Sự mất tích của chủ tịch Interpol: Tại sao chế độ CSTQ bí mật bắt Mạnh Hoành Vĩ?
Mạnh Hoành Vĩ, chủ tịch Hình Cảnh Quốc Tế, đã mất tích ở Trung Quốc. Sự thông tin rộng rãi về việc này đã thu hút sự chú ý của quốc tế trong vài ngày qua.
VOA mục quan điểm, ngày 9/10/2018
Yu-Wen Cheng – Lê Minh Nguyên dịch
Sau khi vợ của ông Mạnh Hoành Vĩ tổ chức họp báo để vạch trần tin tức, chính quyền TQ thông báo rằng ông Mạnh Hoành Vĩ đã bị Ủy ban Giám sát Nhà nuớc điều tra về nhận hối lộ và bị nghi ngờ vi phạm pháp luật.
Bộ Công an TQ cũng đã tổ chức một cuộc họp gắp qua đêm để đưa ra tuyên bố nói rằng ông Mạnh hoàn toàn “không tốt và tự hại mình”. Do đó, việc bắt điều tra là “rất kịp thời, hoàn toàn chính xác và rất khôn ngoan”.
Ông Mạnh Hoành Vĩ, người từng làm cho Đảng CSTQ tự hào, là quan chức TQ đầu tiên phục vụ với tư cách là chủ tịch Interpol. Tại sao ông ta trở thành đối tượng của sự thanh trừng trong Đảng CSTQ?
Đảng CSTQ sẽ đối phó với Mạnh Hoành Vĩ như thế nào trước truyền thông quốc tế và công chúng TQ?
Mạnh Hoành Vĩ, người tham gia vụ kiện 709 dẫn đến sự mất tích của vô số luật sư nhân quyền ở TQ, giờ đây chính ông đã “mất tích”. Làm thế nào để giải thích sự hỗn loạn trong hệ thống Đảng CSTQ?
Khách mời của VOA: Ngụy Kinh Sinh, Chủ tịch Liên đoàn Dân chủ Trung Quốc Hải ngoại, và Xia Yeliang, nhà kinh tế và bình luận gia đang sống ở Mỹ.
Nguỵ Kinh Sinh: Tín hiệu từ sự mất tích của ông Mạnh rất đáng chú ý, ông ta đã chọn chống đối khi đang ở vị trí bất lợi trong cuộc đô vật – (tựa)
Nguỵ Kinh Sinh, chủ tịch Liên đoàn Dân chủ Trung Quốc ở Hải ngoại, nói rằng Đảng CSTQ tuyên bố Mạnh Hoành Vĩ bị bắt vì tham nhũng. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng mặc dù tham nhũng là một vấn đề, nhưng lý do mà Mạnh Hoành Vĩ bị bắt chắc chắn không phải vì tham nhũng.
Lời buộc tội trong cuộc họp của Bộ Công an là ông “không tốt và tự hại mình”, và nói rằng việc bắt ông là “rất kịp thời”. Điều này cho thấy là vấn nạn của Mạnh là do tình hình hiện tại và không liên quan gì đến Chu Vĩnh Khang. Mạnh đang gây nguy hiểm cho Tập Cận Bình.
Nguỵ Kinh Sinh nói rằng có vẻ như bây giờ các quan chức Đảng CSTQ (như Mạnh) trở nên khôn ngoan hơn sau khi học các bài học của quá khứ. Họ sắp xếp trước khi họ cảm thấy bị nguy hiểm. Tín hiệu mà Mạnh từ TQ gửi cho vợ ông ta sau khi mất tích có thể được thực hiện bởi một bên thứ ba, bởi vì ông ta không thể sử dụng được các phuơng tiện liên lạc thông thường khi đang bị kiểm soát, và vợ ông đã giữ liên lạc thường xuyên vào TQ. Điều này nói lên rằng, các quan chức chuẩn bị để sẵn sàng chọn sự chống lại khi tình hình đi đến nghiêm trọng.
Đây là hiện tượng quan trọng đáng được chú ý. Các quan chức Đảng CSTQ khi bị rơi vào vị trí bất lợi trong cuộc đô vật chính trị đã không còn chờ đợi để được bãi nhiệm. Trong trường hợp của Mạnh, gia đình ông ta ở nước ngoài và chính quyền TQ không thể cuỡng bức họ trở về TQ. Họ có thể gây ra mối đe dọa cho thuợng tầng lãnh đạo Đảng CSTQ.
Nguỵ Kinh Sinh: Phương Tây nên thức tỉnh qua trường hợp của Mạnh, và việc Tập Cận Bình sử dụng các tổ chức quốc tế không phải là một bí mật – (tựa)
Nguỵ Kinh Sinh nói, tôi nghĩ rằng Đảng CSTQ đang đánh hoả mù bằng cách nói trường hợp của Mạnh liên quan đến Chu Vĩnh Khang, nhưng trường hợp của Chu đã xảy ra vào năm 2013 nên là một kết nối rất xa vời. Trường hợp của Mạnh phải là một tình huống khẩn cấp, với mức độ nghiêm trọng đã khiến Đảng CSTQ đối phó với nó một cách khẩn trương. Ở đây tự nó là một vụ scandal lớn, đưa ra một tín hiệu rất lớn.
Người phương Tây không quen với sự vô luật của Đảng CSTQ và không theo kịp với cách suy nghĩ của Đảng CSTQ. Những diễn biến trong trường hợp của Mạnh cho họ có dịp quan sát trực giác cách mà Đảng CSTQ thi hành luật pháp và từ đó làm sao để thách thức tính hợp pháp của các thủ tục (mà Đảng CSTQ dùng).
Nguời ta có thể suy ra rằng ngay cả khi Mạnh là Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, ông ta cũng có thể bị mất tích bởi Đảng CSTQ. Mạnh Hoành Vĩ đã mất tích trong mười ngày mà không có dấu vết, cho đến khi vợ ông tổ chức cuộc họp báo ở Pháp. Sau đó, Đảng CSTQ phải đưa ra tin tức về ông ta. Nếu vợ ông ta không xuất hiện, thì tôi e rằng Mạnh Hoành Vĩ sẽ mất tích mãi mãi.
Nguỵ Kinh Sinh đã nêu ra câu hỏi rằng trong thời kỳ Mạnh Hoành Vĩ làm chủ tịch, có mối quan hệ nào giữa Interpol và Đảng CSTQ?
Trên thực tế, mối quan hệ đã bắt đầu cách đây hơn 20 năm. Thực tế là Văn phòng địa phương (National Center Bureau in China) của Interpol ở TQ tiếp tục cung cấp thông tin cho Interpol trung ương (ở Pháp), mặc dù tác động trong quá khứ không rộng lớn như hiện nay.
Kể từ khi Tập Cận Bình nắm quyền, Đảng CSTQ bắt đầu thực hiện một loạt các hành động và muốn sử dụng Interpol như một công cụ để cài ảnh hưởng (của Đảng) vào nó. Đảng không chỉ yêu cầu Mạnh Hoành Vĩ được bầu làm chủ tịch và cung cấp một số tiền lớn, mà còn chuyển nhiều nhân viên từ Văn phòng địa phương đến trụ sở trung uơng để bắt đầu can thiệp đáng kể vào công việc tại trụ sở chính của Interpol. Ngay cả khi chưa có Mạnh Hoành Vĩ, vẫn có nhiều nhân viên TQ trong tổ chức này.
Bây giờ, thông qua sự mất tích của Mạnh Hoành Vĩ, Đảng CSTQ muốn nói với tất cả các quan chức rằng bất kể anh ở đâu, anh cũng đang ở trong lòng bàn tay của chúng tôi. Tín hiệu này cũng khiến các quan chức TQ không có lựa chọn nào khác ngoài việc bán mình cho Đảng CSTQ. Sau khi các nhân viên TQ bước vào vị trí lãnh đạo cấp cao các tổ chức quốc tế này, họ sẽ làm xói mòn các tổ chức này giống như cách mà họ đang làm xói mòn nền chính trị HK.
Nguỵ Kinh Sinh: Không nên đánh giá thấp sự xâm nhập của Đảng CSTQ, các tổ chức quốc tế nên thiết lập các luật lệ đủ rộng – (tựa)
Nguỵ Kinh Sinh nói rằng Mạnh Hoành Vĩ đã từng là Thứ trưởng Bộ Công an TQ trong nhiều năm. Nhiều cuộc bức hại nhân quyền của Đảng CSTQ đã có sự tham gia của ông. Điều này dễ hiểu đối với cư dân mạng khi họ nói rằng tội ác của ông ta xứng đáng được đưa ra công lý. Tuy nhiên, ngay cả như vậy, Mạnh cũng cần được hưởng quyền con người, phải được xét xử công bằng, và không bị bắt mất tích một cách tuỳ tiện.
Ngoài ra, các tổ chức quốc tế cũng cần phải tự kiểm tra sự xâm nhập của Đảng CSTQ, tôi tin rằng không chỉ Interpol nên tự kiểm tra, mà trong những năm gần đây, tất cả các tổ chức quốc tế đã vi phạm các nguyên tắc cơ bản của dân chủ. Ví dụ, các hành động của tất cả các quan chức chính phủ (TQ) và gia đình của họ cần được giám sát và kiểm tra (khi họ tham gia các tổ chức quốc tế).
Nhưng cho đến nay, ai có thể giám sát và kiểm tra các quan chức này, dù ngay cả Liên Hiệp Quốc? Đó là lý do tại sao các tổ chức này trở nên rối loạn chức năng ngay sau khi họ bị Đảng CSTQ xâm nhập. Đảng CSTQ không chỉ xâm nhập vào Interpol, mà còn cả các định chế và tổ chức quốc tế khác, kể cả Liên hợp quốc.
Đảng CSTQ đã có thể mua các nước nhỏ ở châu Phi, và các nước này cũng có một phiếu bầu ở Liên hiệp quốc. Điều này cho phép các quyền lợi của Đảng CSTQ thường được sự chấp thuận của đa số (trong Đại Hội Đồng LHQ) và gây ra đau đầu cho Hoa Kỳ. Do đó, các quy luật của nhiều tổ chức cần phải được sửa đổi để bảo vệ sự công bằng và công lý ở cấp độ quốc tế.
Xia Yeliang: Vợ của Mạnh tích cực lên tiếng cầu cứu ngoài công luận, bà là người đầu tiên trong số các thành viên gia đình các quan chức cấp cao TQ dám làm như vậy – (tựa)
Xia Yeliang, nhà bình luận và là kinh tế gia tại Hoa Kỳ, nói rằng vụ việc của Mạnh Hoành Vĩ cho thấy rằng phải có một sự kiện lớn, và thậm chí có tin đồn rằng ông đã tham gia vào một cuộc đảo chính nhằm lật đổ Tập Cận Bình. Bất kể tin đồn này là đúng hay sai, các quan chức Đảng CSTQ không có được sự an ninh, và tất cả đều có thể bị nguy cơ, ngay cả khi họ là thành viên của Ủy ban Thường vụ Bộ chính trị Đảng CSTQ.
Chúng ta đã thấy rằng Đảng CSTQ có thể tùy tiện bắt giữ người dân dù đang ở ngoài biên giới, bao gồm cả công dân nước ngoài. Bây giờ ngay cả những người đứng đầu các tổ chức quốc tế cũng có thể bị mất tích và bị cho là đã từ chức một cách tuỳ tiện (bởi Đảng CSTQ). Theo Liên Hiệp Quốc, việc từ chức của người đương nhiệm phải được thực hiện bằng sự có mặt tại nơi làm việc. Việc từ chức sau khi họ trở về nước không thể được công nhận bởi vì họ có thể đã bị chính quyền sở tại ép buộc.
Vợ của Mạnh tổ chức cuộc họp báo ở Pháp để đưa ra tuyên bố về trường hợp của Mạnh là một việc làm tiên phong của những người vợ các quan chức cấp cao của Đảng CSTQ.
Sau sự bùng nổ của truờng hợp Mạnh, nhiều cư dân mạng so sánh nó với trường hợp của Vương Lập Quân (Wang Lijun). Tôi nghĩ rằng Vương Lập Quân chạy trốn đến Lãnh sự quán Hoa Kỳ và vợ của Mạnh tổ chức cuộc họp báo ở Pháp, tất cả đều đang tìm kiếm sự giúp đỡ từ thế giới tự do phương Tây. Tuy nhiên, Vương Lập Quân đã không chuẩn bị đầy đủ cho sự rút lui của mình.
Mạnh Hoành Vĩ đã lên kế hoạch trước từng bước một, bao gồm cả việc đưa ra các sắp xếp trước như tung ra loại tín hiệu nào khi tình hình trở nên nghiêm trọng, theo sau bởi cái bước tung tin ra ngoài.
Ngôn ngữ mà vợ Mạnh sử dụng tại buổi họp báo cũng là điều bất ngờ. Bà nói rằng bà muốn theo đuổi công lý, sự thật và trách nhiệm lịch sử. Ngôn từ có trình độ cao mà bà sử dụng cho thấy ảnh hưởng mà bà nhận được từ phương Tây và ý định sử dụng nền móng của truyền thông quốc tế để cảnh báo Đảng CSTQ. Nếu không, bà sẽ công khai các hồ sơ mật đang có trong tay.
Chúng ta cũng đã nhìn thấy hành vi tương tự này của Lệnh Hoàn Thành (Ling Wancheng), em trai của Lệnh Kế Hoạch (Ling Jihua), mặc dù cho đến nay Lệnh Hoàn Thành vẫn chưa công bố tin tức ra công chúng. Chúng ta hy vọng rằng các quan chức TQ (phe Tập) sẽ không nhượng bộ trường hợp này của Mạnh, để chúng ta có thể thấy những điều rất thú vị mà vợ ông sẽ phơi bày.
Xia Yeliang: Đảng CSTQ đã hành động vội vã, cho thấy rằng trường hợp Mạnh chắc chắn là khẩn cấp – (tựa)
Xia Yeliang nói rằng trong những tình huống bình thường, Đảng CSTQ thường sử dụng các phương tiện quen thuộc để kiểm soát các quan chức và gia đình của họ, nhưng lần này rõ ràng là Đảng không thể chờ cho đến khi Mạnh Hoành Vĩ bình thường trở về TQ để tìm cách kiểm soát hoàn toàn vợ và con của Mạnh. Tôi tin rằng phải có một sự việc bất ngờ và lớn liên quan đến các quan chức cấp cao của Tập Cận Bình, do đó khiến các quan chức này phải hành động khẩn cấp. Hoặc, các động thái của Mạnh đã được các giới chức (phe Tập) nhìn thấy như là dấu hiệu muốn tách rời khỏi sự kiểm soát, chẳng hạn như nếu ông ta không được xử lý ngay lập tức, ông ta có thể đào tỵ sang phương Tây.
Từ các văn bản chính thức của Đảng CSTQ cho thấy, Bộ Công an đã không biết gì cả về thực trạng. Là một bộ phận rất nhạy cảm, Bộ Công an sẽ không tiết lộ tin tức nếu họ không chắc chắn. Cuối cùng thì, Mạnh đứng hàng thứ ba trong Bộ Công an cho nên không phải là khó khăn để có được sự hỗ trợ trong nội bộ. Vì vậy, các nhà lãnh đạo cao cấp của Đảng CSTQ đầu tiên đưa ra văn bản và thiết lập kết luận. Bộ Công an, là cấp dưới, sợ bị liên kết với Mạnh nên phải tuân theo nội dung của văn bản. Đây là những gì xảy ra trong trường hợp Mạnh mà chúng ta đã quan sát được.
Xia Yeliang: Các tổ chức quốc tế cần tự kiểm tra và thiết lập các thẩm quyền, để thoát khỏi sự xâm nhập của Đảng CSTQ và giành lại sự tin tưởng của công chúng – (tựa)
Đảng CSTQ từng là những kẻ côn đồ ở bên trong TQ, và bây giờ họ đang làm như vậy ở trên toàn thế giới. Do các chỉ số kinh tế gia tăng ở trong nước và sự tự nhận thức việc nổi lên của cái gọi là sức mạnh đại cường, tâm lý của Đảng CSTQ cũng đã thay đổi, với hy vọng giữ những vị trí nồng cốt trong tất cả các tổ chức quốc tế quan trọng. Tuy nhiên, trường hợp của Mạnh Hoành Vĩ lần này đã phơi bày bản chất của Đảng CSTQ ra cho toàn thế giới. Nó sẽ rất khó cho họ để đưa người giữ những vị trí quốc tế quan trọng trong tương lai.
Xia Yeliang nói rằng đối với các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và thậm chí Liên hiệp quốc, họ nên sử dụng tư duy mới để ứng xử với các quan chức từ TQ. Tôi nghĩ rằng Interpol không có ảnh hưởng và quyền lực của LHQ. Hệ thống và cơ cấu tổ chức của nó không quá nghiêm minh. Interpol gần giống như là sự công nhận các quy luật chung và các cách xử lý trên phạm vi quốc tế. Chức năng của nó trong quá khứ là cộng tác với các quốc gia trong việc chống tội phạm kinh tế, tội phạm hình sự cùng buôn lậu xuyên quốc gia và buôn bán ma túy. Do đó, điều rất quan trọng là Interpol cần sử dụng cơ chế giám sát, sửa sai và trừng phạt đối với các vi phạm của một số quốc gia thành viên, đặc biệt là với những người có quyền lực nhất định. Lần này trường hợp của Mạnh cũng là một báo động. Tôi tin rằng các tổ chức quốc tế khác nên tiến hành điều tra kỹ lưỡng trong tương lai.
Trên thực tế, bài phát biểu tuần qua của Phó Tổng thống Pence của Hoa Kỳ cũng là một cảnh báo cho thế giới phương Tây rằng Đảng CSTQ có thể xâm nhập vào mọi khía cạnh. Mọi tổ chức quốc tế nên kiểm tra xem các quy luật của họ có bị khống chế và bóp méo bởi Đảng CSTQ hay không. Cộng đồng quốc tế không nên tha thứ, không nên cho phép, và không nên để cho phát triển loại thể hình này.
Tôi đồng ý với lời kêu gọi của nhóm Quyền lực Công dân (the Citizens’ Power) để phân loại tất cả các Thông báo đỏ (Red Notices) do Interpol ban hành trong thời gian Mạnh Hoành Vĩ làm chủ tịch, để kiểm tra xem có những hành vi nào vi phạm các quy luật cơ bản và chỉ đáp ứng quyền lợi của Đảng CSTQ hay không. Sau khi điều tra, nó cần được giải thích cho công chúng. Tôi cũng tin rằng các cuộc điều tra như vậy nên được kết hợp với các cơ quan liên quan của Liên hiệp quốc và Hoa Kỳ, cùng với các tổ chức như Phóng viên không biên giới, trong nỗ lực để có được sự tín nhiệm rộng rãi.