Tin Biển Đông – 01/02/2018
Nhiều dấu hiệu cho thấy Trung Quốc
sắp công khai quân sự hóa Biển Đông
Mỹ chỉ vừa thông báo sẽ cho tàu sân bay Carl Vinson ghé thăm hữu nghị cảng Đà Nẵng ở Việt Nam, Hà Nội chưa có câu trả lời chung cuộc, thì Bắc Kinh đã có ngay phản ứng, đặc biệt là mượn cái loa Hoàn Cầu Thời Báo ngày 29/01/2018 để khuyến cáo Washington và Hà Nội là “không nên vượt làn ranh đỏ”… Theo giới phân tích, động thái này của Trung Quốc nằm trong một loạt những dấu hiệu cho thấy là Bắc Kinh đang tiến gần đến việc công khai thừa nhận hành động quân sự hóa Biển Đông mà không cần che đậy như trước.
Trong một bài phân tích trên tờ The Diplomat cuối tuần qua (25/01/2018), chuyên gia Mỹ về Hải Quân Steven Stashwick, đã không ngần ngại cho rằng “Trung Quốc đang báo hiệu là họ có thể chính thức ‘quân sự hóa’ Biển Đông”. Theo chuyên gia này, các phản ứng của Bắc Kinh gần đây trước việc chiến hạm Mỹ đi ngang vùng 12 hải lý quanh các thực thể mà Trung Quốc kiểm soát ở Biển Đông cho thấy cái cớ mà Bắc Kinh vin vào để triển khai quân đội tại các căn cứ ở Trường Sa.
Trung Quốc viện cớ tàu Mỹ qua lại để quân sự hóa các đảo
Đối với chuyên gia Stashwick, Trung Quốc có lẽ đã chuẩn bị sẵn sàng cho việc công khai “quân sự hóa” các đảo nhân tạo mà họ bồi đắp ở Biển Đông. Sau nhiều năm tố cáo ngược lại là chính Mỹ đã quân sự hóa vùng này, còn các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng chỉ là “những phương tiện phòng vệ cần thiết”, các quan chức Trung Quốc đang lấy lý do tàu chiến Mỹ qua lại gần các đảo Bắc Kinh đòi chủ quyền để làm cớ cho triển khai các lực lượng viễn chinh thực thụ ở những tiền đồn này.
Một ví dụ cụ thể: Bộ Ngoại Giao Trung Quốc vừa lên tiếng khẳng định rằng một khu trục hạm Mỹ (chiếc USS Hopper) đã xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc ở bãi Scarborough khi cắt ngang vùng 12 hải lý của bãi này vào trung tuần tháng Giêng (17/01/2018). Trong một động thái bất thường, Trung Quốc là bên đầu tiên đã tiết lộ sự kiện, và có thể sử dụng việc này để báo hiệu về những hành động triển khai quân sự sắp tới đến các căn cứ mà họ đã xây dựng trên các đảo được bồi đắp ở Trường Sa.
Lục Khảng, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã cho là việc tàu chiến Mỹ đi qua khu vực đã đe dọa nghiêm trọng sự an toàn của tàu thuyền và nhân viên Trung Quốc trong vùng, và cảnh báo là Trung Quốc sẽ đưa ra “những biện pháp cần thiết” để bảo vệ chủ quyền của mình.
Tạm gác ý đồ bồi đắp Scarborough vì áp lực của Mỹ
Bãi Scarborough là thực thể ở Biển Đông mà cả Trung Quốc lẫn Philippines đều tuyên bố chủ quyền. Thế nhưng từ năm 2012, Trung Quốc đã mặc nhiên chiếm đóng bãi này, sử dụng tàu Hải Cảnh và tàu của dân quân biển để xua đuổi tàu cá Philippines ra khỏi khu vực này.
Vào đầu năm 2016, Hoa Kỳ có vẻ như đã nhận thấy rằng Trung Quốc có thể tìm cách bồi đắp bãi Scarborough, làm tiền đề cho việc xây dựng cơ sở quân sự trên đó như ở Trường Sa, và tư lệnh Hải Quân Mỹ, trong một động thái hiếm hoi, đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về hành vi của Trung Quốc.
Theo giới phân tích tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế CSIS, ý đồ bồi đắp bãi Scarborough của Trung Quốc chỉ bị tạm gác sau những áp lực ngoại giao mạnh mẽ trong hậu trường, và những tín hiệu răn đe (của Mỹ).
Về lời đe dọa của bộ Ngoại Giao Trung Quốc, do việc Bắc Kinh không có cơ sở trên bãi Scarborough để hỗ trợ cho việc triển khai lực lượng và thiết bị quân sự, trừ phi họ cố xây dựng một đảo nhân tạo tại đấy- thì những “biện pháp cần thiết” mà ông Lục Khảng nhắc đến có lẽ ám chỉ một sự hiện diện rầm rộ hơn của lực lượng Trung Quốc ở khu vực này.
Mặt khác phát biểu của phía Trung Quốc cho thấy khả năng Bắc Kinh sử dụng chuyến tuần tra của khu trục hạm Hopper vừa qua làm một cái cớ để quân sự hóa những nơi khác ở Biển Đông.
Trung Quốc đổi giọng, không còn tìm cách che đậy ý đồ
Theo chuyên gia Steven Stashwick, quân sự hóa là một vấn đề rất nhạy cảm trong vùng Biển Đông chiến lược, và trong những năm trước đây, giới lãnh đạo Trung Quốc luôn tìm cách trấn an rằng những gì họ xây dựng trên các đảo chỉ là những “cơ sở phòng thủ cần thiết” chứ không phải là việc quân sự hóa, cho dù Bắc Kinh đã xây dựng trên đó từ phi đạo đến bunker kiên cố để chứa đạn dược.
Vào đầu năm 2016, tình báo Mỹ khẳng định là các căn cứ Trung Quốc ở Trường Sa có khả năng đón chiến đấu cơ, oanh tạc cơ, tên lửa chống hạm và đối địa tầm xa, có năng lực tấn công vượt rất xa các phương tiện phòng thủ thông thường. Tuy nhiên, cho đến giờ, Trung Quốc chỉ mới triển khai hỏa tiễn tầm ngắn và vũ khí phòng thủ, không có khả năng kiểm soát vùng biển hay không phận chung quanh các đảo. Điều này cho phép các quan chức Trung Quốc cho là Bắc Kinh vẫn tôn trọng lời hứa ông Tập Cận Bình đưa ra năm 2015 tại Nhà Trắng là không quân sự hóa các đảo.
Nhưng hiện nay, theo tác giả bài phân tích, giọng điệu của Trung Quốc đã đổi khác. Họ đã có những phát biểu theo chiều hướng tạo nền tảng cho việc triển khai một lực lượng quân sự hùng hậu hơn khi cho rằng tình hình Biển Đông sẽ buộc Trung Quốc là phải triển khai những phương tiện hùng mạnh hơn trên các căn cứ ở Trường Sa, vốn đã được thiết kế để có thể tiếp nhận các loại vũ khí như vậy.
Ngay từ năm 2016, giới lãnh đạo Trung Quốc đã từng ám chỉ rằng chính Mỹ đã buộc họ phải gia tăng việc triển khai các phương tiện “phòng thủ” ở Biển Đông. Một phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Trung Quốc vào lúc đó, khi bình luận về một báo cáo tiết lộ việc Bắc Kinh đưa thêm vũ khí đến Trường Sa, đã hỏi ngược lai: “Nếu một ai đó đến ra oai trước cửa nhà bạn, bộ bạn không thể bắn trả, ngay cả bằng một cái ná hay sao?”.
Theo Steven Stashwick, những tuyên bố gần đây của Trung Quốc cho thấy là việc triển khai quân sự xuống Biển Đông có thể sắp diễn ra.
Tiếp theo tuyên bố của bộ Ngoại Giao, tờ Nhân Dân Nhật Báo của Trung Quốc đã có một bài xã luận cho rằng sự hiện diện của Hoa Kỳ ở Biển Đông sẽ “bị chận đứng” và cảnh báo rằng các hoạt động của Hoa Kỳ sẽ buộc Trung Quốc phải “củng cố và đẩy nhanh” việc triển khai các lực lượng quân sự ở Biển Đông để đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực. Một bài xã luận trên tờ Hoàn Cầu Thời Báo thậm chí còn tuyên bố thẳng thừng hơn là Trung Quốc đã tự kiềm chế trong phản ứng của họ trước sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Biển Đông và rốt cuộc thì Trung Quốc sẽ “quân sự hoá các hòn đảo”.
Đối với chuyên gia Stashwick, lập luận cho rằng việc Mỹ hành xử quyền tự do hàng hải là một mối đe doạ đối với các hòn đảo “của” Trung Quốc đúng ra là một cái cớ để cho Bắc Kinh tiến hành quân sự hóa khu vực.
Do Hoa Kỳ rất giỏi trong việc tấn công từ rất xa, từ những nơi mà đối phương không thể phản công dễ dàng, sử dụng tên lửa tầm xa để bắn đến mục tiêu. Nếu muốn tấn công các cơ sở Trung Quốc ở Biển Đông, Mỹ cần gì phải cho chiến hạm hoặc oanh tạc cơ của họ đến sát các hòn đảo?
Ông Stashwick nhận thấy là dẫu sao thì chuyến tuần tra mới đây của khu trục hạm Hopper khó có thể có tác động đến kế hoạch của Trung Quốc. Bắc Kinh đã củng cố năng lực quân sự của các hòn đảo từ khá lâu, và việc bố trí lực lượng tại các căn cứ đó có lẽ chỉ bị kềm hãm vì muốn giảm nhẹ phản ứng tức giận từ Hoa Kỳ và các nước khác trong khu vực.
Cũng có thể là các đánh giá của tình báo Mỹ vào năm 2016 về khả năng sẵn sàng tiếp nhận các phương tiện hạng nặng của các hòn đảo quá lạc quan đối với thực tế. Cơ quan Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải Châu Á gần đây đã công bố một báo cáo cho thấy Trung Quốc đã hoàn thành xây dựng và cải tiến cơ sở mới trên hơn 70 mẫu đất tại các căn cứ của họ ở Biển Đông vào năm ngoái.
Các phương tiện thông tin chính thức của Trung Quốc gần đây đã loan tin về các cơ sở hạ tầng đặc biệt và các bước chuẩn bị cần thiết để hỗ trợ cho việc triển khai chiến đấu cơ tới đảo Hoàng Sa vào năm ngoái. Các thông tin chi tiết liên quan đến các cơ sở đặc biệt mà quân đội Trung Quốc phải có để đối phó các điều kiện khí hậu nhiệt đới ở Biển Đông – như những nhà chứa máy bay được đặc biệt niêm kín, có điều hòa nhiệt độ – cho thấy là các căn cứ của Bắc Kinh ở Trường Sa chỉ gần đây thôi mới đạt đến mức độ hoàn thiện để có thể đón nhận các lực lượng chiến đấu tiên tiến.
Trong tình hình đó, chuyên gia Stashwick kết luận: Tất cả những gì Trung Quốc cần bây giờ là một cái cớ để biện minh cho việc triển khai lực lượng quân sự xuống Trường Sa.
Biển Đông Mờ Sương Khói
Trần Khải
Trung Quốc ngày càng hung hăng, cũng chẳng xem Nhật Bản ra gì… và lộ hẳn thái độ, xem Biển Đông như ao nhà Bắc Kinh…
Bản tin từ thông tấn Nga Sputnik phân tích về vũ khí TQ ngày càng tối tân, nêu câu hỏi: Ý nghĩa của việc Trung quốc trang bị máy bay cảnh báo tầm xa?
Sputnik nói rằng theo các phương tiện truyền thông Trung Quốc đưa tin ngành công nghiệp hàng không đất nước đã đạt được những tiến bộ trong việc thực hiện dự án máy bay tuần tra cảnh báo tầm xa được gọi là KJ-600. Chiếc máy bay này có ý nghĩa gì đối với Trung Quốc? Chuyên gia quân sự Nga Vasily Kashin trả lời câu hỏi của Sputnik trong phần bình luận của ông.
“…Trung Quốc sẽ trở thành nước thứ hai trên thế giới sau Hoa Kỳ, có khả năng sản xuất máy bay cảnh báo tầm xa trên hạm tàu, và cũng sẽ là nước thứ ba sau Hoa Kỳ và Pháp, có máy bay loại này trên tàu sân bay. Dự án trước đây của Liên Xô về loại máy bay như vậy, được gọi là Yak-44, đang ở giai đoạn đầu thực hiện vào thời điểm Liên bang Xô viết sụp đổ và đã bị đóng cửa vào năm 1993. Những nhà phát triển mới chỉ bắt đầu chuẩn bị mô hình, và chế tạo một nguyên mẫu. Yak-44, giống như KJ-600, có thiết kế tổng thể giống E-2C Hawkeye, và có khả năng cất cánh từ cầu nhảy. Nhưng không biết liệu các nhà thiết kế Liên Xô đã kịp thực hiện ý tưởng này hay không.
Chiếc máy bay KJ-600 đi vào phục vụ sẽ như là “con mắt” của Hạm đội Trung Quốc tại các hoạt động xa bờ, nơi các máy bay cất cánh từ đất liền sẽ không thể hỗ trợ đội tàu chiến Trung Quốc. Sự hiện diện của cỗ máy này có khả năng mang lại cho hạm đội Trung Quốc những lợi thế quan trọng trước đối thủ tiềm năng, kể cả Hải quân Hoa Kỳ.”
Nghĩa là, thập phần hung hiểm…
Trong khi đó, thông tấn Nhật Bản NHK ghi rằng nhà chức trách Trung Quốc cho biết có 8 công ty không tuân thủ quy định khi vẽ bản đồ nước này. Các công ty này bị yêu cầu hủy các bản đồ đã vẽ.
Một trong số các trường hợp vi phạm là bản đồ liên quan đến quần đảo Senkaku trên Biển Đông Trung Hoa.
Năm ngoái, nhà chức trách Trung Quốc đã tiến hành khảo sát về các bản đồ được cung cấp trong nước được cho là có vấn đề. Trong số này có 1 bản đồ của công ty bán lẻ Nhật Bản Ryohin Keikaku. Đây là công ty điều hành thương hiệu Muji và bán các sản phẩm phục vụ phong cách sống.
Theo nhà chức trách, bản đồ trong ca-ta-lô của công ty vi phạm quy định kiểm duyệt bản đồ của Trung Quốc. Họ cho biết sẽ yêu cầu công ty hủy bản đồ này.
Nhà chức trách TQ nói bản đồ không vẽ quần đảo Senkaku mà Trung Quốc tuyên bố là thuộc chủ quyền của mình, cùng các quần đảo trên Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
NHK nhắc rằng Nhật Bản kiểm soát quần đảo Senkaku và khẳng định đây là phần lãnh thổ không thể tách rời của mình.
Bản tin khác của NHK ghi rằng Chánh Văn phòng Nội các Suga Yoshihide nói việc Trung Quốc yêu cầu hủy bỏ các bản đồ do công ty Nhật Bản phân phối là không thể chấp nhận được… ông Suga nói rõ ràng các đảo này là phần lãnh thổ cố hữu của Nhật Bản, cả về lịch sử lẫn luật pháp quốc tế. Ông nói không có tranh chấp gì về chủ quyền mà cần phải giải quyết.
Ông Suga nói thêm rằng ông quan ngại về tác động có thể có đối với hoạt động kinh doanh của công ty Nhật Bản tại Trung Quốc.
Ông cho biết chính phủ Nhật Bản đã truyền đạt lập trường của Nhật Bản trong vấn đề này tới Trung Quốc qua các kênh ngoại giao, và đã yêu cầu Trung Quốc giải thích.
Trong khi đó, thông tấn RFI từ Paris ghi nhận Đài Loan tập trận bắn đạn thật, mô phỏng cuộc phản công chống đổ bộ…
Quân đội Đài Loan vào hôm 30/01/2018, đã tổ chức một cuộc tập trận bắn đạn thật, mô phỏng một chiến dịch đối phó với một cuộc tấn công đổ bộ lên đảo. Cuộc tập trận diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc càng lúc càng gia tăng sức ép trên chính quyền Đài Bắc.
Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, cuộc tập trận huy động cả ba binh chủng hải, lục, không quân, với máy bay dọ thám được cử theo dõi «tàu địch» đang tiến lại gần đảo, trong lúc xe tăng nã pháo vào lực lượng địch đổ bộ lên cảng Hoa Liên (Hualien), bờ biển phía đông Đài Loan, nhìn ra Thái Bình Dương.
Trực thăng chiến đấu cũng lâm trận, thả tín hiệu giả để đánh lừa đối phương, và chiến đấu cơ F-16 mô phỏng các thao tác oanh kích để hỗ trợ cho binh lính ở dưới đất đang chiến đấu với «quân thù» đội mũ đỏ để dễ phân biệt.
RFI ghi rằng Bộ Quốc Phòng Đài Loan không nói rõ là kịch bản thao diễn thường niên này là dàn dựng một cuộc xâm chiếm từ phía Trung Quốc, nhưng cho biết mục tiêu nhằm «chứng tỏ quyết tâm của Đài Loan bảo vệ an ninh đất nước và hòa bình ở eo biển Đài Loan».
Trong khi đó, một bản tin RFA ghi nhận: Quân đội Philippines hôm 31/1 đưa một máy bay do Nhật Bản tặng bay qua khu vực bãi Scarborough thuộc nước này nhưng hiện đang do Trung Quốc chiếm giữ.
Tư lệnh khu vực Bắc Luzon của quân đội Philippines cho biết chiếc máy bay Beechcraft King Air C90 đã bay ở độ cao chỉ khoảng 240 mét xung quanh khu vực bãi cạn Scarborough trong lần thực hiện nhiệm vụ đầu tiên của máy bay này do hải quân Philippines tiến hành. Philippines đã phát hiện 9 tàu Trung Quốc trong khu vực, bao gồm 4 tàu tuần duyên của Trung Quốc và 4 tàu cá của Philippines. Tuy nhiên theo tuyên bố của Tư lệnh khu vực Bắc Luzon, phía Trung Quốc đã không có bất cứ động thái nào đối với máy bay của Philippines. Điều này khác hẳn với những gì mà Trung Quốc thường làm từ trước đến nay khi gặp các tàu hay máy bay nước ngoài vào khu vực mà Trung Quốc đòi chủ quyền.
Bản tin RFA cũng nhắc: “Tuy nhiên, kể từ khi Tổng thống Rodrigo Duterte lên nắm quyền ở Philippines hồi năm 2016, quan hệ giữa Trung Quốc và Philippines đã được cải thiện. Tổng thống Philippines đã nhiều lần nói muốn cải thiện quan hệ với Trung Quốc, và không muốn gây sức ép lên Trung Quốc về vấn đề tranh chấp Biển Đông ở các diễn đàn khu vực.”
Thập phần hung hiểm… Biển Đông mịt mờ khói sóng.