Tổng thống Mỹ, Chủ tịch TC sẽ gặp nhau giữa những căng thẳng

Tổng thống Barack Obama sẽ tiếp đón Chủ tịch TC Tập Cận Bình tại Tòa Bạch Ốc giữa những quan ngại của Hoa Kỳ về thái độ của TC trong một loạt các vấn đề, từ an ninh mạng cho đến Biển Đông. Thông tín viên Đài VOA Aru Pande có thêm chi tiết về lý do tại sao chuyến viếng thăm này diễn ra vào một thời điểm trọng yếu cho cả hai nước.

Liệu những cuộc thảo luận có diễn ra hay không?

Đó là câu hỏi nhiều người đặt ra sau một khi những tay tin tặc mà người ta cho là ở TC đánh cắp thông tin của hơn 21 triệu người Mỹ.

Tại một cuộc họp với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ hồi tuần trước, Tổng thống Obama phát biểu như sau về vấn đề này:

“Chính phủ ông hay là những người được ủy nhiệm đã trực tiếp dính líu tới những hoạt động gián điệp công nghiệp và đánh cắp những bí mật thương mại, đánh cắp những thông tin là tài sản của các công ty. Chúng tôi xem việc này là một hoạt động gây hấn cần phải chấm dứt.”

Tổn thống Obama cho biết đó sẽ là một trong các đề tài lớn nhất tại các cuộc thảo luận ngày thứ Sáu tại Tòa Bạch Ốc với Chủ tịch Tập Cận Bình.

Tuy nhiên đây là một vấn đề Tổng thống Obama đã nêu lên vào tháng 6 năm 2013 khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại California.

Ông David Lampton, giám đốc chương trình nghiên cứu về TC tại Trường đại học Johns Hopkins, nói:

“Hoa Kỳ ngày càng thúc đẩy đi đến tận cùng vấn đề, và tôi nghĩ chúng ta cần có một số tiến bộ về những vấn đề này hay chúng ta sẽ phải nghĩ về cách làm thế nào để trình bày những quyền lợi của chúng ta một cách hữu hiệu hơn.”

Một trong những giải pháp chống lại những hành động này là những chế tài kinh tế, mà chính quyền đã quyết định tạm thời không thực hiện trước chuyến viếng thăm tuần này.

Một lãnh vực tranh chấp khác mà một số người muốn thấy Hoa Kỳ có hành động mạnh mẽ hơn là tại Biển Đông, nơi Bắc Kinh đã xây dựng những đảo nhân tạo trên vùng biển mà Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Philippines cũng có những yêu sách chủ quyền chồng chéo nhau.

Ông Robert Daly thuộc Trung tâm Wilson nói:

“Sẽ có một tình trạng bình thường mới. Có thể có một sự bình thường mới trong đó chúng ta đặt ra dấu mốc và đòi quyền hàng hải hay một sự bình thường mới trong đó chúng ta không đòi. Và đây là việc tán thành ý muốn của TC. Và nếu chúng ta càng chờ đợi lâu để thực hiện tự do hàng hải thì việc này sẽ càng trở thành khó thi hành hơn.”

Ông Robert Daly thuộc Trung tâm Wilson nói mặc dù những chuyến đi của tàu hải quân để thực thi quyền tự do hàng hải như vậy là cần thiết, nhưng điều đó không có nghĩa là Hoa Kỳ nên ngưng giao tiếp với TC.

“Tôi nghĩ việc giao tiếp vẫn cực kỳ quan trọng và phải là nền tảng của mối quan hệ. Chúng ta không thể làm ngơ hay cô lập TC.”

Cả hai ông Daily và Lampton đều không đồng ý với những người cho rằng Tổng thống Obama nên hủy chuyến viếng thăm chính thức của Tập Cận Bình.

Ông David Lampton thuộc Trường đại học Johns Hopkins nói:

“Cái giá phải trả cho việc leo thang xung đột là vô cùng to lớn, và Hoa Kỳ đang có các cuộc xung đột tại nhiều vùng trên thế giới. Hoa Kỳ không cần phải có vấn đề với quốc gia chiếm 20% dân số thế giới.”

Trong khi Tổng thống Obama tìm cách hạ giảm các mối căng thẳng và muốn thẳng thắn truyền đạt những lo ngại của Hoa Kỳ, các nhà phân tích nói Tập Cận Bình có phần chắc là sẽ quan tâm nhiều hơn về việc dân chúng TC nghĩ như thế nào về chuyến đi này.