Biển Đông: Bắc Kinh lại ép Hà Nội nhân chuyến thăm của Du Chính Thanh
Một cảnh biểu tình chống Trung Cộng tại Saigon ngày 18/05/2014 – Reuters
Theo RFI – Trọng Nghĩa – 03-01-2015 15:33
Trung Cộng (TC) trong những ngày cuối năm 2014, đầu năm 2015 có vẻ hòa dịu khác thường với CSVN, khiến giới quan sát tự hỏi là Bắc Kinh đang âm mưu gì, cụ thể trên hồ sơ Biển Đông. Trong một bài phân tích công bố hôm qua, 02/01/2015 trên báo mạng The Diplomat, chuyên gia Carl Thayer đã tiết lộ nhiều chi tiết về hành động gây sức ép mới nhất của TC trên chính quyền CSVN nhân chuyến công du Việt Nam vào hạ tuần tháng 12 của Du Chính Thanh, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị đảng Cộng sản TC kiêm Chủ tịch Chính hiệp Trung ương TC.
Trong ba ngày của chuyến thăm kết thúc hôm 27/12/2014, nhân vật lãnh đạo đứng hàng thứ tư trong chế độ Bắc Kinh đã tiếp xúc với toàn bộ các lãnh đạo cao cấp nhất của CSVN, từ Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ cho đến Tổng Bí thư Đảng Cộng sản. Ở đâu Du cũng có những tuyên bố hòa dịu, nội dung kêu gọi chính quyền Việt Nam chú ý đến «đại cục» được Du đánh giá là rất tốt đẹp trong quan hệ Việt-Trung. Ngay cả hành động hung hăng đưa giàn khoan HD-981 vào đặt trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam ở Biển Đông vào đầu tháng Năm, gây sóng gió trong bang giao giữa hai nước, cũng được Du giảm nhẹ, cho rằng hai bên cần lái quan hệ đi «đúng hướng», nhưng không nói rõ đó là gì. Trước lúc Thanh đến Hà Nội, hôm 05/12, Việt Nam đã chính thức gởi bản tuyên bố lập trường của mình về vụ Philippines kiện đường lưỡi bò TC đến Tòa án Trọng tài Thường trực ở La Haye, trong đó bác bỏ hoàn toàn các luận điểm của TC. Bắc Kinh tuy nhiên đã không có phản ứng gì nhiều trước hành động này. Bản thân Du Chính Thanh nhân chuyến công du Việt Nam cũng tránh không tuyên bố chính thức nào về chuyện đó, nhưng theo giới quan sát, Du đã hàm ý cảnh cáo CSVN khi đả kích cái mà Du gọi là «Ngoại giao Loa phóng thanh». Theo bản tin Tân Hoa Xã đánh đi ngày 27/12, nhân vật này đã nói nguyên văn như sau: «Các vấn đề hàng hải rất phức tạp và nhạy cảm, đòi hỏi các cuộc đàm phán để quản lý và kiểm soát sự khác biệt. Ngoại giao ‘loa phóng thanh’ chỉ kích động sự bất ổn của công luận mà cả hai bên nên tránh.»
Những yêu sách ngấm ngầm của Bắc Kinh đối với Hà Nội
Theo ghi nhận của Giáo sư Carl Thayer, một số nguồn tin từ các quan chức và giới báo chí CSVN đã tiết lộ rằng ngay từ trước lúc Du Chính Thanh đặt chân xuống Hà Nội «Trung Cộng đã gây áp lực đòi Việt Nam phải tuân thủ ba điểm: Đình chỉ chiến dịch tuyên truyền chống Trung Quốc; không quốc tế hóa tranh chấp biển đảo; và tiến hành đàm phán về vấn đề tranh chấp trên cơ sở hoàn toàn song phương». Theo Giáo sư Thayer, một số nhà báo Việt Nam cũng tiết lộ riêng với báo mạng The Diplomat rằng TC đã phản đối việc Việt Nam gởi đến Tòa án Trọng tài Thường trực bản tuyên bố lập trường về vụ kiện của Philippines, và yêu cầu CSVN giữ kín và không công bố bản tuyên bố. TC cũng bày tỏ thái độ bất bình đối với ít nhất hai điểm trong bản tuyên bố của Việt Nam. TC trước hết bác bỏ lời khẳng định của Việt Nam theo đó Tòa án Trọng tài Thường trực có thẩm quyền pháp lý về các vấn đề được Philippines nêu ra trong đơn kiện của mình. Thứ hai, TC không đồng ý với lập luận của Việt Nam theo đó một số thực thể địa lý tranh chấp ở Biển Đông không thể có lãnh hải hoặc vùng đặc quyền kinh tế. Giáo sư Thayer ghi nhận rằng các chi tiết nói trên không hề được báo chí nêu lên nhân chuyến công du Việt Nam của Du Chính Thanh, nhưng rõ ràng là vấn đề Biển Đông đã được đề cập đến và cả hai bên đều đồng ý giải quyết bất đồng thông qua đối thoại.