Điểm Báo Pháp – 7-1-2016

TC bó tay trước «Nhà nước du côn» Bắc Triều Tiên

Theo chuyên gia Shi Yongming của Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Hoa, Bắc Kinh chẳng có thể làm gì khác trước việc Bình Nhưỡng thử nguyên tử. Ông nói: «Dù sao đi nữa, Bắc Triều Tiên chưa bao giờ vâng lời Trung Quốc, nhất là từ khi Kim Jong Un lên nắm quyền».

Sự kiện Bắc Triều Tiên thử bom khinh khí được tất cả các báo Pháp chú ý. Le Monde đăng trên trang đầu thông tin «Bắc Triều Tiên khẳng định sở hữu bom H». Le Figaro đăng ảnh lãnh tụ Bình Nhưỡng ở trang nhất với tựa đề «Vụ khiêu khích mới về nguyên tử của Kim Jong Un».

Libération sau khi đặt câu hỏi «Bắc Triều Tiên có thực sự chế tạo được bom H hay không?» đã nhận định «Còn lâu mới răn đe được Bình Nhưỡng». Tương tự, nhật báo Les Echos ghi nhận «Cộng đồng quốc tế gặp khó khăn trong việc đáp trả vụ thử nguyên tử của Bắc Triều Tiên».

Bài xã luận của Le Figaro mang tựa đề «TC đứng trước thách thức», phân tích khả năng phản ứng của ông anh cả Bắc Kinh trước cậu em cứng đầu Bình Nhưỡng. Theo tờ báo, trong danh sách khá dài của các «Nhà nước du côn», thì Bắc Triều Tiên của Kim Jong Un vẫn luôn đứng ở hàng đầu tiên. Đó là nhờ một thứ cocktail trộn lẫn các yếu tố bí mật, khiêu khích và tuyên truyền.

Lo tập trung đối phó với mối đe dọa khủng bố, tương đối an tâm trước thỏa thuận hạt nhân ký kết với Iran hồi tháng Bảy năm ngoái, cộng đồng quốc tế bớt cảnh giác trước nguy cơ phổ biến vũ khí nguyên tử. Vụ Bắc Triều Tiên cho nổ quả bom vào sáng sớm hôm qua 06/01/2016 khiến thế giới phải quay lại với nỗi lo thảm họa hạt nhân.

Dù là bom «H» (tức bom khinh khí, bom nhiệt hạch) hay là bom «A» (thường gọi là bom nguyên tử), vụ nổ này đã gây ra cú sốc lớn lao trong một khu vực vốn đang căng thẳng giữa TC, Hoa Kỳ, Nhật Bản và cả hai nước Triều Tiên.

Các chuyên gia không tin vào lời khoe khoang của Bình Nhưỡng là đã làm chủ được kỹ thuật chế tạo bom nhiệt hạch, vì cơn địa chấn tạo thành từ vụ nổ hôm qua lẽ ra phải mãnh liệt hơn nhiều. Nhưng rõ ràng là Bắc Triều Tiên có tiến bộ trong lãnh vực gây tai họa, với khả năng sản xuất ra từ 8 đến 12 đầu đạn nguyên tử loại «A» và các hỏa tiễn đạn đạo với tầm bắn ngày càng xa hơn.

Pakistan, Iran và một số nước khác đã hưởng lợi từ các cơ sở thí nghiệm nguyên tử bí mật của triều đại họ Kim. Ai có thể tin rằng nhà độc tài trẻ tuổi, đang thống lĩnh một chế độ toàn trị dựa vào sự cô lập của đất nước và sự khốn cùng của người dân, lại tự cấm cản mình bán ra loại sản phẩm xuất khẩu duy nhất này cho tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) hay tất cả các nhóm khủng bố khác nếu chúng đủ giàu?

Một thập kỷ trừng phạt không có tác dụng gì ngoài những nỗ lực thương lượng có sự tham gia của các nước láng giềng và Hoa Kỳ. Người bảo trợ khổng lồ TC, một lần nữa bị qua mặt, không giấu được sự bực tức. Nhưng theo Le Figaro, việc lên án ở Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vẫn chưa đủ.

TC có thể gây áp lực mạnh lên nước cộng sản chư hầu nhỏ bé này, nhưng lo sợ nếu Bắc Triều Tiên bị sụp đổ thì sự hiện diện của Hoa Kỳ lại trở thành ngay sát biên giới của mình. Tờ báo cho rằng Washington cần tháo gỡ bằng cách đề nghị một thỏa thuận khu vực. Những hành động của Bình Nhưỡng sẽ cho thấy liệu Bắc Kinh có sẵn sàng sử dụng ảnh hưởng ngoại giao tương xứng với sức mạnh kinh tế, vì hòa bình thế giới hay không.

Tương tự, Les Echos nhận xét «Bắc Kinh lên án nhưng không có lợi lộc gì nếu đồng minh Bắc Triều Tiên sụp đổ». Một nước Triều Tiên thống nhất và hàng ngàn chú GI trấn giữ gần biên giới – Washington vốn là đồng minh quân sự chủ chốt của Seoul – là một điều mà không bao giờ Bắc Kinh chấp nhận được!

Nhắc lại rằng «kiên quyết phản đối» vụ thử nguyên tử, triệu mời đại sứ để «nghiêm khắc cảnh báo», cổ vũ nên giữ các cam kết…và chỉ có thế ! Những từ ngữ không ngăn cản nổi Kim Jong Un ăn ngon ngủ yên. Chính quyền TC đã huy động một ít lực lượng ở biên giới Trung-Triều để sơ tán dân cư, nhưng đó là vì sợ nhiễm phóng xạ.

Theo chuyên gia Shi Yongming của Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Hoa, Bắc Kinh chẳng có thể làm gì khác. Dù sao đi nữa «Bắc Triều Tiên chưa bao giờ vâng lời TC, nhất là từ khi Kim Jong Un lên nắm quyền».

Libération bình luận, vũ khí nguyên tử luôn là bảo hiểm nhân thọ đối với các nhà độc tài. Khả năng quấy nhiễu đã giúp họ bắt chẹt được thiên hạ, và lãnh tụ họ Kim thế hệ thứ ba biết rõ hơn tất cả. Kim Jong Un có thể khoái trá thưởng thức tác động của vụ thử bom hạt nhân được tổ chức để mừng sinh nhật lần thứ 33 của mình.

Giá dầu và kinh tế TC làm điên đảo thị trường chứng khoán thế giới

Cũng liên quan đến châu Á, nhật báo kinh tế Les Echos nhận định «Dầu lửa và TC tiếp tục làm các thị trường tài chính nghiêng ngửa». Giá dầu đang ở mức thấp nhất kể từ 11 năm qua và dường như không gì có thể đảo ngược được xu hướng này. Tình hình kinh tế TC cũng gây lo ngại cho các nhà đầu tư.

Trong các phiên giao dịch gần đây, thị trường chứng khoán thế giới đều đỏ sàn. Ông Sébastien Barbé thuộc Crédit Agricole CIB nhận định: «Đầu năm mới khá rối loạn, và người ta tin rằng lại nghe một giai điệu buồn bã của mùa hè năm ngoái ». Một bản nhạc buồn trộn lẫn giữa tình hình giá nguyên vật liệu sụt giá và lo ngại trước tăng trưởng của TC.

Giá một thùng dầu hôm qua đã xuống dưới mức 35 đô la, lần đầu tiên kể từ 11 năm qua. Chuyên gia Tangi Le Liboux của Aurel BGC nhận xét: «Giá dầu đã trở thành yếu tố chính để đánh giá rủi ro trên thị trường tài chính, như là một chỉ số biểu lộ lo ngại về tăng trưởng thế giới, về tình hình TC hay việc tăng lãi suất chỉ đạo». Clearbridge Investment nhắc nhở: «Tăng trưởng thế giới khó thể tăng đáng kể nếu giá dầu và các nguyên vật liệu khác không ổn định».

Vấn đề là ở đây. Dầu thô đã bị sụt giá đến 70% từ mùa hè 2014, liệu sẽ còn lao dốc nữa hay không? 30 đô la hay thậm chí 20 đô la? Điều đáng ngạc nhiên là tình hình Cận Đông, kho dầu lửa chính của thế giới lại không mấy ảnh hưởng.

Bên cạnh dầu lửa, TC cũng gây nhiều lo lắng khi tái ấn định tỉ giá giữa đồng nhân dân tệ và đồng đô la, làm dấy lên nỗi sợ cuộc đua phá giá đồng tiền để cứu tăng trưởng đang chậm lại, sẽ lan ra các nước láng giềng và các đối tác

Bàn tay Bắc Kinh sau những vụ mất tích ở Hồng Kông

Còn ở Hồng Kông, Les Echos trong bài « Bí mật về những nhà quản lý xuất bản bị mất tích »cho biết các nhà đấu tranh đòi dân chủ tiếp tục nghi ngờ đây là trò bẩn của Bắc Kinh.

Việc các nạn nhân biến mất không để lại dấu vết nào khiến mọi nghi vấn đều tập trung về phía Bắc Kinh. Trưởng đặc khu Hồng Kông Lương Chấn Anh vốn thân TC cũng phải tuyên bố không thể chấp nhận được việc công an TC tự tiện hoạt động trên đất Hồng Kông. Ông nhắc nhở: «Tự do báo chí, tự do xuất bản và tự do ngôn luận là những quyền được luật pháp Hồng Kông bảo vệ».

Về phía tờ báo cực đoan Global Times ở Hoa lục lại quay sang đả kích nhà xuất bản của ông Lý Ba, một trong số những người bị mất tích, là bán những cuốn sách «có nội dung bịa đặt», cho rằng «Dù đặt tại Hồng Kông, nhà xuất bản này đã gây thiệt hại trên toàn quốc, điều mà Lý Ba cần phải biết».

Một năm sau ngày quân thánh chiến tuyên chiến với nước Pháp

Tại Pháp, nhân kỷ niệm một năm vụ khủng bố tại tòa soạn tuần báo trào phúng Charlie Hebdo ở Paris, các tờ báo chính dành nhiều trang để nhìn lại, phân tích, chiêm nghiệm, tiết lộ thêm các thông tin mới…

Nhật báo công giáo La Croix chạy tựa « Các vụ khủng bố đã làm thay đổi nước Pháp như thế nào ? ». Tờ báo cộng sản L’Humanité ra hẳn số đặc biệt, chiếm trọn trang bìa là bức ảnh nến, hoa tưởng niệm và biểu tượng nàng Marianne cầm lá cờ Pháp, với hàng tựa lớn « Vẫn luôn là Charlie ! ». Le Figaro chạy tít trang bìa « Ngày mà quân thánh chiến đã tuyên chiến với chúng ta », và dành bốn trang báo khổ lớn bên trong, lược lại « Từ Charlie đến siêu thị Do Thái, 72 giờ làm rung chuyển nước Pháp ».

Le Monde đề cập đến một nạn nhân bị bỏ quên, đó là nữ cảnh sát viên trẻ tuổi Clarissa Jean-Philippe, bị tên khủng bố Coulibaly bắn chết ở Montrouge. Vụ sát nhân này đã bị vụ thảm sát ở Charlie Hebdo và vụ bắt con tin ở siêu thị Do Thái che khuất. Libération thì dành hai trang báo cho bài phỏng vấn nhà sử học Patrick Boucheron, về những hành vi để tạo ra tâm lý sợ hãi trong một nền dân chủ.

Ý : Khi nhà đòn đình công

Nhìn sang nước Ý, Libération cho biết cuộc đình công của các nhân viên dịch vụ tang lễ để phản đối việc tư nhân hóa, đã khiến nhiều tang gia không thể chôn cất được người thân.

Từ đầu năm mới đến giờ, tại Poggioreale không có đám tang nào. Đó là vì các nhân viên nhà đòn ngưng làm việc nhằm gây áp lực lên thị trưởng. Khoảng ba mươi xác đang phải nằm lại trong phòng lạnh, trong khi chờ đợi cuộc xung đột được giải quyết, mà nạn nhân mới nhất là một người bán hàng rong 27 tuổi, bị trúng đạn vào đầu trong vụ đụng độ của một nhóm thanh niên, vài giờ trước giao thừa.

Những lời kêu gọi ngưng đình công của thân nhân những người đã qua đời không được đáp ứng, và với tiến độ bình thường, chỉ hai, ba ngày nữa là nhà xác của địa phương sẽ hết chỗ.

Dầu lửa: Một cuộc chiến khác giữa Iran và Ả Rập Xê Út

Còn tại Trung Đông, nhật báo Le Monde nhận định «Dầu lửa: Một cuộc chiến khác giữa Iran và Ả Rập Xê Út». Teheran phải còn mất nhiều thời gian nữa mới trở thành đối thủ cạnh tranh thực sự của Riyad, cho dù đang sở hữu lượng vàng đen đứng thứ tư của hành tinh.

Cho dù gián tiếp, Ả Rập Xê Út làm mọi cách để ngáng chân Iran quay lại thị trường dầu lửa thế giới. Riyad đã bán hạ giá dầu thô của mình cho các khách hàng quen thuộc của Iran như TC, Ấn Độ, và lại tiếp tục sản xuất hàng loạt; trong khi đối với Teheran muốn đi vào khai thác trở lại như trước khi cấm vận được dỡ bỏ, không phải là điều dễ dàng.