Ai là người ‘đau đầu’ nhất năm Bính Thân 2016?

Năm Đinh Dậu đến gần, ông Táo như thường lệ phải về chầu trời để báo cáo cho Ngọc Hoàng về chuyện trần thế. Tôi nghĩ năm Bính Thân 2016 là một năm bận rộn cho gia đình nhà Táo, vì không biết phải viết bao nhiêu sớ, dùng hết bao nhiêu cuộn giấy và lọ mực để giải bày hết trăm sự cay đắng ở trần gian.

Câu chuyện thứ nhất – Formosa và biển miền Trung

Cay đắng trước tiên có lẽ là chuyện Formosa và biển miền Trung. Hàng trăm tấn cá chết làm ngập tràn bờ biển một mùi tanh thối, “thối” như số phận của hàng trăm ngàn người dân các tỉnh: kẻ mất miếng ăn, người mất công việc, kẻ phải đóng cửa nhà hàng hay khu nghỉ dưỡng, và biết bao sinh linh đang lo lắng về bệnh tật rình rập vì chất thải độc hại bị chôn vùi dưới đáy biển nhiều năm qua mà không ai chịu nhìn thấy. Một bản báo cáo môi trường bằng tiếng Đức được dịch ra – không phải bởi các cơ quan ngôn luận của nhà nước, mà bởi những người uất ức cho cái chết tức tưởi của biển – cho thấy khả năng hồi sinh của vùng biển này là rất thấp và phải mất rất nhiều thời gian và tiền của. Trớ trêu thay, số tiền tưởng là nhiều của Formosa bồi thường cho dân cũng không giúp thay đổi dược cục diện đắng cay của những kẻ “chọn thép chứ không chọn cá”. Để rồi cuối năm 2016, khi ông Táo chuẩn bị về trời lại phải bật ngửa khi nghe tin “10 sự kiện môi trường nổi bật của Việt Nam trong năm vừa qua” được một cơ quan nhà nước bình chọn đưa ra, lại không thấy đả động gì đến Formosa và cú giết chết biển ngoạn mục chưa từng thấy.

Câu chuyện thứ hai – Chậm… thông báo xả lũ

Cứ tưởng Formosa là hết, không ngờ rằng vận hạn đen tối tiếp tục đổ xuống đầu người dân miền Trung khi lũ lụt kéo về. Truyền thông Việt Nam gọi đây là cơn lũ lịch sử, vì những cơn mưa lớn lịch sử, lượng nước lịch sử, và toàn những lý do đầy “khách quan” mang hơi hướng thiên tai lịch sử. À không, góp phần vào “lịch sử” ấy còn có sự tắc trách cũng kéo dài từ lịch sử của những kẻ quản lý thủy điện khi xả lũ. Các tờ báo chính thống ở Việt Nam cho thấy quy trình xã lũ theo cơ quan chức trách là “không sai”, chỉ có điều thông báo hơi… chậm. Tuổi Trẻ Cười có một bức biếm họa rất hay mà Táo Quân nên thu nhận để tâu Ngọc Hoàng thay cho việc viết sớ. Một người quản lý lũ nhét một mãnh giấy “Thông báo xả lũ” vào chai thả xuống dòng sông đang chảy xiết, tới khi hạ nguồn nhận được thông tin thì mọi thứ đã chìm sâu dưới 3 mét nước. Việc thông báo xả lũ của thủy điện, mà theo các bác quản lý là để cứu hồ thủy điện, không thể nào chậm hơn. Dù không hoàn toàn do thủy điện, nhưng việc xả lũ tức thời như vậy rõ ràng ảnh hưởng không nhỏ đến an nguy của người dân sống ở hạ nguồn. Tiếc thay mọi thứ đang dừng ở tranh cãi, còn nhà nước thì dù tuyên bố vào cuộc nhưng vẫn chưa có một bảng đánh giá khách quan, chi tiết về trách nhiệm của các bên.

Câu chuyện thứ ba – Con vua thì ‘lại’ làm vua

Chuyện thứ ba khiến Táo Quân có lẽ cũng đau đầu chính là nạn “sắp xếp việc làm cho người thân”. Chuyện một người làm quan cả họ được nhờ chưa bao giờ nóng hơn năm 2016. Các điều tra cho thấy có gia đình ông Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang đến gần chục người lần lượt được bổ nhiệm vào các vị trí quan trọng trong những cơ quan khác nhau. Cũng khổ cho vị bí thư này, ông ấy thỏ thẻ với báo chí Việt Nam rằng quá trình bổ nhiệm hoàn toàn “đúng quy trình”, bí thư cũng không thấy vui gì khi trong gia đình lại có nhiều người làm quan như vậy. Kẻ làm quan không thấy vui có lẽ dân thấy phúc, nhưng điều trớ trêu là không thấy dân vui mừng vì “có phúc”, chỉ thấy dân kêu than vì “Con sãi ở chùa lại quét lá đa”. Hay như chuyện con trai ông cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cũng được bổ nhiệm “đúng quy trình” vào rất nhiều vị trí quan trọng, và đến khi vỡ lỡ mọi chuyện thì cũng đã đâu vào đấy. Ông Cựu Bộ trưởng cũng bị khiển trách, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hỏi “đã thấy đau chưa?” thì nhiều người dân trả lời hộ: ông Hoàng không biết có đau không, chứ chúng tôi thì đau đớn đến tận xương tủy vì tiền thuế đóng nuôi con các quan bao năm.

Câu chuyện thứ tư – Thêm một con sâu trong nồi canh

Cuối cùng – nhưng không kém phần quan trọng – là sự kiện quan chức cao cấp Trịnh Xuân Thanh bị phanh phui dính líu đến các vụ dùng biển số xe bất hợp pháp, kéo theo các vụ bê bối liên quan đến tham nhũng. Hàng loạt câu hỏi được đặt ra mà có lẽ khi Táo Quân bẩm tấu, Ngọc Hoàng cũng phải đau đầu: Ai liên đới trách nhiệm với ông Thanh trong nhiều năm qua? Ai tiếp tay cho ông Thanh tẩu thoát? Ông Thanh còn sống hay đã chết? Nếu còn sống ông Thanh đang lẩn trốn ở đâu mà có thể qua mắt được lực lượng công an, an ninh của Việt Nam vốn không phải yếu kém? Rồi đến bao giờ sự thật về vụ án Trịnh Xuân Thanh mới được lôi ra ánh sáng một cách minh bạch, khách quan? Nhiều người tin rằng, vụ ông Thanh là một vụ án lớn, thu hút cả dư luận quốc tế, nhưng nó chỉ là bề nổi của một tảng băng chìm với đầy ắp những bí mật mà có lẽ không phải người trong cuộc thì mọi chuyện cũng chỉ có thể đoán mò.