Bảy ngày trước bầu cử: Ðảng Dân Chủ sẽ ra sao nếu bà Clinton thua?
| Ứng cử viên Tổng thống Đảng Dân chủ bà Hillary Clinton và Ứng cử viên Tổng thống Đảng Cộng hòa ông Donald Trump. |
Mỹ và thế giới dự đoán sẽ là nữ tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ. Ngay chính bà cũng muốn điều đó, bằng chứng mới một năm trước đây, lúc còn bận rộn vận động sơ bộ, bà từng nhiều lần nêu câu hỏi “các bạn có mong muốn một người phụ nữ làm tổng thống hay không?” Giữa tiếng reo hò của những người ủng hộ, bà tươi cười nói tiếp “nếu thật sự mong muốn điều đó, tôi cần các bạn ủng hộ tôi, để chúng ta cùng thực hiện ước mơ lần đầu tiên Tòa Bạch Ốc được phụ nữ điều hành.”
Từ khi chính thức trở thành ứng cử viên đại diện cho đảng Dân Chủ đến giờ, đặc biệt kể từ sau ngày đại hội đảng kết thúc hồi Tháng Bảy tại Philadelphia, bà cựu ngoại trưởng không sử dụng chiêu bài “nữ tổng thống” để kiếm phiếu, thay vào đó là những lời chỉ trích đối thủ Cộng Hòa Donald Trump “khinh miệt phụ nữ,” nhắc nhở cử tri về “tư cách của người lãnh đạo.” Song song với điều vừa nêu, những cuộc thăm dò cho thấy đại đa số cử tri Hoa Kỳ không còn nghĩ đến chuyện nên bỏ phiếu ủng hộ bà Clinton để nước Mỹ có nữ tổng thống đầu tiên, thay vào đó, “họ cân nhắc thật kỹ xem giữa bà Dân Chủ và ông Cộng Hòa, ai là người xứng đáng hơn,” theo nhận xét của bà Noemie Emery, một nhà bỉnh bút nổi tiếng trong giới sinh hoạt chính trị ở thủ đô Washington, DC.
Trong một bài viết phổ biến hồi cuối Tháng Chín, bà Emery cho rằng chẳng mấy ai còn nghĩ đến chuyện ủng hộ bà Clinton để có nữ tổng thống đầu tiên, thay vào đó “hầu hết những người bỏ phiếu ủng hộ bà chỉ vì họ không muốn nhìn thấy ông Trump lãnh đạo đất nước.” Dẫn chứng được đưa ra: Hồi năm 2008 người dân Mỹ phân vân không biết nên chọn phụ nữ đầu tiên hay ứng cử viên da màu đầu tiên làm tổng thống, năm nay dù bà Clinton tái ứng cử, nhưng càng gần đến ngày bầu cử, cử tri càng bàn bạc với nhau chuyện “chọn mặt gửi vàng.” Bỉnh bút gia Noemie Emery ghi rõ “điều đó không có nghĩa là cử tri không muốn bà Clinton chiến thắng,” nhưng đòn chính trị “phụ nữ đầu tiên nắm Tòa Bạch Ốc” không còn ăn khách nữa.
Ðiều bà Noemie Emery viết hồi Tháng Chín là điều đang xảy ra từ những ngày cuối Tháng Mười. Ði đâu cũng thấy người dân Hoa Kỳ bàn cãi chuyện nên bỏ phiếu ủng hộ ông Trump hay bỏ phiếu chọn bà Clinton, người bênh kẻ chống, gần như chẳng ai nói tới chuyện nếu thành công, bà Clinton sẽ là nữ tổng thống đầu tiên của lịch sử Hoa Kỳ. Sau chuyện email gây “lùm sùm” từ Thứ Sáu tuần trước đến giờ, nhiều cuộc thăm dò cho thấy sự ủng hộ dành cho bà Clinton giảm khá nhanh, tới mức The Washington Post/ABC News cho hay ông Trump của đảng Cộng Hòa đang dẫn trước 1%, phân tích gia chính trị Glenn Beck của cánh bảo thủ Cộng Hòa nói với giọng đầy tự tin “cuộc tranh cử đã kết thúc, giờ này tuần tới ông Trump sẽ đắc cử với tỷ lệ phiếu cao hơn số phiếu của bà Clinton tới 5%.”
 |
| Phiếu bầu bằng thư chuẩn bị gởi cho cử tri Utah. (Hình minh họa: AP Photo/Rick Bowmer) |
Nếu điều đó xảy ra, đảng Dân Chủ sẽ như thế nào? Câu trả lời nghe được từ nhiều người: Tình hình chẳng sáng sủa gì cho lắm!
“Ðiều tôi có thể nhìn thấy là bà Clinton sẽ là người bị đảng ghét bỏ tới mức khủng khiếp,” bà Vicky Myers, một cử tri Dân Chủ tại Virginia, nói. “Phải nhớ là bà Clinton được hậu thuẫn tối đa, muốn gì cũng có, do đó bắt buộc bà phải thắng. Nếu (bà Clinton) thua một người như ông Trump thì đúng là quá tệ, lúc đó, chắc bà Clinton phải cúi gầm mặt, không thể nhìn những người đã ủng hộ bà.” Mặc dù vẫn bỏ phiếu ủng hộ bà cựu ngoại trưởng, nhưng bà Myers không ngần ngại xác nhận “chưa biết có thắng nổi hay không,” nhắc lại “nếu thua thì lỗi hoàn toàn tại bà Clinton chứ không phải lỗi của ai cả.”
Với phân tích gia Frank McLaughlin, nếu bà Clinton thất cử đảng Dân Chủ sẽ bị mọi người đem ra chế diễu, “những người ủng hộ đảng Cộng Hòa sẽ cười, nói thẳng vào mặt cử tri Dân Chủ rằng người sáng giá nhất của các anh thua người bị chê trách là tệ nhất của chúng tôi.” Ông cũng cho rằng “nếu thất bại, sự nghiệp chính trị của bà Clinton coi như xong, bốn năm nữa bà có muốn tranh cử trở lại cũng chẳng ai ủng hộ, vả lại lúc đó bà đã 73 tuổi rồi, chắc không còn sức để đi vận động.”
Tuổi tác cũng là đề tài được một số người nói tới. Theo cô sinh viên Terry Phan ở tiểu bang Virginia, ngoài bà Clinton, “hai nhân vật Dân Chủ nổi bật được nhiều người biết tới là Thượng Nghị Sĩ Bernie Sanders và Thượng Nghị Sĩ Elizabeth Warren, ông Sanders năm nay đã 74 tuổi, bà Warren trẻ hơn nhưng cũng đã 67 tuổi, nếu năm 2020 một trong hai người ra tranh cử, lúc đó bà Warren đã hơn 70, ông Sanders cũng gần 80, tuổi quá cao, rất khó kiếm phiếu ủng hộ.” Cô sinh viên Mỹ gốc Việt bảo thêm “ngoài hai người đó ra, ngay lúc này chưa thấy nhân vật Dân Chủ nào vừa trẻ trung vừa sáng giá cả.”
Riêng với quan sát viên độc lập Thomas Hughes, “nếu bà Clinton thất cử, bốn năm sau sẽ có người khác đại diện cho đảng” nhưng điều đảng Dân Chủ lo âu nhất “là không chỉ mất cơ hội giữ ghế tổng thống, mà còn có thể mất đi một số tiểu bang từng được xem là thành trì của đảng, cộng với một số tiểu bang Tổng Thống Barack Obama đã giúp chuyển dần từ Cộng Hòa sang Dân Chủ,” chẳng hạn như Pennsylvania, Virginia, Colorado, Florida, và Wisconsin. Ông tin “mất mát đó mới đáng sợ” vì phải mất nhiều thập niên nữa mới lấy lại được.
Trước những nguy cơ có thể xảy ra, ban vận động của bà Clinton không tỏ vẻ nao núng. Phát biểu trong chương trình “Good Morning America” của đài ABC, ông chủ tịch điều hành Robby Mook nói rằng mọi người “đang dồn hết nỗ lực để đạt được chiến thắng,” bà Hillary cũng bận rộn vận động ở những tiểu bang cần phải thắng, liên tục gửi email cho những người ủng hộ, nhắc nhở đừng quên đi bầu cũng như “nhớ kêu gọi người khác đi bầu,” không thể để Hoa Kỳ nằm dưới quyền lãnh đạo của người không có kinh nghiệm là ông Donald Trump.
Nguyễn Văn Khanh
Người Việt