Đọc báo Pháp – 21/11/2016
Tai tiếng « Choigate » :
Thanh niên Hàn Quốc thức tỉnh đòi dân chủ
Từ bốn tuần nay, người dân Hàn Quốc liên tục xuống đường đòi tổng thống Park Geun Hye từ chức vì vụ tham nhũng của nữ « quân sư » Choi Soon Sil. Thế nhưng, cuộc biểu tình vào thứ Bẩy 19/11/2016 còn mang quy mô lớn hơn với khoảng 500.000 người, đặc biệt « giới trẻ thức tỉnh chính trị tại Seoul », như hàng tựa của nhật báo Le Figaro.
Tờ báo nhận định đỉnh điểm của cuộc huy động dân chủ chưa từng có kể từ đầu những năm 2000 là rất nhiều học sinh-sinh viên trở lại trường chính trị. Một thanh niên 26 tuổi lần đầu tiên tham gia biểu tình vì « không còn chịu được tổng thống Park nữa. Bà ấy đã phá hoại nền dân chủ và phớt lờ dân tộc. Tôi có cảm giác trở lại những năm 1970, cứ như đang ở Bắc Triều Tiên vậy ! ». Một người khác giải thích sự phản đối của mình do « bà ấy (tổng thống Park)không nghe ai cả, vì vậy điều quan trọng là chúng tôi thể hiện quan điểm của mình ».
Theo nhận xét của phóng viên Le Figaro, thế hệ trẻ Hàn Quốc của những năm 2000 dường như chưa quen với việc xuống đường biểu tình vì họ thờ ơ với chính trị và vẫn sống trong những ngọt ngào từ sự phồn thịnh, mà cha mẹ họ đã nỗ lực giành được. Có thể nhận thấy họ tỏ ra rụt rè đằng sau chiếc micro, hay rời rạc hô to những lời chỉ trích tổng thống Park Geun Hye.
Dù sao, theo một nhà nghiên cứu thuộc Viện Asan, các cuộc biểu tình này khiến người ta liên tưởng đến cuộc « Cách mạng Dù » ở Hồng Kông, vừa về tính chất ôn hòa, vừa về động cơ liên quan đến chính trị và kinh tế-xã hội. Ngoài ra, đằng sau sự phản đối bộ máy đang cầm quyền còn là sự lo lắng của một thế hệ mới có đủ các loại bằng cấp, nhưng phải đối mặt với một tương lai mù mịt vì tình trạng thất nghiệp không ngừng trầm trọng.
Thêm vào đó, viễn cảnh cho giới trẻ Hàn Quốc càng thêm ảm đạm, vì cuộc khủng hoảng tại các xưởng đóng tầu, những khó khăn mà tập đoàn Samsung đang phải đối mặt và tập đoàn vận tải Hanjin phá sản. Từ khi vụ tham nhũng bị phanh phui, các cơ quan truyền thông và các mạng xã hội ở Hàn Quốc còn cáo buộc « quân sư » của tổng thống Park Geun Hye đứng đằng sau vụ phá sản của tập đoàn Hanjin, vụ chìm phà Sewol…
Người dân Hàn Quốc xuống đường để thể hiện nỗi bất bình, giận dữ của một quốc gia trở thành một con rối và bị chính người đứng đầu nhà nước lừa dối. Một thanh niên tham gia biểu tình lập luận : « Chúng tôi tự hào vì vừa có một nền dân chủ và một nền kinh tế năng động. Bà Park đã khiến chúng tôi thụt lùi trên cả hai lĩnh vực. Vì vậy, bà ấy phải ra đi ».
Bầu cử sơ bộ liên minh trung hữu Pháp :
François Fillon gây bất ngờ
Thời sự Pháp với cuộc bầu cử sơ bộ của liên minh trung-hữu là chủ đề chính trên các nhật báo trong số ra ngày 21/11/2016. Cuộc bầu cử được đánh giá là chưa từng có về số lượng cử tri kỷ lục tham gia bầu vòng sơ bộ (gần 4 triệu người) và có kết quả bất ngờ.
Cựu thủ tướng François Fillon, từ vị trí thứ 3 theo kết quả thăm dò, đã vượt lên dẫn đầu với 44,2% tổng số phiếu được kiểm, bỏ xa thị trưởng Bordeaux Alain Juppé (28,4%), người được đánh giá là ứng viên sáng giá nhất. Trong khi đó, cựu tổng thống Nicolas Sarkozy chỉ nhận được 20,6% số phiếu, ngậm ngùi chia tay giấc mơ chinh phục điện Elysée và tuyên bố ủng hộ cho François Fillon ở vòng hai.
Dĩ nhiên nhật báo thiên hữu Le Figaro dành nhiều trang để phản ánh sự kiện quan trọng này. « Cơn sóng dồn dập Fillon » là hàng tự lớn trên trang nhất. « François Fillon cất cánh, Alain Juppé tan nát, Nicolas Sarkozy mờ nhạt » là hàng tựa ngắn gọn tóm tắt đầy đủ thực trạng của mỗi ứng viên.
Minh họa cho hình ảnh của François Fillon, Les Echos nhận định « Fillon đầy sức mạnh » và « Fillon chiếm ưu thế trong vòng hai đối mặt với Juppé ». Thất bại tại vòng một của cựu tổng thống Pháp được nhật báo kinh tế đánh giá là « một điều nhục nhã đối với Nicolas Sarkozy ».
Chiếm 2/3 trang nhất của nhật báo thiên tả Libération là hình ảnh một « Sarkozy : Thất bại », đôi mắt nhắm nghiền đượm vẻ mệt mỏi. Theo tờ báo, « Nicolas Sarkozy nghỉ hưu ở tuổi 62 ». Ngay bên cạnh Sarkozy, nhưng chỉ chiếm 1/3 trang nhất, là hình ảnh một « Fillon : Cất cánh ». Tờ báo không ngần ngại đánh giá chiến thắng của « Fillon là điều kỳ diệu ».
Riêng nhật báo Le Monde, do ra từ hôm trước nên chỉ đề cập đến hậu trường của chiến dịch vận động tranh cử của các ứng viên trước vòng bầu cử sơ bộ.
Cử tri cánh tả bỏ phiếu sơ bộ cánh hữu để ngăn Sarkozy
Trong nhiều khu phố ở Paris, nơi người dân hiếm khi bỏ phiếu cho cánh hữu, vẫn có một hàng dài cử tri chờ đến lượt bỏ phiếu trong cuộc bầu cử sơ bộ vòng 1 của liên minh trung-hữu.
Theo phóng sự của nhật báo Libération, đây là « hành động phản kháng của cử tri cánh tả ». Họ đi bỏ phiếu « chỉ để có một ứng viên cánh hữu ít kinh hoàng nhất » hay « chỉ để không phải nhìn lại Nicolas Sarkozy ». Một người khác thì giải thích, « lựa chọn của tôi sáng nay sẽ hoàn toàn không phải là lựa chọn trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống », vì để chọn người đứng đầu điện Elysée, bà luôn bỏ phiếu cho cánh tả.
Tại một số phòng phiếu khác ở các quận bình dân hơn, một cử tri ủng hộ cánh tả phân trần cho hành động của mình : « Đằng nào năm 2017, chúng ta sẽ có một tổng thống cánh hữu. Vậy thà chọn người ít kinh khủng nhất » ngay từ bây giờ.
Thủ tướng Angela Merkel tranh cử nhiệm kỳ thứ tư
Sau khi họp với đảng Dân Chủ-Thiên Chúa Giáo CDU của mình, thủ tướng Đức Angela Merkel thông báo tranh cử nhiệm kỳ thứ 4 vào năm 2017 vì « các giá trị dân chủ », và « không muốn rời con thuyền đang trong tâm bão », cũng như muốn « định hướng trong giai đoạn khó khăn ».
Theo Les Echos, thủ tướng Đức muốn chiếm lại được lòng tin của người dân nhờ các chủ đề cụ thể hơn như chế độ hưu trí, tác động của kỹ thuật số đến việc làm hay tương lai của các ngành công nghiệp xe hơi, hóa học và máy móc công cụ.
Nếu như số lượng người dân Đức ủng hộ bà tiếp tục điều hành chính phủ tăng lên, 55% so với 50% vào tháng 08/2016, thì cuộc tranh cử năm 2017 của bà Angela Merkel sẽ phức tạp hơn so với trước đây vì chính sách di dân vẫn bị chỉ trích, đặc biệt ngay tại « sân nhà ».
Thực tế này cũng được bà Angela Merkel thừa nhận, và được Le Figaro nêu trong bài viết « Merkel « sẵn sàng » cho nhiệm kỳ thứ 4 » : « Cuộc bầu cử này (năm 2017) sẽ là một trong những cuộc bầu cử khó khăn nhất » do « sự phân cực của xã hội Đức », áp lực « của cánh hữu »hay sự đe dọa của liên minh cảnh tả Dân chủ-Xã hội (SDP), Đảng Xanh, Die Linke và những bất trắc trên quy mô quốc tế.
Donald Trump tăng tốc thành lập ê-kíp cực đoan
Tổng thống tân cử Hoa Kỳ không thành lập chính phủ mới tại thủ đô Washington mà ngay trong tòa tháp Trump Tower, tọa lạc trên đại lộ số V. Theo nhật báo Le Monde, « Trump Tower trở thành trụ sở quyền lực của Hoa Kỳ » cùng với hình ảnh hàng rào ngăn người qua lại và lực lượng an ninh dầy đặc trước lối vào chính.
Trang nhất của Le Monde cho biết, ông Donald Trump đã lần lượt bổ nhiệm các nhân vật đánh giá là « cứng rắn » vào nhiều vị trí chủ chốt : Micheal Flynn phụ trách an ninh quốc gia, Micheal Pompeo làm giám đốc cơ quan tình báo CIA, Jeff Sessions, nổi tiếng vì những quan điểm cực đoan về nhập cư, làm bộ trưởng Tư Pháp, Stephen Bannon làm cố vấn chiến lược.
Người con rể Jared Kushner của ông Trump tiếp tục gây ảnh hưởng với bố vợ, dù chưa bao giờ phát biểu trên các phương tiện truyền thông. Sự ảnh hưởng trong khuôn khổ gia đình còn thể hiện qua việc trưởng nữ của nhà tỉ phú tham dự buổi gặp gỡ giữa tổng thống tân cử Mỹ và thủ tướng Nhật Bản, cũng tại « thành trì » của dòng họ Trump.
Vẫn liên quan đến Donald Trump, nhật báo Les Echos đề cập đến một khía cạnh khác : « Tấn công, nói dối, kinh doanh : Trump tiếp tục các hành động gây nhiều tranh cãi ». Liệu một tân tổng thống Trump có khác một ứng viên Trump của đảng Cộng Hòa hay không ? Theo Les Echos, có lẽ là « không » vì các hành động trong thời gian gần đây của người đàn ông quyền lực vẫn chưa tách biệt rõ ràng giữa công và tư. Tổng thống tân cử, trong tư cách là một doanh nhân, mới đây đã gặp ba nhà thầu xây dựng Ấn Độ. Ông vẫn đăng những tin tweet giết người nhắm vào báo giới và những người chỉ trích.
Airbnb và tham vọng trở thành hãng lữ hành
Không còn hài lòng là một dịch vụ cho thuê nhà hay căn hộ du lịch, « Airbnb đang có tham vọng trở thành một hãng lữ hành » bán cả vẻ máy bay, cho thuê xe hơi, lập kế hoạch vui chơi, thậm chí là cả đi chợ mua sắm. Có nghĩa là « mọi hoạt động liên quan đến một chuyến du lịch được tập hợp trong cùng một ứng dụng », theo giải thích của Brian Chesky, nhà đồng sáng lập ứng dụng, với nhật báo Le Monde.
Ngày 17/11, nhân dịp khai mạc Open, một festival thường niên của Airbnb quy tụ khoảng 7.000 người sử dụng ở Los Angeles (California), Airbnb công bố loại hình du lịch trải nghiệm mới : hơn 500 hoạt động đã sẵn sàng tại 12 thành phố lớn trên toàn thế giới, trong đó có Luân Đôn, Paris, San Francisco hay Tokyo và sẽ được áp dụng tại khoảng 40 thành phố khác vào năm 2017.
Một số ví dụ cụ thể của hình du lịch trải nghiệm này : ngắm sao với một nhiếp ảnh gia thiên văn ở Los Angeles (Mỹ), tham quan một xưởng thêu tại Seoul (Hàn Quốc) hay tìm nấm cục quý hiếm (truffes) tại Toscane (Ý)…. Các trải nghiệm này nhằm mục đích tìm kiếm sự khác biệt so với các hình thức du lịch hiện hành.
Tin đọc nhanh
(AFP) – Truyền thông Việt Nam bị phạt vì đưa tin mập mờ về nước mắm nhiễm asen. Hôm nay, 21/11/2016, Việt Nam xử phạt khoảng 50 báo, vì đã cho đăng hồi giữa tháng 10/2016 các bài viết là nước mắm có nồng độ Asen quá cao, khiến dân chúng lo ngại. Mức phạt từ 420 – 2.000 euro. Bộ Thông Tin và Truyền Thông giải thích các báo không phân biệt hai loại Asen và không cho công chúng biết Asen tự nhiên trong thủy hải sản là vô hại, khiến người tiêu dùng tẩy chay nước mắm truyền thống.
(The China Post) – Đài Loan diễn tập cứu hộ tại đảo Ba Bình. Hôm nay, 18/11/2016, chính quyền Đài Loan tuyên bố sẽ tiến hành diễn tập cứu hộ tại khu vực đảo Ba Bình (tức Thái Bình) thuộc quần đảo Trường Sa, nơi các nước láng giềng như Việt Nam và Philippines đòi hỏi chủ quyền. Đây là lần đầu tiên Đài Bắc tổ chức diễn tập lớn tại khu vực đảo tranh chấp kể từ phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực 12/07, không công nhận qui chế « đảo » đối với đảo Ba Bình. Chính quyền Đài Bắc cũng bác bỏ thông tin do truyền thông Đài Loan đăng tải, theo đó, Hoa Kỳ sẽ tham gia cuộc diễn tập này.
(Tân Hoa Xã) – Trung Quốc hối thúc Hồng Kông “ổn định chính trị“. Tân Hoa Xã hôm nay, 21/11/2016, cho biết trong cuộc hội kiến với lãnh đạo đặc khu Hồng Kông Lương Chấn Anh, bên lề thượng đỉnh APEC ở Peru, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình yêu cầu chính quyền Hồng Kông nỗ lực duy trì « đoàn kết quốc gia, và ổn định tình xã hội, chính trị » tại đặc khu. Bắc Kinh và chính quyền đặc khu lo ngại phong trào đòi độc lập cho Hồng Kông đang trỗi dậy, với tiêu điểm là việc hai nghị sĩ tuyên bố « Hồng Kông không phải là Trung Quốc » trong buổi tuyên thệ nhậm chức giữa tháng trước.
(AFP) – Philippines : Đối lập đòi đào hài cốt cựu tổng thống Marcos. Hôm nay, các nhà hoạt động nhân quyền yêu cầu Tòa Án Tối Cao Philippines cho di dời hài cốt cựu độc tài Ferdinand Marcos ra khỏi nghĩa trang Anh Hùng Dân Tộc. Việc an táng bí mật hài cốt ông Marcos ngày 18/11/2016 đã gây công phẫn cho những người vốn chỉ trích ông Marcos tham nhũng và vi phạm nhân quyền. Đối với họ, không thể có chuyện một con người như vậy lại được an táng bên cạnh các anh hùng được cả dân tộc tôn vinh.
(AFP) – Một đền thờ Hồi giáo dòng Shia tại Afghanistan bị khủng bố. Vụ tấn công xảy ra hôm nay, tại Kabul, vào khoảng 12h30 (8h giờ quốc tế), làm ít nhất 27 người thiệt mạng và 35 người bị thương. Hiện chưa có tổ chức nào đứng ra chịu trách nhiệm về vụ tấn công khủng bố này, nhưng có vẻ như có dấu vết của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, vốn đã từng tiến hành nhiều vụ tấn công nhắm vào cộng đồng Hồi Giáo thiểu số ở Afghanistan.
(AFP) – Hy Lạp mở thêm trại tị nạn. Ngày 20/11/2016, quốc vụ khanh Hy Lạp đặc trách về nhập cư, Yannis Balafas, thông báo mở thêm một trại đón tiến người nhập cư trên đạo Chios, nơi hiện đã có 4.000 người tị nạn tạm cư. Hy Lạp là cửa ngõ quan trọng của các thuyền nhân từ Syria hay Libya vào Châu Âu. Năm đảo của Hy Lạp trong khu vực biển Egée đang tiếp nhận 16.000 người nhập cư. Những người này có nguy cơ bị chuyển qua Thổ Nhĩ Kỳ theo theo thỏa thuận giữa Bruxelles và Ankara.
(AFP) – Trung Quốc thành cổ đông lớn nhất của ngân hàng tư nhân lớn nhất Bồ Đào Nha. Tập đoàn Trung Quốc Fosun sẽ mua lại 16,7% ngân hàng Bồ Đào Nha BCP, với 175 triệu euro. Bồ Đào Nha đang là hướng đầu tư thứ tư của Trung Quốc tại châu Âu, sau Anh Quốc, Đức và Pháp.
(AFP) – Thỏa thuận hạn chế đánh bắt cá kiếm tại Địa Trung Hải. Hôm nay, lần đầu tiên, 50 quốc gia ven biển thông qua một thỏa thuận giới hạn mức đánh bắt là 10.500 tấn/năm, giảm dần 3% một năm từ 2018 đến 2020. Đây là lần đầu tiên các nước ven bờ đạt một thỏa thuận trong lĩnh vực này, để bảo vệ loài cá đang trên đường tuyệt diệt, do khai thác quá mức. Theo một tổ chức môi trường, cá kiếm Địa Trung Hải đã giảm 70% trong vòng 30 năm. Ý là nước đánh bắt chủ yếu, với 45% sản lượng.
http://vi.rfi.fr/tong-hop/20161121-tin-doc-nhanh