Tin khắp nơi – 08/11/2018
Trump vừa làm hòa vừa dọa đảng Dân chủ
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói ông sẵn sàng làm việc với đảng Dân chủ sau khi họ giành được quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Nhưng trong một cuộc họp báo đầy thử thách, ông thề sẽ ở trong “tư thế phản công” nếu đảng Dân chủ điều tra ông.
Vị Tổng thống Cộng hòa cũng đụng độ nhiều lần với các phóng viên tại Nhà Trắng tại cuộc họp báo, ra lệnh cho họ im lặng.
Thành viên kỳ cựu đảng Dân chủ Nancy Pelosi, trong khi đó, đề nghị làm việc với tổng thống, nhưng vẫn cam kết sẽ giám sát chính quyền của ông.
Có phải hai đảng sẽ hợp tác?
Trong cuộc họp báo hôm thứ Tư, ông Trump đã có một cử chỉ làm hòa với đảng Dân chủ, đề xuất cả hai bên cùng hợp tác với nhau cho những ưu tiên lập pháp chung.
Ông đề nghị họ có thể hợp tác về các vấn đề như cơ sở hạ tầng, thương mại và y tế.
Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Có thể đoán ai có lợi thế chưa?
Chiến thuật tấn công truyền thông của Trump
Tuy nhiên ông nói rằng nếu đảng Dân chủ bắt đầu các thủ tục pháp lý để điều tra ông, đảng Cộng hòa sẽ ăn miếng trả miếng.
Bà Pelosi, người được ưu tiên trong vai trò lãnh đạo Hạ viện, hứa rằng đảng của bà sẽ là đảng đối trọng với Nhà Trắng.
Tại cuộc họp báo, bà nói đảng Dân chủ sẽ tìm cách thỏa hiệp với tổng thống, nhưng “phải giữ vững vai trò”.
Đảng Dân chủ bây giờ sẽ kiểm soát viện dưới của Quốc hội, và có thể điều tra các vấn đề kinh doanh của ông Trump, bao gồm cả thuế lợi nhuận, đồng thời có thể cản trở chương trình nghị sự về lập pháp của ông.
Ông Trump còn nói gì?
Ông Trump ca ngợi “thành công to lớn” và “một ngày đáng kinh ngạc” cho đảng của ông sau cuộc bầu cử hôm thứ Ba.
Ông cho rằng nhờ mình mà đảng Cộng hòa đã “thách thức lịch sử” bằng cách củng cố lợi thế của họ tại Thượng viện.
Tổng thống cũng chế giễu những đảng Cộng hòa không ủng hộ ông trên tiến trình vận động tranh cử, để rồi thất cử.
“Họ có kết quả rất kém,” ông Trump nói với các phóng viên. “Tôi không chắc là nên vui hay buồn, nhưng tôi cảm thấy thoải mái về điều đó.”
Bằng một thái độ giận giữ, ông gọi một phóng viên CNN là “một người thô lỗ, khủng khiếp” và nói với một phóng viên NBC: “Tôi cũng không phải là người hâm mộ lớn của bạn.”
Tổng thống đã trở nên giận dữ khi được hỏi về cách ông mô tả những người di cư Trung Mỹ đang hướng tới Mỹ là một “cuộc xâm lược”.
Ông Trump nói với một phóng viên da đen, người đặt câu hỏi liệu điều tự xưng là chủ nghĩa dân tộc của ông có thể khiến người da trắng trở nên mạnh dạn hơn trong việc kỳ thị hay không, rằng đó là “một câu hỏi phân biệt chủng tộc”.
Sau cuộc họp báo, ông tuyên bố trong một tweet là đã sa thải Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions.
Hợp tác, nhưng với điều kiện
Phân tích của Anthony Zurcher, BBC News
Ông Trump đến căn phòng phía Đông của Nhà Trắng với nhánh cây ô liu làm hòa trong tay, nhưng có vẻ như những ngón tay của anh ta bị tréo sau lưng.
Ông nói với toàn dân rằng ông thích làm việc với đảng Dân chủ – rằng trên thực tế, có thể việc đảng này giành quyền kiểm soát Hạ viện lại là một điều tốt – nhưng ông từ chối rút lui khỏi bất kỳ lời tuyên bố tạo chia rẽ nào của mình.
Các cựu tổng thống từng thất bại sau cuộc bầu cử giữa kỳ thường tỏ ra khiêm nhường và nói rằng họ đã học được những bài học quý giá. Bill Clinton và Barack Obama, hai tổng thống mất quyền kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ trong nhiệm kỳ thứ nhất, đã dùng sự thất bại này để điều chỉnh để cho các chiến dịch tái cử sau đó thành công.
Ông Trump hoàn toàn không có suy nghĩ như vậy, thay vào đó, nói rằng kết quả đêm thứ ba “rất gần với hoàn toàn chiến thắng”.
Tổng thống có thể nói rằng ông muốn “đoàn kết, hòa bình và tình yêu” – nhưng rõ ràng là nếu muốn đạt những điều này, mọi người phải theo những điều kiện ông đưa ra.
Bầu cử mang đến kết quả gì?
Đảng Dân chủ giành được hơn 23 ghế họ cần, để chiếm đa số trong Hạ viện có 435 chỗ ngồi.
Nhưng đảng Cộng hòa đang trên đà tăng cường lợi thế của họ từ 51 lên 54 trong Thượng viện có 100 chỗ.
Điều đó sẽ cho đảng của ông Trump nhiều quyền hơn trong việc bổ nhiệm các chức vụ tư pháp và điều hành.
Tại Thượng viện, họ chiếm được ghế của Dân chủ ở Indiana, Missouri và Bắc Dakota, giành được chiến thắng ở Texas, và khiến một cuộc đua ở Florida phải kiểm lại phiếu.
Đảng Dân chủ nắm giữ các ghế dễ bị tấn công ở Montana, New Jersey và West Virginia và lật đổ một đảng viên đảng Cộng hòa đương nhiệm ở Nevada, nhưng đó không phải là chiến thắng lớn.
Trong cuộc đua của 36 thống đốc, đảng Cộng hòa giành được một ghế ở Florida và có vẻ sẽ chiến thắng ở Georgia.
Các đảng viên đảng Dân chủ chiếm các biệt thự thống đốc lâu đời ở Michigan, Illinois, Kansas và Wisconsin, nơi mà cựu tổng thống đảng Cộng hòa Scott Walker bị đánh bại.
https://www.bbc.com/vietnamese/world-46134294
Hạ viện vẫn ủng hộ
ông Trump áp thuế hàng hóa TQ?
Phe Dân chủ, nay đã chiếm thế đa số tại Hạ viện Mỹ, nhiều khả năng sẽ ủng hộ, thậm chí khuyến khích Tổng thống Donald Trump trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, nhưng sẽ giám sát chặt chẽ hơn các cuộc đàm phán thương mại với đồng minh, Reuters dẫn lời các chuyên gia và các nhà lập pháp nhận định hôm 8/11.
Ông Trump đã áp đặt thuế quan lên các hàng hóa của Trung Quốc trị giá 250 tỷ đôla nhằm gây áp lực, buộc Bắc Kinh phải chấm dứt các hoạt động như đánh cắp sở hữu trí tuệ hay việc bắt buộc phải chuyển giao công nghệ, cũng như buộc Trung Quốc phải cải thiện khả năng được tiếp cận thị trường nước này của các công ty Mỹ.
Phe Dân chủ, vốn được các công đoàn hậu thuẫn, phần lớn ủng hộ bước đi như vậy với hy vọng rằng điều đó sẽ giúp các nhân công Mỹ.
Bắc Kinh đã đáp trả bằng cách giảm nhập khẩu đậu nành Mỹ và áp thuế lên các mặt hàng nông sản của Hoa Kỳ. Theo nhận định của một số chuyên gia được Reuters dẫn lời, bước đi của Trung Quốc có thể gây tác động lên các ứng viên thuộc Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử hôm 6/11.
Tuy nhiên, theo Reuters, thuế chỉ là một vấn đề nhỏ trong phần lớn các chiến dịch tranh cử, kể cả tại các tiểu bang bị ảnh hưởng nặng vì căng thẳng thương mại với Trung Quốc như North Dakota, Indiana và Missouri. Cử tri tại các tiểu bang này đã bầu cho các ứng viên Cộng hòa chạy đua làm thượng nghị sĩ, củng cố thế đa số của đảng này tại Thượng viện.
Ông Scott Kennedy, người phụ trách nghiên cứu về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, được Reuters dẫn lời nói rằng hiện có quan ngại lưỡng đảng ở Washington về việc nhà nước gia tăng kiểm soát nền kinh tế Trung Quốc, các hoạt động của Bắc Kinh ở Biển Đông cũng như các vấn đề an ninh liên quan tới các công ty công nghệ của Trung Quốc.
Phát biểu hồi tháng Ba, lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện, bà Nancy Pelosi, nói rằng “Hoa Kỳ phải có các hành động chiến lược, thông minh và mạnh mẽ nhằm chống lại các chính sách thương mại hoàn toàn không công bằng của Trung Quốc”.
Theo Reuters, phe Dân chủ có thể không hài lòng vì chuyện đánh thuế của ông Trump đối với hàng hóa và nhôm, thép của Trung Quốc sẽ nâng giá cũng như chi phí kinh doanh, nhưng có ít các cách thức về lập pháp nhằm ngăn chặn điều này, vì đó là kết quả của các mệnh lệnh hành pháp, không cần phải được Quốc hội thông qua.
Tuần trước, ông Trump bày tỏ niềm tin sẽ đạt được một thỏa thuận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Hai nhà lãnh đạo dự kiến sẽ gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 vào cuối tháng 11.
Còn về các cuộc thương thảo với đồng minh, theo Reuters, phe Dân chủ tại Hạ viện giờ sẽ khiến việc cải tổ Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ với Canada và Mexico khó được thông qua tại cơ quan lập pháp Mỹ.
Nhà Trắng cấm cửa phóng viên CNN
Nhà Trắng đã rút thẻ nhà báo của phóng viên Jim Acosta của CNN sau khi ký giả này và Tổng thống Donald Trump “đấu khẩu” tại một cuộc họp báo.
Theo Reuters, sự việc xảy ra hôm 7/11 khi ông Acosta hỏi Tổng thống Trump về đoàn di dân từ Mỹ Latin đang tiến tới biên giới nam của Mỹ.
Khi phóng viên này tìm cách tiếp tục hỏi thêm, ông Trump nói, “Đủ rồi!” và một nữ trợ lý Nhà Trắng tìm cách lấy micro khỏi tay ông Acosta nhưng không được.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Huckabee Sanders sau đó ra thông cáo, tố ông Acosta “đặt tay lên một người phụ nữ trẻ chỉ muốn làm tròn nhiệm của một thực tập sinh ở Nhà Trắng”.
Bà Sanders cũng coi đó là điều “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.
Trong khi đó, ông Acosta viết trên Twitter rằng tuyên bố của bà Sanders về việc ông đặt tay lên nữ trợ lý là một sự “dối trá”.
Theo Reuters, ông Acosta dường như đã chạm nhẹ vào cánh tay của nữ trợ lý khi cô tìm cách lấy micro từ tay của mình.
Kênh này sau đó ra tuyên bố nói rằng Nhà Trắng rút thẻ nhà báo của ông Acosta để “trả đũa việc ông đặt ra các câu hỏi đầy thách thức”, đồng thời cáo buộc bà Sanders dối trá về hành động của ông Acosta.
Jeff Sessions bị buộc từ chức:
sắp có biểu tình trên khắp nước Mỹ
Hôm 8/11,những người tổ chức kêu gọi các cuộc biểu tình trên khắp Hoa Kỳ để phản đối quyết định của Tổng thống Donald Trump, cách chức Bộ Trưởng Tư pháp Jeff Sessions, và chọn thay thế ông bằng người từng công khai chỉ trích cuộc điều tra về vụ Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ.
Các cuộc biểu tình đã được lên kế hoạch trên khắp 50 tiểu bang và các vùng lãnh thổ của Hoa Kỳ như Puerto Rico và Quần đảo Virgin. Ban tổ chức yêu cầu mọi người đăng ký trên một trang web để cho biết liệu họ có tham gia hay không, tuy vậy hiện vẫn không rõ bao nhiêu người sẽ tham gia đợt biểu tình này.
Tại thủ đô Washington DC, dự kiến cuộc biểu tình sẽ diễn ra trước Tòa Bạch Ốc.
Hôm 7/11, ông Sessions loan báo ông từ chức theo yêu cầu của TT Trump. Ông Trump đã chọn ông Matthew Whitaker, Chánh Văn phòng Bộ Tư pháp, để thay thế ông Sessions trong cương vị Bộ trưởng Tư pháp.
Ban tổ chức biểu tình yêu cầu ông Whitaker tự ý rút lui, đứng ngoài cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, viện lý do những tuyên bố của ông Whitaker trước đây, chỉ trích CTV Mueller, cho thấy rõ ràng là có ‘những xung đột lợi ích’. Họ yêu cầu Quốc hội phải có biện pháp để bảo vệ văn phòng của Công tố viên Đặc biệt.
Trong thời gian làm bình luận viên cho đài truyền hình CNN, ông Whitaker nói rằng cuộc điều tra của CTV Mueller nên được giới hạn, và nếu ông Sessions bị sa thải thì tân Bộ trưởng Tu pháp có thể cắt ngân sách tài trợ để buộc ông Muller ngừng cuộc điều tra.
Ông Whitaker còn nói rằng không có bằng chứng thực sự để cáo buộc ông Trump cản trở công lý, và trong một bài bình luận trên tờ The Hill, ông Whitaker nói rằng ông Trump đã có “quyết định đúng đắn” khi sa thải Giám đốc FBI James Comey hồi năm 2017.
Phe Dân chủ muốn bảo vệ Luật chăm sóc sức khỏe
và luận tội TT Trump
Các thành viên Đảng Dân chủ có một thông điệp rõ ràng cho giới lãnh đạo đảng sẽ nắm quyền kiểm soát tại Hạ viện Hoa Kỳ vào năm tới: hãy bảo vệ Luật chăm sóc sức khỏe và luận tội Tổng thống Donald Trump, theo một cuộc thăm dò toàn quốc do Reuters và Ipsos, một công ty chuyên thăm dò dư luận có uy tín của Pháp, cho biết.
Kết quả thăm dò được công bố hôm 8/11 cho biết 43% những người tự xác định là thành viên đảng Dân chủ muốn luận tội Tổng thống Trump, và xem đây là một ưu tiên hàng đầu của Quốc hội, chỉ đứng sau ưu tiêu chăm sóc sức khỏe.
Hôm 7/11, các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ tuyên bố sẽ sử dụng thế đa số mới giành được ở Hạ viện để áp đặt một mức độ giám sát đối với Tòa Bạch Ốc, nhưng họ nói luận tội Tổng thống Trump đòi hỏi phải có bằng chứng rằng ông vi phạm Hiến pháp.
Trả lời cuộc thăm dò, ông Aprille Evans-Wright, 73 tuổi, quản lý một công viên nhà di động ở thành phố Reno, bang Nevada nói: “Tôi muốn ông ấy bị mất chức. Ông ấy nhất mực không công bố tờ khai thuế của ông. Ông ấy liên tục nói dối. Ông dẫn dắt người khác theo con đường lệch hướng, ông ấy bắt trẻ em làm tù nhân ở biên giới.”
Nhưng nhìn chung, công chúng Hoa Kỳ không ủng hộ giải pháp luận tội Tổng thống Trump, chỉ có 24% người trả lời thăm dò liệt kê đây là một trong 3 ưu tiên hàng đầu của họ cho quốc hội mới.
Khoảng 18% thành viên đảng Dân chủ muốn Quốc hội xem xét các tờ khai thuế của ông Trump, với 11 % số người được hỏi xem đó là một ưu tiên.
Theo cuộc khảo sát, có 54% người thuộc đảng Dân chủ và 55% người đảng Cộng hòa cho biết Quốc hội mới nên ưu tiên giải quyết hệ thống chăm sóc sức khỏe của Hoa Kỳ.
Trump thề ‘quyết chiến’
nếu Hạ viện điều tra ông
Tổng thống Mỹ Donald Trump mô tả kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ 6/11 là ‘ngày khó tin’ cho đảng Cộng hòa của ông và nói đó là ‘nhờ công của ông’ và nói ông sẽ quyết chiến nếu Hạ viện do Đảng Dân chủ kiểm soát mở cuộc điều tra vào chính quyền của ông.
Tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng ngày 7/11, ông Trump lập luận rằng Đảng Công hòa đã ‘vượt qua được lịch sử’. Ông nói rằng việc đảng của ông giành thêm ghế ở Thượng viện làm lu mờ thất bại tại Hạ viện.
Ông Trump đưa ra tuyên bố này bất chấp việc Đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện dẫn đến việc chính quyền của ông bị kiềm chế nhiều hơn.
“Ngày hôm qua là một ngày trọng đại, một ngày khó tin,” ông nói tại cuộc họp báo. “Tối qua Đảng Cộng hòa đã bất chấp lịch sử (các đảng của tổng thống đương quyền thông thường đều thua trong bầu cử giữa kỳ) để mở rộng thế đa số tại Thượng viện trong khi vượt qua kỳ vọng rất nhiều tại Hạ viện.”
Ông nói rằng ông đã ‘chặn đứng làn sóng xanh’ (màu xanh là màu đại diện cho Đảng Dân chủ) và lưu ý rằng 9 trong tổng số 11 ứng viên được ông vận động cho trong tuần tranh cử cuối cùng đã thắng cử.
Ông cũng mỉa mai các ứng cử viên Cộng hòa đã thất cử sau khi từ chối ủng hộ ông trong chiến dịch tranh cử, chẳng hạn như dân biểu Barbara Comstock của tiểu bang Virginia.
“Họ có kết quả rất tệ hại. Tôi không chắc tôi nên vui hay buồn nhưng tôi cảm thấy cũng bình thường thôi,” ông nói.
Ông nói rằng ông sẵn sàng làm việc với Đảng Dân chủ trên những vấn đề ưu tiên hàng đầu nhưng ông cảnh báo rằng bất kỳ cuộc điều tra nào của Hạ viện nhằm vào ông sẽ làm tổn thương cơ hội làm việc phi đảng phái.
Ông nói ông sẽ ‘quyết đấu’ nếu Hạ viện điều tra ông.
“Họ có thể chơi trò đó, nhưng chúng ta có thể chơi tốt hơn,” ông nói. “Tất cả những gì họ làm sẽ dẫn đến kết cục là đi tới đi lui rồi lại đi tới đi lui, và hai năm sẽ trôi qua và chúng ta sẽ không làm được điều gì cả.”
Tuy nhiên vẫn có dư địa để cho Trump và Đảng Dân chủ làm việc cùng nhau trên những vấn đề được sự ủng hộ của lưỡng đảng như gói nâng cấp cơ sở hạ tầng, chống lại việc tăng giá thuốc kê đơn và nỗ lực tái cân bằng giao thương với Trung Quốc.
“Đó thật sự là một bức tranh phi đảng phái tươi đẹp,” ông nói.
Ông cho biết bà Nancy Pelosi, người có thể trở thành tân Chủ tịch Hạ viện, đã bày tỏ mong muốn được làm việc với ông trong một cuộc điện thoại. Trong lúc Đảng Dân chủ đang cân nhắc có nên tiếp tục để bà Pelosi lãnh đạo hay không hay chọn lựa người khác, ông Trump đã viết trên Twitter rằng bà Pelosi xứng đáng với vị trí này.
Ông nói trên một số vấn đề ông dễ dàng đàm phán với Đảng Dân chủ hơn.
Bà Pelosi:
“Hạ viện sẽ giám sát chính quyền Trump”
Bà Nancy Pelosi, lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện và nhiều khả năng sẽ trở thành tân chủ tịch Hạ viện, nói Hạ viện sẽ thực hiện trách nhiệm giám sát chính quyền của ông Trump và lên án việc ông Trump sa thải Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions.
Phát biểu tại cuộc họp báo ở Điện Capitol trước khi có tin ông Sessions từ chức, bà Pelosi nói phe Dân chủ sẽ sẵn sàng làm việc với Tổng thống Donald Trump ở những chỗ có thể. Nhưng bà cũng nói thêm rằng: “Chúng tôi có trách nhiệm giám sát theo Hiến pháp.”
“Tôi không nghĩ rằng trong vấn đề này (làm việc với chính quyền ông Trump) chúng tôi sẽ làm việc một cách ngẫu nhiên tùy tiện. Chúng tôi có trách nhiệm tuân thủ trách nhiệm giám sát và đó là đường hướng mà chúng tôi sẽ theo đuổi. Một lần nữa chúng tôi sẽ cố gắng đoàn kết đất nước,” bà nói.
Làn sóng xanh của Đảng Dân chủ chưa đủ mạnh để giúp họ giành quyền kiểm soát cả hai viện Quốc hội. Nhưng tại Hạ viện, họ đã giành thêm được khoảng 30 ghế, nhiều hơn số 23 ghế cần thiết để giành lại thế đa số ở Hạ viện trong tám năm.
Hạ viện do Đảng Dân chủ kiểm soát sẽ buộc ông Trump phải lùi bước trước những tham vọng lập pháp của ông, nhiều khả năng sẽ bóp nghẹt cam kết của ông Trump là cấp ngân quỹ xây dưng bức tường biên giới với Mexico và thông qua một gói cắt giảm thuế thứ hai. Họ cũng có thể yêu cầu chính quyền Trump minh bạch hơn khi đàm phán các thỏa thuận thương mại mới với Nhật và Liên minh châu Âu.
“Ý nghĩa của ngày hôm nay lớn hơn là về Dân chủ hay Cộng hòa, nó là về khôi phục sự kiểm soát và cân bằng đối với chính quyền Trump theo Hiến pháp,” bà Pelosi phát biểu tại buổi tiệc mừng chiến thắng vào tối ngày 6/11.
Bà nói rằng Đảng Dân chủ sẽ dùng thế đa số của mình tại Hạ viện để theo đuổi một nghị trình phi đảng phái cho một đất nước đã ‘có đủ chia rẽ’.
Ngay sau khi có tin Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions bị sa thải, bà Pelosi cũng đã lên Twitter để lên án việc sa thải này là ‘nỗ lực trắng trợn’ để phá hoại và chấm dứt cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt vào sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Bà Pelosi cũng kêu gọi quyền Bộ trưởng Tư pháp Matthew Whitaker rút ra khỏi cuộc điều tra này và đề cập đến điều mà bà gọi là ‘những lời đe dọa của ông Trump để phá hoại và làm suy yếu cuộc điều tra’.
“Quốc hội cần có hành động ngay lập tức để bảo vệ pháp trị và tính liêm chính của cuộc điều tra,” bà nói.
Tại cuộc họp báo tại Điện Capitol, bà nói rằng thành tích mà đảng của bà đạt được trong bầu cử giữa kỳ là do ‘quyết tâm của Đảng giữ lại đạo luật cải cách y tế sâu rộng được thông qua dưới chính quyền của cựu Tổng thống Barack Obama’.
“Vấn đề y tế có mặt trên lá phiếu và y tế đã chiến thắng,” bà nói. “Chúng tôi chiến thắng vì ngay từ đầu chúng tôi đã tập trung vào vấn đề y tế.”
Bà Nancy Pelosi từng là chủ tịch Hạ viện trong bốn năm kể từ năm 2007. Bà là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này ở Mỹ. Bà đã lãnh đạo phe Dân chủ ở Hạ viện kể từ năm 2003 khi đảng này là phe đa số lẫn thiểu số.
Bầu cử giữa kỳ tại Mỹ 2018 : thắng lợi
của nữ giới và các cộng đồng thiểu số
Hai ngày sau bầu cử giữa kỳ tại Mỹ, kết quả chính thức gây tranh cãi tại một số tiểu bang. Hai ứng viên Dân Chủ và Cộng Hòa ra tranh chức thống đốc bang Georgia đều khẳng định được cử tri tín nhiệm. Riêng tại bang Arizona, kết quả sẽ chỉ được thông báo vào tuần tới.
Tuy nhiên, kết quả mới nhất cho thấy thắng lợi rõ rệt của đảng Dân Chủ tại Hạ Viện, nhưng lại mất ghế ở Thượng Viện.
Thông tín viên Eric de Salve từ San Francisco gửi về bài tường trình:
“Một ngày sau bầu cử giữa kỳ, hiện tượng làn sóng xanh đã không xảy ra, nhưng báo chí Hoa Kỳ nói đến một lớp sóng hồng đã nổi lên. Cụm từ này dùng để chỉ việc phụ nữ chiếm một số ghế kỷ lục ở Hạ Viện. Tuy kết quả bầu cử chưa được công bố chính thức, nhưng theo các cuộc thăm dò, có ít nhất 100 nữ ứng viên được bầu vào Hạ Viện trên tổng số 435 ghế. Như vậy là có thêm 15 nữ đại biểu Quốc Hội so với kỷ lục trước đây. Ngoài ra, có gần 1/3 những người vừa được cử tri bầu lên, chưa từng tham gia chính trường Mỹ ; gần một nửa thuộc các cộng đồng thiểu số, hoặc là về sắc tộc, hoặc là về tôn giáo hay về mặt giới tính.
Để giành lại đa số ở Hạ Viện, bên đảng Dân Chủ cần thêm 23 ghế và chung cuộc thì đã chiếm được đến 27 ghế của bên đảng Cộng Hòa. Kết quả này mở đường cho một giai đoạn “chung sống” trong nửa cuối nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump. Bởi vì đảng Cộng Hòa củng cố được đa số tại Thượng Viện, giành thêm được ít nhất là bốn ghế.
Đảng Cộng Hòa ghi được nhiều bàn thắng tại các tiểu bang then chốt như Texas chẳng hạn trước ứng cử viên của đảng Dân Chủ là Beto O’Rourke. Chính trị gia này được xem là ngôi sao đang lên của đảng Dân Chủ. Về kết quả bầu cử thống đốc tại các tiểu bang, bên Dân Chủ thua tại hai tiểu bang rất được chú ý. Hai ứng viên da đen rất được truyền thông quan tâm đều thất bại tại các tiểu bang Florida và Georgia”.
Mỹ dùng chiêu độc “đánh” nhôm TQ
Bộ Thương mại Mỹ hôm 7-11 tuyên bố sẽ áp 96,3% – 176,2% thuế chống bán phá giá và chống trợ giá cuối cùng lên các sản phẩm nhôm tấm hợp kim phổ biến của Trung Quốc.
Quyết định này đánh dấu lần đầu tiên các mức thuế cuối cùng được chính phủ Mỹ ban hành nhằm khắc phục thương mại kể từ năm 1985.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã cam kết thực hiện phương thức cứng rắn hơn về thực thi thương mại bằng cách để Bộ Thương mại áp đặt các mức thuế chống bán phá giá và chống trợ giá thay cho công nghiệp tư nhân.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục th
Bộ Thương mại Mỹ cho biết trong năm 2017, nhôm tấm hợp kim nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá khoảng 900 triệu USD. Những sản phẩm này được sử dụng trong giao thông vận tải, công trình xây dựng, cơ sở hạ tầng bên cạnh các ứng dụng điện và hàng hải.
Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ sẽ đưa ra tuyên bố cuối cùng về thiệt hại vào ngày 20-12 sau khi đã bỏ phiếu 4-0 vào tháng 1 để cho phép tiến hành điều tra.
Trước đó, vào tháng 12-2017, các công ty công nghiệp nhôm của Mỹ, bao gồm Aleris Corp, Arconic Inc, Constellium NV, Jupiter Aluminum Corp, JW Aluminum Company và Novelis Corp [NVLXC.UL] đã cung cấp bằng chứng về điều mà họ mô tả là “sự gia tăng đột biến các sản phẩm nhôm tấm hợp kim giá rẻ, nhập khẩu thương mại không công bằng từ Trung Quốc”.
Các công ty này khẳng định lượng sản phẩm nhôm tấm hợp kim Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ đã tăng thêm gần 750% trong thập kỷ qua, tính riêng giai đoạn 2014-2017 là hơn 91%. Điều này khiến “thị phần các sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc gia tăng đáng kể, gây tổn hại trực tiếp đến ngành công nghiệp Mỹ”.
Thực hiện mọi biện pháp trong quyền hạn theo luật pháp Mỹ để hạn chế dòng chảy các sản phẩm bán phá giá hoặc được trợ giá vào thị trường Mỹ” – Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cho biết trong một tuyên bố.
Tuy nhiên, mức thuế đối với nhôm tấm nêu trên đã có giảm so với các đợt áp thuế đầu tiên vào tháng 4 và tháng 7. Phạm vi kết hợp ban đầu là 198,4 – 280,46%.
http://biendong.net/goc-nhin-moi/24623-my-dung-chieu-doc-danh-nhom-tq.html
Xả súng ở Los Angeles, 13 người chết
Vụ xả súng xảy vào tối ngày 7/11 tại nhà hàng Borderline Bar & Grill ở thành phố Thousand Oaks, một khu ngoại ô của Los Angeles, bang California, đã giết chết ít nhất 13 người, và làm bị thương khoảng 10 người.
Hãng tin AP trích lời cảnh sát cho biết 13 người đã chết, trong đó có một cảnh sát và nghi phạm.
Cảnh sát trưởng quận Ventura Geoff Dean cho biết Trung sĩ Ron Helus chạy tới hiện trường thì bị bắn ngay khi ông tiến vào tòa nhà. Trung sĩ Helus qua đời tại bệnh viện vào sáng sớm thứ Năm 8/11.
Nhà chức trách không cho biết kẻ xả súng đã chết trong tình huống nào. Theo cảnh sát trưởng Dean thì khoảng 10 người khác bị bắn và bị thương. Hiện chưa có thông tin nào về các nạn nhân.
Trên mạng xã hội loan truyền nhiều chi tiết về vụ xả súng, theo đó nghi phạm là một người đàn ông để râu, mặc một áo khoác màu sậm, bước vào nhà hàng rồi bắt đầu xả súng.
Các nhân chứng nói với CNN rằng các thực khách đang có mặt ở trong nhà hàng để tham dự đêm ca nhạc đồng quê “College Country,” nơi thu hút nhiều thanh niên và sinh viên.
Theo tờ Los Angeles Times, một nhân viên thực thi pháp luật giấu tên cho biết ít nhất 30 phát súng được bắn và có nhiều thương vong.
https://www.voatiengviet.com/a/xa-sung-o-loa-angeles-13-nguoi-chet/4649776.html
Lãnh đạo EU mỉa mai Trump
về kết quả bầu cử giữa kỳ
Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu Frans Timmermans đã lên Twitter ca ngợi thắng lợi của Đảng Dân chủ sau khi có kết quả bầu cử giữa kỳ ở Mỹ trong một bình luận rõ ràng là chỉ trích điều mà ông gọi là ‘sự thô lỗ và kỳ thị chủng tộc’ dưới chính quyền của Tổng thống Donald Trump.
“Cảm thấy hứng khởi với các cử tri Mỹ, những người đã lựa chọn hy vọng thay cho sợ hãi, sự lịch thiệp thay cho thô lỗ, bao dung thay cho kỳ thị, bình đẳng thay cho phân biệt đối xử,” ông Timmermans, người từng là Bộ trưởng Ngoại giao Hà Lan và hiện là phó chủ tịch Ủy ban châu Âu dưới quyền ông Jean-Claude Juncker, viết.
“Họ đã đứng lên bảo vệ giá trị của mình. Và chúng ta cũng sẽ làm như vậy,” ông nói thêm với ngụ ý nhắc đến cuộc bầu cử vào Nghị viện châu Âu vào tháng 5 năm sau.
Một thành viên Ủy ban khác, cựu Bộ trưởng Tài chính Pháp Pierre Moscovici và hiện phụ trách các vấn đề kinh tế của châu Âu, cũng đăng một dòng Tweet mỉa mai ông Trump vốn trước đó đã tuyên bố trên Twitter rằng cuộc bầu cử giữa kỳ là ‘thành công to lớn’.
“Phe Dân chủ giành lại Hạ viện lần đầu tiên trong vòng tám năm bất chấp việc Đảng Cộng hòa đã nỗ lực sắp xếp lại các khu vực bầu cử có lợi cho họ,” ông Moscovici. “Donald Trump đã nói đúng: Đêm nay là thành công to lớn.”
Trong khi đó, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas hôm 7/11 nói rằng châu Âu nên đáp trả chính sách ‘Nước Mỹ trước hết’ của ông Donald Trump, tức là các chính sách bảo hộ mậu dịch và đường lối ngoại giao đơn phương, với một ‘châu Âu đoàn kết’.
Ông nói rằng ông mong chờ Đảng Dân chủ ở Mỹ dùng quyền lực mà họ mới giành được ở Quốc hội để gây ảnh hưởng đáng kể các chính sách của ông Trump.
“Chúng tôi sẽ chờ xem việc đó sẽ có tác động đến mức nào. Chúng tôi hy vọng rằng sự hợp tác này sẽ mang tính xây dựng và đưa đến những kết quả xây dựng trong chính trị quốc tế,” ông nói.
Hồi tháng Bảy, ông Jean-Claude Juncker đã đạt được thỏa thuận với ông Trump để tránh được đợt đánh thuế của Mỹ lên hàng hóa châu Âu, nhưng quan hệ giữa hai bờ Đại Tây Dương dưới thời ông Trump vẫn căng thẳng. Tuy nhiên, việc mất Hạ viện sẽ làm suy yếu khả năng ông Trump thúc đẩy một số chính sách thương mại của ông.
Liên minh quân sự 10 nước châu Âu
chính thức ra đời tại Paris
Sau nhiều tháng đàm phán giữa Pháp và Đức, hai đầu tàu của châu Âu, một liên minh quân sự bao gồm 10 nước châu Âu đã chính thức được hình thành vào hôm qua, 07/11/2018 tại Paris.
Liên minh mang tên Sáng Kiến Can Thiệp Châu Âu (Initiative Européenne d’Intervention – gọi theo tiếng Anh là European Intervention Initiative), trên nguyên tắc là một lực lượng sẵn sàng đối phó với các cuộc khủng hoảng gần biên giới Liên Hiệp Châu Âu.
Xuất phát từ một sáng kiến do chính tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề nghị, liên minh này tập hợp 10 quốc gia châu Âu : Pháp, Đức, Bỉ, Hà Lan, Anh Quốc, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Đan Mạch, Estonia, và Phần Lan.
Trong số các hoạt động cụ thể, các thành viên liên minh EII sẽ hợp tác với nhau trong các lĩnh vực thiết lập kế hoạch, phân tích và chuẩn bị các khả năng phản ứng về mặt quân sự trước các cuộc khủng hoảng mới về quân sự và nhân đạo.
Theo hãng tin Anh Reuters, một quan chức bộ Quốc Phòng Pháp giải thích rằng : « Trong một môi trường mà các mối đe dọa và biến động địa chính trị hoặc khí hậu đang ngày càng nhiều, sáng kiến về liên minh quân sự này sẽ gởi đi thông điệp cho thấy rằng châu Âu đã sẵn sàng, và có khả năng đối phó ».
Việc nước Anh rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc thành lập liên minh EII vì cho đến nay Luân Đôn vẫn phản đối các hình thức hợp tác quân sự trong nội bộ Liên Âu bên ngoài khuôn khổ của NATO. Quyết định thành lập liên minh 10 nước lại được thúc đẩy thêm do việc tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm dấy lên mối lo ngại là Hoa Kỳ có thể sẽ ít sẵn sàng hơn trong việc bảo vệ châu Âu để đối phó với một nước Nga quyết đoán hơn.
Quan chức Quốc Phòng Pháp nói trên khẳng định rằng sáng kiến của Pháp hoàn toàn không « mâu thuẫn hoặc phá hoại các nỗ lực phòng thủ truyền thống của Liên Hiệp Châu Âu, cũng như không tác hại đến những nỗ lực của NATO ». Trái lại, cũng theo quan chức Pháp, liên minh quân sự vừa hình thành sẽ « nâng cao khả năng tương tác giữa các nước thành viên ».
Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Jean-Claude Juncker là một trong những người tích cực ủng hộ việc xây dựng cho Liên Hiệp Châu Âu một năng lực phòng thủ riêng, tách biệt với NATO.
http://vi.rfi.fr/phap/20181108-oklien-minh-quan-su-10-nuoc-chau-au-chinh-thuc-ra-doi-tai-paris
Nga yêu cầu Liên Hiệp Quốc thảo luận về Bắc Hàn
Nga yêu cầu Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thảo luận về các biện pháp trừng phạt Bắc Hàn hôm 8/11 sau khi cuộc họp quan chức Mỹ-Bắc Hàn bị hoãn lại.
Theo Reuters, không rõ ngay tại sao Nga muốn Hội đồng thảo luận vấn đề này, dù Bộ Ngoại giao Trung Quốc tháng trước cho biết rằng Bắc Kinh, Moscow và Bình Nhưỡng tin rằng cần cân nhắc điều chỉnh các biện pháp trừng phạt “vào một thời điểm thích hợp”.
Pompeo gặp quan chức Bắc Hàn hôm 8/11
Thượng đỉnh Mỹ-Bắc Hàn ‘sau bầu cử giữa kỳ’
Trump mong có hội nghị thứ hai với Kim Jong-un
Mỹ: Bắc Hàn sẵn sàng chào đón thanh sát viên
Bắc Hàn đồng ý đóng cơ sở thử tên lửa
Hội đồng Bảo an gồm 15 nước thành viên đã nhất trí tăng cường lệnh trừng phạt đối với Bắc Hàn từ năm 2006 nhằm ngăn nguồn tiền đổ vào các chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Trung Quốc và Nga nói rằng Hội đồng nên ban thưởng Bình Nhưỡng về “những tiến triển tích cực” sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un gặp nhau hồi tháng 6/2018 và Kim cam kết theo hướng phi hạt nhân.
Tuy nhiên, Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác nói rằng các biện pháp trừng phạt phải giữ nguyên cho đến khi có xác nhận phi hạt nhân hoàn toàn.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley cũng cáo buộc Nga dối trá về các lệnh trừng phạt Bắc Hàn của Liên Hiệp Quốc.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thông báo cuộc đàm phán giữa Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và quan chức cao cấp Bắc Hàn Kim Yong-chol ở New York sẽ được lên lịch lại nhưng không nêu lý do hoãn lại sự kiện này.
Tại Hội nghị thượng đỉnh hồi tháng 6/2018, Kim Jong-un cam kết hướng tới mục tiêu phi hạt nhân nhưng các bước của ông đến nay không đáp ứng được yêu cầu của Mỹ.
Hôm 2/11, Bắc Hàn cảnh báo họ có thể tiếp tục nối lại chương trình hạt nhân nếu Hoa Kỳ không bỏ việc chế tài.
Trong cuộc gặp ở Singapore, Kim và Trump cũng cam kết xây đắp “một chế độ hòa bình bền vững và ổn định”, nhưng Bình Nhưỡng thất vọng khi Mỹ miễn cưỡng trước tuyên bố kết thúc chính thức Chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 và nhắc lại yêu cầu Bắc Hàn phải từ bỏ vũ khí hạt nhân.
Tướng Vincent Brooks, chỉ huy lực lượng Mỹ tại Nam Hàn lên tiếng ủng hộ các biện pháp gây tranh cãi nhằm giảm hoạt động quân sự dọc theo biên giới với Bắc Hàn.
Ông Brooks cho biết các bước gần đây của hai miền để giải giáp các khu vực dọc theo khu phi quân sự ở biên giới nhận được “sự trợ giúp và tán thành của Hoa Kỳ”.
Bắc Hàn ‘sẽ không giải trừ nếu tiếp tục bị phạt’
Mỹ sẵn sàng ‘tái đàm phán’ với Bắc Hàn
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết hội nghị thượng đỉnh lần hai với lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un sẽ được tổ chức sau cuộc bầu cử giữa kỳ hôm 6/11.
Trả lời phóng viên trong lúc bay tới Iowa để chủ trì một buổi vận động, ông Trump nói: “Sự kiện này sẽ diễn ra sau bầu cử giữa kỳ. Tôi không thể đi vụ đó lúc này. “
Hồi đầu tháng 10/2018, ông Trump nói rằng kế hoạch cho hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai đã được sắp xếp và ông cho rằng tiến trình đàm phán với quốc gia bị cô lập diễn ra “đáng kinh ngạc”.
Ông cho biết Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã có cuộc đàm phán rất tốt với ông Kim vào cuối tuần trước và rằng “ba, bốn địa điểm đã được cân nhắc”.
Trong lúc đến Nhà Trắng, ông Pompeo nói: “Trong khi vẫn còn một chặng đường dài để đi và nhiều việc phải làm, bây giờ chúng ta có thể thấy con đường giúp chúng ta đạt được mục tiêu tối thượng, đó là việc phi hạt nhân hoàn toàn và được xác nhận ở Bắc Hàn.”
Bắc Hàn vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân?
Bắc Hàn ‘ngưng thử nghiệm tên lửa và hạt nhân’
Trump dọa hủy thỏa thuận hạt nhân Iran
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết ông Kim Jong-un sẵn sàng cho phép các thanh sát viên quốc tế vào các điểm thử hạt nhân và tên lửa.
Đây là một trong các vấn đề chính còn vướng mắc của cam kết phi hạt nhân trước đó.
https://www.bbc.com/vietnamese/world-46109656
TQ chọn trẻ em ‘giỏi’
để phát triển vũ khí thông minh
Một nhóm học sinh giỏi nhất Trung Quốc vừa được chọn để đào tạo trở thành các nhà khoa học trẻ nhất thế giới về vũ khí thông minh, theo SCMP.
27 nam sinh và 4 nữ sinh tuổi từ 18 trở xuống đã được chính phủ Trung Quốc lựa chọn từ hơn 5.000 ứng cử viên cho chương trình thử nghiệm “hệ thống vũ khí thông minh” kéo dài bốn năm tại Viện Công nghệ Bắc Kinh (BIT), theo website của trường.
BIT là một trong những viện nghiên cứu vũ khí hàng đầu của Trung Quốc, và sự ra mắt của chương trình mới là bằng chứng nước này đặt ưu tiên vào phát triển công nghệ trí thông minh nhân tạo cho mục đích quân sự, bài báo trên SCMP cho hay.
Những khu trại bí ẩn của Trung Quốc
‘Quân đội Mỹ quá phụ thuộc vào Trung Quốc’
Tàu TQ suýt va chạm tàu chiến Mỹ trên Biển Đông
Trung Quốc đang cạnh tranh với Hoa Kỳ và các quốc gia khác trong cuộc đua phát triển các ứng dụng trí thông minh nhân tạo – từ các tàu ngầm hạt nhân với chip tự học đến các robot vi mô có thể bò vào mạch máu người.
“Những đứa trẻ này đều vô cùng thông minh, nhưng chỉ thông minh là không đủ”, một giáo sư tại BIT, người tham gia vào quá trình tuyển chọn nhưng đề nghị giấu tên, cho hay.
“Chúng tôi đang tìm kiếm những phẩm chất khác như tư duy sáng tạo, sẵn sàng chiến đấu, kiên trì khi đối mặt với thử thách”, ông nói. “Ngoài ra cần có niềm đam mê phát triển vũ khí … và cũng phải là những người yêu nước.”
Mỗi học sinh được kèm cặp bởi hai cố vấn là các nhà khoa học vũ khí cấp cao. Một người có nền tảng học thuật và một người từ ngành công nghiệp quốc phòng, theo tài liệu của chương trình.
Sau một chương trình lý thuyết ngắn trong học kỳ đầu tiên, học sinh sẽ được yêu cầu chọn một lĩnh vực chuyên môn, chẳng hạn như kỹ thuật cơ khí, điện tử hoặc thiết kế vũ khí.
Sau đó, các em sẽ được giao cho một phòng thí nghiệm quốc phòng để phát triển kỹ năng thông qua thực hành.
Sau khi hoàn thành bốn năm học, các học sinh được kỳ vọng sẽ tiếp tục học lên tiến sỹ và trở thành các lãnh đạo tiếp theo của các chương trình vũ khí thông minh nhân tạo, bài báo trên SCMP cho hay.
https://www.bbc.com/vietnamese/world-46134144
Vấn đề hợp tác trên biển trong sáng kiến
“Vành đai và Con đường” của TQ
Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc đi qua nhiều nước ASEAN. Để triển khai sáng kiến trên, Bắc Kinh đã âm thầm triển khai nhiều kế hoạch nhằm dọn đường, tạo điều kiện thuận lợi để tái hiện lại “Con đường tơ lụa trên biển cổ xưa”. Tuy nhiên, trên thực tế, những hành động này của Trung Quốc chỉ nhằm tìm cách khẳng định “ngư dân Trung Quốc là những người đầu tiên phát hiện ra và sử dụng giao thông hàng hải trên Biển Đông”, tiến tới bác bỏ Phán quyết của Tòa Trọng tài (7/2016) và từng bước thôn tính Biển Đông.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (10/2013) đã đưa ra sáng kiến cùng xây dựng Vành đai kinh tế Con đường tơ lụa và Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21. Đến Tháng 11/2014, tại Hội nghị Thượng đỉnh Trung Quốc-ASEAN, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho rằng sáng kiến Sáng kiến Vành đai và Con đường nhằm xây dựng lòng tin chiến lược và thúc đẩy sự phát triển cùng có lợi trên bảy lĩnh vực ưu tiên bao gồm hợp tác biển, tài chính, an ninh, bảo vệ môi trường và giao lưu nhân dân. Năm 2015, Trung Quốc chính thức công bố tài liệu “Tầm nhìn và Hành động về việc cùng xây dựng Vành đai kinh tế Con đường tơ lụa và Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21”. Chiến lược này nhằm thúc đẩy hợp tác chính sách, kết nối cơ sở hạ tầng và trang thiết bị, thương mại lưu thông, hội nhập tài chính, liên kết con người, tuân thủ nguyên tắc để đạt được sự phát triển chung thông qua thảo luận và hợp tác, thúc đẩy xây dựng Vành đai và Con đường.
Với mục đích đồng bộ hóa kế hoạch phát triển, thúc đẩy hành động chung giữa các quốc gia dọc “Con đường tơ lụa trên biển”, thiết lập đối tác “chiến lược xanh” đa chiều, đa cấp và rộng khắp, cùng bảo vệ và sử dụng bền vững tài nguyên trên biển, đảm bảo sự phát triển chung và thúc đẩy nguồn lợi biển, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) và Cục Hải dương Quốc gia Trung Quốc (SOA) đưa ra tài liệu “Tầm nhìn về hợp tác trên biển nằm trong sáng kiến Vành đai, Con đường” để xây dựng “Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21” hòa bình và thịnh vượng.
Vấn đề hợp tác trên biển trong Sáng kiến Vành đai và Con đường:
Trung Quốc tuyên truyền rằng Sáng kiến nhằm phục vụ lợi ích chung của cộng đồng quốc tế và Bắc Kinh tuyệt đối tuân thủ các quy định của luật pháp quốc tế hiện hành: (1) Trung Quốc kêu gọi duy trì trật tự trên biển quốc tế hiện tại và tôn trọng các khái niệm đa dạng về phát triển biển của các quốc gia dọc Con đường. Mối quan tâm của tất cả các bên liên quan sẽ được đáp ứng, sự khác biệt sẽ được thu hẹp và tìm kiếm nền tảng chung. (2) Trung Quốc chủ trương mở cửa thị trường hơn nữa, nâng cao môi trường đầu tư, xóa bỏ các rào cản thương mại và thúc đẩy đầu tư, thương mại. Trung Quốc tìm kiếm sự tin tưởng lẫn nhau về mặt chính trị, đẩy mạnh đối thoại giữa các nền văn minh, thúc đẩy sự phát triển toàn diện và cùng tồn tại hài hòa. (3) Trung Quốc tuân thủ luật lệ thị trường và các định chế quốc tế, phát huy vai trò chính của doanh nghiệp. Trung Quốc khuyến khích sự ra đời của các đối tác thành viên và thúc đẩy sự tham gia rộng rãi của chính phủ, các tổ chức quốc tế, xã hội dân sự và các chủ thể công nghiệp và thương mại trong hợp tác trên biển. (4) Trung Quốc tôn trọng ý chí của các quốc gia dọc tuyến đường, cân nhắc lợi ích của tất cả các bên và phát huy lợi thế so sánh của họ. Trung Quốc sẽ cùng đưa ra kế hoạch, phát triển cùng nhau và chia sẻ thành quả hợp tác. Trung Quốc giúp đỡ các nước đang phát triển xóa bỏ đói nghèo và cùng thúc đẩy cộng đồng cùng chung vận mệnh. (5) Trung Quốc khuyến khích các nước dọc Con đường phối hợp chiến lược, tăng cường hợp tác thực chất và cùng xây dựng kênh vận chuyển trên biển hiệu quả, an toàn và không bị cản trở. Trung Quốc sẽ xây dựng nền tảng hợp tác trên biển và phát triển “đối tác xanh”, theo đuổi Con đường hài hòa giữa con người và đại dương, với đặc trưng bởi phát triển xanh, phát triển kinh tế biển, an ninh biển, tăng trưởng sáng tạo và quản trị chung. (6) Trung Quốc khẳng định sẽ làm sâu sắc hợp tác trên biển bằng việc thúc đẩy các mối liên kết gần gũi hơn với các quốc gia dọc tuyến đường thông qua Vành đai kinh tế trên biển ở Trung Quốc. Hợp tác trên biển sẽ tập trung vào xây dựng Hành lang kinh tế Trung Quốc – Ấn Độ Dương – châu Phi và Địa Trung Hải thông qua kết nối hành lang kinh tế Trung Quốc – Bán đảo Đông Dương, chạy về phía Tây từ Biển Đông tới Ấn Độ Dương, và kết nối với Hành lang kinh tế Trung Quốc – Pakistan (CPEC), và Hành lang kinh tế Bangladesh – Trung Quốc – Ấn Độ – Myanmar (BCIM-EC). Các nỗ lực này được triển khai đồng thời với việc xây dựng một Hành lang kinh tế xanh Trung Quốc – châu Đại Dương – Nam Thái Bình Dương, chạy về phía Nam từ Biển Đông tới Thái Bình Dương. Một Con đường kinh tế xanh nữa cũng được thúc đẩy từ châu Âu qua Bắc Băng Dương.
Một số ưu tiên hợp tác trên biển trong Sáng kiến Vành đai và Con đường
Chính phủ Trung Quốc cho rằng để thực hiện được Sáng kiến trên, Bắc Kinh cũng như các nước cần ưu tiên thực hiện một số vấn đề sau: (1) Trung Quốc đề xuất các nước dọc Con đường cùng nhau bảo tồn sinh học biển, bảo vệ môi trường biển và cung cấp các dịch vụ sinh thái biển chất lượng cao, để đảm bảo an ninh sinh thái biển toàn cầu. Bắc Kinh cho rằng hợp tác thực chất sẽ thúc đẩy việc bảo vệ, khôi phục hệ sinh thái biển và bảo tồn các loại động vật quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng. Đẩy mạnh các cơ chế hợp tác lâu dài và xây dựng các hành lang sinh thái biển dọc biên giới. Nỗ lực triển khai theo dõi, đánh giá, bảo tồn và khôi phục các rừng ngập mặn, rạn san hô, hệ sinh thái đảo, và vùng đất ngập nước ven biển. Các diễn đàn quốc tế về các vùng đất ngập nước sẽ được tổ chức. (2) Thúc đẩy bảo vệ môi trường biển khu vực. Đẩy mạnh hợp tác nhằm giải quyết ô nhiễm biển, xả rác, axit hóa đại dương, theo dõi thủy triều đỏ và phản ứng khẩn cấp với vấn đề ô nhiễm. Thiết lập nhiều cơ chế hợp tác ở các khu vực liên quan, triển khai đánh giá sự hợp tác trong vấn đề môi trường biển và phát hành báo cáo về tình trạng môi trường biển. Sẽ thiết lập Cơ chế hợp tác Trung Quốc – ASEAN để bảo vệ môi trường biển trong khuôn khổ Kế hoạch hành động và chiến lược hợp tác môi trường Trung Quốc – ASEAN. Khuyến khích các quốc gia dọc tuyến đường cùng đưa ra và thi hành kế hoạch “Đại sứ Con đường Tơ lụa xanh”. (3) Thúc đẩy các dự án tái chế và phát triển lượng các-bon thấp trong lĩnh vực biển. Trung Quốc sẵn lòng ủng hộ các nước nhỏ hơn thích nghi với biến đổi khí hậu, và cung cấp hỗ trợ kĩ thuật đối phó với thảm họa trên biển, nước biển dâng, xói mòn bờ biển và suy thoái hệ sinh thái biển. Cung cấp hỗ trợ cho các nước dọc Con đường để tiến hành khảo sát và đánh giá các đảo và khu vực ven biển. (4) Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về các-bon xanh. Trung Quốc đề xuất Chương trình các-bon xanh Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 để theo dõi hệ sinh thái carbon ven biển và đại dương, phát triển các tiêu chuẩn kỹ thuật và thúc đẩy nghiên cứu về hấp thụ các-bon, (carbon sink) triển khai bản “Báo cáo Các-bon xanh Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21”, đồng thời thiết lập diễn đàn các-bon xanh quốc tế và cơ chế hợp tác.
Liên quan lĩnh vực hợp tác, phát triển kinh tế, giao thông hàng hải trên biển, Trung Quốc đề xuất:
(1) Thúc đẩy sự phát triển và xóa đói nghèo là ước vọng chung của các dân tộc dọc theo Con đường, các quốc gia này được khuyến khích tận dụng lợi thế so sánh trong việc sử dụng bền vững các tài nguyên biển, thúc đẩy kết nối giữa các quốc gia và phát triển nền kinh tế biển vì tương lai chung.
(2) Trung Quốc sẵn lòng hợp tác với các quốc gia dọc tuyến đường cùng tiến hành khảo sát, và phát triển các kho và ngân hàng dự trữ tài nguyên biển. Trung Quốc sẵn sàng cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các nước này nhằm đưa ra các kế hoạch sử dụng bền vững tài nguyên biển. Các doanh nghiệp được thúc đẩy tham gia sử dụng tài nguyên biển có trách nhiệm. Khuyến khích các tổ chức quốc tế tham gia các cuộc khảo sát và đánh giá các tài nguyên biển.
(3) Trung Quốc cùng các quốc gia dọc tuyến đường cùng thành lập các công viên công nghiệp biển và các đặc khu kinh tế và thương mại, đồng thời thúc đẩy sự tham gia của doanh nghiệp Trung Quốc trong các lĩnh vực này. Thực hiện các dự án mẫu để phát triển kinh tế biển và hỗ trợ các nước đang phát triển nuôi trồng thủy sản để nâng cao đời sống và giảm đói nghèo. Trung Quốc sẽ hợp tác với các nước dọc tuyến đường để phát triển các tuyến đường du lịch trên biển và sản phẩm du lịch chất lượng cao và thiết lập cơ chế chia sẻ thông tin du lịch.
(4) Cần củng cố hợp tác trên biển quốc tế, nâng cao mạng lưới dịch vụ vận tải giữa các nước dọc tuyến đường và cùng thiết lập trung tâm vận tải khu vực và quốc tế. Hỗ trợ các quốc gia dọc tuyến đường nâng cao hợp tác thông qua kết nối các cảng kết nghĩa và thành lập liên minh cảng. Các doanh nghiệp Trung Quốc được định hướng tham gia, xây dựng và vận hành các cảng. Cùng thúc đẩy các dự án về kế hoạch và xây dựng cáp tàu ngầm để cải thiện kết nối liên lạc quốc tế.
(5) Khuyến khích trao đổi và hợp tác với các quốc gia liên quan để cải thiện môi trường thị trường vận tải quốc tế và trợ giúp vận tải trên biển. Trung Quốc sẵn lòng thúc đẩy hợp tác hải quan với các quốc gia dọc tuyến đường, công nhận luật lệ hải quan của nhau và trợ giúp lẫn nhau thực thi pháp luật.
(6) Tăng cường kết nối cơ sở hạ tầng và mạng lưới thông tin. Hệ thống thông tin được cải thiện ở các quốc gia dọc con đường thông qua xây dựng hệ thống bao phủ rộng rãi gồm truyền tải, xử lý, quản lý và ứng dụng thông tin, xây dựng hệ thống thông tin tiêu chuẩn và hệ thống an ninh. Hệ thống này sẽ cung cấp nền tảng cho việc chia sẻ thông tin.
Liên quan lĩnh vực an ninh, an toàn trên biển, phía Trung Quốc tuyên truyền cho rằng:
(1) Hợp tác trong các dịch vụ biển công, quản lý biển, tìm kiếm và cứu nạn trên biển, phòng chống và giảm thiểu thiên tai trên biển và thực thi pháp luật trên biển sẽ được đẩy mạnh nhằm nâng cao năng lực nhằm giảm thiểu rủi ro và bảo đảm an ninh biển. Tăng cường hợp tác trong các dịch vụ biển công. Trung Quốc đề xuất một sáng kiến nhằm cùng nhau phát triển và chia sẻ các dịch vụ biển công dọc theo Con đường, khuyến khích các quốc gia cùng nhau xây dựng hệ thống quan trắc và giám sát đại dương, chia sẻ kết quả thu được từ các khảo sát về môi trường biển, và hỗ trợ các quốc gia đang phát triển trong lĩnh vực này. Trung Quốc sẵn sàng đẩy mạnh hợp tác trong việc áp dụng Hệ thống Vệ tinh Bắc Đẩu (Beidou) và hệ thống vệ tinh viễn thám để cung cấp dịch vụ thông tin và định vị theo vệ tinh.
(2) Trung Quốc sẽ gánh vác các nghĩa vụ quốc tế của mình một cách phù hợp, tham gia vào các cơ chế an ninh hàng hải song phương và đa phương và các cơ chế kiểm soát khủng hoảng, và cùng hành động nhằm chống lại các vấn đề an ninh phi truyền thống như tội phạm trên biển.
(3) Trung Quốc sẽ gánh vác các nghĩa vụ quốc tế của mình một cách phù hợp và cùng cố trao đổi thông tin và hợp tác trong các hoạt động tìm kiếm và cứu nạn với các quốc gia dọc theo Con đường. Khuyến khích các nước mở rộng hợp tác, chia sẻ thông tin, đào tạo nhân lực và diễn tập chung nhằm tăng cường năng lực để giải quyết các vấn đề khẩn cấp trên biển bao gồm các thảm hoạ lớn và các mối đe dọa an ninh đối với khách du lịch.
(4) Trung Quốc đề xuất việc cùng nhau thiết lập các hệ thống cảnh báo thiên tai tại Biển Đông, Biển Bengal, Biển Đỏ và Vịnh Aden và đề xuất cùng phát triển các sản phẩm cảnh báo thiên tai trên biển phục vụ vận tải, hộ tống, phòng chống và giảm thiểu thiên tai.
(5) Trung Quốc đề xuất đẩy mạnh đối thoại với các quốc gia dọc theo Con đường và quản lý những sự khác biệt. Việc thực thi pháp luật hàng hải sẽ được đẩy mạnh theo khuôn khổ song phương và đa phương. Phát triển và cải tiến các cơ chế hỗn hợp để thực thi pháp luật biển về đánh bắt cá, chống khủng bố và chống bạo lực trên biển. Thiết lập các mạng lưới liên lạc về thực thi pháp luật biển và các kế hoạch khẩn cấp trên cơ sở nỗ lực tập thể. Xúc tiến trao đổi và hợp tác giữa các cơ quan thực thi pháp luật biển của các quốc gia dọc theo Con đường, và hỗ trợ cần thiết dành cho đào tạo.
Liên quan lĩnh vực nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trên biển, Bắc Kinh cho rằng:
(1) Trung Quốc sẽ khởi động một Sáng kiến Đối tác Quan hệ Hợp tác Khoa học và Công nghệ Biển, cùng khảo sát và nghiên cứu các vùng biển và tuyến đường chính dọc theo Con đường, dự báo những bất thường và đánh giá tác động bằng cách nghiên cứu sự tương tác giữa gió mùa và đại dương, và thực hiện các khảo sát địa chất về ranh giới lục địa Ấn Độ Dương. Các nỗ lực hơn nữa sẽ được thực hiện để tăng cường hợp tác trong lĩnh vực khảo sát biển, công nghệ quan trắc, năng lượng tái tạo, khử mặn nước biển, dược liệu sinh học biển, công nghệ hải sản, máy bay và tàu không người lái. Hợp tác trong việc cùng công nhận các tiêu chuẩn công nghệ hàng hải và chuyển giao công nghệ cũng sẽ được đẩy mạnh.
(2) Cùng với các quốc gia dọc theo Con đường, Trung Quốc sẽ xây dựng các diễn đàn phục vụ cho việc chia sẻ nền tảng nghiên cứu biển, nguồn tài nguyên dữ liệu và kỹ thuật, và các đặc khu hợp tác về công nghệ biển.
(3) Trung Quốc cam kết sẽ tăng cường chia sẻ dữ liệu và thông tin về biển giữa các quốc gia khác nhau và thiết lập các cơ chế và mạng lưới hợp tác giữa các cơ sở dữ liệu về biển. Khuyến khích các quốc gia làm việc cùng nhau trong việc phân tích lại và áp dụng dữ liệu biển để xây dựng Trung tâm dữ liệu Khí tượng và Hải dương học và cùng nhau phát triển dữ liệu biển và công nghệ dựa trên nền tảng đám mây nhằm mục đích tạo ra các diễn đàn chia sẻ thông tin công khai phục vụ phát triển kinh tế xã hội.
(4) Trung Quốc sẽ tài trợ Chương trình Học bổng về Biển và hỗ trợ nhiều cá nhân từ các quốc gia dọc theo Con đường sẽ đến Trung Quốc để nghiên cứu và học tập. Các nỗ lực sẽ được thực hiện để triển khai kiến thức về biển, trao đổi văn hoá và các chương trình hội nhập. Khuyến khích các thành phố ven biển ở Trung Quốc khởi động quan hệ đối tác thành phố kết nghĩa với các đối tác ở các quốc gia dọc theo Con đường. Tăng cường trao đổi và hợp tác với các tổ chức biển và các tổ chức giáo dục khoa học phi lợi nhuận.
Liên quan lĩnh vực hợp tác quản lý trên biển, Trung Quốc cho rằng:
(1) Các nước liên quan cần thúc đẩy phối hợp chính sách, tăng cường hiểu biết chung, nâng cao lòng tin chính trị lẫn nhau, xây dựng các cơ chế hợp tác song phương và đa phương và cùng nhau tham gia quản lý đại dương nhằm xây dựng khuôn khổ mang tính thể chế cho việc hợp tác trên biển.
(2) Trung Quốc sẽ hợp tác với các quốc gia dọc theo Con đường để thiết lập các cơ chế phối hợp và đối thoại ở các cấp và thông qua nhiều kênh để xây dựng các công cụ cho hợp tác liên chính phủ và liên ngành, bao gồm các kế hoạch hành động và lộ trình, và thúc đẩy các chương trình hợp tác quan trọng. Phát triển các cơ chế đối thoại cấp cao giữa các quốc gia dọc theo Con đường.
(3) Thúc đẩy quy hoạch không gian biển xuyên biên giới cho sự tăng trưởng xanh, áp dụng các nguyên tắc và các tiêu chuẩn kỹ thuật chung và chia sẻ các thực tiễn và phương pháp đánh giá tốt nhất. Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật trong quy hoạch không gian biển cho các quốc gia dọc theo Con đường, và cùng nhau xây dựng một diễn đàn quốc tế về quy hoạch không gian biển.
(4) Tăng cường hợp tác thông qua các cơ chế đa phương.
(5) Khuyến khích đối thoại và trao đổi giữa các các cơ quan tư vấn chính sách của các quốc gia dọc theo Con đường, thực hiện nghiên cứu chung về việc kết hợp các chiến lược và chính sách và triển khai các sáng kiến quan trọng nhằm cung cấp hỗ trợ trí tuệ cho “Con đường Tơ lụa trên biển của thế kỷ 21”.
(6) Khuyến khích các dịch vụ công cộng liên quan đến đại dương, hội thảo học thuật, trao đổi văn hoá, hợp tác về công nghệ và phổ biến tri thức giữa các NGOs dọc theo Con đường để bổ sung cho các nỗ lực liên chính phủ nhằm tăng cường quản trị đại dương toàn cầu.
Trung Quốc đã triển khai nhiều kế hoạch, chính sách để thực hiện sáng kiến Vành đai và Con đường
Chính phủ Trung Quốc tích cực tìm kiếm khả năng hợp tác biển với các quốc gia dọc theo trục Con đường, cụ thể: Trung Quốc ký kết các thoả thuận, biên bản ghi nhớ (MOU) và tuyên bố chung ở cấp liên chính phủ về hợp tác biển với các quốc gia như Thái Lan, Malaysia, Campuchia, Ấn Độ, Pakistan, Maldives và Nam Phi. Trung Quốc cũng nỗ lực để đồng bộ hoá chiến lược và xây dựng quan hệ đối tác sâu rộng với các quốc gia dọc theo trục Con đường.
Chính phủ Trung Quốc cũng huy động nguồn lực trong nước và thiết lập các “Quỹ hợp tác biển Trung Quốc – ASEAN” và “Quỹ hợp tác biển Trung Quốc – Indonesia”. Trung Quốc cũng tiến hành “Chương trình khung hợp tác quốc tế về Biển Đông và các đại dương gần kề Biển Đông”. Đồng thời, “Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á” (AIIB) và “Quỹ Con đường tơ lụa” cung cấp nguồn vốn hỗ trợ cho nhiều chương trình hợp tác biển lớn. Chính phủ Trung Quốc cũng khuyến khích mở rộng các khu vực kinh tế như Vành đai Bột Hải, Đồng bằng sông Dương Tử, Bờ phía Tây eo biển Đài Loan, Đồng bằng sông Châu Giang và các thành phố cảng biển Chính phủ Trung Quốc hỗ trợ tỉnh Phúc Kiến trở thành địa bàn trọng yếu của “Con đường Tơ lụa trên biển thế kỷ 21” và thúc đẩy phát triển Khu vực phát triển kinh tế biển Chiết Giang, Khu vực thí điểm kinh tế biển Phúc Kiến, khu vực quần đảo Châu Sơn…
Trung Quốc thúc đẩy sáng kiến Vành đai và Con đường nhằm phục vụ một số mục tiêu chiến lược:
Đầu tiên, Sáng kiến trên nằm trong chiến lược tổng thể “Giấc mộng Trung Hoa” nhằm tìm cách đưa Trung Quốc trở thành cường quốc hàng đầu trên thế giới, về cả kinh tế, chính trị và quân sự.
Thứ hai, thông qua triển khai sáng kiến trên, Trung Quốc sẽ mở rộng ảnh hưởng đối với tất cả các khu vực trên thế giới, từng bước cạnh tranh ảnh hưởng với Mỹ và các nước đồng minh, tiến tới thay thế vai trò của Mỹ trên thế giới.
Thứ ba, phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế trong nước, hỗ trợ vận chuyển nguồn nguyên liệu và hàng hóa phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế.
Thứ tư, tạo điều kiện để Bắc Kinh hoàn thành mục tiêu xây dựng “Cường quốc biển”, trong đó bao gồm cả việc khẳng định “chủ quyền” ở Biển Đông và gia tăng kiểm soát tuyến đường hàng hải trong khu vực.
Thứ năm, giải quyết được vấn đề tụt hậu về kinh tế của các khu vực phía Tây Trung Quốc.
Việc Trung Quốc thúc đẩy sáng kiến trên sẽ ảnh hưởng đến tình hình Biển Đông:
Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc đi qua nhiều nước ASEAN. Để triển khai sáng kiến trên, Bắc Kinh đã âm thầm triển khai nhiều kế hoạch nhằm dọn đường, tạo điều kiện thuận lợi để tái hiện lại “Con đường tơ lụa trên biển cổ xưa”. Tuy nhiên, trên thực tế, những hành động này của Trung Quốc chỉ nhằm tìm cách khẳng định “ngư dân Trung Quốc là những người đầu tiên phát hiện ra và sử dụng giao thông hàng hải trên Biển Đông”, tiến tới bác bỏ Phán quyết của Tòa Trọng tài (7/2016) về vụ Philippines kiện Trung Quốc ở Biển Đông. Đáng chú ý, tháng 7/2014, các thành phố duyên hải Trung Quốc đã cùng gửi một bản kế hoạch đề nghị Tổ chức Di sản Thế giới UNESCO công nhận “Con đường Tơ lụa trên Biển xa xưa”. Các địa phương của Trung Quốc cho rằng các cơ quan di sản của họ đã tiến hành các cuộc khảo sát khảo cổ học ở quần đảo Hoàng Sa và đang mở rộng phạm vi khảo sát xuống phía Nam ở quần đảo Trường Sa. Hành động này của các địa phương Trung Quốc nhằm thông qua “Con đường tơ lụa trên Biển” để tái khẳng định sự hiện diện của mình ở khu vực từ trong lịch sử, cho phép nước này tăng cường hiện diện và đẩy mạnh yêu sách ở Biển Đông.
Không những vậy, thông qua việc thúc đẩy hợp tác thương mại, kinh tế, chính trị với các nước trên tuyến đường này, Trung Quốc sẽ tìm cách gia tăng ảnh hưởng, phụ thuộc của nước đối tác đối với nền kinh tế của Bắc Kinh. Từ đó, Trung Quốc sẽ tìm cách chi phối, tác động, lôi kéo, thậm chí ép buộc các nước ủng hộ quan điểm, chủ trương và lập trường của Bắc Kinh trong nhiều vấn đề, trong đó vấn đề Biển Đông hiện được Trung Quốc coi là một trong những ưu tiên hàng đầu.
Bề ngoài Trung Quốc kêu gọi hòa bình và hợp tác cùng phát triển, nhưng trên thực tế Bắc Kinh vẫn tiến hành các hành động leo thang căng thẳng bất chấp luật pháp quốc tế và sự phản đối của các nước khác trên Biển Đông. Tính đến tháng 9/2015, Trung Quốc đã cải tạo 3.000 hecta trên các hòn đảo nước này chiếm giữ bất hợp pháp ở Biển Đông, đồng thời triển khai nhiều loại khí tài quân sự trên những đảo nhân tạo này. Hành động này của Trung Quốc khiến không chỉ các nước ASEAN mà còn tất cả các nước trên thế giới quan ngại, lo lắng khi hợp tác với Trung Quốc. Vì nước này sẽ chẳng bao giờ tuân thủ một quy định, luật lệ nào.
Ngoài ra, sáng kiến “Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21” cũng là cách để Bắc Kinh phản ứng đáp trả chính sách “xoay trục sang châu Á” được Mỹ thực thi từ năm 2011. Việc triển khai sáng kiến trên sẽ giúp Trung Quốc phá vỡ vòng vây của Mỹ và các nước ở Biển Đông.
Quan chức TQ dịu giọng với Mỹ
trước thềm cuộc gặp Trump – Tập
Quan chức này khẳng định Trung Quốc cam kết cùng Mỹ hợp tác không đối đầu, không xung đột, tôn trọng lẫn nhau và đôi bên cùng có lợi.
“Hai bên nên giải quyết hoàn toàn những khác biệt và chuẩn bị chu đáo để đảm bảo đạt kết quả tích cực trong cuộc gặp tại Argentina”, ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì phát biểu trong cuộc gặp Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton tại Nhà Trắng hôm 7/11, đề cập đến cuộc gặp sắp tới giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump, theo Reuters.
“Trung Quốc cam kết phối hợp với Mỹ để hướng tới hợp tác không đối đầu, không xung đột, tôn trọng lẫn nhau và đôi bên cùng có lợi”, ông Dương nói thêm. “Hai bên nên tìm kiếm một giải pháp thích hợp thông qua các cuộc đàm phán bình đẳng và cùng có lợi” để chấm dứt chiến tranh thương mại.
Cố vấn chính sách đối ngoại cấp cao của ông Tập cũng nhấn mạnh rằng bản chất các mối quan hệ thương mại và kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc là cả hai bên cùng có lợi. Ông Dương mô tả Đài Loan là vấn đề cốt lõi và nhạy cảm nhất trong quan hệ Mỹ – Trung, khẳng định Washington phải tuân thủ nguyên tắc “Một Trung Quốc”, đồng thời kêu gọi Bắc Kinh và Washington đẩy mạnh liên lạc quân sự và hợp tác chống khủng bố.
Bolton, người được xem là có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc, tháng trước tuyên bố sẽ tăng cường cách tiếp cận “mạnh tay” đối với Trung Quốc, gọi Bắc Kinh là “vấn đề lớn của thế kỷ”.
Dương Khiết Trì và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phương Hòa đang ở Mỹ để tham dự đối thoại an ninh và ngoại giao, dự kiến bắt đầu từ ngày 12/11. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis sẽ tham dự sự kiện này.
Mỹ và Trung Quốc đã đánh thuế hàng trăm tỷ USD hàng hóa xuất khẩu của nhau. Trump cảnh báo sẽ áp thêm thuế với 500 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ nếu tranh chấp thương mại không được giải quyết. Trump và ông Tập sẽ gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 cuối tháng 11 diễn ra tại Argentina.
Các nước bày tỏ quan ngại
về tình hình nhân quyền và tôn giáo ở TQ
Trung Quốc hôm thứ Ba (6/11) một lần nữa mạnh miệng bác bỏ những chỉ trích đối với việc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ. Tuy nhiên, những bằng chứng thực tế lại cho thấy việc lên án hành vi vi phạm nhân quyền của Bắc Kinh là có căn cứ.
Trong cuộc họp đánh giá tình hình nhân quyền ở các quốc gia của Liên Hợp Quốc (LHQ) hôm thứ Ba, Hoa Kỳ, Canada, Nhật Bản và nhiều nước khác đã kêu gọi Bắc Kinh giải quyết những lo ngại xung quanh cáo buộc chính quyền Trung Quốc vi phạm nhân quyền ở Tân Cương, theo Fox News.
Một đại diện của Mỹ trong cuộc họp, ông Mark Cassayre, kêu gọi Trung Quốc “ngay lập tức trả tự do cho hàng trăm ngàn, có thể hàng triệu người” bị bắt giữ tùy ý ở Tân Cương. Còn đại diện từ cả Canada và Vương quốc Anh cũng bày tỏ quan ngại đối với tình hình nhân quyền đang “xấu đi” của Trung Quốc.
Phát biểu trong cuộc họp, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lạc Ngọc Thành đã bác bỏ những chỉ trích của quốc tế đối với việc đàn áp tôn giáo và nhân quyền của Bắc Kinh.
“Chúng tôi sẽ không chấp nhận những cáo buộc có động cơ chính trị từ một vài quốc gia có cách nhìn thiên vị”, ông Lạc tuyên bố.
Yasim Sadiq, thị trưởng người Duy Ngô Nhĩ của thủ đô Urumqi, Tân Cương, cũng tham dự cuộc họp. Ông nói với các cử tọa trong phiên họp ở Geneva rằng các chính sách hiện hành của chính quyền Bắc Kinh là phù hợp với nguyện vọng của người dân.
Ông cũng lặp lại những tuyên bố của Bắc Kinh rằng không có sự kiện đáng quan ngại nào xảy ra ở Tân Cương trong 21 tháng qua, và rằng các “học viên” người Duy Ngô Nhĩ trước đây “bị nhiễm tư tưởng cực đoan” đã và đang hòa mình vào các hoạt động văn hóa và thể thao tại các “trung tâm dạy nghề”.
Ông Sadiq từng tuyên bố du khách quốc tế luôn được chào đón ở Tân Cương, nhưng chính quyền của ông đã không giải quyết yêu cầu từ một số quốc gia đề nghị cho các nhà quan sát độc lập của LHQ tới khu vực này.
Fox News đưa tin, trong những năm gần đây, chính quyền Trung Quốc đã thiết lập ở Tân Cương một mạng lưới an ninh công nghệ cao, các trạm kiểm soát của cảnh sát và camera giám sát có mặt khắp nơi.
Trong một đánh giá thường niên về nhân quyền trong nước, chính quyền Trung Quốc xác nhận khu vực Tân Cương vốn là một điểm nóng trước đây đã được ổn định nhờ việc người dân được giáo dục trong “các trung tâm dạy nghề”.
Tuy nhiên, những “học viên” ở những trung tâm như vậy đã tiết lộ những thông tin khẳng định các trung tâm mà chính quyền Trung Quốc nói là để dạy nghề cho người dân thực chất là các “trại cải tạo chính trị”, ở đó “tù nhân” chứ không phải “học viên” bị cưỡng bức nghe các bài tuyên truyền chính trị, và bị tra tấn nếu không nghe lời quản giáo, theo WSJ .
Chính quyền Trug Quốc không những bị cáo buộc đứng sau các cuộc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ và Tây Tạng, mà còn bị lên án mạnh mẽ vì đàn áp Kitô giáo. Trong hình, giới chức ở Trung Quốc đang cho phá hủy một nhà thờ Thiên Chúa giáo. (Ảnh: Business Insider)
LHQ từng có báo cáo trong đó khẳng định các bằng chứng từ thực tế cho thấy có tới hơn 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ và người thiểu số theo tôn giáo khác bị giam cầm trong các “trại cải tạo chính trị” ở Trung Quốc.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho hay, đánh giá của LHQ minh chứng sự tương phản giữa quan điểm của Bắc Kinh về các hồ sơ nhân quyền và “những sự thật nghiệt ngã”.
“Trung Quốc đã thất bại trong việc thuyết phục nhiều quốc gia tin rằng Bắc Kinh không lạm dụng nhân quyền”, ông John Fisher, giám đốc của Tổ chức theo dõi Nhân quyền, nêu quan điểm.
Khoảng 500 người, trong đó có sự tham gia của người Duy Ngô Nhĩ và những người ủng hộ Tây Tạng, đã tổ chức biểu tình phản đối Trung Quốc bên ngoài phòng họp của LHQ ở Geneva, nơi diễn ra các thảo luận về nhân quyền hôm thứ Ba. Những người biểu tình đã hô vang các câu như “nỗi sỉ nhục Trung Quốc” và cáo buộc Bắc Kinh là “khủng bố”.
Tập Cận Bình tiếp cựu Ngoại trưởng Mỹ Kissinger
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tiếp cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ Henry Kissinger tại Bắc Kinh hôm thứ Năm 8/11.
Tân Hoa Xã trích lời Chủ tịch Tập Cận Bình gọi ông Kissinger là một người bạn thâm niên của nhân dân Trung Quốc. Ông Tập ca tụng “đóng góp mang tính lịch sử” của ông Kissinger cho mối quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ.
Ông Tập nói thêm: “Tôi đã đồng ý gặp Tổng thống Donald Trump trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh G20 sắp tới ở Argentina, hai bên có thể trao đổi chi tiết về các vấn đề chung mà hai bên cùng quan tâm.”
Hãng tin Reuters trích lời ông Tập nói rằng Trung Quốc và Hoa Kỳ nên đánh giá một cách đúng đắn các ý định chiến lược của nhau, và trong khi Trung Quốc muốn giải quyết vấn đề thông qua đàm phán, Hoa Kỳ nên tôn trọng những sự lựa chọn của Trung Quốc về đường lối phát triển, cũng như các lợi ích chính đáng của Trung Quốc.
Trước đó, Ngoại trưởng Trung Quôc Vương Nghị cho biết trong một cuộc gọi điện thoại tuần trước, ông Tập và ông Trump đã đạt được một sự đồng thuận quan trọng về việc phát triển và ổn định các quan hệ song phương. Nhà ngoại giao Trung Quốc nói thêm rằng cuộc gặp sắp tới giữa hai nhà lãnh đạo sẽ có “ý nghĩa lớn” trong việc giải quyết các vấn đề song phương.
https://www.voatiengviet.com/a/tap-can-binh-tiep-cuu-ngoai-truong-my-kissinger/4650099.html
Triều Tiên ‘tức giận’ trước tình hình bế tắc với Mỹ
Hãng tin Mỹ cho biết Triều Tiên và Mỹ đều không muốn nhượng bộ, trong khi Tổng thống Trump vẫn lạc quan về tiến trình phi hạt nhân hóa.
Quan hệ giữa Triều Tiên và Mỹ đang rơi vào thế bế tắc do hai bên đều không muốn nhượng bộ trước trong quá trình phi hạt nhân hóa và điều này khiến Bình Nhưỡng “thực sự tức giận”, CNN hôm nay dẫn nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết.
Washington đã từ chối giảm bớt lệnh trừng phạt đối với Bình Nhưỡng, khiến quá trình đàm phán giữa hai bên chậm lại. “Đó không phải dấu hiệu tốt cho các cuộc đàm phán vốn đã không thuận lợi”, Bruce Klingner, nhân viên cấp cao tại Quỹ Di sản, một tổ chức nghiên cứu chính sách của Mỹ, nhận định.
Klingner chỉ ra rằng Triều Tiên gần đây đe dọa tái khởi động việc “xây dựng các lực lượng hạt nhân” nếu Mỹ không nới lỏng trừng phạt, đồng thời đề cập tới việc Bình Nhưỡng vẫn chưa gặp mặt Stephen Biegun, đặc phái viên về vấn đề Triều Tiên của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo.
Chuyên gia này cũng nhắc lại rằng hai nước vẫn chưa thống nhất về định nghĩa các vấn đề cơ bản như “phi hạt nhân hóa”, dù đã 5 tháng trôi qua kể từ hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Kim Jong-un. “Rõ ràng hai bên vẫn rất xa cách”, ông kết luận.
Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA hôm 2/11 tuyên bố nước này “đã làm mọi điều có thể với Mỹ” và phần còn lại phụ thuộc vào sự hồi đáp tương ứng của Washington. “Triều Tiên sẽ không xê dịch dù chỉ một milimet trừ khi nhận được phản hồi”, KCNA nhấn mạnh.
Thông tin CNN đưa ra trái ngược với phát biểu của Tổng thống Trump hôm 7/11, khi ông bày tỏ sự lạc quan về tình hình Triều Tiên. “Chúng tôi rất vui vì những gì đang diễn ra với Triều Tiên và nghĩ rằng mọi chuyện sẽ ổn thôi. Chúng tôi không vội vàng. Các lệnh trừng phạt vẫn có hiệu lực, nhưng tên lửa đã dừng lại. Các con tin và hài cốt binh sĩ cũng đã hồi hương”, Trump nói.
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm qua thông báo cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mike Pompeo và Phó chủ tịch đảng Lao động Triều Tiên Kim Yong-chol bị hoãn do “vấn đề lịch trình” và sẽ được sắp xếp lại. Trump cũng cho biết ông sẽ gặp Kim Jong-un “vào đầu năm tới”.
http://biendong.net/goc-nhin-moi/24632-trieu-tien-tuc-gian-truoc-tinh-hinh-be-tac-voi-my.html
Miến Điện ký thỏa thuận với TQ
sau lo ngại về ‘bẫy nợ’
Miến Điện hôm 8/11 ký một thỏa thuận với tập đoàn CITIC của nhà nước Trung Quốc để phát triển một cảng nước sâu ở phía tây quốc gia Đông Nam Á này, sau khi giảm quy mô giai đoạn đầu của dự án do Miến Điện lo ngại rơi vào “bẫy nợ” của Bắc Kinh.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Tài chính Miến Điện Set Aung được Reuters trích lời nói rằng Miến Điện và CITIC đã ký một “thỏa thuận khung” về cảng nằm ở Kyauk Pyu, vùng duyên hải Rakhine vốn chịu nhiều xung đột.
Ông Aung nói với các phóng viên tại lễ ký ở thủ đô Naypyitaw rằng “ước tính tổng giá thành giai đoạn đầu của dự án là 1,3 tỷ đôla”.
Trong đợt mời thầu năm 2015, chính quyền quân nhân trước đây đã trao cho CITIC hợp đồng phát triển cảng nước sâu và một vùng đặc khu với tổng giá trị là gần 10 tỷ đôla.
Các đề xuất trước đây cho dự án này đề ra một khoản 7,3 tỷ đôla cho cầu cảng, nhưng quan chức Miến Điện đã bày tỏ quan ngại về khoản tiền này, sau khi xuất hiện tin tức về chuyện các dự án được Trung Quốc hỗ trợ ở Sri Lanka và Pakistan đã đẩy hai nước này vào cảnh nợ nần.
Ông Set Aung nói rằng hai bên đã đạt thỏa thuận về việc triển khai theo giai đoạn nhằm đánh giá tính khả thi của mỗi giai đoạn của dự án.
Úc gia tăng vai trò ở Thái Bình Dương
vì ngại Trung Quốc
Úc sẽ chi nhiều tỷ đô la cho quỹ giúp các quốc đảo ở Thái Bình Dương xây dựng cơ sở hạ tầng, trong nỗ lực nhằm chống lại sự ảnh hưởng của Trung Quốc.
Trong bài phát biểu về chính sách lớn, Thủ tướng Scott Morrison cho biết mục đích của ông là khôi phục Thái Bình Dương thành “tiền tuyến và trung tâm” trong triển vọng nước ngoài của Úc.
Úc dự kiến thông qua luật chống nước ngoài can thiệp
Úc: Thượng nghị sĩ sẽ từ chức vì ‘thỏa thuận với TQ’
Nhiều quốc gia đang ‘cưỡng lại’ Trung Quốc?
Vanuatu và ‘bẫy nợ’ của Trung Quốc
Úc sẽ cung cấp tới 2 tỷ đô la Úc (1,45 tỷ USD) cho các khoản tài trợ và cho vay để tăng cường quan hệ, ông nói.
Tại Bắc Kinh, nhà ngoại giao cao cấp Trung Quốc nói rằng hai nước “không phải là đối thủ”.
Sau cuộc gặp với Ngoại trưởng Úc Marise Payne, nhà ngoại giao cao cấp Trung Quốc Vương Nghị cho biết hai nước nên hợp tác ở Thái Bình Dương.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Úc trở nên căng thẳng trước những cáo buộc về sự can thiệp của Trung Quốc vào chính trị Úc và chuyến thăm của bà Payne được xem như nỗ lực để giải quyết căng thẳng.
Bà Payne nói bà đã có những cuộc thảo luận “đáng giá, đầy đủ và thẳng thắn” với ông Vương Nghị, và nói rằng họ sẽ xử lý những khác biệt trên cơ sở “tôn trọng” nhau.
Tuy nhiên, tuyên bố của ông Morrison cùng ngày với sáng kiến lớn nhắm tới Thái Bình Dương được các nhà phân tích xem như nhắm đến việc đẩy lùi ảnh hưởng đang gia tăng của Trung Quốc.
“Úc không thể xem nhẹ ảnh hưởng của mình ở Tây Nam Thái Bình Dương. Thật đáng buồn, tôi nghĩ là chúng ta thường như vậy,” ông nói. “Đây là khu vực của chúng tôi. Đây là nơi chúng tôi có trách nhiệm đặc biệt.”
Quỹ này có thể được sử dụng cho các dự án cơ sở hạ tầng trong viễn thông, năng lượng và giao thông vận tải, ông Morrison gợi ý. Ông cho biết ông cũng sẽ yêu cầu Quốc hội cam kết một khoản đầu tư khác trị giá 1 tỷ đô la Úc vào khu vực nhằm cung cấp “lợi ích quốc gia cho Úc”.
Ông nói thêm rằng Úc sẽ gia tăng các vị trí ngoại giao và quan hệ quân sự, và phát sóng thêm nhiều chương trình truyền hình địa phương trong khu vực.
Tái xác nhận ảnh hưởng
Hywel Griffith, phóng viên BBC News tại Sydney nhận xét:
Trong hơn một thập kỷ, Úc đã quan sát sức mạnh của Trung Quốc gia tăng ở những gì được xem là sân sau của nước này.
Trước chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình đến Papua New Guinea (PNG) vào tuần tới, Thủ tướng Úc Scott Morrison quyết định đã đến lúc xác nhận lại vị thế thống trị của Úc.
Bằng cách cung cấp hàng tỷ đô là cho các khoản vay được ưu tiên cho viện trợ dài hạn, Úc có thể tạo ra một số đòn bẩy tài chính thực sự với các quốc gia láng giềng.
Bằng cách hứa hẹn cho tiếp cận nhiều hơn với truyền hình Úc, nó cũng có thể duy trì cái gọi là quyền lực mềm.
Niềm hy vọng là người dân ở Thái Bình Dương sẽ tiếp tục xem Úc là đồng minh láng giềng đương nhiên của họ.
Đầu tư
Ông Morrison nói rằng phái bộ ngoại giao mới sẽ được thành lập ở Palau, quần đảo Marshall, French Polynesia, Niue và quần đảo Cook.
Trung Quốc được ước tính đã đầu tư 1,3 tỷ đô la Úc vào khu vực này kể từ 2011, và đã trở thành nhà tài trợ nước ngoài lớn thứ hai chỉ sau Úc.
Úc đã chuyển sang đóng vai trò quan trọng trong các dự án ở Thái Bình Dương trong năm nay. Vào tháng Bảy, nước này cam kết xây dựng một đường cáp quang internet dưới biển tới quần đảo Solomon và PNG, trong một động thái là đóng cửa công ty Huawei của Trung Quốc.
Nước này cũng tuyên bố các kế hoạch xây dựng căn cứ hải quân chung với PNG.
Jonathan Pryke, từ Viện Cố vấn Chính sách Lowy, cảnh báo rằng đầu tư của Trung Quốc thường bị phóng đại,
“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy ngoài Papua New Guinea, không một quốc gia nào khác [ở Thái Bình Dương] nhận các khoản vay mới của Trung Quốc trong thời gian gần đây,” ông nói với BBC.