Zimbabwe: Mnangagwa tuyên thệ nhậm chức tổng thống

Ông Emmerson Mnangagwa vừa tuyên thệ nhậm chức tổng thống Zimbabwe sau sự thoái ngôi đầy kịch tính của ông Robert Mugabe kết thúc 37 năm thống trị độc đoán.

Buổi tuyên thệ diễn ra tại sân vận động thể thao quốc gia 60.000 chỗ ở Thủ đô Harare nơi người dân Zimbabwe được kêu gọi đến để chứng kiến một “ngày lịch sử”.

Trước khi tuyên thệ nhậm chức, ông Mnangagwa, 75 tuổi, có biệt danh là ‘Cá Sấu’ vì từng chỉ đạo lực lượng an ninh trấn áp đối lập, kêu gọi Zimbabwe “kiên nhẫn, bình ổn và chấm dứt mọi hình thức trả đũa”.

Đối thủ chính trị của ông, kể cả một số thuộc đảng cầm quyền Zanu-PF nói ông Mnangagwa “là người rất tàn bạo” và đặt câu hỏi liệu sau Mugabe thì người kế vị “có tệ hơn” hay không.

Ông là người có mặt trong bộ máy quyền lực Zanu-PF của Zimbabwe 37 năm qua, từ ngày nước này giành độc lập từ chính quyền thiểu số da trắng.

Nay ông cam kết tạo việc làm cho tới 90% người thất nghiệp.

“Chúng ta muốn phát triển nền kinh tế, chúng ta muốn hòa bình, chúng ta muốn có việc làm,” ông nói với đám đông hò reo ở Harare.

Chỉ số công nghiệp chính của Zimbabwe giảm 40% kể từ khi có sự can thiệp của quân đội vào tuần trước. Thị trường chứng khoán sụt giảm 6 tỷ đô la trong một tuần.

Các nhà phân tích lạc quan về sự thay đổi chính sách kinh tế dưới thời Mnangagwa và cho biết thị trường hiện đang tự điều chỉnh.

Tuy nhiên, Quỹ Tiền tệ Quốc tế cảnh báo rằng Zimbabwe phải hành động nhanh chóng để đưa nền kinh tế ra khỏi vực thẳm và tiếp cận với viện trợ tài chính quốc tế.

Hôm thứ Năm, đảng đối lập chính của Zimbabwe, MDC, đã kêu gọi cải cách chính trị tận gốc rễ để tháo dỡ bộ máy áp bức được duy trì từ thời ông Mugabe.

Phe này kêu gọi ông Mnangagwa chấm dứt “văn hoá tham nhũng”.

“Sau nhiều năm đảng Zanu-PF nắm quyền lực, điều đầu tiên cần phải được thay đổi là văn hóa. Văn hoá bạo lực, văn hoá tham nhũng,” lãnh đạo MDC ông Morgan Tsvangirai nói.

“Đối với tân Tổng thống Mnangagwa, ông ấy phải nhận ra rằng đây không phải là cuộc dạo chơi trong công viên.”

Không rõ liệu đảng cầm quyền Zanu-PF sẽ điều hành đất nước một cách độc lập trước cuộc bầu cử vào năm tới hay liệu một chính phủ liên hiệp đoàn kết dân tộc bao gồm các nhóm đối lập sẽ được thành lập.

Ông Mnangagwa trốn sang Nam Phi hai tuần trước. Ông trở về nhà hôm thứ Tư và được chào đón như một anh hùng.

Việc sa thải ông Mnangagwa hồi đầu tháng này đã khiến đảng cầm quyền Zanu-PF và quân đội phải can thiệp và buộc ông Mugabe từ chức.

Tin tức hôm thứ Ba rằng ông Mugabe, 93 tuổi, từ chức và lễ ăn mừng sự kiện này diễn ra trên khắp đất nước. Thư từ chức của ông Mugabe được đọc ở quốc hội, nói rằng quyết định của ông là ‘tự nguyện’ và ông làm như vậy để việc chuyển giao quyền lực được diễn ra trong hòa bình.

Cả ông Mugabe và vợ Grace đều không xuất hiện trước công chúng từ hôm Chủ nhật, và hành tung của họ không được tiết lộ.

Hôm thứ Năm, một số báo cáo cho biết ông Mugabe được miễn trừ khỏi bị truy tố.

Nhiều khả năng ông sẽ tham dự lễ nhậm chức của ông Mnangagwa.

Lời giải thích chính thức cho sự vắng mặt của cựu tổng thống 93 tuổi là do ông cần nghỉ ngơi.

Tuy nhiên, thực tế việc ông Mugabe không tham dự lễ nhậm chức của tổng thống mới là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng đây không phải là quá trình chuyển giao thông thường mà do quân đội buộc ông phải từ chức.