Trần Hoàng Lan – Đầu xuân, tản mạn chuyện tặng quà để hối lộ

Trong tiếng Việt “quà” là danh từ chỉ

1) Thức mua để ăn thêm, ăn chơi, ngoài bữa chính. Chẳng hạn ăn quà sáng, ăn quà vặt

2) Vật tặng, biếu để tỏ lòng quan tâm, quý mến, kính trọng, biết ơn với người nhận. Được trao một cách tự nguyện và không có tính chất trao đổi. .. “Quà” dùng với nghĩa này gọi là quà tặng. Chẳng hạn: Quà mừng đám cưới. Quà sinh nhật cho con. Quà tặng người yêu. Quà giúp đỡ nạn nhân….

Có thể nói tặng quà là phong tục tốt đẹp của các nước trong đó có Việt Nam. Thế nhưng vào cái thời mà ông TBT Nguyễn Phú Trọng vinh danh là “rực rỡ nhất” trong lịch sử Việt Nam nó lại bị lợi dụng nhiều nhất để thực hiện hành vi hối lộ.

Nhớ lại cách đây chừng gần chục năm vào dịp trước tết các báo nhà nước thi nhau đăng tải hai câu thơ “Tết này ăn tết tại gia.

Cấp dưới không phải đến nhà cấp trên” của ông Nguyễn Văn An lúc đó đang là chủ tịch quốc hội. Trước tết năm nay chừng như muốn noi gương đàn anh khi xưa ông thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng quán triệt cho cấp dưới “tinh thần cấp dưới không chúc tết cấp trên, các tỉnh, thành không ra trung ương chúc tết”. Không khó để nhận ra cựu chủ tịch quốc hội chỉ muốn khoe tài thơ phú còn tân thủ tướng thì muốn đánh bóng tên tuổi chứ chứ các ông thừa biết khuyên bảo, quán triệt khác nào gãi ghẻ thậm chí cấm hẳn cũng chẳng tài nào dẹp được nạn mang quà hối lộ cấp trên vào dịp tết của đám thuộc hạ vốn dĩ đã quen lại rất ranh mãnh với hành vi này. Cùng năm có hai câu thơ trên, ở thành phố nọ lưu truyền câu chuyện biếu quà tết được thêu dệt đôi chút để thêm ly kỳ. Phố N của thành phố được gọi là “phố quan” vì có nhiều cán bộ cấp tỉnh ở. Phố này có lòng đường rộng, vỉa hè rộng thông thoáng và điện, nước thì rất ít khi mất. Nhưng dân ở đây thấy một hiện tượng lạ là vào những ngày giáp tết âm lịch điện đường thường mất vào một khoảng thời gian nhất định. Một vài người còn được chứng kiến những vị khách không quen biết trùm áo mưa kín mít (dù trời không mưa) xách túi quà tết vào nhầm nhà. Khi biết nhầm thì vội vã hớt hải đi ra như kẻ trộm bị chủ nhà phát hiện. Từ những điều nhìn thấy trên họ đã hiểu: đèn đường tắt theo lệnh của tỉnh, tắt để những người đi biếu quà tết và cả người nhận giữ được bí mật.

Ngoài quà tết, những kiểu tặng quà thông thường cũng bị đám thuộc hạ kia lợi dụng “không từ một kiểu gì “để đưa hối lộ.

Lâu rồi người ta thường gọi đùa thiếp mời đám cưới là “vé mời ăn cơm bụi giá cao”. Đã đi ăn cưới là phải có phong bì mừng. Phong bì dày, mỏng (tiền nhiều, tiền ít) thì còn tùy. Đi đám cưới ở nhà quê phong bì mỏng, đám cưới ở phố dày hơn. Đi đám cưới con sếp phong bì dày hơn nữa. Cá biệt có những phong bì quá dày. Quà mừng đám cưới ai nỡ trả lại, thực tình cũng thích và thế là sếp chỉ còn cách nhận, bảo lưu và để quan tâm tới người mừng khi có dịp.

Quà trung thu là quà cho trẻ em nhưng bây giờ nó được tặng cho bất kỳ lứa tuổi nào. Đã là sếp thì dù không có con cái, cháu chắt,…, ở cùng vẫn được biếu rất nhiều quà trung thu và kỳ lạ là người gửi quà đã rất khéo léo để vào giữa những gói bánh, hoa quả những chiếc phong bì “dày nho nhỏ” ghi rõ địa chỉ người biếu. Một người bà con của ông Nguyễn Thế Thảo kể lại có lần đã được gia đinh ông Thảo cho lại một gói quà trung thu mà ruột còn chứa một phong bì vài ngàn USD.