Obama thăm VN: Báo nước ngoài nói gì?

Nhiều báo nước ngoài bình luận về chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đến Việt Nam từ 22-25/5.

Trong bối cảnh nợ công chồng chất và ngân sách thâm hụt nghiêm trọng cùng với việc TC có động thái hung hăng trong việc tuyên bố chủ quyền biển thì cũng có hy vọng nhiều về chuyến thăm của ông Obama.

Hy vọng này là từ cả phía chính phủ [Việt Nam] muốn ông dỡ lệnh cấm vận xuất khẩu vũ khí để Việt Nam có thể đối phó với Bắc Kinh tốt hơn và từ các nhà hoạt động nhân quyền muốn ông đề cập với nhà nước một đảng bị xem là mạnh tay với giới chỉ trích.

Kỳ vọng có thể là quá nhiều cho bất kỳ các tuyên bố lớn nào trong chuyến đi của ông Obama. Nhưng việc ông dành thời gian thăm Việt Nam vào năm cuối của nhiệm kỳ là điều đưa ra tín hiệu quan trọng trong chính quyền của ông trong bối cảnh Hoa Kỳ tăng cường tập trung vào châu Á nói chung và đặc biệt là chủ động đối phó với hành động lấn lướt của Trung Quốc ngày càng tăng trong khu vực.

Ông Obama phải cân đong được việc muốn hỗ trợ cho các nước Đông Nam Á như Việt Nam trong lúc họ muốn đối phó với TC trước tranh chấp chủ quyền biển và những lo ngại về việc tạo căng thẳng với Bắc Kinh về việc hỗ trợ này, cũng như việc Việt Nam miễn cưỡng cải thiện hồ sơ nhân quyền đầy tỳ vết.

Sức ép gia tăng với ông Obama trong việc dùng chuyến đi cột mốc này để gỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí đã áp dụng 32 năm qua với Hà Nội, một trong các rào cản thời chiến cuối cùng.

Việc bỏ lệnh cấm vận này, điều mà Việt Nam mong mỏi từ lâu, sẽ làm Bắc Kinh tức giận và gây khó khăn hơn cho Hoa Kỳ trong nỗ lực tạo dựng quan hệ quân sự mạnh mẽ hơn với các nước nhỏ hơn trong tại Biển Đông, nơi đang có tranh chấp chủ quyền. Nhưng hiện chưa có tuyên bố cuối cùng nào từ Hoa Kỳ về chủ đề này.

Hồ sơ nhân quyền tồi tệ của Việt Nam vẫn có thế là một điểm gây cản trở nhưng chính quyền Obama dường như ngả theo hướng cho Hà Nội cơ hội nào đó để răn đe TC.

“Điều chúng tôi muốn cho thấy trong chuyến đi này là việc nâng cấp đáng kể trong quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam,” Phó cố vấn An ninh của ông Obama là Ben Rhodes nói với các phóng viên mới đây.

Trong khi Việt Nam muốn quan hệ gần gũi hơn với Hoa Kỳ, một số quan chức Việt Nam nghi ngại rằng Hoa Kỳ tìm cách tạo ảnh hưởng tiêu cực tới chế độ một đảng cai trị.

Ông Obama cũng lên kế hoạch gặp các nhân vật bất đồng chính kiến trong bối cảnh chính phủ mạnh tay với họ.

Hà Nội ngày càng tiến gần hơn tới quỹ đạo của một đồng minh dân chủ và mạnh mẽ mà nhiều người Việt Nam, đặc biệt là số đông trong giới trẻ mong muốn.

Nhưng nhà chức trách cũng sợ rằng củng cố liên minh này có thể dẫn đến việc trả giá là có nhiều làn sóng tranh đấu cho tự do hơn, điều mà Washington từ trước tới nay vẫn hậu thuẫn.

Trước chuyến thăm đã có đồn đoán về khả năng liệu Hoa Kỳ có bỏ lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam. Washington bấy lâu nay duy trì quan điểm rằng chủ đề vũ khí được gắn trực tiếp với việc cải thiện hồ sơ nhân quyền yếu kém của Hà Nội.

Nhưng giới bất đồng chính kiến sợ rằng Washington có thể đặt chiến lược lên trên nhân quyền, đặc biệt là lệnh cấm vận này đã được gỡ bỏ một phần vào năm 2014, trong đó Việt Nam được mua một số hạng mục liên quan tới an ninh hàng hải.

Blogger Phạm Đoan Trang được AFP dẫn lời nói rằng quan hệ Việt Nam với Hoa Kỳ là “một chiều”.

“Tôi cảm thấy chính phủ Mỹ đã cho Việt Nam nhiều trong những năm qua nhưng chính phủ Việt Nam chẳng đưa lại được gì”.