Bầu cử Mỹ: Giành giật cử tri ở Bắc Carolina
“Chỉ còn 44 ngày nữa là tới ngày bỏ phiếu quyết định ai sẽ trở thành tổng thống Hoa Kỳ, ngày 8/11.”
Thế nhưng nói vậy là không chính xác.
Hãy tới bất kỳ tổng hành dinh vận động tranh cử nào ở các tiểu bang còn đang lưỡng lự, bạn sẽ thấy lý do vì sao.
Tôi tới một trong 33 văn phòng của bà Hillary Clinton ở Bắc Carolina cách đây ít hôm, và đã lắng nghe một số tình nguyện viên kêu gọi cử tri.
Một trong những câu hỏi đầu tiên của họ là “Quý vị có đi bỏ phiếu sớm không?”
Tại tiểu bang đó, nơi Donald Trump buộc phải thắng nếu muốn có cơ hội thắng cử thực sự, các nhà vận động của đảng Dân chủ trông đợi chừng 50% cử tri sẽ bỏ phiếu trước ngày bầu cử.
Việc bỏ phiếu sẽ bắt đầu 17 ngày trước ngày 8/11. Ở một số tiểu bang, giai đoạn này là hơn một tháng.
Vấn đề ở đây là tại các tiều bang cả hai đảng đều có cơ bám đuổi sát nút, như Ohio, Florida, Bắc Carolina, Nevada, và có lẽ cả Arizona, thì công tác tổ chức tại chỗ có thể tạo ra những khác biệt.
Chương trình vận động tranh cử nào lấy được sự ủng hộ của các cử tri đi bỏ phiếu sớm và đến đầu tháng Mười Một đã biết được là các ủng hộ viên nào của mình còn chưa đi bầu, thì phe đó nhiều khả năng sẽ thắng.
Sau khi các cuộc tranh luận đã kết thúc, cho dù chúng tác động tới cuộc đua theo hướng nào, hay kết thúc với tỷ số hòa giữa hai phe, thì sự thực cũng sẽ sớm trở nên rõ ràng.
Và đó là một trong những khác biệt căn bản trong hai chiến dịch vận động tranh cử.
Trump chống lại cả ‘hệ thống’
Sức mạnh của Donald Trump nằm ở chỗ ông có thể tận dụng ưu thế của ‘người ngoại đạo’ để kêu gọi, hấp dẫn những đối tượng vốn đã chán ngán hoặc cảm thấy cay đắng với “hệ thống” chính trị đã khiến họ thất vọng.
Có thể đó là những trường hợp vụ khủng hoảng tài chính hồi 2008 khiến mức thu nhập thực sự của họ vẫn chưa phục hồi được như trước, những trường hợp không có công ăn việc làm, hay hóa đơn trang trải tiền theo học đại học cho con cái trở nên quá sức, hoặc những trường hợp muốn phản kháng mạnh mẽ với tầng lớp chính trị gia cao cấp mà Hillary Clinton được coi là một đại diện tiêu biểu.
Chẳng hạn như khi nói chuyện với Pat Short, một nhà nông trồng thuốc lá ở Bắc Carolilna, người từng đăng ký theo đảng Dân chủ, tôi nhận thấy đây quả là một trường hợp điển hình.
Ông nói rằng Trump sẽ thuê các cố vấn giỏi, sẽ tâp hợp được thành một đội mạnh và tiếp cận các vấn đề của đất nước theo cách mà bất kỳ doanh nhân hay nhà nông nào cũng sẽ chọn. Còn với bà Clinton, sự thể có lẽ sẽ vẫn như cũ.
Trump thu hút được sự ủng hộ từ những người như thế, nếu tính dựa trên các cuộc thăm dò dư luận thì nay đã đạt trên 40% trên toàn quốc. Tính trung bình một – hai tuần trở lại đây, ông chỉ kém bà Clinton khoảng 2-3%.
Nhưng điều đó chưa nói lên đầy đủ câu chuyện.
Ban nhạc một thành viên
Thăm dò dư luận trên toàn quốc không cho biết nhiều về điều gì sẽ xảy ra vào ngày 8/11 tới đây trong cuộc đua từ bang này qua bang khác, và về điều gì yếu kém đằng sau thế mạnh của ông Trump.
Chiến dịch vận động của ông luôn là ban nhạc một thành viên. Các quyết định lớn đều do ông đưa ra, và mọi người đều biết rằng tuy ông có thể nghe những lời tư vấn mỗi ngày về việc làm sao để trêu ngươi đối thủ, nhưng cách thức làm thế nào sẽ luôn do ông chứ không phải ai khác quyết định.
Nay ông Trump đã có Roger Ailes bên cạnh. Đây là người gần đây đã bị nhà Murdochs tống ra khỏi Fox News do các cáo buộc quấy rối tình dục, và bản năng chơi rắn tay của ông hẳn sẽ được khuyến khích.
Ông sẽ rót vào tai ông Trump lời xúi hãy là “Trump thực sự” mỗi khi Trump định hạ nhiệt.
Điều này nhiều khả năng sẽ là sự bất lợi trong cuộc đua sát ngày bỏ phiếu, bởi nó sẽ phụ thuộc vào chuyện ông Ailes có đưa ra lời khuyên đúng hay không.
Điều đó cũng có nghĩa là chiến dịch vận động của ông Trump sẽ tập trung vào giọng điệu hơn là vào công tác tổ chức; nhiều gương mặt kỳ cựu của đảng Cộng hòa đã tránh xa chiến dịch vận động của ông Trump vì thấy không hài lòng.
Những phép tính thuần túy
Nhưng ông Trump vẫn cần có một cuộc chơi khôn ngoan tại chỗ. Phép tính đơn giản là người thắng ở mỗi tiểu bang sẽ giành được toàn bộ các lá phiếu đại cử tri.
Để chiến thắng, một ứng viên cần giành được 270 lá phiếu đại cử tri. Nếu như ông Trump giành được tất cả những gì mà Romney từng giành được hồi 2012 (gồm cả ở Bắc Carolina), thì ông sẽ có được 206 phiếu và cần thêm 64 phiếu nữa để chiến thắng chung cuộc.
Ông có thể lấy được số phiếu này từ đâu? Ohio và Florida (nơi ông và bà Clinton đang so kè sát sạt nhau) sẽ vẫn chưa đủ.
Một số tiểu bang vốn từng theo đảng Cộng hòa trong các cuộc bỏ phiếu gần đây, gồm Wisconsin, Michigan, Colorado, đang nghiêng mạnh về phía bà Clinton.
Pennsylvania, nơi có thể đóng vai trò quan trọng, thì vào lúc này có vẻ như đang ngoài tầm với.
Giành phiếu bầu
Với những người Cộng hòa, bức tranh khá là u ám.
Đó là lý do vì sao nói chuyện giữa những người thực sự tin vào chiến thắng của ông Trump nhờ vào đám đông im lặng đang chuẩn bị trỗi dậy là chưa đủ. Ông cần tổ chức công việc tốt hơn và cần có đội quân tình nguyện viên hùng hậu hơn ở đúng những nơi cần thiết.
Chiến thắng không chỉ dựa vào những lời hùng biện, mà dựa vào kết quả bỏ phiếu. Và việc bỏ phiếu sẽ sớm diễn ra. – BBC