Vụ nhà máy Formosa gây ô nhiễm nặng vùng bờ biển miền Trung Việt Nam và cách xử lý bị cho là không thỏa đáng của chính quyền phải chăng sẽ có nhiều ảnh hưởng về kinh tế. Trong bài phân tích ra ngày 06/10/2016, nhật báo kinh tế Anh Financial Times đã xem vụ tai tiếng liên quan đến một đại công ty ngoại quốc là một thách thức đối với cao vọng của chính quyền Việt Nam, muốn biến đất nước thành một trung tâm gia công cho toàn vùng Đông Nam Á.

 Vụ ô nhiễm này được cho là liên quan đến rất nhiều vấn đề lớn đang tồn tại ở Việt Nam trong đó có tâm lý chống Trung Quốc rất nặng nề trong dư luận, thiếu sót trong các quy định về quản lý, và sự thiếu minh bạch trong đời sống công cộng.

Nhật báo Anh trước hết ghi nhận một mẫu số chung giữa vụ tập đoàn Đài Loan Formosa gây ô nhiễm nghiêm trọng với các vụ cưỡng bức và bóc lột lao động đã gay chấn động trong ngành khai thác hải sản tại Đông Nam Á gần đây : Đó là xu hướng các đại tập đoàn ngày càng tập trung vào việc thiết lập cơ sở trong vùng Đông Nam Á, vừa để thủ lợi từ các chính sách thu hút đầu tư của các quốc gia sở tại, vừa chen chân được vào các thị trường tiêu thụ rộng lớn.

Riêng về vụ Formosa, sau khi đã chấp nhận bồi thường 500 triệu đô la thiệt hại, tập đoàn này sẽ phải đối phó với hàng loạt đơn kiện của ngư dân miền Trung Việt Nam, và nhất là một phong trào phản đối rầm rộ của người dân, mà đỉnh cao là cuộc biểu tình huy động được hàng ngàn người tham gia hôm đã biểu tình hôm 02/10/2016 trước nhà máy của tập đoàn này ở Hà Tĩnh.

Trước đó, từ khi vụ ô nhiễm bị phát giác vào tháng Tư, làm cá chết hàng loạt dọc theo 200 km bờ biển miền Trung, biểu tình đã diễn ra tại các thành phố lớn của Việt Nam phản đối Formosa, một trong những công ty lớn nhất trong số 2000 công ty Đài loan ở Việt Nam. Hàng trăm ngư dân đã đệ đơn kiện tập đoàn này trước tòa án Hà Tĩnh.

Vấn đề đáng nói, theo Financial Times, là chính quyền Việt Nam thoạt đầu đã bênh vực Tập đoàn Đài Loan, giảm nhẹ khả năng Formosa có trách nhiệm trong sự cố và cho rằng các cuộc biểu tình đã bị các thành phần « phản động » tổ chức.

Tuy nhiên, áp lực của quần chúng không giảm, và đến tháng Sáu vừa qua, Formosa đã phải chính thức lên tiếng xin lỗi và thông báo 500 triệu đô la tiền bồi thường thiệt hại, ngay sau khi chính phủ Việt Nam công nhận là theo kết quả điều tra Formosa có trách nhiệm trong sự cố ô nhiễm khí thải chất độc hại ra biển làm cá chết.

Cho dù vậy, chính quyền Việt Nam đã tỏ ý muốn trấn an tập đoàn Formosa, khi hàm ý cho rằng sẽ không đi xa hơn những gì đã quyết vì Việt Nam « đang xây dựng môi trường đầu tư (và) hình ảnh hội nhập cũng như đang tham gia vào các hiệp định thương mại quốc tế ».

Đây cũng là thông điệp mà Hà Nội muốn gởi đến giới đầu tư quốc tế, đang có xu hướng chọn Việt Nam làm cơ sở gia công để tranh thủ nguồn nhân công giá rẻ.

Giáo sư Pavida Pananond về kinh doanh quốc tế tại Trường Kinh Doanh Thammasat (Bangkok) tuy nhiên đã lưu ý rằng vụ Formosa « là một bài học quan trọng cho các tập đoàn đa quốc gia : Họ không còn có thể thoái thác trách nhiệm một cách dễ dàng tại những quốc gia mà tiêu chí về môi trường còn lỏng lẻo ».

Đối với vị giáo sư này, vụ Formosa còn cho thấy là chính quyền các nước tiếp nhận đầu tư không còn có thể chạy theo đầu tư mà không màng đến đời sống, sự an toàn người dân tại chỗ.- RFI

Tổng thống Obama khi sang thăm Việt Nam ghé vào ăn bún chả tại một quán ăn Hà Nội trở thành tâm điểm của Facebook nước Việt. Mỗi lần nhắc tới Obama là người ta lại nhớ tới quán bún chả Hương Liên.

Sáng hôm nay, 8 tháng 10 quán phở Phú Cường trên đường Nguyễn Hậu quận Tân Phú thành phố Hồ Chí Minh cũng được một lãnh đạo cao nhất Việt Nam là ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tới thăm.

Tuy nhiên khác với ông Obama, trước khi ăn phở và uống cà phê đá, Thủ tướng Phúc đã kiểm tra nồi nước lèo của quán này cũng như cầm tô lên xem có hợp vệ sinh không.

Báo Tuổi trẻ online đã đăng một clip về cuộc công du kiểm tra an toàn thực phẩm chớp nhoáng này khiến người chơi Facebook một phen thoải mái với phong cách rất bình dân của Thủ tướng Phúc.Tổng thống Obama khi sang thăm Việt Nam ghé vào ăn bún chả tại một quán ăn Hà Nội trở thành tâm điểm của Facebook nước Việt. Mỗi lần nhắc tới Obama là người ta lại nhớ tới quán bún chả Hương Liên.

Người dân chống đối, nhà máy thép phải “chạy” lên núi

Vùng biển Bà Rịa-Vũng Tàu là nơi tập trung trộm quốc tế

Xót xa nhiều ngư dân mất tích chỉ vì đi… vệ sinh

7 ngư dân Bình Định bị nạn, mất liên lạc trên biển

5 ngư dân bị tàu TQ rượt đuổi đã vào bờ an toàn

 

Chỉ tính riêng trong tháng 9/2016, tỉnh Bình Định có 2 ngư dân mất tích trên biển.

Ngư dân “biến mất”

Tàu cá BĐ 97003 do ngư dân Đỗ Văn Đông làm thuyền trưởng cập bến Tam Quan huyện Hoài Nhơn (Bình Định). Tàu xuất hành đi biển 14 người, nhưng trở về chỉ có 13. Các ngư dân vào Trạm kiểm soát của Đồn Biên phòng Tam Quan Nam để báo cáo, tường thuật lại sự việc ngư dân mất tích.

Ngư dân Lê Văn Phương cho biết, tàu đánh lưới ở vùng biển Trường Sa. Thời tiết trên biển rất tốt, biển êm. Ban đêm anh em đánh lưới, sáng ngày thì tranh thủ ăn sáng rồi ngủ bù đến khoảng 14 giờ mới dậy. Lúc khoảng 10 giờ trưa 28/8, ngư dân Mai Xuân Tường choàng tỉnh dậy và thấy thiếu một người. Đó là ngư dân Phạm Minh Hải, sinh năm 1978. Anh Tường hô hoán các ngư dân đi tìm và cho tàu chạy tìm kiếm, nhưng không thấy dấu vết gì trên mặt biển.

Các ngư dân thường phải đánh đu sau be tàu để đi vệ sinh nên thường bị rơi xuống biển mất tích.

Ngư dân Hải, quê ở thôn Xuân Vinh, xã Hoài Mỹ biến mất tại khu vực tọa độ 11 độ 49 vĩ độ bắc – 113 độ 15 độ kinh đông. Quen với cảnh sống trên tàu, các ngư dân đều nhận định, trong lúc anh em ngủ thì mọi người lần lượt ra ngồi phía sau đuôi tàu để đi vệ sinh. Ngồi trong tư thế chới với, vắt vẻo, không có điểm tựa, tay chỉ nắm một sợi dây nhỏ, trong khi lại buồn ngủ nên rơi xuống biển.

Cũng trong tháng 8, các Đài duyên hải ven biển đã nhận được rất nhiều tin ngư dân mất tích do rơi xuống biển. Ngày 17/8, ngư dân Lê Văn Trường, 30 tuổi, quê ở An Biên tỉnh Kiên Giang rơi xuống vùng biển Cà Mau mất tích. Anh Trường đi trên tàu cá CM 91411 do ngư dân Tô Quốc Danh ở thị trấn Sông Đốc huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau làm thuyền trưởng.

Ngày 10/8, ngư dân Võ Văn Dũng, sinh năm 2001, trú tại xã Long Hải, huyện Phú Quý, tỉnh Bình Thuận bị rơi xuống biển mất tích. Anh Dũng đi trên tàu cá BTH 97597 TS, do ngư dân Phạm Văn Anh làm thuyền trưởng. Cách đó 1 tháng cũng có 1 ngư dân Trần Tuấn Đạt, quê ở tỉnh Bình Thuận bị rơi xuống biển mất tích…

Làm xiếc với toa lét

Những lần đi tác nghiệp trên tàu cá, tôi không thể quên hình ảnh những ngư dân làm xiếc và đánh đu sinh mạng của mình, mỗi khi đi vệ sinh. Tàu cá không thiết kế toa lét nên ngư dân phải ngồi trên thành tàu. Thông thường, một số ngư dân tranh thủ lúc các ngư dân đã ngủ trưa để lần lượt ra thành tàu và ngồi vắt vẻo đi vệ sinh. Bên cạnh đó, một số ngư dân khác đi vệ sinh vào ban đêm, giữa 2 phiên đánh lưới. Ngồi trong tư thế không có điểm tựa, ngư dân có thể bị rơi xuống nước bất cứ lúc nào.

Theo các ngư dân, đến nay, với nhiều tàu cá công suất lớn dù gió cấp 6-7 ngư dân vẫn đi làm bình thường. Vì vậy, số ngư dân đi vệ sinh và trượt chân rơi xuống biển tăng lên rất nhiều so với trước đây. Ngư dân Nguyễn Văn Phương ở tỉnh Bình Định cho biết, mỗi khi đi biển thì bà vợ lại dặn con trai là đi vệ sinh thì phải gọi thêm một người nữa ra đứng coi chừng. Còn anh Phương mỗi khi đi biển thì vợ đều nhắc “anh coi chừng đi vệ sinh là dễ rớt nước lắm đó”.

Ngư dân Nguyễn Long ở huyện Bình Sơn thành phố Quảng Ngãi cho biết, khi vào tỉnh Bà Rịa thành phố Vũng Tàu đi biển, mỗi lần đi vệ sinh là sợ nổi da gà. Vì chiếc tàu đã cũ kỹ, be tàu thủng nhiều lỗ. Có hôm ngồi nắm tay vào thành tàu để đi vệ sinh thì miếng gỗ mục kéo cả đinh rơi ra. Rất may là anh Long đã gượng lại và dùng một chân đạp mạnh vô một miếng gỗ chắn ngang để lấy lại thăng bằng.

Chính quyền xã Hoài Mỹ, huyện Hoài Nhơn tỉnh Bình Định và Bộ đội Biên phòng đến thăm gia đình nạn nhân bị rơi xuống biển.

Anh Long cho biết, mỗi chuyến đi biển kéo dài cả tháng trời, tính ra thì ngư dân nào cũng có lúc gặp nguy hiểm khi đi vệ sinh. Bên cạnh đó, ngư dân rớt xuống biển là do một số tàu làm lưới có lối đi bên rất hẹp ở 2 bên cạnh ca bin. Thiết kế tàu thì cũng không bố trí mấu bám nên ngư dân rất dễ chới với mất đà. Tuy nhiên, rơi ở khu vực này thì dễ được phát hiện và cứu hơn.

Các ngư dân cho biết, cứ thỉnh thoảng lên Icom lại nghe chuyện buồn, vì các tàu cá khác thông báo tìm giúp ngư dân mất tích. Nhưng cả trăm vụ ngư dân rơi xuống nước thì chỉ có 1-2 ngư dân may mắn được cứu sống. Còn thì đa phần ngư dân đều bị nước biển cuốn trôi.

Có toa lét là… xui

Trước đây, ngư dân thường đóng tàu cá có chiều dài 17 m. Hiện nay, tàu cá ngư dân đóng có chiều dài lên đến 19m, 25-27 m. Anh Nguyễn Tấn Trung, thợ đóng tàu ở xã Nghĩa An, TP Quảng Ngãi cho biết, với kích thước hiện nay, ngư dân hoàn toàn có thể thiết kế nhà vệ sinh. Hiện nay, có rất ít tàu thêm hạng mục này. Tàu cá QNg 98723 của ngư dân Nguyễn Sáu ở Sa Huỳnh – Quảng Ngãi đóng theo Nghị định 67 đều có nhà vệ sinh nên rất thuận lợi cho ngư dân trong sinh hoạt. Vậy nhưng một số chủ tàu vẫn chưa chịu đóng toa lét.

Ngư dân Nguyễn Hồ ở xã Tam Quan Bắc cho biết, có một nghịch lý là: “Có toa lét thì an toàn, nhưng khi tàu vô bến, ngư dân ở tàu không có toa lét cứ chạy qua… đi nhờ! Rồi có thuyền trưởng nói có toa lét là xui. Một số tàu ngư dân mua từ các tỉnh phía Nam về có trang bị toa lét. Nhưng rồi xài được vài tháng, chủ tàu quyết định đập bỏ”.

Sau mỗi vụ tai nạn, các ngư dân lại ngồi xâu chuỗi các vụ việc và nhẩm tính, số vụ ngư dân rơi xuống biển mất tích ngày càng tăng. Đồn Biên phòng Phước Tỉnh (Bà Rịa – Vũng Tàu) thống kê, năm 2015 có 27 vụ. Một số đồn biên phòng tuyến biển khác thống kê tháng nào cũng có 1-2 ngư dân mất tích.

Theo Chi cục Thủy sản các tỉnh, hạng mục toa lét không nằm trong phần thiết kế bắt buộc của tàu cá. Tuy nhiên, trước thực trạng trên, các cơ quan chức năng quản lý tàu thuyền nên quy định bắt buộc tàu cá khi đóng mới phải lắp thêm toa lét, nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho bà con ngư dân khi ra đánh bắt trên biển.