Đọc báo Pháp – 10/09/2019
Thương chiến Mỹ-Trung : trước giờ sự thật
Donald Trump làm mưa làm gió tại vòng đàm phán thương mại Mỹ-Trung. Tối hậu thư Iran. Châu Âu bước vào mùa bầu Nghị Viện Châu Âu, Macron lên võ đài. Bài trừ tệ nạn ấu dâm trong Giáo Hội, Đức Giáo Hoàng đánh mạnh là những chủ đề chiếm các trang quan trọng.
Bắc Kinh: thà bị phạt hơn là đổi luật chơi
Với tựa « Donald Trump làm mưa làm gió trên thị trường chứng khoán », Les Echos cho biết trong vòng một tuần, hơn 1300 tỷ đôla bốc thành mây khói. Căng thẳng leo thang giữa Washington và Bắc Kinh, lệnh áp thuế đánh lên hàng Trung Quốc đã làm cho các sàn giao dịch Á – Âu chao đảo.
Câu hỏi đặt ra là vì sao căng thẳng leo thang? Chính quyền Trump thật sự muốn gì và vì sao chính quyền Trung Quốc từ chối?
Trên Libération, David Dollar, cựu chuyên gia kinh tế tài chính của chính phủ Mỹ, thẩm định tổng thống Donald Trump rất bực bội vì ông bị chỉ trích từ nhiều phía. Đã có 10 vòng đàm phán mà không đạt được thỏa thuận với Trung Quốc. Do vậy ông cần phải tỏ ra cứng rắn để trấn an cử tri Cộng Hoà. Nhưng Hoa Kỳ cũng có mối lo âu chính đáng, đó là sợ Trung Quốc không giữ lời hứa. Do vậy, chính quyền Trump mới nhiều lần cảnh cáo là sẽ không chấp nhận một thỏa thuận nếu không có các biện pháp kiểm soát Bắc Kinh có tôn trọng hay không.
Trên thực tế, nếu Trung Quốc muốn tỏ thiện chí thì chỉ cần thay đổi luật chơi giống như phần còn lại của thế giới, chấm dứt các chính sách bất bình đẳng như sau: tài trợ cho công ty quốc doanh cạnh tranh bất chính, bắt đối tác nước ngoài chuyển giao công nghệ và phát minh. Trong khuôn khổ « mậu dịch tự do », Hoa Kỳ cũng muốn Trung Quốc mở cửa thị trường đúng nghĩa. Do đó, Mỹ có lý do chỉ trích Trung Quốc không tôn trọng các nguyên tắc vận hành, phá hoại tính hợp pháp và hợp lý của hệ thống tự do thương mại toàn cầu. Hiện nay, hàng loạt lãnh vực kinh tế ở Hoa lục như xe hơi, viễn thông cấm cửa đầu tư nước ngoài. Chính ở điểm này mà Hoa Kỳ được châu Âu hoàn toàn ủng hộ.
Cũng theo chiều hướng phân tích này, Le Figaro cho biết thêm Trung Quốc nhất quyết bảo vệ lập trường, chống lại mọi cơ chế đi ngược lại mô hình tư bản Nhà nước. Bắc Kinh sẵn sàng nhập thêm hàng hóa Mỹ nhưng sẽ không chấp nhận ghi các nhượng bộ này thành luật, tạo ra tình trạng không thể đảo ngược. Rút kinh nghiệm trong quá khứ, Washington nghi ngờ Bắc Kinh hứa hão, một khi hết bị trừng phạt, thì sẽ tiếp tục chứng nào tật nấy. Bắc Kinh tự tin, dám đương cự lại áp lực của Donald Trump vì theo suy đoán của các chiến lược gia của chế độ, tương quan lực lượng đã khá thuận lợi: tăng trưởng phất lên nhờ Nhà nước can thiệp. Diễn đàn « Con đường tơ lụa » mới đây thu hút được nhiều nước tham gia, cho dù Washington chống kịch liệt, cho phép chủ tịch Tập Cận Bình tự tin hơn vào khả năng kết hợp một liên minh rộng lớn, không bị lẻ loi, trong trường hợp xảy ra chiến tranh thương mại
với Washington. Do vậy, Le Figaro dự đoán, kể từ thứ Sáu, biện pháp áp thuế 200 tỷ đô la hàng Trung Quốc sẽ được thi hành.
Theo một chuyên gia ở Hồng Kông, thái độ cứng rắn của Donald Trump phản ảnh tâm trạng bất lực không thuyết phục được Bắc Kinh chuyển đổi chế độ kinh tế quốc doanh sang kinh tế thị trường.
Trung Quốc có phải là một đồng minh đáng tin cậy hay chỉ lo bảo vệ quyền lợi riêng ?
Sau khi tường thuật cuộc khẩu chiến giữa Teheran và Washington cũng như đòn mặc cả của Iran trên hồ sơ hạt nhân, Le Monde lưu ý tối hậu thư của Iran kỳ hạn cho các nước ký kết Hiệp Định 2015 có 60 ngày để thực thi lời hứa giúp Iran thóat cấm vận dầu hỏa và giao dịch ngân hàng. Tối hậu thư nhắm vào Liên Âu và Trung Quốc. Trong khi Liên Hiệp Châu Âu nghiêng theo phía Mỹ dứt khoát bác bỏ tối hậu thư gây áp lực thì Trung Quốc làm gì ?
Trong bài « Trung Quốc, cha đỡ đầu của Teheran trốn mất», Le Mondecho biết, đây cũng là câu hỏi của báo chí Iran. Trong ba năm từ 2012 đến 2015, Bắc Kinh luôn mạnh mẽ ủng hộ Iran đương cự với áp lực của Mỹ nhưng từ từ thì biến đi dần. Trước hết là về dầu hỏa. Năm 2018, Trung Quốc đặt mua 580.000 thùng dầu thô mỗi ngày. Đầu tháng 05/2019, trong bối cảnh bị Mỹ trừng phạt thương mại, Trung Quốc không mua một lít dầu nào của Iran. Đầu tư dài hạn cũng ngưng lại. Trong các lĩnh vực khác cũng thế, từ tháng 10/2018, hầu hết các cơ sở thương mại Trung Quốc ở Teheran đều ngưng trả lời điện thoại vì sợ lãnh đòn của Hoa Kỳ. Thương mại cũng sụt giảm đáng kể: xuất khẩu Trung Quốc từ hơn 1 tỷ đôla năm 2018, trả bằng dầu thô, sụt xuống còn 396 triệu. Cùng lúc, các kênh chuyển ngân cũng khép lại. Ngân hàng Côn Luân của Nhà nước Trung Quốc ngày càng như vỏ ốc khô, không giúp gì được cho đồng minh Trung Đông. Trong hoàn cảnh này, Ngân Hàng Trung Ương của Iran chỉ thị cho các ngân hàng trong nước ngưng mua đồng nhân dân tệ của Trung Quốc.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20190510-thuong-chien-my-trung-truoc-gio-su-that
Tin đọc nhanh
(Reuters) – Ba người Thái Lan mất tích, sau khi bị bắt ở Việt Nam.
Trong lúc đó, theo thông cáo của tổ chức nhân quyền Human Rights Watch, Việt Nam đã trả về Thái Lan 3 người nói trên. Giới bảo vệ nhân quyền ngày 10/05/2019 cho biết là 3 nhà hoạt động Thái có thể bị truy tố về tội khi quân. Phó thủ tướng Thái Prawit Wongsuwan đã bác bỏ thông tin của tổ chức nhân quyền Thái Alliance for Human Rights là 3 người này đang bị giam giữ ở Thái Lan. Ba người mất tích nhà bình luận chính trị Chucheep Chiwasut, và hai nhà hoạt động Siam Theerawut và Kritsana Thapthai.
(Reuters) – Tổng thống Thái Anh Văn tố cáo Trung Quốc tăng cường can thiệp vào Đài Loan và tung tin giả.
Tuy nhiên, theo Reuters ngày 10/05/2019, tổng thống Đài Loan không liệt kê các trường hợp cụ thể, nhưng bà yêu cầu các cơ quan phụ trách an ninh quốc gia phải hành động chống lại mưu đồ của Bắc Kinh.
(Reuters/AFP) – Mỹ khẳng định sẽ điều tầu sân bay qua eo biển Hormuz, nếu cần.
Khi trả lời hãng tin Reuters ngày 09/05/2019, phó đô đốc Jim Malloy, tư lệnh Hạm đội 5 của Hải Quân Mỹ đóng tại Bahrain, không cho biết liệu có điều đội tầu sân bay USS Abraham Lincoln vào tuyến đường thủy chiến lược ngoài khơi Iran hay không. Cũng nhằm đề phòng « mối đe dọa Iran », Mỹ cho biết nhiều oanh tạc cơ B-52 đã được điều đến Qatar.
(AFP) – Quân đội Pháp giải thoát 4 con tin bị bắt cóc ở vùng Sahel.
Cả bốn con tin, gồm hai du khách Pháp, một người Mỹ, một người Hàn Quốc, được bình an, nhưng hai quân nhân Pháp bị thiệt mạng trong chiến dịch, được đánh giá là « phức tạp », tiến hành vào đêm 09 rạng sáng 10/05/2019 ở Burkina Faso. Hai du khách người Pháp, Patrick Pique và Laurent Lassimouillas, bị bắt cóc ngày 01/05 ở Bénin, nơi hoạt động của nhiều tổ chức thánh chiến có liên quan đến Al Qaida và tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo.
(AFP) – Pháp : Kế hoạch tư nhân hóa tập đoàn quản lý sân bay Paris, ADP, sẽ được đưa ra trưng cầu dân ý.
Ngày 09/05/2019, Hội đồng Lập hiến đã thông qua dự luật được 248 dân biểu và thượng nghị sĩ Pháp thuộc nhiều chính đảng đề xuất ngày 10/04, trong đó, cơ quan ADP được định nghĩa là « dịch vụ công quốc gia » và như vậy không chuyển nhượng được. Với quyết định có một không hai này, kế hoạch tư nhân hóa ADP sẽ được đưa ra trưng cầu dân ý, trong khuôn khổ « trưng cầu dân ý sáng kiến toàn dân » (RIP), với điều kiện phải thu thập được 4,7 triệu chữ ký ủng hộ.
(AFP) – Venezuela: Lãnh đạo đối lập Juan Guaido tố cáo tổng thống Maduro ‘‘phá vỡ’’ Quốc Hội sau cuộc đảo chính hụt ngày 30/04/2019.
Ông Juan Guaido đưa ra lời tố cáo trên trong cuộc họp báo hôm 09/05/2019, sau khi cánh tay mặt của ông, dân biểu Zambrano, phó chủ tịch Quốc Hội bị bắt giữ tối 08/05, tiếp theo là vụ 3 dân biểu trong phe của ông, sợ bị truy bắt, đã trốn vào hai sứ quán Achentina và Ý.
(AFP) – Hoa Kỳ: Hơn 10 triệu chữ ký kêu gọi truất phế tổng thống Trump.
Một số nghị sĩ đảng Dân Chủ và nhiều tổ chức, ngày 09/05/2019, đã trình ra kiến nghị với số chữ ký trên để yêu cầu Quốc Hội tiến hành thủ tục truất phế tổng thống. Tuy nhiên các lãnh đạo trong đảng Dân Chủ không muốn đi xa như thế, và nhấn mạnh là một thủ tục truất phế – không được lòng dân chúng như được thấy qua các cuộc thăm dò – sẽ gây chia rẽ sâu sắc, trong lúc mà cuộc bầu tổng thống 2020 đã cận kề.
(AFP) – Paris vẫn là trường quay hấp dẫn của thế giới.
Vào lúc Liên hoan phim Cannes lần thứ 72 chuẩn bị khai mạc, thành phố Paris thông báo tin vui trong năm 2018, thủ đô Ánh sáng đã thu hút hơn 1.000 đoàn quay phim, tăng 12% trong vòng hai năm. Paris cho biết đã đón tiếp 76 nhà sản xuất phim. Bên cạnh đó, thủ đô nước Pháp đã thu hút 170 dự án phim quốc tế, trong đó có 16 phim truyện.
(AFP) – Afghanistan : Mỹ và Taliban kết thúc vòng đàm phán ở Qatar trong bối cảnh bạo lực bùng lên.
Đàm phán diễn ra tại Qatar, đã kết thúc ngày 09/05/2019, với « vài tiến bộ », nhưng không có đột phá. Phía Mỹ cho biết đã bắt đầu mất kiên nhẫn. Trở ngại chính là lịch trình rút quân của Mỹ khỏi Afghanistan. Mỹ muốn Taliban bảo đảm về an ninh trước khi công bố lịch trình, Taliban đòi ngược lại. Hôm qua, Taliban cũng công nhận là tác giả vụ tấn công vào tổ chức nhân đạo Mỹ Counterpart international, làm 9 người chết hôm 08/05.
http://vi.rfi.fr/tong-hop/20190510-tin-doc-nhanh