Tin Biển Đông – 20/12/2018
Indonesia mở căn cứ quân sự cạnh Biển Đông
Indonesia vào ngày 18 tháng 12 mở căn cứ quân sự sát với cực nam Biển Đông mà mục tiêu được nói nhằm ngăn chặn những mối nguy an ninh.
Mạng Bưu điện Hoa Nam Buổi Sáng loan tin vào ngày 19 tháng 12 cho biết số nhân sự trú đóng tại căn cứ quân sự mới mở là hơn 1 ngàn người. Địa điểm của căn cứ là tại Selat Lampa trên đảo Natuna Besar.
Tư lệnh Các Lực Lượng Vũ Trang Indonesia, tướng Hadi Tjahjanto, phát biểu tại buổi lễ khai trương căn cứ rằng các tiền đồn được thiết lập nhằm làm nhiệm vụ ngăn chặn những mối nguy an ninh tiềm tàng; đặc biệt ở các vùng biên giới.
Sang đến ngày 19 tháng 12, tổng thống Joko Widodo của Indonesia cũng lên tiếng nhắc lại là chính quyền Jakarta sẵn sàng làm rõ vấn đề quần đảo Natuna thuộc chủ quyền của Indonesia. Quần đảo này có 169 ngàn dân.
Indonesia không phải là một trong những nước có tranh chấp chủ quyền lãnh hải tại khu vực Biển Đông với Trung Quốc và một số nước khác trong khu vực; tuy nhiên giữa Jakarta và Bắc Kinh từng có một vài lần căng thẳng với nhau như vụ một tàu tuần duyên của Indonesia bắt chiếc tàu cá 300 tấn của Trung Quốc vào năm 2016.
Chính vụ việc này khiến Indonesia có thêm tác động phải xúc tiến kế hoạch xây dựng căn cứ quân sự tại Natuna.
Mặc dù Trung Quốc công nhận chủ quyền của Indonesia đối với quần đảo Natuna; nhưng Bắc Kinh cho rằng hai phía vẫn có tuyên bố chồng lấn nhau về quyền và lợi ích hàng hải cần được giải quyết. Phía Indonesia bác bỏ hoàn toàn điều này.
Vào năm ngoái, Indonesia đệ trình bản đồ cập nhật theo đó Vùng Đặc Quyền Kinh Tế phía bắc quần đảo Natuna được đặt tên lại là Biển Bắc Natuna. Trước đó vùng nước này được xem như một phần Biển Đông.
Hồi năm 2002, Indonesia cũng cho đặt lại tên vùng nước thuộc Biển Đông trong phạm vi Vùng Đặc Quyền Kinh Tế Biển Natuna, trừ vùng ở phía bắc quần đảo Natuna.
Ngay sau đó, Trung Quốc lên tiếng phản đối cho rằng làm thế sẽ khiến tranh chấp thêm phức tạp và rộng ra. Indonesia đáp trả là Jakarta có quyền đặt tên cho những vùng biển thuộc chủ quyền của mình và Biển Bắc Natuna thuộc Indonesia
https://www.rfa.org/vietnamese/news/internationalnews/indo-base-natuna-12202018080438.html
Những nhân tố mới tham gia tích cực
vào vấn đề Biển Đông trong năm 2018
Anh, Australia, Nhật Bản và New zealand là những quốc gia đã tham gia tích cực, hiệu quả vào các nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định, đảm bảo tự do, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông của cộng đồng quốc tế trong năm 2018. Đây được coi là một điểm sáng trong diễn biến tình hình Biển Đông trong năm qua.
Anh
Anh là quốc gia đã tham gia tích cực vào vấn đề Biển Đông trong năm 2018, với hai hoạt động chính là tuần tra tự do hàng hải và hợp tác quốc phòng với các nước. Thứ nhất, về hoạt động tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông, tháng 8/2018, tàu đổ bộ HMS Albion thuộc Hải quân Hoàng gia Anh đã di chuyển qua quần đảo Hoàng Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam nhưng đã bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép) nhằm khẳng định quyền tự do hàng hải và phản bác các tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc tại Biển Đông. Lúc này, Trung Quốc đã điều một tàu khu trục và hai trực thăng để thách thức hành động của tàu HMS Albion nhưng hai bên vẫn bình tĩnh trong cuộc chạm trán này. Mặc dù tàu chiến của Anh không đi vào vùng 12 hải lý xung quanh quần đảo Hoàng Sa, song hành động của họ thể hiện rằng Anh không công nhận những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc trong khu vực. Vào tháng 3/2018, tàu khu trục HMS Sutherland và Type 23 của Hải quân Hoàng gia Anh đã tiến hành tuần qua hàng hải ở Biển Đông, sau khi tham gia huấn luyện với Hải quân Australia. Đây là lần thứ 3 kể từ năm 2013, Anh triển khai tàu chiến đến Thái Bình Dương, trong đó có Biển Đông. Bộ Ngoại giao Anh cho biết việc Anh điều tàu đến Biển Đông là để góp phần duy trì hòa bình và an ninh ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương và cho thấy sự ủng hộ của họ đối với quy tắc dựa trên luật pháp quốc tế. Sau khi rút ra khỏi EU (Brexit), Anh cần bảo vệ các tuyến đường thương mại trên biển chủ yếu, đặc biệt là lo ngại sự kiểm soát của Trung Quốc đối với Biển Đông. Trước đây, Chính phủ cũng như Bộ Quốc phòng Anh đã nhiều lần công khai các kế hoạch thực thi đảm bảo quyền tự do hàng hải ở Biển Đông, tăng cường hợp tác với các nước trong việc ngăn chặn các hành động quân sự hóa ở khu vực này. Thứ hai, về hoạt động hợp tác với các nước, Anh dự kiến sẽ triển khai tàu sân bay HMS Queen Elizabeth đến Biển Đông để tham gia một cuộc tuần tra tự do hàng hải chung với Australia, nhằm đối phó vớicác yêu sách chủ quyền của Trung Quốc. Cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson cho biết hoạt động này sẽ diễn ra trong vài năm tới, khi tàu này hoàn tất việc trang bị đầy đủ vũ khí, cũng như được thử nghiệm xong. Tàu HMS Queen Elizabeth là tàu sân bay lớn nhất do Anh chế tạo trị giá 4,1 tỉ USD và chính thức được biên chế vào Hạm đội Hải quân Hoàng gia Anh từ tháng 12/2017. Tàu HMS Queen Elizabeth có tải trọng lên đến 65.000 tấn, dài 280 m và vận tốc tối đa khoảng 46,3 km/giờ, có khả năng triển khai nhiều máy bay chiến đấu, máy bay không người lái và cả trực thăng săn ngầm. Anh tăng cường hợp tác với Australia để triển khai sự hiện diện ở khu vực với nội dung chính là đảm bảo tự do hàng hải. Hai nước đã ký hợp đồng về việc Anh cung cấp 9 tàu chiến mới thuộc lớp Hunter, trong chương trình trị giá 25,74 tỷ USD cho Hải quân Hoàng gia Australia. Tàu đổ bộ HMS Albion (L14), lớp Albion của Hải quân Hoàng gia Anh đã thăm thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 03 – 06/9/2018. Chuyến thăm là một phần trong các hoạt động của tàu ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Tàu đổ bộ HMS Albion có chiều dài 176 m, rộng 28,9 m, với lượng choán nước 21.000 tấn có thể chở theo 67 xe thiết giáp, 405 binh sĩ, là một trong những trụ cột cho sức mạnh đổ bộ của hải quân Hoàng gia Anh.
Australia
Cùng với Anh, Australia đã nhiều lần lên án hành động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông. Tháng 6/2018, Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull cho biết Chính phủ của ông đang đầu tư 7 tỉ USD để mua 6 chiếc MQ-4C Triton, loại máy bay điều khiển từ xa của nhà cung cấp thiết bị quốc phòng Mỹ Northrop Grumman thông qua một chương trình hợp tác với Hải quân Mỹ. Những chiếc Triton hiện đại sẽ giúp Australia tiếp tục giám sát được khu vực Đông Nam Á và Biển Đông, khu vực được xác định là trọng tâm hoạt động của máy bay không người lái Triton. Các thông tin thu thập được chia sẻ cho các đồng minh của Australia như Mỹ, Anh, Canada, New Zealand. Bộ Quốc phòng nước này cho biết “Australia nhấn mạnh đến quyền tự do hàng hải và hàng không của mình trên vùng biển quốc tế ở Biển Đông, như Australia vẫn luôn tiến hành”. Tháng 11/2018, Australia đã đạt thỏa thuận với Papua New Guinea về việc tái lập căn cứ hải quân Lombrum ở đảo Manus ở phía Bắc Australia, cho phép hải quân hai nước tiếp cận một cảng ở phía Nam Thái Bình Dương và có hướng tiếp cận vùng Biển Đông tranh chấp ở phía Nam. Mặc dù không công khai chi tiết kế hoạch này, song Chính phủ Australia cho biết trước những bất ổn và cạnh tranh chiến lược, Australia cần củng cố sự cam kết bảo vệ Thái Bình Dương và sẽ hành động mạnh mẽ hơn. Australia cũng tăng cường hợp tác với Mỹ để đối phó Trung Quốc tại khu vực Thái Bình Dương. Trước đây, Australia đã đồng ý đầu tư vào hệ thống cáp Internet ngầm dưới nước và một trung tâm an ninh mạng cho quần đảo Solomon để loại bỏ gói thầu tương tự của tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei nhằm thiết lập cáp cho đảo quốc ở Thái Bình Dương có thể tiếp cận tới trung tâm băng thông rộng ở Sydney của Australia. Trong dự án này, phía Australia sẽ chi trả 2/3 chi phí của tổng kinh phí 100 triệu USD. Bộ trưởng Quốc phòng Australia Christopher Pyne (10/2018) cho biết Chính phủ Australia sẽ xem bất kỳ việc sử dụng chiến thuật hù dọa nào tại Biển Đông là “gây bất ổn và nguy hiểm tiềm tàng”.
Nhật Bản
Thứ nhất, về hoạt động thực địa: Tháng 9/2018, Nhật Bản đã lần đầu tiên triển khai tàu ngầm huấn luyện Kuroshio của Lực lượng Tự vệ trên biển Nhật Bản tham gia diễn tập tại Biển Đông. Sau đó, tàu này cùng thủy thủ đoàn do đại tá Ueta Yasuteru, Tư lệnh Đơn vị tàu ngầm huấn luyện số 1, làm trưởng đoàn đã cập Cảng quốc tế Cam Ranh Khánh Hòa của Việt Nam. Đây là chuyến thăm đầu tiên của tàu ngầm huấn luyện Lực lượng Tự vệ trên biển Nhật Bản tới Việt Nam, một trong những hoạt động kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản, triển khai thực hiện thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao và Bộ Quốc phòng của hai nước. Có thể nói chuyến thăm của tàu ngầm huấn luyện Kuroshio cùng thủy thủ đoàn góp phần tăng cường hiểu biết, tin cậy giữa Hải quân Nhân dân Việt Nam và Lực lượng Tự vệ trên biển Nhật Bản. Từ đó, đưa quan hệ hợp tác quốc phòng song phương Việt Nam – Nhật Bản ngày càng đi vào chiều sâu, có hiệu quả thiết thực, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển ở khu vực. Nhật Bản cũng triển khai tàu sân bay trực thăng JS Kaga đi qua Biển Đông hướng đến Ấn Độ Dương để tập trận cùng tàu chiến của Hải quân Hoàng gia Anh. JS Kaga là tàu sân bay trực thăng lớp Izumo, tải trọng toàn tải 27.000 tấn. Tàu có thể mang theo tối đa 28 trực thăng và có thể chuyển
đổi để triển khai hoạt động tiêm kích tàng hình F-35B. Kenji Sakaguchi, Tư lệnh lực lượng Phòng vệ biển Nhật Bản (JMSDF) nói trên boong tàu sân bay trực thăng JS Kaga rằng: “Chúng tôi có mối quan hệ truyền thống với Hải quân Hoàng gia Anh và cả hai nước là đồng minh thân cận của Mỹ. Những cuộc tập trận như thế này là cơ hội để chúng tôi tăng cường hợp tác”. Tàu sân bay trực thăng JS Kaga cùng tàu khu trục HMS Argyll và tàu khu trục JS Inazuma, lớp Murasame cùng sự hỗ trợ của 3 trực thăng tiến hành đợt diễn tập ở Ấn Độ Dương, gần với tuyến hàng hải thương mại quốc tế. Thứ hai, về quan điểm và chính sách: Nhật Bản theo đuổi việc duy trì hòa bình, đảm bảo an ninh và tự do hàng hải quốc tế, trên nguyên tắc mọi bất đồng tranh chấp chủ quyền và tranh chấp biển phải được giải quyết dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế và luật biển quốc tế bằng các biện pháp hòa bình. Nhật Bản luôn tuyên bố không đứng về bên nào trong tranh chấp lãnh thổ và vùng biển. Nhật Bản chủ trương các tranh chấp phải giải quyết một cách hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng trật tự toàn cầu dựa trên luật pháp. Nhật Bản thúc đẩy một Khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và mở, các nước tôn trọng tự do hàng hải và hàng không, thương mại biển không bị cản trở ảnh hưởng đến thịnh vượng của Nhật Bản. Nhờ sự tham gia tích cực vào vấn đề Biển Đông và khu vực, đã giúp Nhật Bản nâng cao vị thế và tầm ảnh hưởng của Nhật Bản ở khu vực Đông Nam Á. Những năm qua, cùng với đột phá trong việc sửa đổi Hiến pháp, đặc biệt là sau khi nới lỏng nguyên tắc xuất khẩu vũ khí, Nhật Bản đã tích cực bán vũ khí cho các nước Đông Nam Á nhằm một mặt, nâng cao thực lực quân sự của các nước này, đối phó với Trung Quốc đang không ngừng trỗi dậy; đồng thời, không ngừng củng cố, nâng cao vị thế và tầm ảnh hưởng của Nhật Bản ở khu vực này. Thứ ba, về hợp tác đa phương: Nhật Bản là tích cực tham gia vào các cơ chế đối thoại đa phương của ASEAN. Nhật Bản tích cực, chủ động tham gia vào các cơ chế an ninh do ASEAN làm chủ đạo, như ARF, ADMM, EAS. Mục tiêu là giám sát và kiềm chế các hành vi đơn phương của Trung Quốc ở Biển Đông, gây áp lực lên Trung Quốc nhằm phân tán sự chú ý cũng như triển khai hoạt động của Trung Quốc tại Hoa Đông. Để thực hiện mục tiêu này, Nhật Bản chủ động lên tiếng ủng hộ các tuyên bố của ASEAN, các quốc gia tranh chấp trong khu vực về vấn đề Biển Đông. Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng chủ động đưa ra các sáng kiến thành lập các cơ chế thảo luận ở mức độ rộng lớn về vấn đề hàng hải. Về hợp tác trên lĩnh vực an ninh biển, Nhật Bản tập trung nhiều hơn vào các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống trong lĩnh vực an ninh biển tại các cơ chế hợp tác ASEAN, đặc biệt là các vấn đề có mối quan hệ với tranh chấp Biển Đông và Hoa Đông. Ngoài ra, Nhật Bản cũng tận dụng và chủ động nêu vấn đề tại các cơ chế, diễn đàn khác mà Nhật Bản có vai trò ảnh hưởng như Hợp tác sông Mê Công mở rộng, G7. Nhật Bản cũng góp phần thúc đẩy quốc tế hóa vấn đề Biển Đông, trong đó kêu gọi các bên tôn trọng quyền tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông, ủng hộ các nước ASEAN đấu tranh chống việc Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo tại Trường Sa, thúc đẩy ASEAN hóa và quốc tế hóa vấn đề Biển Đông. Trong những chuyến thăm đến các nước ASEAN, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đều đưa vấn đề tự do hàng hải, hàng không cũng như tình hình an ninh Biển Đông ra thảo luận. Chủ đề về Biển Đông luôn giữ vị trí cao trong quan hệ của Nhật Bản với một số nước có liên quan đến tranh chấp chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán với Trung Quốc như Philippines, Việt Nam, Indonesia… Ngoài ra, Nhật Bản cũng lên tiếng yêu cầu các nước liên quan xác định rõ quyền lợi biển của mình trên cơ sở luật pháp quốc tế, ủng hộ việc nhanh chóng xây dựng bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), phê phán hoạt động bồi lấp và xây dựng hạ tầng của Trung Quốc tại một số đảo đá ở quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
New Zealand
Trong vấn đề Biển Đông, lập trường và chính sách chung của New Zealand là không đứng về phía bên nào ở Biển Đông, song phản đối các hành động phá hoại hòa bình và làm xói mòn niềm tin trong khu vực. New Zealand ủng hộ quyền hợp pháp của các quốc gia trong việc sử dụng các cơ chế khác nhau để giải quyết các tranh chấp và cho rằng duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông mang ý nghĩa sống còn đối với sự thịnh vượng liên tục của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Các tranh chấp cần phải được giải quyết hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Quyền Thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand Winston Peters (7/2018) khẳng định, quân sự hóa Biển Đông tạo ra ảnh hưởng không tốt đối với khu vực. “Tôi không tin rằng việc quân sự hóa Biển Đông là một việc làm tốt đối với khu vực và nó tác động nhiều tới New Zealand. Tôi tin tưởng là các nước cần phải tuân thủ mọi quy định và luật pháp quốc tế để đảm bảo thế giới này an toàn và an ninh hơn… Tôi không muốn thấy quyền tự do đi lại ở vùng biển quốc tế bị cản trở. Việc làm này gây ra rất nhiều hệ lụy và đây là chính là ảnh hưởng rõ ràng nhất khi Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông”, Quyền Thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand Winston Peters cho biết. Còn trong Báo cáo của Bộ Quốc phòng New Zealand (7/2018), New Zealand đã cảnh báo ảnh hưởng đang tăng của Trung Quốc ở Nam Thái Bình Dương có thể phá hoại sự ổn định trong khu vực. Báo cáo cho rằng Trung Quốc làm leo thang căng thẳng với các quốc gia khác, trong đó có Mỹ, khi theo đuổi các lợi ích ở châu Á. Bắc Kinh còn đang hiện đại hóa quân đội và phô trương sức mạnh kinh tế cùng tham vọng lãnh đạo. Báo cáo cảnh báo New Zealand đối mặt với “những thách thức lớn chưa từng có” tại khu vực lân cận. Cùng thời gian nay, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern đã lên tiếng ủng hộ “quan điểm mạnh mẽ chống lại quân sự hóa ở Thái Bình Dương”. Để đối phó với Trung Quốc, Quân đội New Zealand (10/2018) đã cũng Australia, Malaysia, Singapore, Anh tiến hành cuộc tập trận chung tại Biển Đông. Tháng 9/2018 , tàu khu trục Te Mana của Hải Quân Hoàng Gia New Zealand với thùy thủ đoàn gồm 178 người do nữ Trung tá Lisa Hunn dẫn đầu đã cập cảng Sài Gòn tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong thời gian 4 ngày lưu lại tại thành phố Hồ Chí Minh, các thủy thủ trên Tàu Khu Trục Te Mana và Hải quân Việt Nam đã tiến hành một số hoạt động chung nhằm củng cố mối quan hệ quốc phòng giữa Việt Nam và New Zealand. Tàu Khu Trục Te Mana là một trong hai chiến hạm của New Zealand. Đây là loại tàu chiến cỡ nhỏ với nhiệm vụ chính là giữ gìn an ninh vùng biển New Zealand thông qua các hoạt động tuần tra hàng hải, giám sát, bảo vệ các chuyến tàu công thương. Tàu Khu Trục Te Mana dài 118 mét, độ giãn nước 3600 tấn, tốc độ bình quân 25 hải lý một giờ. Trên tàu có trang bị trực thăng, tên lửa, ngư lôi. Trước đó, vào tháng 6/2017, tàu Khu trục Ta Kaha của New Zealand cũng đã đến thăm Cảng Đà Nẵng.
Tham vọng Tập Cận Bình trên Biển Đông,
làm những gì người khác chưa từng làm
Trung Quốc đang có kế hoạch xây dựng một căn cứ dưới đáy Biển Đông phục vụ các hoạt động quân sự và khoa học của tàu ngầm không người lái ở rãnh Manila.
South China Morning Post ngày 26/11 đưa tin, Trung Quốc đang có kế hoạch xây dựng một căn cứ dưới đáy Biển Đông phục vụ các hoạt động quân sự và khoa học của tàu ngầm không người lái.
Một trung tâm như vậy có thể trở thành căn cứ đầu tiên của trí tuệ nhân tạo dưới đáy biển, đây là dự án được Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc đưa ra trong tháng này sau chuyến thăm của ông Tập Cận Bình đến Viện Nghiên cứu biển sâu Tam Á, Hải Nam hồi tháng Tư năm nay.
Tập Cận Bình đã kêu gọi các nhà khoa học và kỹ sư Trung Quốc khi ông đến thăm cơ sở này rằng, họ hãy dám làm những điều gì chưa từng làm.
Ông Tập Cận Bình nói: “Không có con đường nào dưới đáy biển sâu, chúng ta không cần phải đuổi theo ai, chúng ta chính là con đường.”
Căn cứ dưới đáy biển sẽ là nơi trú ngụ của tàu ngầm không người lái, thường là phần sâu nhất của một vùng biển hay đại dương, những vực thẳm hình chữ V ở độ sâu từ 6 nghìn đến 11 nghìn mét.
Dự án này sẽ tiêu khoảng 160 triệu USD của người nộp thuế Trung Quốc, bằng một nửa chi phí xây dựng kính viễn vọng vô tuyến lớn nhất thế giới, FAST, ở tỉnh Quý Châu phía Tây Nam Trung Quốc.
Giống như một trạm không gian, khu phức hợp dưới đáy biển sẽ có nền tảng kết nối, các kĩ sư Trung Quốc sẽ phải phát triển các vật liệu chịu được áp lực rất lớn của nước ở độ sâu như vậy.
Một nhà khoa học tham gia dự án này nói với South China Morning Post:
“Đó là một thách thức, giống như xây dựng một căn cứ trên hành tinh khác cho các công dân rô bốt với trí thông minh nhân tạo. Nhưng công nghệ có thể thay đổi thế giới.”
Các tàu ngầm rô bốt sẽ được điều động đi khảo sát đáy biển, ghi lại các hình thái của sự sống để lập danh mục cũng như thu thập các mẫu khoáng sản.
Là một phòng thí nghiệm khép kín, căn cứ ngầm sẽ phân tích các mẫu vật và gửi báo cáo về trung tâm trên đất liền.
Căn cứ này sẽ phụ thuộc vào các loại cáp kết nối với 1 con tàu hoặc một trung tâm cung cấp năng lượng và thông tin liên lạc, còn các “bộ não” và cảm biến mạnh mẽ của nó sẽ thực hiện các nhiệm vụ tự động.
Cũng có những nhà khoa học khác hoài nghi tham vọng này của ông Tập Cận Bình, bởi chính trị và công nghệ đều mang lại những thách thức lớn.
Biển Đông có lẽ là tuyến hàng hải quốc tế tranh chấp nhiều nhất trên hành tinh này. Tuy nhiên, Bắc Kinh có thể chia sẻ dữ liệu và công nghệ với các nước láng giềng để tìm kiếm sự ủng hộ.
Có điều, tầng đáy biển sâu là môi trường rất khắc nghiệt với áp suất cao, sạt lở, động đất có thể đe dọa bất kỳ cấu trúc nào dưới đáy biển.
Điều này có nghĩa là chi phí của một chương trình tham vọng như vậy có thể vượt rất xa bất kỳ ước đoán nào.
Tiến sĩ Du Qinghai, một nhà khoa học tham gia dự án này cho rằng, xây dựng một căn cứ tàu ngầm rô bốt ở đáy biển sâu có thể khó khăn hơn cả việc xây dựng một trạm không gian, chưa có nước nào từng làm việc này.
Theo ông, phần lớn ngân sách dự án này sẽ được Trung Quốc sử dụng để phát triển công nghệ và vật liệu cực kỳ chắc chắn nhưng phải rất linh hoạt.
Giáo sư Yan Pin từ Phòng thí nghiệm địa chất biển và đại dương, Viện Hàn lâm khoa học công nghệ Trung Quốc tại Quảng Châu, cho biết, vị trí xây dựng căn cứ phải đủ sâu, nhưng các hoạt động địa chất không quá mạnh vì một vụ sạt lở hay núi lửa phun trào có thể phá hủy tất cả.
Nhà nghiên cứu này, người đã dành nhiều thập kỷ nghiên cứu địa tầng Biển Đông cho hay, Trung Quốc đang nhắm tới rãnh Manila. Đây là nơi duy nhất trên Biển Đông có độ sâu trên 5 nghìn mét.
Rãnh Manila cũng là nơi phần đông nam mảng lục địa Á – Âu tiếp nối với mảng Thái Bình Dương, tầng đáy biển sâu nhất của rãnh này khoảng 5,4 nghìn mét và có nhiều hoạt động núi lửa trong rãnh.
Đáng chú ý, rãnh Manila cũng nằm gần bãi cạn Scarborough, nơi Trung Quốc chiếm quyền kiểm soát từ tay Philippines trong một sự cố tháng Tư năm 2012.
Yan Pin nói rằng, Trung Quốc và Philippines nên ngồi lại thảo luận với nhau, bởi cảnh báo sóng thần từ rãnh Manila có thể là một điểm chung lớn;
Dữ liệu do Trung Quốc thu thập được sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các nước trong khu vực, nó có thể cứu sống nhiều người.
Bắc Kinh cũng có kế hoạch xây dựng 20 nhà máy điện hạt nhân nổi trên Biển Đông.