Thượng viện bác phủ quyết của Tổng thống về dự luật 11/9 – Obama nói Quốc hội ‘sai lầm’
Thượng viện Mỹ ngày 28/9 biểu quyết với tỷ lệ 97-1 bác phủ quyết của Tổng thống Barack Obama đối với một dự luật cho phép gia đình các nạn nhân bị khủng bố ngày 11/9/2001 kiện Ả Rập Xê Út.
Lãnh tụ phe thiểu số Dân chủ Harry Reid là thượng nghị sĩ duy nhất cùng quan điểm với Tổng thống Obama. Hạ viện dự kiến sẽ theo chân Thượng viện, đây là lần đầu tiên một quyết định phủ quyết của ông Obama bị đảo ngược.
Kết quả này là thắng lợi lớn cho gia đình các nạn nhân bị thiệt mạng trong các vụ khủng bố 11/9. Cho tới nay, những nỗ lực của họ muốn đưa ra các tòa án Mỹ để đòi hỏi công lý cho người nhà bị cản trở bởi sự miễn trừ tư pháp của Ả Rập Xê Út.
Dự luật Công lý chống lại những kẻ tài trợ hành vi khủng bố cho phép các vụ kiện chống lại các định chế nước ngoài tài trợ cho các cuộc tấn công khủng bố trên đất Mỹ. Dù dự luật không nêu tên một quốc gia cụ thể, nhưng nhiều người xem đây là nỗ lực nhằm buộc Ả Rập Xê Út phải chịu trách nhiệm về bất kỳ sự trợ giúp nào mà những kẻ khủng bố 11/9 có thể đã nhận được từ bên trong vương quốc này.
“Những gia đình này sẽ không bao giờ đòi lại được những người thân yêu của họ, nhưng họ xứng đáng được hưởng công lý và đưa vụ việc ra tòa,” Thượng nghị sĩ Dân chủ Richard Blumenthal cho biết.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Cornyn nói “Sự quan tâm của Mỹ ở đây là cho các nạn nhân của khủng bố truy đòi công lý tại các tòa án luật pháp của chúng tôi.” – VOA
***
Tổng thống Mỹ Barack Obama nói Quốc hội phạm “sai lầm” khi bác bỏ phủ quyết của ông, thông qua dự luật cho phép người dân kiện Ả Rập Saudi vì các vụ tấn công 11/9/2001.
Ông nói dự luật sẽ tạo ra “tiền đề nguy hiểm” cho người dân toàn thế giới kiện chính phủ Mỹ.
Quốc hội Hoa Kỳ đã bỏ phiếu bác bỏ phủ quyết của Tổng thống Obama về dự luật cho phép các gia đình nạn nhân trong vụ 11/9 có thể kiện các quan chức Ả Rập Saudi.
Trong phủ quyết đầu tiên bị bác bỏ trong nhiệm kỳ tổng thống, Thượng viện bỏ phiếu với kết quả 97-1 và Hạ Viện với kết quả 348 -77, nghĩa là dự thảo đã thành luật.
Ông Obama nói với CNN các nhà làm luật đã “phạm sai lầm”.
Tổng thống tranh luận là dự thảo luật có thể đẩy các công ty Hoa Kỳ, binh lính và quan chức vào khả năng có thể bị kiện ở nước ngoài.
Giám đốc CIA John Brennan nói việc bỏ phiếu chứa đựng những “tiềm ẩn nghiêm trọng” đến an ninh quốc gia, và nói thêm: “Những phiền toái có khả năng sẽ rất lớn.”
Hạ viện và Nghị viện nhất trí thông qua luật có tên gọi Công lý chống Hành động Khủng bố (JASTA), bất chấp nỗ lực vận động của chính quyền Obama.
Dự thảo là luật năm 1976 có sửa đổi, cho phép các gia đình nạn nhân có quyền kiện bất cứ thành viên chính phủ nào của Ả rập Saudi bị tình nghi có liên quan đến cuộc tấn công ngày 11/9.
Ông Obama tranh luận khi phủ quyết, cho rằng dự luật có thể phá hoại quan hệ Hoa Kỳ – Ả Rập Saudi và cảnh báo sẽ xảy ra những vụ kiện trả đũa chống lại các thành viên chính phủ Hoa Kỳ ở những nước như Afghanistan và Iraq.
Ông nói với CNN hôm thứ Tư 28/9: “Đó là một tiền lệ nguy hiểm và đó là ví dụ về việc tại sao đôi khi bạn phải làm điều gì đó khó.”
“Và, nói thẳng là, tôi ước gì Thượng viện ở đây đã làm gì đó khó khăn.”
“Nếu bạn nhận thức được rằng bỏ phiếu chống lại những gia đình nạn nhân 11/9 ngay trước kỳ bầu cử, không có gì đáng ngạc nhiên, đó là một lựa chọn khó khăn”
“Nhưng đó là điều đúng cần phải làm.”
Người phát ngôn Nhà Trắng Johsh Earnest nói với phóng viên cuộc bỏ phiếu là “điều bối rối nhất mà Thượng Viện Hoa Kỳ từng phải thực hiện” trong hàng thập niên qua.
Nhưng những người ủng hộ đạo luật tranh cãi là luật này chỉ áp dụng với những hành động khủng bố xảy ra trên đất Mỹ.
Các tổng thống từng bị bác bỏ phủ quyết
Tổng thống George W Bush từng phủ quyết số đạo luật bằng với ông Obama là 12 lần, nhưng ông bị bác bỏ bốn lần.
Tổng thống Bill Clinton phủ quyết 37 lần và bị bác bỏ hai lần.
Tổng thống Gerald Ford bị từ chối phủ quyết 12 lần.
Tổng thống gần đây nhất không bị bác bỏ phủ quyết là Lyndon B Johnson
Nhưng kỷ lục thuộc về Andrew Johnson, bị bác bỏ phủ quyết bởi Thượng viện 15 lần khi ông làm tổng thống vào thời gian cuối thập niên 1860.
Ông Obama đã phủ quyết 12 lần trong hai nhiệm kỳ tổng thống, nhưng cho tới giờ chưa có phủ quyết nào bị bác bỏ.
15/19 không tặc trong vụ tấn công 11/9 có quốc tịch Ả Rập Saudi, nhưng vương quốc dầu mỏ – đồng minh thân cận của Hoa Kỳ – đã chối bỏ bất cứ liên quan nào đến cuộc tấn công khiến 3.000 người thiệt mạng này.
Trong khi tình báo Hoa Kỳ nêu những nghi ngờ về một số mối liên hệ của các tên không tặc, ủy ban 11/9 không tìm thấy bằng chứng chứng minh cho cáo buộc các quan chức Ả Rập Saudi hay chính phủ ủng hộ tài chính cho những kẻ tấn công. – BBC