Tin Biển Đông – 14/04/2018
“Không có công ty nước ngoài nào
muốn đầu tư vào dự án ngoài khơi Việt Nam”
Sau 2 lần Repsol bị Việt Nam yêu cầu ngừng các dự án khoan dầu trên vùng biển có tranh chấp với Trung Quốc, các chuyên gia cảnh báo sẽ không có công ty nước ngoài nào còn muốn đầu tư vào các dự án ngoài khơi của Việt Nam nữa.
Đây là nhận định của hai chuyên gia về biển Đông của Mỹ, Gregory Poling của Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (CSIS) và Alexander Vuving của Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye. Họ cho rằng Việt Nam “không biết phải tiến lên phía trước như thế nào.”
Tôi không biết (Việt Nam) sẽ tiếp tục thế nào với các dự án thăm dò ngoài khơi bởi vì không có công ty nước ngoài nào sẽ muốn đầu tư vào bất kỳ một dự án ngoài khơi nào của Việt Nam trên biển Đông nữa.
Gregory Poling, Trung tâm nghiên cứu chiến lược quốc tế CSIS
Repsol, công ty năng lượng của Tây Ban Nha, được cho là đã phải dừng dự án khoan thăm dò dầu khí Cá Rồng Đỏ (Red Emperor) theo yêu cầu của chính phủ Việt Nam. Reuters và BBC loan tin này hôm 23/3, trong cùng tháng sau khi Mỹ đưa hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson tới thăm cảng Đà Nẵng.
Tháng 7/2017, Repsol lần đầu tiên phải ngừng khai thác một lô trong dự án Cá Rồng Đỏ ở Bãi Tư Chính do sức ép của Bắc Kinh lên Hà Nội. Sau động thái này, các chuyên gia về biển Đông cho rằng lối đe dọa này của Trung Quốc là chưa từng có tiền lệ khi Trung Quốc dọa dùng vũ lực, và trong bối cảnh đó Việt Nam phải nhượng bộ để có thời gian thay đổi chiến lược đối phó với Trung Quốc.
Dự án này nằm trong khu vực mà Việt Nam nói là thuộc vùng đặc quyền kinh tế của mình nhưng lại gần với đường lưỡi bò 9 đoạn mà Trung Quốc tuyên bố.
Tuy nhiên chỉ trong vòng chưa đầy một năm, Việt Nam lại bắt buộc Repsol, đối tác của Tổng công ty dầu khí Việt Nam, ngừng dự án “sau áp lực từ phía Trung Quốc,” theo khẳng định của hai nguồn tin tại Repsol.
Điều này cho thấy “Việt Nam tự nhận rằng họ không có vùng đặc quyền kinh tế,” theo nhận định của Giám đốc chương trình Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á của Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế CSIS, Gregory Poling.
“Repsol đã phải 2 lần ngừng dự án và mất hàng trăm triệu đô la đầu tư vào việc thăm dò mà không được báo trước chỉ vì áp lực của Trung Quốc,” ông Poling nói với VOA. “Điều này có thể làm hỏng nhiều kế hoạch thăm dò ngoài khơi của Việt Nam. Không giống bất cứ nước nào khác trên thế giới, Việt Nam không thể dễ dàng và có quyền khai thác các nguồn dầu khí trên biển một cách độc lập.”
Việc ngưng các dự án ở Cá Rồng Đỏ rõ ràng đã gửi đi một thông điệp ớn lạnh tới các công ty dầu khí muốn đầu tư vào các dự án ngoài khơi Việt Nam.
Alexander Vuving, Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye
Theo báo cáo lỗ lãi năm 2017 của Repsol, hãng này đã chi khoảng 41 triệu đôla cho công tác thăm dò dầu khí ở Việt Nam hồi năm ngoái. Nguồn tin của BBC cho biết Repsol mất khoảng 200 triệu đô la cho dự án Cá Rồng Đỏ vừa bị ngưng lại trong tháng 3 vừa qua.
“Tôi không biết (Việt Nam) sẽ tiếp tục thế nào với các dự án thăm dò ngoài khơi bởi vì không có công ty nước ngoài nào sẽ muốn đầu tư vào bất kỳ một dự án ngoài khơi nào của Việt Nam trên biển Đông nữa,” ông Poling nhận định.
Đồng ý kiến của nhà nghiên cứu của CSIS, chuyên gia Vuving của Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương cũng cho rằng “việc ngưng các dự án ở Cá Rồng Đỏ rõ ràng đã gửi đi một thông điệp ớn lạnh tới các công ty dầu khí muốn đầu tư vào các dự án ngoài khơi Việt Nam.” Giáo sư này cho biết ông nghĩ rằng Việt Nam đang lúng lúng trong việc “làm thế nào để tiến lên phía trước.”
Trung Quốc “bắt nạt” trên biển Đông
Trung Quốc trong lịch sử đã nhiều lần dùng sức ép để ngăn cản việc khai thác dầu khí trên các vùng biển có tranh chấp chủ quyền với Việt Nam và nhiều nước khác.
Cách đây hơn 10 năm, chính phủ Trung Quốc từng ép tập đoàn dầu khí BP của Anh ngừng thăm dò dầu khí ngoài khơi biển Việt Nam, theo nhà nghiên cứu biển Đông của Viện nghiên cứu Chatham House ở London, Bill Hayton, viết trong cuốn sách mới xuất bản gần đây có tên “Biển Nam Trung Hoa: Tranh giành quyền lực ở châu Á” (The South China Sea: The Struggle for Power in Asia).
VOA tìm cách tiếp cận với một số giới chức và chuyên gia trong ngành dầu khí ở Việt Nam, trong đó có BP và những nhà thầu liên đới trực tiếp tới dự án của Repsol, nhưng họ đều từ chối bình luận về các “hoạt động dầu khí ở biển Đông.”
Chính phủ Việt Nam chưa bao giờ công khai thừa nhận đã phải dừng các dự án thăm dò dầu khí với Repsol vì sức ép của Trung Quốc.
Tuy nhiên, tập đoàn dầu khí quốc gia PetroVietnam đầu tháng này đã lên tiếng thừa nhận rằng tình hình căng thẳng trên biển Đông sẽ ảnh hưởng đến hoạt động dầu khí của họ trong năm nay. Theo bài viết đăng tải trên trang web của PetroVietnam hôm 3/4, tập đoàn dầu khí này nói “những diễn biến phức tạp (trên biển Đông) sẽ ảnh hưởng đến việc kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư tìm kiếm thăm dò dầu khí ở các lô còn mở của tập đoàn.”
Hiện tại, Việt Nam đang xem xét rút lại một dự án hợp đồng thăm dò khí đốt trị giá 4,6 tỷ đôla Mỹ với tập đoàn ExxonMobil ở ngoài khơi bờ biển miền trung, Công ty cổ phần CNG Việt Nam cho VOA biết.
Trung Quốc cũng đã gây áp lực buộc Việt Nam trì hoãn dự án khí đốt nhiều tỷ đô la với tập đoàn ExoonMobil của Mỹ, theo nguồi tin từ trong nước của GS Vuving. Mỏ Cá Voi Xanh là một hợp tác của tập đoàn dầu khí Mỹ với PetroVietnam.
PetroVietnam nói rằng việc suy giảm sản lượng khai thác ở các mỏ chủ lực trong năm 2018 dự báo còn diễn biến bất lợi, khó lường.
Biển Đông : Philippines và Trung Quốc
đồng ý “khai thác chung”
Trở về nước hôm qua, 13/04/2018, sau chuyến công du Trung Quốc bốn ngày, tổng thống Philippines Duterte thông báo đã đạt được một thỏa thuận với Bắc Kinh về việc tiến hành khai thác chung tại một số khu vực ở Biển Đông. Viễn cảnh chính quyền Manila thỏa thuận với Bắc Kinh khai thác chung ở Biển Đông bị nhiều người Philippines phản đối dữ dội, vì lo ngại chủ quyền quốc gia bị xâm phạm.
Theo báo Nhật Nikkei Asia Review, đây là lần đầu tiên lãnh đạo hai nước chính thức đồng thuận trên nguyên tắc về khả năng “khai thác chung” tại ở Biển Đông. Trước đó, các đàm phán song phương đã được tiến hành từ tháng Hai. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có cuộc gặp để bàn về vấn đề này trong một cuộc họp ngày 10/04, bên lề Diễn đàn kinh tế Bác Ngao (Boao), tại đảo Hải Nam, Trung Quốc.
Đọc thêm : Biển Đông: Philippines tiết lộ 2 vùng khai thác chung với Trung Quốc
Từ khi lên cầm quyền, tổng thống Philippines Duterte chủ trương đặt phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực hồi 2016, bác bỏ yêu sách chủ quyền trên gần trọn Biển Đông của Trung Quốc, sang một bên. Tổng thống Philippines hy vọng có được các thỏa thuận làm ăn hai bên cùng có lợi với Trung Quốc.
Tuy nhiên, đông đảo chính giới Philippines lo ngại các thỏa hiệp của tổng thống Duterte có thể khiến Trung Quốc lấn tới. Năm 2007, giới tranh đấu Philippines từng yêu cầu Tòa Án Tối Cao nước này tuyên bố là « vi hiến » một dự án hợp tác Philippines, Việt Nam và Trung Quốc tại Biển Đông. Báo Nhật Nikkei Asia Review cảnh báo là một thỏa thuận khai thác phối hợp Philippines – Trung Quốc tại các vùng tranh chấp ở Biển Đông có thể gây khó khăn cho các đàm phán về Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông (COC) mà các nước ASEAN và Trung Quốc vừa khởi sự.
http://vi.rfi.fr/viet-nam/20180414-bien-dong-philippines-va-trung-quoc-dong-y-khai-thac-chung
Chiến hạm Nhật, Úc, Mỹ
liên tiếp thăm Philippines
Hôm qua, 13/04/2018, khu trục hạm Nhật Bản cập cảng Philippines trong chuyến viếng thăm ba ngày. Truyền thông Philippines chú ý đến chuyến thăm này trong bối cảnh hải quân Úc, Mỹ đồng loạt ghé thăm quốc gia này vào lúc Trung Quốc tiến hành cuộc tập trận hải quân quy mô chưa từng có tại Biển Đông.
Khu trục hạm lớp Akizuki mang số hiệu DD-115, của Lực Lượng Phòng Vệ Nhật Bản, được trang bị tên lửa dẫn đường, đến vịnh Subic hôm qua. Khu trục hạm Nhật Bản, với 200 sĩ quan và thủy thủ, do hạm trưởng Ryoko Azuma chỉ huy. Bà Ryoko Azuma là phụ nữ đầu tiên chỉ huy một hạm đội của quân đội Nhật Bản.
Điều khiến truyền thông Philippines đặc biệt quan tâm là chuyến viếng thăm của tàu chiến Nhật Bản diễn ra ít ngày sau một chuyến thăm khác của hải quân Mỹ. Tàu sân bay Theodore Roosevelt đến Manila đúng vào ngày 11/04, ngày Trung Quốc khởi sự cuộc tập trận tại Biển Đông với sự tham gia của một lực lượng hùng hậu chưa từng có, với hàng không mẫu hạm Liêu Ninh cùng khoảng 50 tầu chiến, 80 chiến đấu cơ. Hai tầu chiến Úc cũng đến Philippines cùng ngày 11/04.
Một sự kiện mang tính biểu tượng khác là tàu sân bay Mỹ đã tổ chức buổi tiếp các vị khách Philippines, chỉ vài giờ sau khi Trung Quốc kết thúc cuộc tập trận nói trên. Đại sứ Hoa Kỳ tại Philippines, Sung Kim tuyên bố chuyến viếng thăm của tàu sân bay Theodore Roosevelt nhằm tái khẳng định cam kết của Mỹ bảo vệ quyền tự do hàng hải tại Biển Đông, một vùng biển mà các tham vọng chủ quyền của Trung Quốc khiến các nước láng giềng và quốc tế lo ngại.
Theo báo chí Philippines, cho dù có những chao đảo trong quan hệ song phương, đặc biệt trong thời gian tổng thống Duterte mới lên nắm quyền và xu hướng xích gần lại với Trung Quốc, Manila vẫn tiếp tục là đồng minh của Hoa Kỳ.
Tháng 5 tới, Mỹ và Philippines sẽ tiến hành cuộc tập trận thường niên mang tên Balikatan. Nhật Bản và Úc cũng sẽ tham gia.