VN muốn trấn an TQ về chuyến thăm của USS Carl Vinson

Chuyến thăm của hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ tới Việt Nam lần đầu tiên kể từ sau 1975 là biểu tượng mạnh mẽ của mối quan hệ chiến lược đang tăng cường giữa hai cựu thù.

Nhưng khi tàu sân bay USS Carl Vinson cập cảng Đà Nẵng hôm 5/2 cũng cho thấy mối quan hệ phức tạp của Hà Nội với Bắc Kinh về tranh chấp Biển Đông, Reuters tường thuật.

Theo các nhà ngoại giao, từ nhiều tháng nay, các phái viên Việt Nam đã cố gắng giảm bớt lo ngại của Trung Quốc về chuyến thăm của USS Carl Vinson và triển vọng tăng cường hợp tác an ninh giữa Hà Nội và Washington.

Các nguồn tin của Reuters cho hay các nhà ngoại giao và giới chức quân đội Việt Nam nhiều lần nhấn mạnh mong muốn có quan hệ ngoại giao rộng rãi trong khi vẫn duy trì mối quan hệ ổn định với Trung Quốc.

Hàng không mẫu hạm Vinson đánh dấu sự hiện diện quân sự quy mô nhất của Mỹ tại Việt Nam kể từ năm 1975 và neo đậu tại Đà Nẵng trong 5 ngày.

Thành phố này nằm gần với mỏ Cá voi xanh đang được hãng Exxon Mobil của Mỹ chuẩn bị khai thác, cũng như các đảo Hoàng Sa đang được bồi đắp mà cả Trung Quốc và Việt Nam đều tuyên bố chủ quyền.

Việc Trung Quốc nhanh chóng bồi đắp, xây dựng nhiều công trình kiên cố tại bảy bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa đang tranh chấp khiến Việt Nam và một số nước trong khu vực lo lắng.

Nhằm bảo vệ mục tiêu tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông, Hải quân Trung Quốc đang tăng cường các hoạt động tuần tra tại khu vực mà hàng hóa có tổng giá trị 3 ngàn tỷ đôla lưu thông qua đây mỗi năm.

Trong khi một số nhà bình luận Trung Quốc nói sự hiện diện của hàng không mẫu hạm Vinson đặt ra yêu cầu quân đội Trung Quốc phải tăng cường việc xây dựng tại Biển Đông, phản ứng chính thức từ Bắc Kinh được ghi nhận là im lặng từ khi tin này được xác nhận vào tháng 1/2018.

Các chiến hạm Hoa Kỳ tuần tra Biển Đông luôn được các tàu hải quân Trung Quốc theo dõi sát sao, theo Reuters.

Trang Washington Times hôm 21/2 trích lời Phó đô đốc John Fuller, tư lệnh nhóm tấn công phát biểu trên tàu USS Carl Vinson rằng “sự hiện diện của Hoa Kỳ có ý nghĩa lớn”.

“Tôi nghĩ điều rõ ràng là chúng tôi đã có mặt trong vùng biển Nam Trung Hoa và đang hoạt động ở đây.”

Mục tiêu của tàu USS Carl Vinson tại Biển Đông là “để thúc đẩy tự do hàng hải, để bay lá quốc kỳ của Mỹ và hợp tác với các đối tác và đồng minh – tất cả để gửi thông điệp cho Trung Quốc là cả vùng biển này không phải của họ”, một sỹ quan Mỹ phát biểu.

Nhà báo Bill Hayton của BBC tại London thì bình luận: “Việt Nam vẫn có tham vọng khai thác các mỏ dầu khí ngoài khơi. Do đó, Hà Nội có thể hy vọng rằng chuyến thăm của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson và các tàu chiến, sẽ ngăn Trung Quốc lặp lại các mối đe dọa trước đây. Có khả năng là Việt Nam phối hợp các hoạt động thăm dò cùng với sự xuất hiện của chiến hạm Mỹ.”

Trước đó, trả lời BBC Tiếng Việt, Giáo sư Carl Thayer, một chuyên gia về Việt Nam từng làm việc tại Học Viện Quốc Phòng Hoàng gia Úc, nói: “Chuyến viếng thăm của USS Carl Vinson có hai ‎ý nghĩa.”

“Thứ nhất, Mỹ đang chứng tỏ sự hiện diện của hải quân Hoa Kỳ trong khu vực để trấn an các quốc gia trong vùng rằng Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Trump không tách rời khu vực. “

“Thứ hai, Việt Nam ủng hộ sự hiện diện hải quân của Hoa Kỳ ở Biển Đông, miễn là sự hiện diện đó góp phần vào hòa bình và ổn định khu vực. Nói cách khác, có sự đồng thuận về lợi ích chiến lược của hai bên trong việc bảo đảm tự do hàng hải và trên không cho tàu và máy bay quân sự.”