Có thật là Seïf al-Islam Kadhafi được thả lỏng? – Nhữ Đình Hùng
Seïf alIslam Kadhafi
Luật-sư Marcel Ceccaldi, một trong những luật sư của Seïf al-islam Kadhafi, trong một phỏng-vấn dành riêng cho France 24 vào ngày 08.07.2016, đã cho biết là al-islam Kadhafi đã được tự do từ vài tuần qua. Ông này cho biết trái với tin của một luật-sư thân cận với gia -đình Kadhafi loan báo vài ngày trước đó, Seïf al-islam Kadhafi hoàn-toàn được tự do, không bị đặt trong tình trạng bị kiểm-soát, được coi như ‘khách mờĩ của vùng đất Zenten, nơi ông ta hiện-diện. Karim Khan, luật sư của Saïf al-Islam Kadhafi đã không cho biết Saïf al-Islam hiện ở đâu nhưng nói rằng thân-chủ của ông khoẻ mạnh và được an-toàn trên lãnh-thổ Libye. Tin Saîf al-Islam được phóng-thích đã được đài truyền-hình liên ả-rập Al Mayadeen loan đi. Công việc còn lại của các luật sư cho Saïf al-Islam là làm chấm dứt việc truy tố của toà án quốc-tế đối với ông này. Từ 2014, toà án quốc-tế TPI đòi chuyển giao Saïf al Islam Kadhafi cho La Haye để bị xử về các tội ác chống nhân-loại, điều này bị các toà án quốc-gia Libye bác bỏ viện cớ có đủ thẩm quyền tư-pháp để xét xử. Theo luật sư Ceccaldi, Saïf al-Islam Kadhafi mong muốn đóng góp vào việc giải-quyết tình hình hiện nay ở Libye.Phải chăng al-islam Kadhafi sẽ có một vai trò nào đó trong việc giải quyết sự hỗn loạn ở Libye?
Theo tin của mondafrique.com, hội-đồng tối-cao các bộ lạc ở Libye ( Conseil suprême des tribus) đã họp trong vùng nam Libye ngày 16.09.2015 đã chỉ định Seïf al islam Kadhafi làm đại diện chánh-thức. Đây quả là một điều vừa ngạc nhiên vừa khó hiểu Được biết ông này đã bị bắt vào tháng mười một năm 2011 và bị giam giữ ở Zenten.Do đó, ông ta đã không thể hiện diện trong bất cứ phiên toà nào xử án ông.Lực lượng dân binh do đại tá Ajmi al-Atiri giam giữ Saïf al-Islam Kadhafi đã từ chối việc giao ông ta cho toà án của Tripoli. Vì thế, trong phiên toà xử Saïf al-Islam Kadhafi tại Tripoli vào tháng 4 năm 2014, ông này đã không thể hiện-diện trước toà nhưng tham-dự phiên toà bằng ‘visioconférence’ từ Zenten.
Giới thẩm-quyền ở đây không thừa-nhận thẩm-quyền của Tripoli nên đã không ‘chuyển’ al-islam Kadhafi về Tripoli sau khi ông này bị toà án Tripoli kết án tử-hình khiếm-diện vào mùa hè 2015. Ông này cũng bị cáo buộc về tội ác chống nhân-loại và bị toà án hình-sự quốc-tế CPI đòi chuyển-giao.
Dưới thời đại-tá Kadhafi, các quyết-định về nội-vụ đều có sự tham-khảo với hội-đồng tối-cao các bộ-lạc nhưng sau việc nổi dậy và sát-hại đại-tá Kadhafi vào năm 2011, các bộ-lạc đã không còn vai trò như trước đó. Và từ hai năm qua, khuynh-hướng khôi-phục lại chế-độ cũ đã manh nha; việc đề-cử al Islam Kadhafi chỉ đạt tới sau những thương-thuyết gay go.
Đã có những tin-tức trái ngược nhau về việc Seïf al Islam Kadhafi được phóng-thích. Nếu luật-sư Ceccaldi nói al-Islam Kadhafi đã được thả lỏng, một luật-sư thân-cận của gia-đình Kadhafi, Karim Khan cho biết al-Islam Kadhafi bị đặt trong tình-trạng quản-thúc còn một viên-chức trách-nhiệm của thân-binh ở Zenten nói là ông này đã được giao cho chánh-quyền Tobrouk. Nhưng không có một bằng-chứng rõ rệt nào cho thấy ông al Islam Kadhafi đã được thả cũng như việc đã chuyển giao alIslam Kadhafi cho Tobrouk! Điều ghi nhận là kể từ ngày 27.06, các luật-sư của Saïf al-Islam Kadgafi đã có những vận-động đòi thả al Islam Kadhafi, người được cố đại-tá Kadhafi coi như là người thừa kế! Vào tháng tư năm nay, tổng- trưởng tư-pháp của chánh-quyền Tobrouk đã gởi một văn-thư yêu-cầu thả Saïf al Islam Kadhafi nhân-danh việc đại-ân-xá. Nhưng vị tổng-trưởng này đã chết hồi tháng sáu và có sự ngờ-vực về tính-cách xác-thực của bức thư; nhưng căn-cứ vào bức thư này các luật sư của Saïf al-Islam đã đòi hỏi việc trả tự-do cho Saïf al Islam Kadhafi. Quốc-hội Tobrouk đã ban- hành một luật đại-xá và như thế, Saïf al-Islam Kadhafi được thả là điều ‘phù-hợp với luật-pháp của Libye’. Nhưng thái-độ của quốc-hội Tobrouk khá mơ hồ, không phủ nhận cũng như không thừa nhận các tin-tức nêu trên, như là phát biểu của phát-ngôn-viên quốc-hội:’ không có gì chánh-thức trong lúc này’. Ghi nhận là hiện nay ở Libye có hai chánh quyền, một ở Tripoli và một ở Tobrouk, mỗi nơi có một luật lệ riêng.Mặc dù một chánh-quyền thống nhứt quốc-gia được thành-lập vào cuối tháng ba 2016, chánh-quyền này trên thực tế không có quyền lực trên khắp nước Libye.
Dù tin Saïf al-Islam được thả lỏng là đúng hay sai, điều cho thấy là chánh-quyền thống-nhứt quốc-gia được thiết-lập ở Tripoli vào cuối tháng ba chưa áp đặt được thẩm-quyền trên toàn nước Libye. Theo Valérie Stocker, phân-tích-gia độc-lập chuyên về Libye, có một áp-lực to lớn trên chánh-quyền thống-nhứt quốc-gia để đòi có một lập-trường và lên án việc phóng-thích này, nếu đây là sự thật và đồng thời cho thấy tính cách phức- tạp trong quan-hệ giữa Zenten và các vùng lân-cận. Giới chức thẩm-quyền ở Zentencó thể đã dùng Saïf al-Islam Kadhafi như một con bài trong việc thương-thuyết với chánh-quyền thống-nhứt quốc-gia Libye nhưng cũng có thể Saïf al Islam Kadhafi là con bài chánh trong việc thương-thuyết giữa phe theo Kadhafi và phe nổi dậy. Ghi nhận là trong phe nổi dậy, một phần không phải là thuộc thành-phần khủng-bố (al Qaïda, Daesh..) và phe theo Kadhafi không phải tất cả đã đi theo các quân khủng-bố. Việc hoà-giải giữa phe theo Kadhafi và quân nổi dậy có thể thực-hiện được nếu Saïf al Islam Kadhafi có một vai trò, được hoàn-toàn tự-do, không bị truy-tố bởi các toà án ở Libye cũng như toà-án quốc-tế!
Trước khi chánh-quyền của đại-tá Mouammar Kadhafi bị sụp đổ do việc liên-quân quốc-tế đã oanh-tạc và tiêu-diệt lực-lượng chánh-qui của Libye, giúp cho quân nổi-dậy chiếm chánh-quyền và giết đại tá Kadhafi, Saïf al Islam Kadhafi được coi là nhân-vật có quyền-lực đứng hàng thứ hai ở Libye mặc dù không có một chức-vụ chánh-thức nào. Trong số tám người con trai của cố đại-tá Kadhafi, ba người đã chết trong năm 2011. Saïf al-Arab và Khamis đã chết trong các trện oanh tạc của liên-quân quốc-tế và Moatassem đã bị quân nổi dậy bắt cùng lúc với đại tá Mouammar Kadhafi. Mouammar đã bị quân nổi dậy bạo hành và giết chết, sau đó đến lượt Moatassem cũng bị giết bên cạnh thi thể của đại tá Kadhafi.
13.07.2016
http://www.mondafrique.com/seif-el-islam-kadhafi-le-retour/
http://www.lemonde.fr/afrique/article/2016/07/07/saif-al-islam-kadhafi-libre-et-convoite_4965151_3212.html
http://fr.africanews.com/2016/07/12/le-rifi-autour-de-saif-al-islam-kadhafi-continue/
http://oumma.com/223335/sort-judiciaire-de-saif-al-islam-kadhafi-cristallise–
http://www.legrandsoir.info/libye-le-roi-saif-kadhafi-revient.html