Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lúc này có đối thủ chính trị hay không?

RFA Blog

Nhiều bạn đọc thắc mắc tại sao kết thúc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 6 – Khóa 12 (Hội nghị TW6 – Khóa 12), nhưng không thấy tôi viết bài đánh giá kết quả của hội nghị trung ương lần này?

Thực ra trong loạt bài viết trước khi Hội nghị TW6 diễn ra khoảng 2 tuần: “Tại sao khó có thể truy tố được ông Đinh La Thăng?”(http://bit.ly/2zxXbgG); “Tương lai đầy bất ổn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong Hội Nghị TW 6?” (http://bit.ly/2hMFwK0); “Đức đình chỉ đối tác chiến lược: Liệu Tổng Bí thư có để cho Thủ tướng Phúc ngồi yên?” (http://bit.ly/2xNXBCc) hay “Tại sao Hội nghị Trung ương 6 sẽ không có những xáo trộn đặc biệt?” (http://bit.ly/2zw8ENx). Tại thời điểm đó tôi đã có những nhận định tương đối đầy đủ và diễn biến của Hội nghị TW6. Trên thực tế, các diễn biến của Hội nghị TW6 đã diễn ra không khác với những đánh giá phân tích đó.

Song kết quả của Hội nghị TW6 lần này khác với những dự đoán của nhiều người khi cho rằng, đây sẽ là một hội nghị sẽ chứa đựng rất nhiều kịch tính và được dự báo sẽ có rất nhiều bất ngờ. Và chắc chắn kết quả sẽ khác xa với Hội nghị TW6 – Khóa 11 năm 2012, khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phải gạt nước mắt khi không kỷ luật được đồng chí X.

Cận ngày khai mạc Hội nghị TW6, dư luận nóng lên khi vụ án Trịnh Xuân Thanh, Phạm Công Danh, Hà Văn Thắm và Nguyễn Xuân Sơn, thực chất mới chỉ là một Ngân Hàng Đại Dương OceanBank kết thúc phiên sơ thẩm với 2 bản án khắc nghiệt, một tử hình, một chung thân. Chính vì thế người ta cứ đồn đoán rằng, tại hội nghị trung ương lần này, ông Đinh La Thăng sẽ bị truất chức Ủy viên TW Đảng, thậm chí bị khai trừ khỏi đảng để dọn đường cho việc khởi tố bắt giam. Rồi người ta còn tưởng tượng ra rằng, sau việc xử lý Đinh La Thăng, Nguyễn Xuân Anh người sẽ bị lột chức tiếp theo sẽ là Bí thư thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải. Thậm chí là cả cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng khó lòng thoát v.v…

Cho dù các chuyến đi con thoi, các cuộc tiếp xúc giữa quan chức Việt Trung trong thời gian trước Hội nghị TW6 đã tăng lên ở mức dày đặc bất thường. Đó là các chuyến đến Việt Nam của ông Lưu Vân Sơn, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Bí thư Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, trong chuyến công du hai ngày từ 18 đến 21/09. Cũng như việc “giao lưu quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc” lần thứ tư từng bị hủy bỏ hồi tháng 6/2017 do quan hệ giữa hai nước đột ngột căng thẳng đã được khởi động lại và diễn ra tại tỉnh Lai Châu của Việt Nam và tỉnh Vân Nam của Trung Quốc cuối tháng 9/2017. Tất cả đều là những động thái Bắc Kinh gây sức ép lên Hội nghị Trung ương 6 theo yêu cầu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Nếu những ai tinh ý sẽ thấy, việc Hội nghị TW6 lần này, đã khai mạc ngày 4/10/2017 sớm hơn dự kiến sẽ là trung tuần tháng 10/2017, điều này đã cho thấy áp lực từ các phe phái trong đảng lên Ban tổ chức Hội nghị hết sức lớn. Có nghĩa là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hoàn toàn không hề làm chủ cuộc chơi, hay không có đối thủ như người ta nghĩ.

Điều đó cũng có nghĩa là các nội dung cơ bản của Hội nghị TW6 sẽ không thể đề cập được các vấn đề không thể có lời giải. Đó là vấn đề nhất thể hóa 2 chức danh: Chủ tịch và Bí thư ở các cấp từ trung ương tới địa phương, là một nội dung trọng tâm được đặt ra cho Hội nghị TW6 lần này. Vì rất đơn giản, nếu tiến hành nhất thể hóa tại thời điểm này giả sử ông Nguyễn Phú Trọng làm Chủ tịch nước thì ông Trần Đại Quang đi đâu? Tương tự, Hoặc nếu ông Trần Đại Quang làm Tổng Bí thư Đảng thì ông Nguyễn Phú Trọng sẽ vứt đi đâu? Đây là một vấn đề sẽ không bao giờ có lời giải trong chế độ vua tập thể như hiện nay ở Việt Nam, vì giải pháp “win, win cùng thắng” sẽ nhận được sự ủng hộ của đa số.

Chính vì lý do đó, theo kế hoạch định trước, mục tiêu trọng tâm của hội nghị TW6 lần này là vấn đề Nhất thể hoá, đã bị bỏ ra ngoài và thay vào đó là việc tinh giản bộ máy. Đây là một vấn đề mà ai cũng biết trước nó sẽ chẳng đi đến đâu, một kiểu ném đá ao bèo để lấp chỗ trống cho cả nghĩa trắng và nghĩa đen.

Vấn đề Nhất thể hoá, cụ thể là nhất thể hoá các chức danh của hệ thống đảng với các chức danh bên chính quyền là vấn đề không hề mới. Đây là một bản sao từ Trung Quốc, đã được ban lãnh đạo Việt Nam đề cập từ thời ông Nguyễn Tấn Dũng còn đương chức. Với chương trình thí điểm nhất thể hoá được thực hiện tại Quảng Ninh bởi ông Phạm Minh Chính từ sau Đaị hội đảng lần thứ 11 (2011). Điều này đã từng bị Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khi đó kiên quyết chống, với lý do để một người nắm quyền lực tuyệt đối (ám chỉ ông Nguyễn Tấn Dũng) sẽ không kiểm soát được quyền lực.

Tuy vậy, ngay sau Đại hội 12, khi loại được ông Nguyễn Tấn Dũng ra khỏi cuộc chơi thì ông Trọng đã lập tức nghĩ ngay đến việc này, với mục đích để thỏa mãn “tham vọng quyền lực” của ông ta. Song Tổng Bí thư Trọng đã quên một điều rằng, trong lúc quyền lực của Bộ Chính trị thuộc về vua tập thể, đã buộc phải chia nhỏ cho nhiều người, và trách nhiệm là của cả tập thể Bộ Chính trị. Nghĩa là, không ai được quyền quyết định một mình, đương nhiên là cũng không ai có thể bị buộc chịu trách nhiệm cá nhân. Chính vì thế tham vọng cho vấn đề Nhất thể hoá là điều không thể và cũng có nghĩa rằng chính trường Việt Nam chưa có cá nhân nào làm chủ cuộc chơi. Kể cả ông Nguyễn Phú Trọng, chứ đừng nói tới việc ông Trọng không có đối thủ chính trị.

Đó chính là lý do Hội nghị Trung ương 6 đã kết thúc không kèn, không trống, với nội dung nhạt nhẽo. Với phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong diễn văn Bế mạc, điều đã gây ra nhiều thắc mắc khi ông Trọng khuyến nghị không chỉ các đồng chí chưa bị lộ rằng, “Từ nay trở đi, bất cứ trường hợp nào mà vi phạm kỷ luật, chúng ta phải xử lý nghiêm, làm nghiêm từ trên xuống dưới để giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng, để lấy lại và cùng cố lòng tin và tình thương yêu, quý trọng của nhân dân…” đã cho thấy điều đó. Như đánh giá của Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam khi nói với BBC rằng, “Bài diễn văn đó cũng là một cách để khái quát hóa lại [Hội nghị], nhưng có một chữ mà tôi nghe tôi không hiểu chữ đó được hiểu như thế nào, tức là từ đây trở đi, những sai phạm thì phải xử lý. Từ đây trở đi là được hiểu thế nào? Tức là những sai phạm mới à? Từ đây trở đi, còn những sai phạm vừa qua, các ngày vừa qua thì thế nào?”

Các đại biểu dự Hội nghị TW6 đều có chung một nhận xét rằng, chưa có lần Hội nghị trung ương nào diễn ra một cách tẻ nhạt, đơn điệu và chắp vá như kỳ Hội nghị TW6 lần này. Có nghĩa là Hội nghị TW6 đã thất bại và các mục tiêu của ông Trọng cùng bộ tham mưu của ông ta đã phá sản.

Thất bại của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Trung ương 6, lại là thành công của Chủ tịch Nước Trần Đại Quang và các tướng lĩnh Quân đội phe chủ chiến, mà người đứng đầu là Thượng tướng Phan Văn Giang, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng. (Vấn đề này sẽ được đề cập trong bài sau). Nếu ai không tin hoặc chưa tin điều này thì hãy đọc bản tin mới nhất của VOV cách đây vài giờ đồng hồ có tựa đề “Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm, làm việc với Bộ Quốc phòng”

(http://bit.ly/2zggREF).

Theo đó, “Sáng 17/10, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã đến thăm, làm việc với Bộ Quốc phòng tại Trung tâm Huấn luyện Miếu Môn, Hà Nội.”. Song quan trọng hơn, buổi làm việc này không có sự góp mặt của Đại tướng Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch và Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã mặc đồ lính chiến xuất hiện tại Miếu môn khu vực xã Đồng tâm, một điểm nóng chính trị tại Việt Nam trong những ngày này. Giữa lúc có nhiều đồn đoán xung quanh vấn đề sức mạnh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hiện nay là hoàn toàn dựa vào Trung Quốc và sức khỏe của Chủ tịch nước Trần Đại Quang có vấn đề.

Đây cũng chính là câu trả lời đầy đủ và hoàn chỉnh nhất cho câu hỏi “Tại thời điểm này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có đối thủ chính trị hay không?”