Biển Đông: TC kêu gọi dừng thăm dò dầu khí ở vùng tranh chấp — TC ép CSVN để giành nguồn dầu khí — TC đẩy nhanh thử tàu ngầm không người lái ở Biển Đông
Bộ Ngoại Giao TC ngày 25/07/2017 đã lên tiếng kêu gọi ngừng thăm dò dầu khí ở vùng đang có tranh chấp trên Biển Đông. Lời kêu gọi được cho là có hàm ý liên quan đến dự án hợp tác giữa công ty dầu khí Tây Ban Nha Repsol và CSVN vừa mới phải dừng lại dưới sức ép của Bắc Kinh.
Dự án khoan thăm dò dầu khí tại lô 136-03, nằm ở ngoài khơi phía đông nam của Việt Nam đã được Hà Nội cấp phép cho tập đoàn dầu khí Tây Ban Nha Repsol và đã đi vào hoạt động từ giữa tháng 6 năm nay. Tuy nhiên lô khai thác này nằm bên trong đường 9 đoạn trên Biển Đông do TC tự vẽ để đòi chủ quyền. CSVN đã bất ngờ cho ngừng khoan thăm dò dầu khí tại lô nói trên trước sức ép của TC, theo nguồn tin của BBC hôm 24/07.
Theo Reuters, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Lục Khảng (Lu Kang) cho biết TC có chủ quyền không thể tranh cãi đối với các quần đảo Trường Sa, mà TC gọi là đảo Nam Sa, và có quyền pháp lý đối với các vùng biển xung quanh cũng như đáy biển.
Trong buổi họp báo thường kỳ tại Bắc Kinh, Lục Khảng tuyên bố : “Trung Quốc kêu gọi các bên liên quan chấm dứt các hoạt động xâm phạm đơn phương và hành động thực tế để bảo vệ tình hình không dễ có được ở biển Đông hiện nay“.
Trong khi đó, trang mạng straitstimes.com hôm nay đưa tin TC tỏ ý cho biết sẵn sàng hợp tác với Philippines cùng thăm dò khai thác dầu khí trong vùng biển đang có tranh chấp trên Biển Đông.
Ghé Manila ngày hôm qua, ngoại trưởng TC Vương Nghị giải thích rằng trong các vùng biển có chồng lấn quyền lợi, nếu một bên triển khai các hoạt động đơn phương thì bên kia cũng sẽ có các biện pháp tương tự. Như vậy sẽ làm tình hình trở nên phức tạp.
Vương Nghị cũng tuyên bố thêm là hợp tác cùng khai thác tài nguyên thiên nhiên trong các vùng biển tranh chấp là một sự “khôn khéo về chính trị”. Trước đó một hôm, tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte đã cho biết đã tìm được một đối tác để thăm dò khai thác dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Tuy nhiên ông không cho biết rõ cụ thể đối tác nào.
TC luôn tuyên bố chủ quyền ở hầu hết Biển Đông. Hồi tháng 7/2016, Tòa Trọng Tài Thường trực tại La Haye (Hà Lan) đã ra phán quyết bác bỏ yêu sách của TC. Nhưng trên thực địa, chế độ Bắc Kinh vẫn đang chiếm ưu thế trong việc kiểm soát hầu hết vùng biển chiến lược này và gây sức ép với các bên đang có tranh chấp với họ về chủ quyền trên Biển Đông. – Theo RFI
***
Bắc Kinh không còn che giấu ý đồ khống chế Biển Đông giành quyền khai thác nguồn dầu khí trong vùng, và sẵn sàng đe dọa dùng võ lực để cấm các nước khác thăm dò trong vùng biển mà TC cho là thuộc chủ quyền của họ. Theo những nguồn tin chưa được chính thức xác nhận, thì vào thượng tuần tháng 07/2017, Bắc Kinh đã dọa Hà Nội là sẽ tấn công các cơ sở Việt Nam ở vùng quần đảo Trường Sa nếu Hà Nội không đình chỉ việc thăm dò vừa tiến hành tại một lô khai thác nằm trong vùng biển sát Việt Nam nhưng bị TC nhận là của họ. Cũng theo các nguồn tin trên thì Hà Nội đã phải lùi bước trước sức ép của Bắc Kinh.
Trong bài phân tích đăng ngày 25/07/2017, tập san Nhật Bản The Diplomat cho rằng sự kiện đó chứng tỏ là Bắc Kinh vẫn dùng đến những biện pháp cưỡng chế, ép buộc để đạt mục tiêu, cho dù vẫn phô trương bề mặt hòa hoãn.
Prashanth Parameswaran, tác giả bài viết, đã từng nêu bật cảnh giác đối với điều mà ông gọi là “Ảo tưởng về một Biển Đông bình lặng” và lấy ví dụ về việc TC mới đây, vào tháng 6, đã bất ngờ hủy bỏ một chương trình giao lưu quốc phòng thường kỳ với CSVN vì không tán đồng một số hoạt động dầu khí của Việt Nam tại Biển Đông. Đối với nhà báo của tờ The Diplomat, TC đã làm như vậy nhằm gây áp lực, buộc CSVN phải đình chỉ việc thăm dò dầu khí tại vùng Biển Đông mà Bắc Kinh cho là thuộc chủ quyền của họ.
Không lạ vì TC đã quen thói bắt nạt
Về sự cố mới nhất được đài BBC tiết lộ hôm 24/07 theo đó CSVN đã bị buộc phải đình chỉ việc thăm dò lô dầu khí 136-03 sau khi bị TC dọa là sẽ đánh vào các căn cứ của Việt Nam tại vùng quần đảo Trường Sa nếu không chịu dừng, The Diplomat cho rằng, nếu tin trên được kiểm chứng, thì điều đó không có gì đáng ngạc nhiên.
Lý do theo tờ báo Nhật Bản, đó là vì “trong vài năm gần đây, TC đã có một loạt hành vi dùng sức mạnh thúc ép các láng giềng để áp đặt ý muốn của Bắc Kinh trong các vấn đề tranh chấp biển đảo. Nhật Bản đã bị TC dồn ép từ năm 2012 trong vụ tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Tokyo đang quản lý; Philippines thì bị TC lấy mất vùng bãi cạn Scarborough cũng bắt đầu từ năm 2012. Riêng đối với Việt Nam, thì nổi bật là vụ Bắc Kinh đưa giàn khoan HD-981 đến cắm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam vào năm 2014”.
Theo nhận xét của The Diplomat, cách hành xử hung hăng đó của TC không hề có dấu hiệu thay đổi, kể cả khi Bắc Kinh ra sức tuyên truyền cho ý tưởng về một Biển Đông yên ắng trở lại kể từ năm nay nhờ việc Bắc Kinh và ASEAN đã thỏa thuận về bộ khung của một bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông.
Trong thực tế, theo The Diplomat, các nước Đông Nam Á đã nhận thức được rõ ba yếu tố mới có liên quan đến Biển Đông: Các giải thích trong phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye về Biển Đông phủ nhận các yêu sách chủ quyền của TC; quan điểm mềm mỏng hơn đối với TC trên vấn đề Biển Đông của Philippines dưới thời Tổng thống Rodrigo Duterte; và thái độ còn mập mờ của Hoa Kỳ thời tổng thống Donald Trump.
Căn cứ vào ba yếu tố đó các quốc gia Đông Nam Á đã có một loạt bước đơn phương để bảo vệ và thúc đẩy các tuyên bố chủ quyền của mình. Trong bối cảnh đó, Bắc Kinh cũng gia tăng các hành động nhằm chống lại những động thái này.
Việt Nam thành nước đi đầu chống TC tại Biển Đông
The Diplomat công nhận rằng trong số các động thái gần đây của các quốc gia Đông Nam Á liên quan đến Biển Đông, từ việc Indonesia đổi tên một phần của Biển Đông, cho đến thông báo của một quan chức năng lượng Philippines theo đó nước này sẽ khoan dò trở lại tại vùng Bãi Cỏ Rong (Reed Bank) từ nay đến cuối năm, không một động thái nào táo bạo như các quyết định của Việt Nam, đã trở thành nước Đông Nam Á duy nhất đứng mũi chịu sào chống lại các đòi hỏi của TC. Và phản ứng của Bắc Kinh đối với Việt Nam cũng dữ dội hơn là đối với các nước Đông Nam Á khác.
Điều đáng ngại, theo bài viết trên tờ The Diplomat, là trong những năm qua, thái độ cứng rắn của TC lúc năng, lúc nhẹ tùy theo diễn biến của tình hình. Thái độ cứng rắn của Bắc Kinh đối với Hà Nội hiện nay được thể hiện trong giai đoạn được chính TC gọi là hòa dịu trở lại. Điều gì sẽ xẩy ra trong trường hợp tình hình nóng lên?
Riêng về sự cố liên quan đến việc Việt Nam phải tạm dừng đề án thăm dò, khai thác lô 136-06 sau khi bị TC dọa dùng võ lực, báo chí quốc tế đã có nhiều bài phân tích cho dù tin này vẫn chưa được xác minh một cách chính thức.
Việt Nam phải cẩn thận để chính sách năng lượng không bị tác hại
Nhật báo Úc The Australian, ngày hôm qua, 25/07 đã cho rằng sự cố đó nêu bật tính chất mong manh của tình hình yên lặng tương đối trên Biển Đông trong một năm gần đây.
Tờ báo đã ghi nhận là ngoại việc giao cho hãng Talisman Vietnam thuộc tập đoàn Tây Ban Nha Repsol thăm dò lộ 136-06, CSVN cũng để cho tập đoàn Mỹ Exxon Mobil quyền khai thác một khu vực nằm ở bìa vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, cũng như triển hạn quyền thăm dò một lô ở Biển Đông cho tập đoàn Ấn Độ ONGC Videsh.
Việc CSVN phải chiều theo sức ép của TC, nếu được xác minh, sẽ có hệ quả tai hại đối với Hà Nội. Tờ báo Úc trích dẫn phân tích của giáo sư Úc Carl Thayer, một chuyên gia kỳ cựu về Biển Đông, cho rằng nếu các công ty nước ngoài bị buộc phải rút đi, điều đó sẽ phá hoại chương trình năng lượng của Việt Nam, khiến cho CSVN khó mời được công ty ngoại quốc nào khác vào đấu thầu các dự án năng lượng tương lai của mình.
Đối với giáo sư Thayer, việc TC đe dọa đánh Trường Sa là một bước leo thang nghiêm trọng, và như vậy, Bắc Kinh có thể sẽ sử dụng đội tàu đánh cá của họ, đội dân quân biển và lực lượng Hải Cảnh trước khi viện đến Hải Quân.
Theo giáo sư Thayer, việc TC đe dọa Việt Nam cũng là một « kịch bản ác mộng » đối với giới lãnh đạo CSVN, vì lẽ bất cứ cuộc tấn công nào vào một thực thể do Việt Nam kiểm soát ở Biển Đông, đều sẽ kích động tinh thần bài TC của người dân Việt Nam.
Có điều, giáo sư Thayer cho rằng, nếu TC đánh Việt Nam, điều đó sẽ gióng lên hồi chuông báo động khắp khu vực, và sẽ lại chia rẽ khối nước Đông Nam Á về phương cách ứng phó. Ngoài ra, hành động đó đồng nghĩa với việc công khai thách thức Mỹ, Nhật và các cường quốc hàng hải khác.
Trong trường hợp đó, giáo sư Thayer đặt ra câu hỏi: “Liệu các nước đó có thực sự muốn chiến tranh với TC hay không, chỉ để bảo vệ nền công nghiệp dầu mỏ của Việt Nam, hoặc một vài mỏm đá nhỏ ở Biển Đông?” – Theo RFI
***
Tân Hoa Xã đưa tin vào hôm 22/7 rằng một tàu nghiên cứu của chính phủ đã hạ thủy hàng chục tàu ngầm dò tìm tại một vị trí chưa được xác định ở Biển Đông hồi đầu tháng này. Tân Hoa Xã nói rằng đây là hoạt động phối hợp tàu ngầm không người lái lớn nhất. Việc này diễn ra ngày sau khi Hoa Kỳ tuyên bố tiếp tục tuần tra trong vùng biển đang có tranh chấp.
Theo đài truyền hình CCTVPlus, tàu nghiên cứu “Khoa học” chở các chiếc tàu ngầm đã rời Thanh Đảo vào ngày 10/7 và trở về thành phố Hạ Môn ở tỉnh Phúc Kiến miền đông TC hôm thứ Sáu 21/7.
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng nói đây là nỗ lực mới nhất của Bắc Kinh nhằm tăng tốc và cải tiến việc thu thập dữ liệu đại dương ở Biển Đông cho các hoạt động của đội tàu ngầm TC, diễn ra vào lúc có tin nói Tổng thống Donald Trump chấp thuận kế hoạch cho phép Hải quân Mỹ nhiều quyền tự do hơn trong hoạt động tuần tra trên Biển Đông – một động thái mà các nhà phân tích nói rằng sẽ làm tăng bất trắc trong quan hệ Trung-Mỹ và các vấn đề an ninh khu vực.
Trang web của hãng tin Breitbart News trích lời một viên chức Mỹ cho biết hôm thứ Sáu rằng kế hoạch này do Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis phát thảo vào tháng 4 năm nay, khi ông đưa ra kế hoạch 5 năm cho tàu hải quân Mỹ tuần tra vùng biển tranh chấp ở Biển Đông,
Một động thái như vậy có thể được xem như một thách thức đối với tuyên bố chủ quyền lãnh hải của TC trong vùng biển đang tranh chấp.
Yu Jiancheng, nhà khoa học thuộc Học viện Khoa học Trung Hoa, cho biết 12 chiếc tàu ngầm Hải quân Haiyi (còn gọi là Sea Wing) sẽ hoạt động trong một tháng để thu thập thông tin chi tiết trên đại dương về nhiều chủ đề, bao gồm nhiệt độ, độ mặn, độ sạch của nước, mức oxy, tốc độ và hướng dòng chảy của đại dương.
“Dữ liệu được truyền ngay lập tức về một phòng thí nghiệm trên đất liền “, nghĩa là thông tin được gửi đi ngay khi nó được thu thập dưới nước, ông Yu đã được Tân Hoa Xã dẫn lời.
Yin Jingwei, Hiệu trưởng Trường Kỹ thuật Âm thanh Hải dương thuộc Đại học Kỹ thuật Cáp Nhĩ Tân, nói rằng nếu kế hoạch được vận hành như kỳ vọng “việc này chắc chắn là một bước đột phá.”
Trường Đại học Kỹ thuật Cáp Nhĩ Tân, trước đây gọi là Học viện kỹ thuật quân sự của Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) đã chế tạo chiếc tàu ngầm đầu tiên của TC. Yin là nhà khoa học hàng đầu trong nhiều dự án nghiên cứu quân sự về thông tin liên lạc dưới nước.
Tân Hoa Xã không cho biết cách thức liên lạc giữa các tàu ngầm, hoặc khoảng cách giữa các tàu ngầm khi vận hành. – Theo VOA