Nga tăng cường sự hiện diện quân sự tại Syria

Syria mối căng thẳng mới trong quan hệ Nga-Mỹ ? Washington biết chắc Nga đã tăng cường sự hiện diện quân sự tại miền tây bắc Syria, nhưng chưa biết rõ ý đồ của điện Kremly.

Về mặt chính thức, Nga chỉ hiện diện quân sự trên lãnh thổ Syria tại cảng Tartous ven bờ Địa Trung Hải, nơi Matxcơva đã đặt một căn cứ thường trực. Tuy nhiên Hoa Kỳ phát hiện chiến xa và kể cả lính trong vùng Lattaquié, thành trì của tổng thống Bachar Al Assad. Cũng tại Lattaquié, nhiều khu nhà tiền chế có thể đón nhận hàng trăm người được phát hiện không xa phi trường Bassel Al Assad. Tại đây có tập trung cả các trang thiết bị kiểm soát các hoạt động trên không.

Theo nhiều nguồn tin quân sự Mỹ được AFP trích dẫn, Nga dường như đang xây dựng một căn cứ không quân trong vùng, nhưng cho tới thời điểm này, Hoa Kỳ chưa có bằng chứng Nga đã đưa vũ khí tới Lattaquié.

Washington không khỏi lo ngại trước những ý đồ tiềm ẩn của điện Kremly. Phải chăng Matxcơva chỉ dừng lại ở mục tiêu cứu trợ nhân đạo, hay đang chuẩn bị một chiến dịch quân sự? Trong trường hợp thứ nhì, thì ai sẽ là những mục tiêu tấn công của quân Nga? Vũ khí của Nga sẽ được sử dụng để tấn công Tổ chức nhà nước Hồi giáo cực đoan hay sẽ nhắm vào cả phe nổi dậy Syria đang phải vừa đương đầu với quân thánh chiến cực đoan vừa đối phó quân đội chính phủ?

Từ nhiều tháng qua tổng thống Vladimir Putin luôn chủ trương giải quyết xung đột tại Syria bằng hai vế: một mặt kêu gọi đối lập Syria có chung một tiếng nói để đàm phán với Damas chấm dứt khủng hoảng chính trị đã kéo dài. Đồng thời liên quân quốc tế thành lập một lực lượng mở rộng, bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Xê Út và quân đội chính phủ Syria để tiêu diệt quân thánh chiến Hồi giáo cực đoan. Lập trường của Matxcơva tới nay không được hưởng ứng mạnh mẽ.

Bên cạnh đó, chủ nhân điệm Kremly loại trừ khả năng quân đội Nga trực tiếp can thiệp trên lãnh thổ Syria. Trong tuần tổng thống, Vladimir Putin một lần nữa đã nhắc lại «là hãy còn quá sớm để can thiệp quân sự vào Syria». Cũng chính trong bối cảnh đó, truyền thông quốc tế tiết lộ hình ảnh vệ tinh cho thấy trang thiết bị quân sự và lính Nga được điều tới Syria.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry từ hôm 05/09/2015 đã hai lần trực tiếp bày tỏ quan ngại của Washington qua cuộc điện đàm với đồng nhiệm Nga, Serguei Lavrov. Đôi bên đồng ý sẽ trở lại với hồ sơ này vào những ngày tới, bên lề cuộc họp Đại hội Đồng Liên Hiệp Quốc tại New York.

Cho tới nay Matxcơva phủ nhận việc tăng cường sự hiện diện quân sự tại Syria, nhưng đồng thời nhắc lại Nga không che dấu việc ủng hộ chính quyền Damas «để đối mặt với khủng bố». Về phần mình, chính quyền Syria của tổng thống Bachar Al Assad bác bỏ những «tin đồn» về sự hiện diện quân sự Nga và cho rằng đó là những tin thất thiệt tình báo Ả Rập và phương Tây bịa ra.

Một số nhà quan sát tại Washington thì cho rằng, rút kinh nghiệm từ bài học Ukraina, với chính quyền Putin, lời nói thường không đi đôi với việc làm. Mọi người còn nhớ Nga đã triển khai lực lượng tinh nhuệ xâm chiếm bán đảo Crimée hồi tháng 3/2014 trong lúc, ở điện Lremly ông Putin vẫn khẳng định là không can thiệp vào hồ sơ này. Chỉ một năm sau, tổng thống Nga mới thừa nhận là đã lên kế hoạch để chiếm lại Crimée từ tay Ukraina.