Nga đưa đề-nghị thành-lập một liên-minh có cả Damas để chống Nhà Nước Hồi Giáo – Nhữ Đình Hùng
Theo một nguồn tin trên báo Le Figaro ngày 05.08.2015, tổng-thống Nga Vladimir Poutine; lo ngại về việc ảnh-hưởng của Nhà Nước Hồi-Giáo đã tăng mạnh ở những quốc-gia kế cận Nga, đã đưa ra đề nghị thành-lập một liên-minh các lực-lượng trên đất liền gồm cả quân-đội của Syrie và Irak cũng như những quốc-gia khác trong vùng. Dự-án của Nga đã được ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov đưa ra cho các đồng sự trong vùng vịnh và ngoại trưởng Mỹ John Kerry trong cuộc gặp gỡ ở Doha (Qatar). Theo thông cáo của bộ ngoại giao Nga sau cuộc gặp gỡ ở Doha cho biết liên-minh này phải được thành-lập trên căn bản pháp lý tham khảo và quốc-tế. Nhật báo Kommersant của Nga viện dẫn nguồn tin ngoại-giao nói điều thiết yếu là liên-minh này phải có được sự ủy-nhiệm của HĐBA và Vladimir Poutine sẽ đưa đề nghị này ra ĐHDLHQ nhân cuộc họp lần thứ 70 vào tháng chín.
Trong ngày 05.08, ngoại trưởng Syrie Walid al Moualem, trong chuyến viếng thăm Iran, cho biết nhà cầm quyền Syrie sẽ yểm-trợ mọi sáng-kiến chống lại Nhà Nước Hồi Giáo nếu việc này được phối-hợp với Damas.
Được biết chánh-quyền Mỹ đã cho phép mở các cuộc không-kích để bảo-vệ các quân nổi dậy Syrie do Mỹ huấn-luyện, ngay cả khi những quân lính này bị lực lượng chính-phủ Syrie tấn-công. Đương nhiên là Nga chỉ trích việc này; phát ngôn viên của Kremlin Dmitri Peskov coi rằng mọi hỗ trợ cho lực lượng chống đối chánh-quyền Syrie là chống lại cuộc chiến đấu của Damas trong việc chống lại Nhà Nước Hồi-Giáo!
Về đề-nghị của Nga, một phái-đoàn liên-hiệp quốc-gia các lực lượng đối-lập và cách-mạng (CNFOR= Coaltion des forces de l’opposition et de la révolution) đến Moscou vào ngày 13.08 để gặp ngoại-trưởng Nga Sergueï Lavrov, theo lời của Badr Jamus, một thành-viên thuộc bộ chánh-trị của CNFOR;”Ngày hôm nay chúng tôi thông-báo cho phiá Nga biết rằng cuộc gặp gỡ với Segueï Lavrov sẽ diễn ra ngày 13.08. Phái đoàn của CNFOR sẽ được chủ tịch liên-hiệp quốc-gia hướng dẫn. Ngày gặp gỡ đã được ấn-định theo thời biểu của các ông Lacrov và Khoja (Khaled Khoja là chủ tịch của CNFOR)”.
Trước đây, Nga đã tiếp hai lần các phe Syrie, trong lần thứ hai diễn ra từ 06 đến O9 tháng sáu năm nay, các phe đã thoả-thuận về một tài-liệu 10 điểm, xác-nhận lại một lần nữa là cuộc khủng-hoảng Syrie phải được giải-quyết bằng các phương-tiện chánh-trị và trên căn-bản đồng-thuận đúng với các nguyên-tắc đề ra trong hội-nghị Genève 20.06.2012.
Trong ngày thứ năm 13.08.2015, ngoại-trưởng Nga Sergueï Lavrov đã tiếp phái đoàn ‘liên-hiệp quốc-gia Syrie’ do Khaled Khoja hướng dẫn. Được biết Nga có những tiếp-xúc với các lực-lượng chánh-trị ở Syrie, cả phe chánh-quyền lẫn phe nổi dậy. Nga hiện đưa ra đường lối một liên-hiệp mở rộng bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Irak, Arabie Saoudite, chánh quyền Syrie của ông Assad, phe nổi dậy ‘ôn-hoà’ để chống lại quân khủng bố (Nhà Nước Hồi Giáo ‘Daesh hay EI’ và Front al Nosra).Hiện Hoa-Kỳ lãnh-đạo một liên-minh gồm Anh, Pháp, Thổ, Arabie Saoudite để chống lại EI. Sự khác biệt của liên-minh do Nga đề nghị là liên-minh này thực hiện các cuộc tấn-công trên đất liền trong khi liên-quân do Mỹ lãnh-đạo xử-dụng chiến thuật yểm-trợ bằng không tập chống EI ở Irak và Syrie.
Mở đầu cuộc tiếp xúc với Khaled Khoja, ngoại-trưởng Nga Lavrov cho biết ‘mọi người chúng ta đều có lợi trong việc chận đường đối với khủng-bố…điều quan-trọng nhất là hiện nay là biến ý muốn đó thành hành-động cụ-thể và có phối hợp’. Nhưng, trước khi gặp ông Lavrov, ông Khoja trong một cuộc phỏng vấn của interfax, nhắc lại lập-trường của liên-hiệp quốc-gia, tổ chức đối lập chính (trong số các tổ chức đối lập) lưu-vong là ông Assad không có một vai-trò nào trong tương-lai. Trước đó, trong ngày thứ ba 11.08, ông Lavrov cũng đã tiếp ngoại-trưởng xứ Arabie Saoudite, ông Adel al-Jubeir, ông này cũng đòi hỏi việc ông Assad phải rời bỏ chánh-quyền! Được biết ý-kiến một liên-minh mở rộng là do Vladimir Poutine đưa ra vào ngày 29.06 và ông Lavrov đã có những nỗ-lực ngoại-giao để vận-động cho việc này ( thảo luận bằng điện-thoại với các ngoại trưởng Koweit As-Sabah và ngoại-trưởng Emirats Arabes Unis (EAU)) nhưng cho đến nay vẫn chưa đạt tới kết-quả mong muốn
Trong ngày thứ sáu 14.08, ông Lavrov sẽ tiếp một phái-đoàn đối lập khác của Syrie do Haytham Manna lãnh đạo; Ngoài ra, Lavrov cũng sẽ tiếp nhà ngoại-giao Ai-Cập Ramzi Ezzedine, phụ tá của Staffan Mistura, đặc phái-viên của LHQ về Syrie. Nhà lãnh-đạo Kurde, Salen Moslem, hiện cũng có mặt ở Moscou.
Ngoại trưởng Mỹ Kerry và ngoại trưởng Nga Lavrov
Cũng trong ngày thứ năm 13.08, ông Kerry, ngoại-trưởng Mỹ, đã có cuộc thảo-luận bằng điện-thoại với ông Sergeuï Lavrov, ngoại-trưởng Nga.
Ông Kerry đã nhấn mạnh đến việc cần-thiết phải có ngưng chiến tức khắc ở Ukraine. Vấn đề Sytie cũng được đề cập tới. Cả hai ông cùng nhấn mạnh việc phải theo đuổi những nỗ lực để tìm một giải-pháp chánh-trị cho cuộc khủng hoảng Syrie. Ngoại trưởng Kerry cũng ta thán với ngoại trưởng Nga về việc tướng Iran, Ghassem Souleimani, đến thăm Nga vào cuối tháng bảy. Ghassem Souleimani là thủ lãnh lực lượng Qods đặc trách hành quân ngoài nước. Hội đồng Bảo An LHQ đã ra một quyết-nghị năm 2008 cấm ông này đi ra khỏi nước vì nghi ông này có dính líu đến chương-trình nguyên-tử của Iran. Iran cũng là một nước có những hỗ-trợ quân-sự cho Irak và cho Syrie và tướng Souleimani được coi là nhân-vật chịu trách-nhiệm về việc hỗ-trợ quân-sự này. Phát-ngôn-viên bộ ngoại-giao Mỹ, Mark Toner cho biết Mỹ dự định đưa việc tướng Ghassem Souleimani sang Nga ra trước HĐBA LHQ!
Tướng Ghassem Souleimani, thủ lãnh lực-lượng Qods
Sau khi có thoả-hiệp Vienne ngày 14.07.2015 về vấn đề nguyên-tử của Iran, nước này và Nga đã có những vận-động ráo riết nhằm giải-quyết cuộc khủng-hoảng ở Syrie, Iran đã loan-báo sẽ đệ trình một kế-hoạch hoà-bình cho Syrie trước ĐHĐ LHQ. Cùng lúc, ngoại-trưởng Nga và Mỹ cũng đã thường xuyên tiếp xúc với nhau để tìm giải-pháp cho vấn-đề Syrie như cuộc gặp gỡ riêng trong tuần trước đây ở Kuala Lumpur.
Trong khi những nỗ-lực ngoại-giao nhằm tìm cách giải-quyết vấn đề Syrie đang diễn ra một cách ráo riết,trên chiến-trường Syrie cũng đã có những biến động.
Nhóm Front al-Nosra, một nhóm khủng-bố theo al Qaïda cho biếy sẽ rút khỏi khu vực họ đang chiến-đấu chống Nhà Nước Hồi Giáo. Hoa Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ có ý định thành lập một khu an-toàn nằm ở phiá đông bắc Alep, ở ngoài sự kiểm soát của Nhà Nước Hồi Giáo. Trong một thông cáo ngày 09.08, Front al-Nosra, đang hoạt động trong vùng này tiếp giáp với biên-giới Thổ Nhĩ Kỳ, đã tố cáo dự án này là ‘phục vụ cho an-ninh quốc-gia của Thổ’ chớ không phải để lật đổ chế độ của ông Bachar al-Assad. Vì thế Front al-Nosra đã quyết định rút ra khỏi vùng này.
Cũng trong khu vực này, Front al-Nosra cách đây một tháng đã loan báo việc bắt giữ tám kháng-chiến-quân do Mỹ huấn luyện tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo Rami Abdel Rahmane, giám đốc viện quan sát nhân-quyền Syrie, vào chiều thứ tư 29.07, một thủ lãnh ‘đơn vị 30’ đã bị Front al Nosra bắt cùng với 7 kháng-chiến-quân khác, khi họ từ một cuộc họp trong vùng Azae trở về bản doanh ở Malkiyé nằm trong vùng bắc tỉnh Alep. Cuộc họp có mục đích phối-hợp với các nhóm khác nhằm khởi sự một cuộc chiến-dịch quân-sự chống Nhà Nước Hồi Giáo trong vùng đông bắc Alep. Vị thủ lãnh của đơn-vị 30 bị bắt là một quân nhân gốc Thổ, cấp bực đại tá, đào ngũ khỏi quân-đội , chỉ huy một lực lượng gồm 54 người, đã xâm nhập Syrie cách đây hai tuần. Họ đã được Mỹ huấn-luyện tại Thổ, được trang bị vũ khí Mỹ và 30 xe chạy trên mọi địa thế.
Trong một thông cáo của Front al Nosra phổ biến ngày thứ sáu 31.07, ‘Mỹ đã tuyển dụng những tay mà người ra gọi là ‘đối-lập ôn-hoà’…đã theo các chương trình huấn luyện dưới sự theo dõi của CIA…Cách đây vài ngày, một nhóm của đơn-vị 30 (Division 30) đã xâm nhập Syrie..;Front al-Nosra đã bắt giữ nhiều người trong bọn họ’. Front al Nosra cáo buộc những người này làm việc cho quyền lợi Mỹ và có những hợp tác và phối trí giữa đơn-vị 30 với không-lực của liên-quân do Mỹ điều khiển.
Sau việc tám quân kháng-chiến thuộc đơn vị 30 bị Front al Nosra bắt giữ, trên facebook, đơn vị 30 đã kêu gọi Front al Nosra phải phóng thích ngay để không làm suy yếu chiến tuyến vì những tranh chấp bên lề. Việc Front al Nosra ruyên bố rút ra khỏi vùng tranh chấp có lẽ để đáp ứng yêu cầu này!
Bộ quốc-phòng Mỹ bác bỏ tin tức nói rằng ‘không có người nào thuộc tân lực lượng Syrie (New Syrian Force) bị bắt giữ! Được biết một chương trình huấn-luyện với ngân-sách dự-trù 500 triệu đô la đã được đưa ra vào tháng năm năm nay nhằm huấn luyện khoảng 5400 chiến-đấu quân Syrie.
Cũng trong khu vực tiếp giáp với Alep, quân của Nhà Nước Hồi-Giáo đã chiếm được nhiều cứ điểm chung quanh Marea, nơi được coi kho dự trữ vũ khí và quân kháng chiến của Alep. Tối thứ sáu 14.98, quân của EI đã chiếm được làng Tlaline, coi như đã bao vây hoàn toàn Marea nằm cách Alep 35 cây số về phiá bắc, trên tuyến đường dẫn tới biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Sự rút lui của Front al-Nosra ra khỏi vùng này biến nơi đây thành chiến trường giữa quân EI và quân của đơn vị 30, một đơn vị do Mỹ huấn luyện và tài trợ!
Trong khi cuộc khủng hoảng Syrie vẫn còn kéo dài do việc các nỗ lực ngoại-giao chưa đạt đến một sự đồng-thuận, chiến cuộc vẫn tiếp diễn giữa lực lượng EI với các lực lượng nổi dậy, lực lượng kurde và lực lượng của chánh-quyền Syrie, HĐBA LHQ ngày 07.08.2015 lại có quyết-định mở cuộc điều-tra về việc chánh-quyền Damas xử dụng bom hoá học có chứa chất chlore. Các cáo buộc chế-độ Damas dùng bom có chứa dichlore (hay bertholite) do Pháp, Anh và Mỹ đưa ra. Chánh-quyền Damas bác bỏ các tin tức này. Được biết trước đây Syrie đã từng bị tố cáo xử dụng vũ-khí hoá học nhưng chánh quyền Damas đã để các thanh tra của LHQ đến kiểm soát và phá huỷ các kho vũ-khí này.
Với việc cáo buộc của Pháp, Anh, Mỹ, một nghị-quyết của LHQ đã được đưa ra nhằm điều tra về việc này. Một ‘cơ chế điều tra’ gồm các chuyên-gia của LHQ và của tổ chức OIAC sẽ được thành lập trong vòng 20 ngày và có nhiệm kỳ một năm sẽ lo việc điều tra, một phúc trình sơ khởi sẽ được đưa ra sau ba tháng điều-tra, chánh quyền Syrie phải dành cho cơ quan điều tra mọi thuận lợi trong công tác; cung cấp tin tức, cho đến nơi có tấn công ‘hoá học’, cho lấy mẫu và chất vấn nhân chứng…
Những nguồn tin của phiá người kurde và viện quan sát nhân-quyền Syrie nói rằng quân của Nhà Nước Hồi Giáo (EI hay Daesh) cũng đã xử dụng các vũ khí hoá-học. Theo YPG và OSDH, quân của EI đã xử dụng vũ khí hoá học vào ngày 28.06 trong cuộc tấn công vào Salhiya ở Hassaké.
Tin của YPG nói rằng quân EI đã bắn các đầu đạn ‘toả ra loại khói vàng mùi hành thối’ khi chạm đất và trên đất có những vệt chất lỏng màu xanh lá cây trở thành vàng dưới ánh nắng’; Quân của YPG bị tấn công đã có các triệu chứng nóng bỏng trong họng, mắt và mũi, nhức đầu, nôn mửa, đau bắp thịt và di chuyển khó..OSDH, căn cứ vào các tin tức của hệ thống y tế, xác nhận nguồn tin của YPG. Theo điều tra do YPG thực hiện với sự tiếp tay của tổ chức phi chánh phủ Conflict Armament Research (CAR) và các chuyên-gia của nhóm Sanan Research, các thử nghiệm trên các quân chiến đấu bị tấn công cho thấy dấu vết một hoá chất thường dùng trong thuốc trử sâu rầy! Trước đây, đã có tin EI dùng gaz sarin, chlore trong cuộc tấn-công Kobané ở Irak. Trong hàng ngũ EI, có các chuyên gia về vũ khí-hoá-học từng làm việc ở xưởng Al Muthanna thuộc chế-độ Saddam Hussein trước đây.
Nhữ Đình Hùng tổng-hợp/15.08.2015
Nguồn:
http://fr.sputniknews.com/russie/20150810/1017463830.html#ixzz3iRONWQIk
http://fr.sputniknews.com/international/20150810/1017465125.html#ixzz3iRMrZDnR
Les combattants kurdes irakiens visés par une attaque chimique/opex360/12.08.2015
L’État islamique aurait eu recours à des armes chimiques contre les milices kurdes en Syrie/opex360/18.07.2015
Les Nations unies vont enquêter sur les attaques chimiques en Syrie/opex360/07.08.2015
A Moscou, la coalition de l’opposition syrienne rejette le plan russe/romandie.com/14.08.2015