Bão Pam ‘quét sạch làng mạc’ ở Vanuatu

Tổng thống Vanuatu mô tả cơn bão là “quái vật”. Tình trạng khẩn cấp được ban bố tại đảo quốc gồm 65 đảo nhỏ, chỉ có 267.000 dân. Phát biểu ở Nhật Bản, ông Baldwin Lonsdale nói bão Pam đã phát hủy hầu hết các nhà cửa ở thủ đô Port Villa, trong đó có trường học và trạm xá. Tình trạng khẩn cấp đã được công bố ở quốc đảo nhỏ bé chỉ có 267.000 dân với lãnh thổ trải rộng trên 65 hòn đảo. Trận bão này đã làm thiệt hại nặng nề và phá hủy gần 90% nhà cửa ở thủ đô Port Vila, theo tổ chức cứu trợ nhân đạo Oxfam. Một phát ngôn nhân của Chữ Thập Đỏ mô tả tình hình như là tận thế – ở nhiều nơi toàn bộ làng mạc bị xóa sạch. Ít nhất tám người được cho là đã thiệt mạng nhưng người ta lo ngại con số thương vong sẽ tăng nhanh sau khi các nhân viên cứu trợ đến được các hòn đảo xa xôi. Hàng ngàn người đã phải qua đêm thứ hai trong các chỗ trú.

‘Xóa sổ hoàn toàn’

Oxfam Úc cho biết có nhiều cộng đồng đã bị ‘xóa sổ hoàn toàn’. Bão Pam có sức gió lên đến 270km/h đã chệch khỏi hướng đi như dự báo và đánh vào những khu đông dân vào tối thứ Sáu ngày 13/3. Dân số Vanuatu là 267.000 người trải trên hơn 65 hòn đảo với khoảng 47.000 người sống ở thủ đô Port Vila. Trong một thông cáo đưa ra hôm Chủ nhật ngày 15/3, Oxfam Úc cho biết có đến 90% nhà cửa ở Port Vila đã bị phá hủy nghêm trọng.

“Đây có thể là một trong những thảm họa tồi tệ nhất từng xảy ra ở Thái Bình Dương,” ông Collet van Rooyen, đại diện Oxfam ở Port Vila cho biết. “Quy mô cứu trợ nhân đạo sẽ rất lớn và người dân Vanuatu sẽ cần được giúp đỡ rất nhiều để dựng lại nhà cửa và xây dựng cuộc sống.” Các ưu tiên trước mắt, theo ông van Rooyen, là cung cấp chỗ trú ẩn, nước sạch và các thiết bị vệ sinh. Sân bay của Port Vila đã bị đóng cửa từ khi bão đổ bộ nhưng giới chức Vanuatu nói họ hy vọng nó sẽ được mở cửa lại một phần vào Chủ nhật ngày 15/3 để chuyển chuyến hàng cứu trợ đầu tiên. Một đội đánh giá tình trạng thảm họa sắp đến Vanuatu trong một vài giờ nữa.

Tổng thống kêu gọi

Bà Chloe Morrison, thuộc tổ chức World Vision ở Port Vila, cho biết thời tiết hôm Chủ nhật ngày 15/3 đã yên tĩnh hơn. Bà cho biết thông tin liên lạc ở nhiều khu vực vẫn bị gián đoạnh và tổ chức của bà vẫn chưa thể xác nhận tình trạng của đa số trong số 76 nhân viên của World Vision trên đảo.

Bà nói nếu ai đó không ở nơi trú ẩn an toàn khi bão đến thì sẽ ‘rất, rất khổ sở’. Trước đó, Tổng thống Vanuatu Baldwin Lonsdale đã đưa ra lời kêu gọi thống thiết đến cộng đồng quốc tế. “Hôm nay tôi nói chuyện với quý vị mà lòng tôi nặng trĩu,” ông nói trước Hội thảo thế giới về Giảm nhẹ Thiên tai của Liên Hiệp Quốc được tổ chức ở Nhật Bản. “Tôi đứng đây nhân danh chính phủ và nhân dân để kêu gọi trợ giúp trong thảm họa này.” Quy mô tàn phá có thể sẽ không tính được trong vài ngày, ông Tom Skirrow, giám đốc quốc gia của tổ chức Save the Children Vanuatau, nói. Các tin tức chưa được xác nhận hôm 14/3 cho biết 44 người đã thiệt mạng ở tỉnh Penama ở đông bắc Vanuatu, theo Văn phòng Điều phối Viện trợ Nhân đạo của Liên Hiệp Quốc. Úc cho biết họ đang chuẩn bị triển khai một đội phản ứng khẩn cấp đến Vanuatu nếu cần thiết. New Zealand cam kết hỗ trợ 741.000 đô la Mỹ, Liên minh châu Âu hứa viện trợ 1 triệu euro còn Anh nói sẽ họ viện trợ 2 triệu bảng. Tuvalu, một nhóm chín đảo nhỏ nằm về phía đông bắc của Vanuatu, cũng tuyên bố tình trạng khẩn cấp sau khi cơn bão gây ra lũ quét.