Trung Quốc tăng trưởng nhanh chóng là dựa vào tham nhũng?
(VNTB) – Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng từ năm 2014, khi chính phủ Trung Quốc đã đàn áp tham nhũng khá mạnh và vì vậy có thể giải thích lý do tại sao tăng trưởng kinh tế của nước này đã bị chậm lại.
Khi nền kinh tế Trung Quốc tăng vọt và trở thành một nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, với GDP tăng trung bình 10% mỗi năm trong gần hai thập kỷ, nó đã thúc đẩy sự nhiều tranh luận. Nhiều nhà kinh tế đã chỉ ra lý do cho sự thành công của Trung Quốc, bao gồm những cải tiến dần dần của các tổ chức kinh tế chính thức, như sự cởi mở ngày càng tăng đối với đầu tư nước ngoài, tập trung hệ thống ngân hàng, và Trung Quốc trở thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới.
Nhưng thành công đó có thể là do một cái gì đó ít người để ý hơn, một nghiên cứu gần đây cho thấy. Nhiều công ty Trung Quốc có được sự tăng trưởng nhanh chóng vì họ nhận được những ưu đãi đặc biệt từ các quan chức đảng và chính quyền địa phương, theo nghiên cứu đến từ các nhà nghiên cứu Chong Chong-en Bai của Đại học Thăng Hoa, nhà nghiên cứu Chang Chang-Tai Hsieh của Đại học Chicago và Zheng Song của Đại học Hồng Kông. Các công ty tư nhân thành công ở Trung Quốc bằng cách có được một thỏa thuận đặc biệt từ một nhà lãnh đạo chính trị địa phương, cho phép họ vi phạm các quy tắc chính thức có lợi cho họ, hoặc có được quyền truy cập thuận lợi vào các nguồn lực thông qua tham nhũng mà các hãng khác không có được. Cách làm này phổ biến ở các nước có thể chế chính thức kém, và Trung Quốc cũng không khác, nhận xét từ các nhà nghiên cứu Bai, Hsieh và Song
Các công ty nầy đã thực hiện các thỏa thuận các nhà lãnh đạo địa phương trách nhiệm đến các thỏa thuận nầy miễn cho họ phải thông qua các quy định, và một loạt các đặc quyền khác. Các nhà lãnh đạo có thể vận động chính quyền trung ương thay mặt doanh nghiệp hoặc giúp chặn các đối thủ tiềm năng. Đổi lại, các quan chức địa phương có thể nhận được các khoản thanh toán học phí cho con em của họ, có thể nhận được vốn sở hữu trong các công ty tư nhân, và thêm uy tín trong Đảng Cộng sản nếu họ tăng trưởng kinh tế ở thành phố hoặc tỉnh của họ.
Các khảo sát của các thành viên Hiệp hội Công nghiệp và Thương mại Quốc gia Trung Quốc chỉ ra rằng từ năm 1997 đến 2012, từ 30% đến 40% các công ty tư nhân thuộc sở hữu của các cán bộ của các cơ quan chính trị địa phương, hoặc là cán bộ của Đại hội Nhân dân hoặc thành viên của Hội nghị Tham vấn Chính trị. Các công ty có kết nối chính trị này lớn hơn các công ty không có cùng kết nối chính trị. Các công ty nầy cũng có khả năng tiếp cận tốt hơn với các khoản vay ngân hàng và tiếp cận vốn ưu đãi.
Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy bằng chứng rằng chính quyền địa phương đã bán đất cho các doanh nghiệp dưới mức giá thị trường. Phân tích của họ về các hồ sơ tên miền nổi tiếng cho thấy đất công nghiệp đã được bán với mức chiết khấu cao so với đất thổ cư, thậm chí là các lô đất tương đương trong cùng khu phố.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng từ năm 2014, khi chính phủ Trung Quốc đã đàn áp tham nhũng khá mạnh và vì vậy có thể giải thích lý do tại sao tăng trưởng kinh tế của nước này đã bị chậm lại. Trong khi có thông tin hạn chế về việc đàn áp, nếu các quan chức địa phương bị thúc đẩy bởi lợi ích kinh tế tư nhân, thì việc đàn áp tham nhũng sẽ làm giảm sự khuyến khích của họ sử dụng thẩm quyền của họ để bôi trơn bánh xe cho các công ty tư nhân, các nhà nghiên cứu nầy giải thích.
Kiều Phong