Chi tiêu R&D của Mỹ tiếp tục tăng và dẫn đầu
Thượng viện HK hiện đang xem xét “Luật cạnh tranh và sáng chế HK năm 2021” (The United States Innovation and Competition Act of 2021) – trước đây gọi là “Luật biên cương bất tận” (Endless Frontier Act) nhằm tăng tài trợ của liên bang cho việc nghiên cứu và phát triển (R&D) ở HK lên nhiều chục tỷ đôla.
Nghe qua, nhiều người nghĩ rằng HK đang bị suy yếu đáng kể trong việc chi tiêu cho R&D trong những thập niên qua và các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc, đang chạy trước.
Tuy nhiên, những dữ liệu mới từ NCSES (Trung tâm Thống kê Khoa học và Kỹ thuật Quốc gia) và OECD (Tổ chức Cộng tác Kinh tế và Phát triển) đưa ra một bức tranh rất khác.
Đầu tiên, báo cáo mới nhất của NCSES về chi tiêu R&D cho thấy tổng chi tiêu của HK luôn luôn cao so với các quốc gia khác và đạt mức cao nhất vào năm 2019, cả về tổng số tiền (584.4 tỷ) cũng như phần trăm GDP (3.06%) – dù TQ vọt lên rất nhanh nhưng không bắt kịp (chấm xanh trong biểu đồ).
Trong khi đó, OECD cho thấy HK vẫn dẫn đầu thế giới về tổng chi tiêu R&D và nằm trong top 10 về cường độ R&D (% GDP), cao hơn TQ cả hai hạng mục.
Dữ liệu này cho thấy rằng nhiều chục tỷ đôla mà chính quyền muốn dùng thuế dân để bỏ vào R&D chưa chắc sẽ mang đến sự khác biệt tích cực. Như ở TQ chẳng hạn, các khoản trợ cấp khổng lồ trong lãnh vực chất bán dẫn (luật TQ nêu rõ là mục tiêu) đã không tạo ra một ngành công nghiệp tiên tiến, vượt qua thế giới, và điều đó cho thấy chi tiêu của chính phủ cho R&D có nguy cơ lấn át, đẩy chi tiêu tư nhân ra ngoài, chứ không nâng cao tổng chi tiêu R&D của quốc gia.
Biểu đồ cho thấy chi tiêu R&D của tư nhân (màu vàng) và của chính quyền (xanh lá cây) đi theo hướng ngược nhau.
Hơn nữa, nhiều dữ liệu và bằng chứng khác cho thấy rằng chi tiêu R&D của tư nhân trong các ngành sản xuất chủ chốt của HK như chất bán dẫn, xe điện (đặc biệt là pin) và dược phẩm là rất vững chắc, nếu không muốn nói là đẳng cấp thế giới.
••• Những âm vang và biến động trong thời gian qua làm cho nhiều người trên thế giới có cảm nhận (trên mặt nước) là HK đang suy yếu. Thực tế là sự ổn định bên dưới trong một đáy nước sâu của nền dân chủ pháp trị nó khác xa với sự ổn định của các chế độ độc tài, các chính quyền sợ dân đều có sự ổn định giả tạo •••
CATO Institute
LMN tóm lược