Điểm Tin Thứ Ba 15.08.2017

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin (trái), Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross (Đảng Cộng Hòa) và Phó Thủ Tướng TQ Uông Dương chụp ảnh lưu niệm trước Đối thoại Kinh tế Toàn diện Mỹ-Trung ở Washington hôm 19/7/2017. (Ảnh Reuters)

• Trung Quốc và Mỹ đối mặt ‘chiến tranh thương mại’?(VOA) – Tổng thống Trump hôm 14/8 sẽ ra lệnh cho cố vấn thương mại hàng đầu của ông có nên tiến hành điều tra xem cung cách làm ăn của Trung Quốc có buộc các công ty Mỹ chuyển giao sở hữu trí tuệ cho Trung Quốc hay không.

• Liên Hiệp Châu Âu-ASEAN: Biển Đông vẫn là điều cấm kỵ? (RFI) – Tuy Liên Hiệp Châu Âu và ASEAN đang tăng cường hợp tác về an ninh và quốc phòng, Biển Đông dường như vẫn là điều cấm kỵ trong quan hệ giữa hai khối. Đó là nhận định chung của Asia Times trong một bài viết đang trên mạng hôm nay, 14/08/2017.

• TQ tiếp tục cơi nới ở Biển Đông và phản đối tàu Mỹ áp sát đảo (BBC) – TQ tức giận cảnh báo khi tàu USS John McCain áp sát Đá Vành Khăn trong lúc một tổ chức nghiên cứu công bố ảnh vệ tinh cho thấy Bắc Kinh tiếp tục bồi đắp đảo.

• Biển Đông: Tàu khoan dầu nước ngoài rời Việt Nam do căng thẳng với Trung Quốc(RFI) – Theo hãng tin Reuters hôm nay, 14/08/2017, một tàu khoan dầu của nước ngoài đã rời khỏi vùng biển Việt Nam do căng thẳng giữa Việt Nam với Trung Quốc về thăm dò dầu khí tại khu vực tranh chấp ở Biển Đông.

• Tàu thăm dò của Repsol có mặt ở địa điểm mới (BBC) – Deepsea Metro I đã tới vùng biển ngoài khơi cảng Labuan của Malaysia, theo dữ liệu mới nhất, sau khi rời khỏi Lô 136-3 ngoài khơi Việt Nam.

• Một nền tư pháp đa tốc độ (VOA) – Có một điều rất đáng chú ý trong vụ án Trịnh Xuân Thanh là Việt Nam đang hợp tác khá chặt chẽ với CHLB Đức về cải tiền nền tư pháp theo chế độ pháp trị dân chủ tiến bộ, sửa chữa bổ sung một số luật hình sự cho khớp với luật quốc tế và tôn trọng Nhân quyền.

• Tàu khoan nước ngoài đã rời Việt Nam (RFA) – Chiếc tàu khoan thăm dò Deep Sea Metro I đến vùng nước thuộc cảng Labuan, Malaysia trong ngày 14 tháng 8 sau khi rời vùng biển Việt Nam.

• Dân phản đối BOT: “Không có lửa sao có khói?” (RFA) – Nhiều vụ việc người dân đồng lòng phản đối các trạm thu phí BOT xảy ra trên khắp cả nước. Nguyên nhân vì sao dẫn đến sự “bất tuân dân sự” này?

• Vụ các trạm BOT ‘nhắm vào ông Đinh La Thăng’? (BBC) – Một luật gia ở Hà Nội nói với BBC rằng các vụ việc trạm BOT gần đây tại Tiền Giang và các nơi khác “nhắm vào cựu bộ trưởng Đinh La Thăng”.

• Bộ Tài nguyên & Môi trường quá lớn để quản lý (RFA) – 15 năm thành lập Bộ Tài nguyên & Môi trường là một thất bại.

• Kiểm ngư Việt Nam rất thiếu kinh phí (RFA) – Bộ trưởng Nông nghiệp-Phát triển Nông thôn Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Cường, vào ngày 14 tháng 8 phát biểu tại phiên họp Ủy ban Thường Vụ Quốc hội là lực lượng kiểm ngư Việt Nam rất thiếu kinh phí.

• Ngư dân Việt ‘đi xuất khẩu lao động’ sau sự cố Formosa (VOA) – Trong 7 tháng đầu năm nay, gần 69,000 người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, trong đó có các ngư dân bị ảnh hưởng vì sự cố Formosa.

• Việt Nam: Thuế đất đô thị tăng vọt, người dân ‘sốc’ (VOA) – Người dân ở một số quận thuộc thành phố Hồ Chí Minh nói họ “sốc” về mức thuế đất ở đô thị cao gấp 3 hoặc 4 lần so với trước, trong khi một chuyên gia trong lĩnh vực đất đai nói thuế đất sẽ còn tăng nữa

• Người Thượng tại Mỹ bị trục xuất về Việt Nam (VOA) – Một người Việt vừa bị chính quyền Tổng thống Donald Trump trục xuất về Việt Nam từ một nhà tù ở thành phố Atlanta, bang Georgia

• ‘Bắt Bắc Hà’ không chỉ là tin đồn… (VOA) – Giờ đây, “cây bút tín hiệu” Huy Đức có lẽ đang báo trước một “điềm”, nếu không phải xấu thì cũng chẳng tốt lành gì, dành cho ông Trần Bắc Hà, dù ông đã lui về hưu trí từ năm ngoái.

• Cảnh sát quốc tế lên tiếng vụ Trịnh Xuân Thanh (VOA) – Interpol mới trả lời VOA tiếng Việt về vụ Trịnh Xuân Thanh, nhất là chuyện cựu quan chức tỉnh Hậu Giang này không có tên trong danh sách “các nhân vật bị truy nã”.

• Việt Nam đề nghị Thái nhận lao động Việt trong nhiều ngành (RFA) – Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội của Việt Nam đề nghị Thái Lan tiếp nhận cho khoảng 50 ngàn công dân Việt đang cư trú và lao động bất hợp pháp tại xứ Chùa Vàng cũng như mở rộng ngành nghề cho lao động Việt.

• Tình đồng chí có giúp giữ được chủ quyền biển đảo? (VOA) – LS Nguyễn Văn Thân Vào ngày 24/7, ký giả BBC Bill Hayton đưa tin là Việt Nam phải ra lệnh ngưng khai thác dầu khí ở Lô 136-03 tại bãi Tư Chính (Vanguard Bank) vì Trung Quốc đe dọa là sẽ tấn công các thực thể mà Việt Nam đang chiếm đóng tại Trường Sa. Hayton cho biết là nguồn tin xuất phát từ một công ty khai thác dầu khí tại Châu Á và đã được nhân viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam xác nhận. Chỉ vài ngày trước đó, …

• Thảm hoạ hạt nhân, hiểu biết để cùng trách nhiệm (BoxitVN) – Inrasara – Đọc: 10 Bài học từ Fukushima – Giảm thiểu rủi ro và bảo vệ cộng đồng trước thảm họa hạt nhân, do Ủy ban Xuất bản Tập sách Fukushima, 74 trang, khổ 14,5-20,5cm. Sách tặng không bán, phát hành vào ngày 11-3-2015. Ngày 25-11-2009, với 77,48% phiếu tán thành, Quốc hội Việt Nam thông qua Dự án Nhà máy Điện hạt nhân tại Ninh Thuận. Khác với thông lệ, đa phần dự án trên đưa xuống, con số biểu quyết luôn lên ở cấp độ trên 90%. Sự thể cho thấy ở …

• Làm sao một vụ bắt cóc tại Bá Linh có thể giết chết thỏa hiệp thương mại tự do của Việt Nam với Âu Châu (BoxitVN) – (How a kidnapping in Berlin Could Bring Down Vietnam’s FTA with Europe). Forbes, 11-8-2017. Bản tiếng Việt © Nguyễn Quốc Khải. Dự thảo thương ước tự do giữa Việt Nam và Âu Châu ở trong tình trạng bất định sau khi Bộ Ngoại giao Đức tố cáo mật vụ của Việt Nam bắt cóc một thương gia Việt Nam trên đường phố của Bá Linh vào tháng vừa qua. Chánh phủ Đức nói rằng Ô. Trịnh Xuân Thanh, người đang bị nhà chức trách Việt Nam truy lùng vì những vi phạm tài …

• Đề nghị trừng phạt theo Luật Magnitsky Toàn Cầu: Thêm 1 bước tiến (BoxitVN) – Cuộc vận động chế tài các giới chức chính quyền Việt Nam hôm nay đã tiến thêm một bước quan trọng khi 2 Thượng Nghị Sĩ đồng tác giả của Luật Magnitsky Toàn Cầu, TNS Ben Cardin (Dân Chủ, Maryland) và TNS John McCain (Cộng Hoà, Arizona), gửi văn thư cho Tổng Thống Trump yêu cầu chế tài 20 nhân vật thuộc 15 quốc gia. “Quốc hội đã cung cấp cho Hành pháp một danh sách gồm những hồ sơ vi phạm nhân quyền nghiêm trọng nhất trên thế giới để …

• Kích động cả trẻ con đấu tố bạn học là con tù nhân lương tâm (BoxitVN) – Hà Thanh – Chị Huyền Trang vợ anh Phạm Văn Trội, người vừa bị bắt sai trái theo điều 79, nghẹn ngào kể: Chúng nó khốn nạn lắm, chúng tuyên truyền cho cả giáo viên và học sinh nơi thằng Dương học lớp 10, cái Diệu học lớp 6 rằng bố hai đứa bị bắt vì làm phản động. Có đứa học sinh vì thế còn chỉ thẳng vào mặt cái Diệu nói “bố bạn bị bắt vì tội phản quốc”, làm con bé khóc nức nở… Khốn nạn, đê tiện và xâm phạm quyền …

• Người dân sốc vì thuế đất tăng (BoxitVN) – Ánh Hồng – TTO – Phản ảnh đến báo Tuổi Trẻ, nhiều người dân cho biết khá sốc khi nhận thông báo tiền thuế sử dụng đất phi nông nghiệp phải nộp tăng gấp 3-4 lần mà không được thông báo trước. Ông Hoàng Văn Xuân (Phú Nhuận) khá bức xúc khi cho rằng chẳng nhận được thông báo về việc thuế đất phi nông nghiệp tăng mạnh – Ảnh: QUANG ĐỊNH. Ông Hoàng Văn Xuân (nhà tại một hẻm trên đường Hoàng Văn Thụ, P.9, Phú Nhuận, TP.HCM) cho biết những năm trước …

• Nguồn cơn nào khiến VN phải ‘đánh thuế căn nhà thứ hai trở đi’? (BoxitVN) – Thiền Lâm – Việt Nam – Cali Today News – Năm 2017 đang chứng quả cái hậu của nạn tham nhũng không đáy, phong trào xây dựng vô số trụ sở hành chính và tượng đài ngàn tỷ của những năm trước. Trong tình cảnh căn bệnh bội chi ngân sách vẫn không hề thuyên giảm, năm nay rất có thể còn phải chứng kiến một chấn động về hụt thu ngân sách so với dự toán: 11%.
  Nhưng cứ vào mỗi lúc ngân sách trở nên khốn quẫn, “trong cái khó lại …

• Công điện khẩn đối phó mưa lũ tại Việt Nam (RFA) – Công điện khẩn gửi đến các địa phương nhằm đối phó với đợt mưa lũ mới có thể xảy ra ở miền Bắc từ tối thứ Hai, 14 tháng 8, khu vực sông Hồng có khả năng xảy ra đợt lũ lớn.

• Hồ Chí Minh dưới góc nhìn của một cựu phiên dịch thân cận (VOA) – “…Do đó buộc ta phải nhảy vào chiến tranh. Trong chiến tranh, về sau này, khi trận Điện Biên Phủ xong rồi… chuyển sang thời kỳ đánh Mỹ. Quan điểm của Cụ về chuyện đó là khác…”

• TIN ĐỌC NHANH (RFI) –

• Mưa mùa làm ít nhất 160 người thiệt mạng ở Nam Á (RFA) –

• Kinh tế Nhật tăng trưởng hơn dự kiến (BBC) – Nền kinh tế Nhật tăng trưởng nhanh hơn so với dự kiến trong quý hai năm nay.

• Nhật triển khai hệ thống đánh chặn tên lửa Bắc Hàn (BBC) – Nhật Bản đã triển khai hệ thống đánh chặn tên lửa ở phía tây sau khi Bắc Hàn dọa bắn tên lửa vào đảo Guam.

• Đài Loan nói máy bay TQ tiếp tục huấn luyện bay gần đảo quốc này (RFA) – Máy bay quân sự của Trung Quốc tiếp tục hoạt động bay huấn luyện gần Đài Loan sang ngày thứ ba tính đến thứ Hai, 14 tháng Tám.

• Trung Quốc: thanh niên chết tại trại cai nghiện Internet (BBC) – Cái chết của một thanh niên tại một trung tâm điều trị nghiện Internet ở Trung Quốc khiến công luận nước này nổi giận.

• Trump: Hoa Kỳ đã ‘ngắm sẵn và lên nòng’ trước Bắc Hàn (BBC) – Tổng thống Mỹ lên tiếng cảnh cáo trong lúc Bình Nhưỡng nói ông Trump đang đẩy bán đảo Triều Tiên tới “bờ vực chiến tranh hạt nhân”.

• Tướng Mỹ lên tiếng về vấn đề Bắc Hàn (RFA) – Tổng Tham Mưu Trưởng Quân Đội Hoa Kỳ, cho hay quân lực Mỹ đã sẵn sàng để đối phó với Bắc Hàn, trong trường hợp các giải pháp ngoại giao và cấm vận với Bình Nhưỡng không đem lại hiệu quả.

• Tướng Mỹ thăm châu Á để bàn về Bắc Hàn (BBC) – Joseph Dunford, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, đã đến Hàn Quốc giữa lúc xảy ra căng thẳng giữa Mỹ và Bắc Hàn.

• Khủng hoảng tên lửa Bắc Triều Tiên : Kinh tế Hàn Quốc « chịu vạ lây » (RFI) – Trong những ngày gần đây, khủng hoảng Bắc Triều Tiên là đề tài nóng bỏng trên các trang báo Pháp. Le Monde số ra hôm nay có bài viết với tiều đề « Kinh tế Hàn Quốc bị ảnh hưởng từ khủng hoảng tên lửa ». Cuộc khủng hoảng Bắc Triều Tiên có những tác động, dù là gián tiếp, nhưng lại rất nặng nề, tới nền kinh tế Hàn Quốc.

• Lực lượng Mỹ có thể dùng để trị Bắc Triều Tiên hùng hậu ra sao ? (RFI) – Vào lúc mà cả Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ đều dọa trút « bão lửa » xuống đầu đối phương, các nhà quan sát đã bắt đầu xem xét các phương tiện tấn công và đáp trả của hai bên. Sau tên lửa của Bình Nhưỡng, ngày 11/08/2017 vừa qua, hãng tin Pháp AFP đã điểm lại lực lượng hùng hậu mà Mỹ đã có sẵn tại châu Á có thể được huy động để đối phó với Bắc Triều Tiên

• Giám đốc CIA : Chiến tranh với Bắc Triều Tiên chưa bùng nổ trước mắt (RFI) – Trả lời truyền thông Mỹ tuần qua, một số quan chức cao cấp Hoa Kỳ, trong đó có giám đốc CIA, khẳng định, trước mắt chưa có nguy cơ bùng nổ chiến tranh với Bắc Triều Tiên, tuy nhiên, khả năng xung đột là cao hơn. Các nhận xét được đưa ra vào lúc cuộc khẩu chiến giữa tổng thống Mỹ và lãnh đạo Bắc Triều Tiên, dữ dội đến mức nhiều người cho rằng xung đột quân sự là khó tránh khỏi.

• TT Pháp kêu gọi phối hợp hành động trên hồ sơ Bắc Triều Tiên (RFI) – Hôm qua, 12/08/2017, sau cuộc trao đổi qua điện thoại với tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, tổng thống Pháp Emmanuel Macron tỏ ý quan ngại trước tình hình căng thẳng leo thang tại bán đảo Triều Tiên và kêu gọi cộng đồng quốc tế phối hợp hành động.

• Thống đốc đảo Guam tỏ thái độ cứng rắn với Bắc Triều Tiên (RFI) – Hôm nay 14/08/2017, thống đốc đảo Guam Eddie Calvo phát biểu trước báo chí rằng « đôi khi cần phải có một cú đấm thẳng mặt để chấm dứt những trò dọa nạt », đáp lại việc Bình Nhưỡng đe dọa phóng tên lửa nhắm vào đảo này.

• Bắc Triều Tiên triệu hồi các đại sứ chủ chốt (RFI) – Ngày 14/08/2017, theo nguồn tin từ Yonhap, một quan chức Hàn Quốc giấu tên cho biết Bình Nhưỡng đã triệu hồi các quan chức ngoại giao quan trọng, trong đó ít nhất có các đại sứ tại Trung Quốc và Nga và đại diện tại Liên Hiệp Quốc.

• Người Việt ở Hàn Quốc ‘nhàm’ với đe dọa của Bắc Hàn (VOA) – Bà Cam Ranh, chủ một nhà hàng Việt Nam ở thủ đô Seoul: ‘Bắc Hàn hồi giờ đã hăm dọa nhiều rồi, nhưng nó không dám liều như vậy đâu. Nên người ta thấy coi thường. Mọi người vẫn bình yên’.

• Tân đặc sứ Trung Quốc về Bắc Hàn từng làm ở Việt Nam (VOA) – Trung Quốc bổ nhiệm Trợ lý Ngoại Trưởng Khổng Huyễn Hựu làm đặc sứ mới của Trung Quốc về vấn đề Bắc Triều Tiên, sau khi người tiền nhiệm của ông, ông Vũ Đại Vĩ, đến tuổi về hưu.

• Nhà báo Thụy Điển mất tích khi làm phóng sự trên tầu ngầm (RFI) – Bí ẩn vẫn bao trùm vụ mất tích xảy ra tối thứ Năm tuần trước, 10/08/2017. Nhà báo Thụy Điển được biết đã xuống chiếc tàu ngầm tư nhân tự chế cùng với người chế tạo con tàu. Tư pháp Đan Mạch đã tạm giữ viên kỹ sư nói trên để điều tra.

• Pakistan kỉ niệm 70 năm tách khỏi Ấn Độ trong không khí căng thẳng (RFI) – Hôm nay, 14/08/2017, Pakistan long trọng kỷ niệm 70 năm ngày độc lập, ngày quốc gia Nam Á này tách khỏi Ấn Độ.

• Thuyền nhân : Ý hoan nghênh Libya cấm các NGO can thiệp (RFI) – Hôm thứ Năm tuần trước, chính quyền Libya thông báo lập vùng tìm kiếm và cứu nạn, vượt ra khỏi phạm vi lãnh hải 12 hải lý, cấm các tổ chức phi chính phủ cứu trợ người vượt biển vào khu vực này. Tripoli cáo buộc các tổ chức phi chính phủ đồng lõa với các băng nhóm đưa người vượt biên. Hôm qua, 13/08/2017, chính phủ Ý hoan ngênh quyết định nói trên.

• Nhân viên an ninh sân bay Barcelona đình công vô thời hạn (RFI) – Hôm nay, 14/8/2017, chính phủ Tây Ban Nha đã phải điều lực lượng an ninh dân sự tới làm nhiệm vụ tại sân bay Barcelona- El Prat , sau khi hệ thống an ninh tại đây tê liệt vì đình công. Nhân viên an ninh sân bay quốc tế này đã bắt đầu cuộc tổng đình công từ đầu tháng 8. Nguyên nhân là do lãnh đạo sân bay từ chối yêu cầu tăng lương 18% cho nhân viên, trong khi 360 nhân viên tố cáo sân bay luôn trong tình trạng quá tải và thiếu nhân lực nghiêm trọng.

• Bạo động tại Charlottesville : Nhà Trắng khó dập tắt sự phẫn nộ (RFI) – Sau các vụ bạo động xảy ra vào dịp tập hợp của các thành phần cực hữu tại thành phố Charlottesville, bang Virginia, miền đông Hoa Kỳ, ngày 13/08/2017, Nhà Trắng ra thông báo chính thức lên án “các thành phần cổ vũ cho chủng tộc da trắng thượng đẳng, đảng KKK và lực lượng phát xít mới”, trong đó có James Fields, nghi phạm vụ đâm chết người bằng xe tải. Tuy nhiên, thái độ mập mờ ban đầu của tổng thống Donald Trump gây phẫn nộ.

• Vụ Charlottesville: Nhà Trắng bảo vệ phát biểu của Trump (BBC) – Tổng thống Mỹ Donald Trump bị chỉ trích vì không lên án đủ mạnh tình trạng bạo lực ở thành phố Charlottesville, bang Virginia.

• Bạo động chết người ở Virginia, phản ứng của TT Mỹ gây tranh cãi (RFI) – Nước Mỹ vào sáng nay, 13/08/2017 chưa hết bàng hoàng sau những vụ bạo động chết người nổ ra hôm qua tại thành phố Charlottesville, tiểu bang Virginia. Xô xát đã xảy ra bên lề những cuộc biểu tình của một bên là phe cực hữu, và bên kia là những người chống kỳ thị chủng tộc. Kết quả là đã có ba người thiệt mạng, và rất nhiều người bị thương. Tuy nhiên, điểm gây tranh cãi lại là phản ứng nửa vời của tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump tố cáo bạo động nhưng không lên án một cách thẳng thắn các thành phần cực hữu bị cho là thủ phạm gây rối.

• Phó tổng thống Mỹ bắt đầu công du châu Mỹ Latinh (RFI) – Theo hãng tin Mỹ AP, phó tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence đã lên đường công du châu Mỹ Latinh và lần lượt tới thăm các nước Colombia, Achentina, Chi Lê và Panama. Tại Colombia, hôm nay 13/08/2017, ông Pence sẽ hội đàm với tổng thống Columbia Joan Manuel Santos về vấn đề khủng hoảng tại Venezuela.

• Tấn công “khủng bố” tại thủ đô Burkina Faso (RFI) – Một toán vũ trang, bị nghi là thánh chiến Hồi Giáo, đã tấn công vào một nhà hàng ở thủ đô Ouagadougou của Burkina Faso tối qua, 13/08/2017, khiến 18 người chết, trong đó có nhiều người nước ngoài và nhiều người bị thương.

• Y Sỹ Không Biên Giới tạm ngưng cứu nạn tại Địa Trung Hải (RFI) – Tại Roma, hôm qua, 13/08/2017, tổ chức Y Sĩ Không Biên Giới (MSF) tuyên bố tạm dừng các hoạt động cứu nạn trên biển Địa Trung Hải. Lý do được tổ chức trên đưa ra là mối đe dọa từ lực lượng cảnh sát biển Libya và sự can thiệp thái quá của chính phủ Ý.

• Iran tăng cường đáng kể chương trình tên lửa đạn đạo (RFI) – Ngày 13/08/2017, Nghị viện Iran đã thông qua khoản ngân sách tăng đáng kể cho chương trình tên lửa đạn đạo và lực lượng quân sự phụ trách các chiến dịch bên ngoài. Quyết định này là nhằm đáp trả những biện pháp trừng phạt mới hồi tháng 07/2017 của Mỹ, trong bối cảnh quan hệ hai nước căng thẳng hơn từ khi ông Donald Trump lên làm tổng thống Mỹ.

• Lịch sử phân chia Ấn Độ – Pakistan (BBC) – Nhìn lại lịch sử hình thành hai quốc gia Ấn Độ và Pakistan nhân dịp 70 năm đế chế Anh rút khỏi thuộc địa vùng Nam Á.

• Barcelona 1-3 Real Madrid: Ronaldo ghi bàn và bị thẻ đỏ (BBC) – Ronaldo ghi bàn cho Real Madrid và bị thẻ đỏ trong trận lượt đi Super Cup với kết quả 3-1 trước chủ nhà Barcelona.

• Phía sau ngành công nghiệp video tình dục tại Romania (BBC) – Tại Romania, hàng ngàn phụ nữ làm ‘người mẫu qua webcam’, kiếm tiền từ việc khỏa thân và trò chuyện với khách hàng chủ yếu truy cập từ Bắc Mỹ và Tây Âu.

• Campi Flegrei, ‘gã khổng lồ’ sắp thức giấc ở Ý? (BBC) – Tại Vịnh Naples của Ý, gã khổng lồ khét tiếng nhất châu Âu đang có dấu hiệu thức dậy sau giấc ngủ dài.