TC tuyên bố ‘phản kích quyết liệt’ Mỹ, tranh cãi thương mại thêm trầm trọng

Chính phủ TC hôm thứ Sáu tuyên bố sẽ “phản kích quyết liệt” nếu Tổng thống Donald Trump xúc tiến kế hoạch tăng thuế nhập khẩu của Mỹ nhắm vào thêm 100 tỉ đôla hàng hóa của TC nữa, và nói các cuộc đàm phán sẽ không thể xúc tiến trong tình hình hiện tại.

Quyết định bất ngờ của TT Trump hôm thứ Năm chỉ thị đại diện thương mại Hoa Kỳ xem xét các mức thuế bổ sung được đưa ra một ngày sau khi Bắc Kinh tuyên bố họ sẽ đánh thuế lên 50 tỉ đôla hàng hóa của Mỹ, bao gồm đậu nành và máy bay cỡ nhỏ, để đáp trả hành động của Mỹ trong tuần này áp thuế lên 50 tỉ đôla hàng nhập khẩu của Trung Quốc.

Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Thương mại TC nói rằng TC không muốn một cuộc chiến tranh thương mại – nhưng không ngại giao chiến.

“Nếu phía Mỹ thông báo danh sách các sản phẩm trị giá 100 tỉ đôla thuế nhập khẩu, thì phía TC đã chuẩn bị đầy đủ và sẽ ngay lập tức phản kích quyết liệt,” phát ngôn viên Cao Phong nói.

Cao không đưa ra chi tiết về những biện pháp mà Bắc Kinh có thể áp dụng.

Đề xuất của TT Trump gia tăng cường độ cuộc đối đầu mà đang dần trở thành cuộc chiến tranh thương mại lớn nhất kể từ Thế chiến thứ hai. Các thị trường tài chính toàn cầu đã giảm mạnh khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới khẩu chiến về các chiến thuật thương mại quyết liệt của Bắc Kinh. Thị trường lắng dịu vào ngày thứ Tư và thứ Năm với hy vọng Mỹ và TC sẽ tìm ra một giải pháp ngoại giao nhưng lại sụt giảm vào thứ Sáu sau khi Bắc Kinh nói sẽ chống trả những đe dọa mới nhất của chính quyền Trump.

Nhà Trắng thông báo sau khi thị trường đóng cửa hôm thứ Năm rằng TT Trump đã chỉ thị cho Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ xem xét liệu 100 tỉ đôla thuế nhập khẩu bổ sung có thỏa đáng hay không và, nếu có, xác định những sản phẩm nên bị đánh thuế. Ông cũng chỉ đạo bộ trưởng nông nghiệp của mình “thực thi kế hoạch bảo vệ nông dân và lợi ích nông nghiệp của chúng ta.”

“Các tập tục thương mại phi pháp của Trung Hoa — bị Washington lờ đi từ nhiều năm qua — đã hủy hoại hàng ngàn công xưởng và hàng triệu việc làm của Mỹ,” TT Trump nói trong một thông cáo công bố quyết định này.

Sự leo thang mới nhất xảy ra sau khi Mỹ tuyên bố áp thuế 25 phần trăm lên 50 tỉ đôla giá trị hàng nhập khẩu từ TC, và TC nhanh chóng trả đũa bằng cách liệt kê 50 tỉ đôla sản phẩm mà họ có thể đánh thuế 25 phần trăm của riêng họ. Danh sách của TC công bố hôm thứ Tư bao gồm đậu nành, mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Mỹ sang TC, và máy bay có trọng lượng lên đến 41 tấn. Nằm trong danh sách này cũng có thịt bò Mỹ, rượu whiskey, xe chở khách và các hóa chất công nghiệp.

Trước đó trong tuần này, Bắc Kinh đã loan báo thuế nhập khẩu riêng rẽ nhắm vào 3 tỉ đôla hàng hóa Mỹ để đáp lại thuế của chính quyền Trump đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu, kể cả từ TC.

Chính quyền Trump đã nói họ muốn trấn áp tình trạng TC đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ. TT Trump, trong một dòng tweet hôm thứ Sáu, cáo buộc Tổ chức Thương mại Thế giới, nơi phân xử các tranh chấp thương mại, ủng hộ TC. Ông tuyên bố rằng tổ chức này cho siêu cường Châu Á “quá nhiều đặc quyền và lợi thế, đặc biệt là ở Mỹ.”

Các quan chức Mỹ đã tìm cách hạ giảm tầm quan trọng của mối đe dọa tranh chấp thương mại lớn hơn, nói rằng một kết quả thông qua đàm phán vẫn khả dĩ. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cảnh báo rằng các hành động ăn miếng trả miếng này mang những đặc tính kinh điển của một tranh cãi thương mại mà có thể leo thang. Và căng thẳng đã làm kinh động thị trường chứng khoán toàn cầu.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Ben Sasse từ bang Nebraska, một người thường xuyên chỉ trích TT Trump, gọi vụ leo thang áp thuế là “cách ngu ngốc nhất” để trừng phạt TC.

“Hy vọng rằng Tổng thống nói cho bõ tức, nhưng nếu ông ấy thậm chí nghiêm túc nửa vời, thì chuyện này thật điên rồ,” Sasse nói trong một phát biểu. “Hãy hoàn toàn đáp trả hành vi xấu của TC, nhưng bằng một kế hoạch trừng phạt họ thay vì chúng ta.”

Bất kỳ mức thuế bổ sung nào sẽ phải trải qua quá trình lấy ý kiến của công chúng và sẽ không có hiệu lực cho đến khi quá trình đó hoàn tất.