ích cũ để chính thức “giết chóc” nhau.

Trong khi đó, “Nhất thể hóa bộ máy và chức danh giữa Đảng và Nhà nước” – một chủ trương của đảng cầm quyền bắt đầu được thi hành trong năm 2017 – lại ngày càng trở thành thời cơ bất ngờ sáng rỡ dành cho những quan chức nào đó, nhưng cũng biến thành nỗi nguy hiểm “kề dao vào cổ” đối với nhiều quan chức khác, nhất là số đầu tỉnh thành.

Kể từ sau đại hội 12 đến nay, bất chấp việc Tổng Bí Thư Trọng đã phần nào “trấn” được cựu Thủ tướng Dũng và phe cánh của ông này, tình trạng cát cứ quyền lực và sứ quân địa phương không những không giảm mà còn tăng lên. Ở nhiều địa phương, mỗi bí thư tỉnh hay chủ tịch tỉnh, hoặc cả hai, đã trở thành những ông vua không ngai. Khái niệm “vua tập thể” mà cựu Chủ tịch quốc hội Nguyễn Văn An ví von trước đây đã trở nên lạc hậu. Giờ đây, quyền hành và lợi ích nhóm không còn là đặc quyền của cấp bộ chính trị mà còn ăn sâu xuống các ủy viên trung ương là người đứng đầu tỉnh thành.

Tương lai “nhất thể hóa” theo cách “bí thư kiêm chủ tịch ủy ban nhân dân và hội đồng nhân dân” – một dạng “chính ủy chuyên quyền 3 thành 1” – hầu như chắc chắn sẽ được “đánh lên” trong năm 2018 , tức từ cấp xã, huyện lên thẳng cấp tỉnh thành. Nếu trước đây ở một số tỉnh thành còn thí điểm cơ chế bí thư tỉnh kiêm chủ tịch hội đồng nhân dân, nhưng cơ cấu quyền lực vẫn còn phân nhánh theo phương thức “nhị quyền phân lập” – tức bí thư tỉnh và chủ tịch tỉnh là hai nhân sự khác nhau và cách nào đó kiểm soát quyền lực lẫn nhau, thì khi thực hiện cơ chế “3 thành 1,” các “chính ủy” sẽ “quyết” hết, từ vấn đề nhân sự đến điều hành kinh tế – xã hội, và cả những dự án màu mỡ có nguồn vốn từ ngân sách và viện trợ ODA. Sẽ không có chuyện “chính ủy” phải hỏi hoặc xin ý kiến của Hội Đồng Nhân Dân tỉnh thành về quyết sách này quyết sách kia.

Vậy là sớm hay muộn đôi chút cũng sẽ diễn ra một phong trào “tái cơ cấu nhóm quyền lực” từ cấp trung ương đến cấp địa phương. Nếu đại hội 12 vào đầu năm 2016 của đảng cầm quyền chỉ nhằm giải quyết chủ đề “bất cứ ai trừ Dũng”, các hội nghị trung ương 5 và 6 trong năm 2017 chỉ nhằm “xử” vài “dây” thời cũ, thì những tháng tới sẽ là một trận tổng công kích của các tập đoàn quyền lực dành cho nhau, giữa nhóm quyền lực mới đối với nhóm quyền lực cũ, và cả giữa các nhóm quyền lực mới với nhau. Đà Nẵng của Sungroup, Sài Gòn của Vạn Thịnh Phát, Kiên Giang của Nguyễn Thanh Nghị… có thể là những cái tên đầu tiên được “thí điểm hồi tố”.

Thậm chí sau một thời gian thực hiện “3 thành 1” mà chẳng bị kiểm soát quyền lực, rất dễ để “giới tinh hoa” của đảng coi sóc linh hồn dân ở nhiều địa phương sẽ biến những địa phương đó thành một vương quốc riêng của mình. Thậm chí rất có thể sẽ xuất hiện những “chính ủy chuyên quyền” tham vọng và liều lĩnh nhất khi nghĩ đến việc tự trang bị cho địa phương mình một “lực lượng vũ trang” riêng, bao gồm vừa công an vừa quân đội… để trở về thời lãnh chúa địa phương trong lịch sử Trung Cổ.

Tuy nhiên, chính giai tầng lãnh chúa mới ở các địa phương và những nhóm lợi ích “xuyên quốc gia” từ trung ương xuống địa phương sẽ trở thành một thách thức mới, một bức tường cao ngất mà sẽ chắn ngang con đường chống tham nhũng, tập quyền và giữ đảng của Tổng bí thư Trọng. Dù không hề muốn hậu quả ấy xảy ra, ông Trọng đang và sẽ phải đối mặt với hàng chục ngàn quan chức lớn nhỏ dính sâu tham nhũng. Và đến một thời điểm nào đó, nếu một bộ phận quan chức tham nhũng tự “nâng lên một tầm cao mới’ bằng một hình thức cấu kết cộng sinh lẫn nhau, ổ ung thư này sẽ thực sự bùng phát như một cuộc nội chiến trong lòng xã hội Việt Nam.