Biển Đông: Tổng thống Phi tuyên bố không nhượng bộ TC – Đại sứ TC: Có giải pháp Phi-TC về bãi cạn Scarborough
Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, ngày 16/10/2016 tuyên bố sẽ nêu lên phán quyết của Tòa Trọng Tài La Haye về vụ kiện Biển Đông trong chuyến công du TC, đồng thời cam kết không từ bỏ bất cứ chủ quyền nào hoặc làm khác với phán quyết nói trên. Trước đó, phát ngôn viên Tổng thống, Ernesto Abella, cho biết Duterte sẽ không ký kết bất kỳ thỏa thuận nào với TC nếu có hại cho lợi ích Philippines tại Biển Đông.
Theo nhật báo Philippines Inquirer, lời trấn an của phát ngôn viên tổng thống được đưa ra trong bối cảnh ông Antonio Carpio, một thành viên của Tòa án Tối cao Philippines, ngày 14/10 đã cảnh báo rằng Tổng thống Rodrigo Duterte có thể phải đối mặt với cáo buộc “từ bỏ chủ quyền của chúng ta tại bãi cạn Scarborough”.
Trước đó, Duterte từng nhắc đến bãi cạn Scarborough như một « ao cá » nằm ngoài vùng lãnh hải 22 km của Philippines. Ông cũng cho rằng không thể thắng được TC trong cuộc tranh giành lãnh hải tại Biển Đông, nên ông chỉ muốn đề cập đến thương mại, đầu tư, giúp đỡ và tài trợ từ phía TC.
Theo phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye liên quan đến bãi cạn Scarborough, không một quốc gia nào có chủ quyền đối với bãi đá này, như vậy, mọi quốc gia có đòi hỏi chủ quyền chồng lấn tại khu vực trên đều có quyền đánh bắt.
Trước đó, trong cuộc họp báo ngày 14/10, đại sứ TC tại Philippines tuyên bố cả hai nước có thể đạt được những mối quan hệ thương mại quan trọng dù bất đồng ý kiến trên vấn đề chủ quyền. Triệu Giám Hoa (Zhao Jianhua) nhận định là trong hồ sơ Biển Đông, hai nước có cơ sở chung để cùng nhau làm việc, thảo luận, bao gồm cả bãi cạn Scarborough đang có tranh chấp.
Phái đoàn 500 doanh nhân tháp tùng Tổng thống Duterte
Theo dự kiến, trong ba ngày công du TC, từ 19-21/10, tổng thống Philippines sẽ gặp chủ tịch TC Tập Cận Bình, chủ tịch Quốc Hội Trường Đức Giang (Zhang Dejiang) và thủ tướng Lý Khắc Cường (Li Keqiang).
Phát ngôn viên tổng thống Abella cho biết tháp tổng thống Philipines là phái đoàn gần 500 doanh nhân và Duterte mong sẽ ký nhiều thỏa thuận “trong các lĩnh vực hợp tác khác nhau”. Ông nói: “Chúng tôi hy vọng đạt được kết quả tốt cho đất nước, giúp nền kinh tế tăng trưởng. Có rất nhiều điều thú vị sắp diễn ra”.
***
Quan hệ hữu nghị mới chớm nở giữa TC và Philippines có thể tăng cơ hội loại bỏ một trong những vấn đề gây tranh chấp lớn nhất ở Biển Đông, đại sứ TC nói hôm thứ Sáu, trong khi hai bên tìm cách tăng cường các mối quan hệ thương mại dù vẫn bất đồng về vấn đề chủ quyền.
Trước chuyến thăm cao cấp tới Bắc Kinh vào tuần tới của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và ít nhất 250 doanh nhân, đại sứ TC tại Manila, Zhao Jianhua, nói rằng đã có nền tảng chung về Biển Đông mà hai bên có thể dựa vào đó để giải quyết, trong đó có Bãi cạn Scarborough đang trong tranh chấp.
Sự xích lại gần TC của Duterte đánh dấu một sự đảo ngược trong chính sách đối ngoại của Philippines kể từ tháng Bảy, khi Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở La Haye, Hà Lan, ra phán quyết ủng hộ Philippines trong tranh chấp biển Đông.
Manila nộp đơn kiện việc tuần duyên TC án ngữ 4 năm qua ở Bãi cạn Scarborough, một ngư truờng quan trọng.
Trong khi dành nhiều lời ca ngợi TC, Duterte vẫn nhấn mạnh rằng các ngư dân Philippines cần phải được tiếp cận và không bị cản trở ở bãi cạn này.
Ông Zhao bày tỏ tin tưởng là có thể tìm ra một giải pháp và rốt cuộc, hai nước có thể thiết lập “một vùng biển hòa bình và hợp tác”.
Khi được một phóng viên hỏi liệu TC có đáp ứng nguyện vọng của Duterte hay không, Zhao nói: “Phía Trung Quốc rất quan tâm tới hợp tác đánh bắt cá. Đó là câu trả lời cho sự quan ngại của tổng thống của bạn về các ngư dân. Chúng tôi muốn tìm kiếm khả năng đôi bên có thể xử lý hợp lý vụ này. Tôi nghĩ rằng hai bên sẽ có thể hợp tác tìm ra một giải pháp về vấn đề này”.
Tuy nhiên, chưa rõ là nền tảng chung là gì khi TC từ chối thảo luận phán quyết của PCA và Duterte tiếp tục cam kết với người Philippines rằng ông sẽ không đi chệch nội dung của phán quyết ngày 12/7. – Theo VOA