Ukraine ‘chuẩn bị rút quân khỏi Crimea’
Nhiều binh sỹ Ukraine đã rời khỏi căn cứ ở Crimea
Theo BBC – 05:27 GMT – thứ năm, 20 tháng 3, 2014
Ukraine đang lên kế hoạch rút các binh sỹ và gia đình của họ khỏi Crimea, thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng nước này cho biết.
Ông Andriy Parubiy nói Ukraine muốn đưa những người này về lại Ukraine “một cách nhanh chóng”.
Trước đó, lực lượng thân Nga đã chiếm hai căn cứ hải quân, trong đó có bộ chỉ huy hải quân Ukraine tại Crimea. Kiev cho biết tư lệnh hải quân của họ đã bị bắt giữ.
Vụ việc xảy ra chỉ một ngày sau khi các lãnh đạo Crimea ký hiệp ước với Moscow để sáp nhập bán đảo này vào Liên bang Nga.
Tổng Thư ký Nato Andders Fogh Rasmussen đã gọi cuộc khủng hoảng tại Crimea là ‘mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với an ninh và sự ổn định của châu Âu kể từ Chiến tranh Lạnh.’
Các bên đã cáo buộc qua lại tại một phiên họp Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Đại sứ Hoa Kỳ Samantha Power đã nói người đồng cấp Nga Vitaly Churkin là “nhiều trí tưởng tượng còn hơn cả Tolstoy hay Chekhov”.
“Nga có vẻ như đã vẽ lại đường biên giới của mình nhưng sẽ không thể viết lại sự thật,” bà Power nói. Ông Churkin sau đó đã gọi bà Power là ‘hạ cấp xuống mức một tờ báo rẻ tiền’.
‘Khu vực phi quân sự’
Trong một buổi họp báo, ông Parubiy đã cho biết thêm về lập trường của Kiev trước những diễn biến tại Crimea.
Ông nói nước này đang làm các công việc để áp dụng chế độ thị thực nhập cảnh đối với công dân Nga muốn đến Ukraine.
Ông cũng nói Kiev đang tìm kiếm sự ủng hộ từ Liên Hiệp Quốc để ‘tuyên bố Crimea là một khu vực phi quân sự’, đồng nghĩa với việc Nga phải rút quân và đưa quân đội Ukraine về lại đất liền và tạo điều kiện sơ tán tất cả những thường dân không muốn tiếp tục ở lại vùng bị chiếm đóng”.
Ukraine cũng sẽ ra khỏi liên minh Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) do Nga đừng đầu và sẽ bắt đầu tập trận chung với Mỹ và Anh, ông Parubiy nói thêm.
“Nga có vẻ như đã vẽ lại đường biên giới của mình nhưng sẽ không thể viết lại sự thật.” – Samantha Power, đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc
Về kế hoạch rút các binh sỹ và gia đình của họ khỏi Crimea, ngoại trưởng tạm quyền của Ukraine, ông Andriy Deschytsya, nói với BBC rằng họ sẽ không bị buộc phải ra đi nếu không muốn.
Tuy nhiên ông cũng nói: “Tình hình hiện nay rất khó đoán và khó kiểm soát, vì thế cũng có nguy cơ đối với thường dân.”
Trước đó, thời hạn 21:00 giờ mà Tổng thống tạm quyền Ukraine Olexander Turchynov đưa ra để các lực lượng ở Ukraine phóng thích Tư lệnh hải quân Serhiy Hayduk đã trôi qua.
Không lâu sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã kêu gọi chính quyền Crimea trả tự do cho ông này.
Một thông cáo từ Bộ quốc phòng Nga nói ông Hayduk buộc phải thực hiện những mệnh lệnh theo chỉ thị của quân đội Ukraine.
Cắt điện nước?
Ông Turchynov trước đó nói chỉ trừ phi ông Serhiy Hayduk và ‘tất cả những con tin khác – bao gồm binh lính và thường dân, được trả tự do, chính quyền sẽ có những biện pháp đáp trả thích đáng … về kỹ thuật và công nghệ.’
Hiện chưa rõ ông có hàm ý gì, nhưng điều này có thể bao gồm việc cắt điện nước mà Ukraine đang cung cấp cho Crimea, phóng viên BBC David Stern ở Kiev nhận định.
Kiev cho biết ông Hayduk đã bị bắt giữ không lâu sau khi bộ tư lệnh hải quân của Ukraine bị khoảng 200 người thân Nga, một số được trang bị vũ khí, tấn công tại Sevastopol, thành phố cảng nơi Nga đặt căn cứ Hạm đội Biển Đen.
Những người này được nhìn thấy xông vào các văn phòng, gỡ bỏ phù hiệu của Ukraine và thay quốc kỳ Ukraine bằng lá cờ ba màu của Nga.
Đám đông reo hò khi Tư lệnh Hạm đội Biển Đen Aleksandr Vikto tiến vào căn cứ.
Một số binh sỹ của Ukraine không chịu đầu hàng. Một người trong số họ nói với phóng viên Mark Lowen của BBC rằng họ đã được lệnh ở lại qua đêm để canh giữ các thiết bị, nhưng họ tin rằng sẽ nhận được lệnh rút lui từ Kiev vào sáng hôm sau.
Căn cứ hải quân của Ukraine tại Novo-Ozyorne nằm ở phía Tây Crimea cũng bị đột nhập sau khi có người lái máy kéo đâm vào cổng trước. Khoảng 50 binh sỹ Ukraine được nhìn thấy rời khỏi căn cứ.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Ihor Tenyukh và Phó thủ tướng thứ nhất Vitaly Yarema được cho là đã đến Crimea đã tháo ngòi nổ̉ căng thẳng nhưng đã bị ngăn cản.
‘Cảnh báo rõ ràng’
Trước đó, vào thứ Tư, Tòa Hiến pháp Nga đã phê chuẩn hiệp ước sáp nhập Crimea vào Liên bang Nga. Hiệp ước này giờ chỉ còn đợi Quốc hội thông qua.
Trong một bài phát biểu đầy cảm xúc vào thứ Ba, 18/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói Crimea ‘đã và sẽ luôn là một phần không thể tách rời của Nga.’
Trong khi đó, một đoạn băng gây sốc ghi lại cảnh các nghị sỹ thuộc Đảng Svoboda cực hữu của Ukraine đánh đập Giám đốc tạm quyền Đài truyền hình Quốc gia Oleksandr Panteleymonov vì ông này cho tường thuật lễ ký hiệp ước sáp nhập tại Điện Kremlin đã xuất hiện trên mạng.
Khủng hoảng tại Crimea dự kiến sẽ là chủ đề chính tại cuộc họp các lãnh đạo EU tại Brussels vào ngày 20/3 tới.
Thủ tướng Anh David Cameron nói EU phải gửi ‘cảnh báo rất rõ ràng’ đến Nga – cho thấy khả năng sẽ có thêm các lệnh trừng phạt.
Ông cũng đề nghị G8 nên xem xét có nên loại Nga ra khỏi nhóm nếu nước này ‘đi xa hơn’.
Moscow đã tuyên bố bất kỳ việc tăng thêm các biện pháp trừng phạt nào cũng là ‘không thể chấp nhận và sẽ đem lại hậu quả.’
Tổng Thư ký Liên Hiệp QUốc Ban Ki-moon đang bay đến khu vực. Ông sẽ gặp ông Putin tại Moscow vào ngày 20/3 và các lãnh đạo tạm quyền của Ukraine tại Kiev vào ngày 21/3.