Người Công giáo ở Pakistan là ai?
Image copyrightAP
Lahore là một trong những thành phố có nhiều người theo đạo Công giáo.
Theo BBC
28 tháng 3 2016
Vụ tấn công của Taliban vào công viên thành phố Lahore là vụ việc gần nhất trong loạt các vụ tấn công ngày càng gia tăng nhằm vào người Công giáo tại Pakistan, theo phóng viên BBC M Ilyas Khan.
Một số vụ tấn công liên quan tới luật chống báng bổ gây tranh cãi của Hồi giáo, trong khi đó một số khác có vẻ xuất phát từ động cơ chính trị.
Có bao nhiêu người Công giáo ở Pakistan?
Phần lớn dân số Pakistan là người theo đạo Hồi. Sau đạo Hindu, những người Công giáo là nhóm lớn thứ hai trong các tôn giáo thiểu số, chiếm khoảng 1,6% dân số.
Phía nam thành phố Karachi tập trung đông những người theo Công giáo. Ngoài ra có rất nhiều ngôi làng Công giáo ở trung tâm tỉnh Punjab cũng như những thành phố Lahore và Faisalabad.
Người theo Công giáo cũng sinh sống tại khu vực bảo thủ phía Tây Bắc tỉnh Khyber Pakhtunkhwa, đặc biệt ở thành phố Peshawar.
Pakistan trước khi bị chia cắt khá đa dạng về mặt tôn giáo. Tuy nhiên hiện nay sự khoan dung tôn giáo đã giảm rõ rệt do xã hội Pakistan dần bị Hồi giáo hóa và ngày càng trở nên đồng nhất.
Trước khi bị chia cắt, người tôn giáo thiểu số chiếm 15% dân số cả nước, hiện nay họ chỉ còn chiếm 4%.
Image copyrightAFPCông giáo có ảnh hưởng tại Pakistan?
Phần lớn những người Công giáo tại Pakistan có nguồn gốc là người theo đạo Hindu nhưng có đẳng cấp thấp kém. Những người này đã được cải đạo dưới chính quyền Ấn Độ thuộc địa Anh, một phần là để thoát khỏi hệ thống đẳng cấp trong Hindu giáo.
Những người này trở thành nhân công lao động tại các thị trấn đồn trú. Các thành phố thường có một khu vực gọi là Lal Kurti là nơi người công giáo sinh sống.
Tuy nhiên cộng đồng Công giáo vẫn là những người nghèo nhất trong xã hội và họ thường làm các công việc chân tay. Toàn bộ dân số theo công giáo ở các ngôi làng tỉnh Punjab làm nghề nhân công và các công việc đồng áng.
Một bộ phận người Công giáo có kinh tế khá giả hơn. Họ đến từ vùng đất Goa dưới thời Ấn Độ thuộc Anh. Họ thường được giáo dục tốt và phần đông định cư tại thành phố Karachi.
Tất cả những người theo Công giáo đều có cảm giác dễ bị tấn công. Do đó nhiều người giàu có đã dời đi định cư tại Canada và Úc vì sự dung hòa tôn giáo ngày càng thấp ở Pakistan.
Tại sao người Công giáo lại bị tấn công?
Phần lớn cộng đồng Hồi giáo và Công giáo sinh sống hòa bình và không nhiều có vụ tấn công xuất phát từ thù hằn tôn giáo.
Tuy nhiên những cáo buộc về tội phỉ báng thường dẫn đến bạo lực quần chúng hướng vào người Công giáo. Trong khi đó lực lượng vũ trang Hồi giáo cũng thường nhắm mục tiêu vào cộng đồng Công giáo.
Image copyrightAFPNhững vụ tấn công gần đây bao gồm:
- Hai vụ nổ bom tại nhà thờ thành phố Lahore vào tháng Ba năm 2015 làm chết 14 người và bị thương hơn 70 người.
- Một vụ nổ bom kép tại Nhà thờ thành phố Peshawar năm 2013 làm chết 80 người
- Năm 2009, gần 40 ngôi nhà và một nhà thờ đã bị đám đông thiêu trụi tại thị trấn Gojra tỉnh Punjab khiến tám người bị chết cháy.
- Năm 2005, hàng trăm người đã rời nhà cửa tại thành phố Faisalabad khi đám đông phóng hỏa thiêu trụi nhà thờ và các trường học Công giáo. Nguyên nhân do một người bị buộc tội đốt các trang sách kinh Koran.
Từ thập niên 90, rất nhiều người theo Công giáo đã bị kết tội mạo phạm kinh Koran và báng bổ Nhà tiên tri Muhammad. Mặc dù vậy, chuyên gia cho rằng những cáo buộc này thường bị châm ngòi từ hiềm khích cá nhân.
Phần lớn những người này bị kết án tử hình bằng tòa án dân sự. Những cáo buộc này sau đó bị tòa án cấp cao hơn bác bỏ do thiếu bằng chứng. Ngoài ra những người đi kiện thường nhằm vào cộng đồng Công giáo để trục lợi kinh tế.
Vào năm 2012, một cô gái theo Công giáo có tên Rimsha Masih, là người không theo đạo Hồi đầu tiên được tuyên bố trắng án trong một vụ việc cáo buộc tội báng bổ. Cô này đã bị một giáo sĩ Hồi giáo địa phương vu khống.
Vụ việc được biết tới nhiều nhất là vụ đấu khẩu giữa một người Công giáo bị buộc tội phỉ báng là bà Asia Bibi với một vài người phụ nữ Hồi giáo khác tại một ngội làng ở Punjab vào năm 2010.
Salman Taseer là thị trưởng tỉnh Punjab đương chức, đã tuyên bố luật lệ chống phỉ báng hà khắc của Pakistan đã bị lợi dụng trong trường hợp này. Ông Salman sau đó bị chính vệ sĩ theo đạo Hồi của mình là Mumtaz Qadri giết chết.
Image copyrightAFPQadri bị kết án tử hình vào tháng 2 năm 2016, dẫn đến hàng loạt các cuộc biểu tình.
Bộ trưởng Bộ dân tộc thiểu số của Pakistan lúc đó, Shahbaz Bhatti, cũng là một người theo Công giáo, đã bị Taliban ám sát vào năm 2011 vì có những phát biểu chống lại luật chống phỉ báng của nước này.
Còn lý do nào khác?
Một số bạo lực trực tiếp liên quan đến cuộc chiến tại Afghanistan do Mỹ đứng đầu, do đó có mục đích chính trị rõ ràng.
Nhiều tháng sau khi liên linh do Mỹ đứng đầu tấn công vào Afghanistan vào cuối năm 2001, một quả lựu đạn đã phát nổ tại một nhà thờ bên trong bệnh viện Công giáo tại thành phố Taxila làm bốn người thiệt mạng.
Hai tháng sau, các tay súng đã hành quyết sáu nhân viên thuộc một hội từ thiện Công giáo tại văn phòng của họ tại thành phố Karachi. Những sự việc đơn lẻ như vậy vẫn tái diễn qua năm tháng.
Các vụ tấn công nhằm vào người thiểu số theo Công giáo và Hindu giáo tại Pakistan có thể là một phần trong kế hoạch quân sự nhằm gửi thông điệp đến các nước phương Tây. Điều này đã gây khó khăn cho Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif khi ông được cho là thân thiện với các nước phương Tây.