Úc cân nhắc một Hiệp định TPP không có Mỹ

Thủ tướng New Zealand John Key (bên trái), Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama, và Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull trong trang phục truyền thống của Peru khi tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC ở Lima, Peru, ngày 20/11/2016.

Tổng thống đắc cử Donald Trump đã tuyên bố sẽ rút Hoa Kỳ ra khỏi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương, TPP, ngay trong ngày đầu tiên lên nhậm chức. Các chuyên gia Australia có phản ứng khác nhau về liệu hiệp định tự do thương mại lớn nhất thế giới sẽ ra sao nếu không có Hoa Kỳ.

Ông Donald Trump muốn rút ra khỏi TPP vì theo ông, TPP là một “thảm họa cướp mất việc làm của người Mỹ”. Thay vào đó, ông Trump dự tính sẽ đàm phán song phương để đạt các hiệp định thương mại nhằm “mang việc làm về lại cho người Mỹ.”

Vào đầu năm nay, 12 quốc gia chiếm đến 40% kinh tế thế giới, đã ký kết hiệp định TPP. Nhưng để có hiệu lực, hiệp định này phải được quốc hội các nước tham gia phê chuẩn trước tháng 2, 2018. Hiện đang có bất đồng về liệu có nên xúc tiến hiệp định TPP không có sự tham gia của Mỹ.

Thủ tướng Nhật Bản nói TPP sẽ trở nên “vô nghĩa” nếu không có Hoa Kỳ. Một số nhà phân tích ở Australia đồng ý với ông Abe, rằng TPP được thiết lập dựa trên thỏa thuận thương mại giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ, nếu Mỹ rút lui, thì hiệp định coi như sụp đổ.

Tuy nhiên, ông Tim Harcourt, một kinh tế gia của trường Kinh doanh thuộc đại học New South Wales, tin rằng Trung Quốc có thể hồi sinh hiệp định này. Ông Harcourt nói:

“Tôi nghĩ các nền kinh tế nhỏ và mở như Việt Nam, Peru, Chile – là những nền kinh tế được hưởng lợi nhiều nhất từ các hiệp định thương mại. Có thể nói Nhật Bản và Hoa Kỳ là hai nước ít mặn mòi nhất. Cả hai nước đều phải qua quốc hội để phê chuẩn hiệp định và tất cả mọi người phải đồng ý với nhau, trong khi Trung Quốc có thể lập ra một hiệp định tương tự như TPP do Bắc Kinh nắm vai trò chủ đạo, rõ rệt sự thể này không phải là một giải pháp tốt đẹp đối với Mỹ.”

Hồi đầu tuần này, Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull nói ông hy vọng ông Trump sẽ thay đổi ý định và ủng hộ TPP, hoặc hiệp định này sẽ được duy trì dưới một dạng nào đó, theo ý của tổng thống kế tiếp của Hoa Kỳ.

New Zealand đề nghị nên thương thuyết lại để đạt một hiệp định không có mặt của Hoa Kỳ.

Dân số của 12 nước thành viên TPP gộp lại lên tới khoảng 800 triệu người – một thị trường lớn gần gấp đôi so với dân số của tất cả các nước EU cộng lại.

Giới chỉ trích TPP ở Hoa Kỳ nói hiệp định này thiếu minh bạch và chỉ có lợi cho các nước khác, trong khi cướp đi việc làm của người dân Mỹ.