Những thách thức Mỹ, Việt và khối Asian với TC vẫn kiên quyết bám lấy chiến lược đường “lưỡi bò” vẫn đang ở phía trước
Nguyễn Phú Trọng phát biểu trước bữa ăn với Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vào ngày 07 Tháng Bảy 2015 tại Washington, DC – AFP
Theo RFA – Nguyễn Công Bằng – 2015-07-13
Mấy ngày qua TC theo dõi rất sát từng diễn biến của chuyến thăm của tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Mỹ. Mọi nhất cử nhất động của cuộc đàm phán giữa ông OBama và Trọng đã được Trung quốc ghi lại để đề ra phương pháp đối phó. Ngay báo chí TC trước chuyến đi đã có lời đánh tiếng đe dọa Việt nam phải trả giá cho việc đi với Mỹ để chống lại chiến lược của TC về đường lưỡi bò này. Cho đến hôm nay, sau chuyến đi của ông Trong được dư luận Mỹ, Việt nam và cả thế giới cho rằng rất thành công thì lại càng làm cho Trung quốc sôi sục hơn. Bài báo mới nhất hôm nay của Hồng Thất Công PetroTimes đã nói lên điều này. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
Giới phân tích nhận định, Biển Đông chỉ là “thuốc thử” trong chiến lược bành trướng của TC. Điều này được thể hiện rất rõ trong Luật an ninh quốc gia mới vừa được Bắc Kinh thông qua và điểm quan trọng nhất là việc thay đổi cái gọi là “lợi ích cốt lõi”.
Ngày 6/7, phát ngôn Bộ Ngoại giao TC Hoa Xuân Doanh (Oánh) cho rằng, hội nghị lần thứ 14 của Nhóm Công tác chung về thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) giữa TC và các nước ASEAN diễn ra tại Malaysia từ 1 đến 3/7, đã đạt được tiến triển tích cực, kể cả việc tham vấn về Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông, và đã quyết định trình lên Hội nghị quan chức cấp cao diễn ra vào cuối tháng 7 xem xét vấn đề này.
Nhưng trên thực tế không diễn ra như tuyên bố của Hoa Xuân Doanh.
Phải có nhiều lựa chọn
Giới phân tích nhận định, Biển Đông chỉ là “thuốc thử” trong chiến lược bành trướng của TC. Điều này được thể hiện rất rõ trong Luật an ninh quốc gia mới vừa được Bắc Kinh thông qua và điểm quan trọng nhất là việc thay đổi cái gọi là “lợi ích cốt lõi”. Theo đó, “lợi ích cốt lõi” đã trở thành một khái niệm rộng lớn hơn rất nhiều và bao trùm cả Biển Đông và biển Hoa Đông.
Theo giới truyền thông, mặc dù TC từ chối tham gia, nhưng Bắc Kinh vẫn dõi theo mọi động tĩnh của vụ kiện. Giới học giả quốc tế nhận định, dù không tham gia vụ kiện nhưng TC đã và đang tìm đủ mọi cách để vận động chống lại một phán quyết bất lợi cho họ.
Theo nhận định của học giả Ian Storey thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, PCA sẽ cập nhật mọi thông tin về tiến trình xử lý vụ kiện và các thẩm phán đang chịu sức ép đáp ứng lợi ích của TC. Và vụ kiện của Philippines tại PCA đang được các nước châu Á và Mỹ theo dõi sát sao.
Từ trái qua phải – Phạm Kiêu Tuấn, Triệu Dĩ Lương, Vu Trung Phúc.
Theo nhận định của luật sư Antonio Carpio, trợ lý tư pháp cấp cao tham gia đoàn luật sư Philippines tại PCA, Manila tin tưởng sẽ thắng kiện bởi họ tuân thủ Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Luật sư Antonio Carpio cũng cho biết, Philippines đặt quyết tâm mạnh mẽ vào vụ kiện vì Manila phải bảo vệ 80% vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) ở Biển Đông khỏi rơi vào tay Bắc Kinh.
Đoàn luật sư Philippines tại PCA ngoài việc lập luận rằng, Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) tại The Hague phải can dự vào tranh chấp ở Biển Đông, còn phải yêu cầu PCA tuyên bố “đường lưỡi bò” không có giá trị. Thẩm phán Tòa án tối cao Philippines Antonio Carpio xác nhận, Manila đã lập luận yêu cầu PCA tuyên bố “đường lưỡi bò” của TC không có giá trị.
Khi trả lời phỏng vấn tờ Straits Times (Singapore), ông Rafael Alunan, cựu Bộ trưởng Nội vụ Philippines dưới thời Tổng thống Fidel Ramos hồi tưởng lại việc TC chiếm bãi đá Vành Khăn tại quần đảo Trường Sa và mối lo ngại của Manila cũng thành hiện thực khi khu vực này đã trở thành căn cứ quân sự chính thức của Bắc Kinh.
Theo báo cáo của Boston Global Forum, những hành động vội vã và lấn lướt của TC đã giúp Mỹ phục hồi uy tín sau những tai tiếng thời kỳ cựu Tổng thống Bush và trở thành lực lượng giữ ổn định tại châu Á. Việc Mỹ nhận được ủng hộ xuất phát từ sự hống hách trong khu vực mà TC đang tiến hành. Và Bắc Kinh cũng lập tức thay đổi các cam kết trước đó nhằm đạt được mục đích hoặc bày tỏ thái độ để “thích nghi với thời cuộc”.
Coi chừng gió đổi chiều
Tân Hoa xã cho biết, ngày 6/7, lực lượng pháo binh của quân đội TC đã diễn tập bắn đạn thật tại một căn cứ huấn luyện thuộc Bộ Tư lệnh Quân khu Lan Châu. Và trong cuộc diễn tập kéo dài hơn 2 tháng này, các lữ đoàn pháo binh từ 7 quân khu sẽ thử nghiệm 1 loạt kỹ năng chiến đấu, trong đó có hỗ trợ hỏa lực, tấn công và phòng ngự, rút lui và truy kích, đổ bộ đường không và chống đổ bộ đường không.
Cũng trong ngày 6/7, tờ South China Morning Post dẫn các nguồn tin hải quân Philippines cho biết, hải quân nước này vừa phát hiện một tấm bia thép lớn khắc chữ TC và hàng trăm chiếc phao màu vàng bí ẩn ở gần bãi Cỏ Rong trên Biển Đông (từ cuối tháng 5). Trong khi hải quân Philippines tìm cách thu hồi những chiếc phao này, thì một tàu tuần tra của TC bất ngờ xuất hiện và áp sát, buộc tàu của Philippines phải rời đi. Giới không quân Philippines cho rằng, những chiếc phao nổi lớn kể trên có thể được TC thả xuống để ngư dân nước này làm nơi buộc tàu thuyền.
TC đang phát triển máy bay vận tải cỡ lớn Y-20.
Tờ The Diplomat khẳng định, tuyên bố chủ quyền của TC ở Biển Đông là cực kỳ mơ hồ, và lý do Bắc Kinh tiến hành cải tạo tại quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam theo cách giải thích của Ngoại trưởng Vương Nghị là không thuyết phục. Trước đó, tờ The Diplomat số ra ngày 29/6 cũng đặt câu hỏi tại sao TC không thay đổi cách tiếp cân ở Biển Đông. Và câu trả lời của 2 lần đều giống nhau – kết quả có thể chấp nhận được đối với Bắc Kinh là “Trung Quốc chiến thắng”!
Ngày 2/7, hãng AFP dẫn tuyên bố của người phát ngôn Không quân Philippines, Đại tá Enrico Canaya cho biết, trực thăng Bell 412EP, trong gói đầu tiên của 8 chiếc Manila đặt mua của Canada, đã được chuyển tới nước này. Sáu chiếc còn lại sẽ được bàn giao cho Manila trước cuối năm nay, nhằm bổ sung cho phi đội trực thăng Huey cũ kỹ của quân đội Philippines.
Gia tăng mua sắm vũ khí
Ngày 7/7, tờ Tin tức Bình luận TC xuất bản tại Hongkong đưa tin, Bắc Kinh vừa tổ chức hội thảo “Cộng đồng học thuật về quan hệ quốc tế và chính trị học lần thứ 8”. Trong đó có trao đổi xung quanh “tranh chấp và hợp tác trên biển”, cùng các vấn đề nóng trên Biển Đông “từ góc độ của Việt Nam cũng như Trung Quốc”.
Theo nhận định của Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, học giả gốc Việt giảng dạy tại Đại học George Mason, Virginia, Mỹ, có 3 nhân tố ảnh hưởng đến quan hệ Việt-Trung. Thứ nhất, vị trí địa lý quá gần và tính bất đối xứng về sức mạnh. Thứ hai, lịch sử “vừa yêu vừa hận” giữa 2 nước cũng như nỗi lo chủ nghĩa đại Hán từ người Việt. Thứ ba, sự tương đồng về ý thức hệ cũng như nhu cầu ổn định chế độ chính trị.
Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng cũng kiến nghị 3 biện pháp giải quyết mâu thuẫn Trung-Việt trên Biển Đông. Thứ nhất, giải quyết tranh chấp chủ quyền thông qua các biện pháp ngoại giao và cơ quan tài phán quốc tế. TC cần làm rõ nội hàm ý nghĩa của “đường lưỡi bò” ở Biển Đông, giải quyết mâu thuẫn bằng trọng tài quốc tế.
Thứ hai, để quản lý và kiểm soát nguy cơ, hai bên nên gác tranh chấp cùng hợp tác (trong khu vực chồng lấn/tranh chấp và không có điều kiện tiền đề nào đại loại như chủ quyền thuộc TC). Thứ ba, cùng nỗ lực xây dựng COC, giữ liên hệ đường dây nóng, xây dựng cơ chế xử lý tình huống khi máy bay, tàu quân sự giáp mặt nhau ở Biển Đông, nỗ lực xây dựng cấu trúc mới cho an ninh khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Tàu hộ vệ hạng nhẹ Type 056 Hải quân TC.
Cũng trong ngày 7/7, tờ China Daily và tạp chí quốc phòng Kanwa cho biết, máy bay ném bom chiến lược tầm xa mà TC sẽ chế tạo có tầm hoạt động ít nhất 8.000 km, bay không cần tiếp nhiên liệu và chở được hơn 10 tấn vũ khí. Và loại máy bay này có thể tấn công các mục tiêu ở vành đai của “chuỗi đảo thứ hai”, giới hạn phạm vi phòng thủ trên biển của TC.
Giới quân sự TC muốn trong vòng ít nhất 2 năm nữa phải thay thế loại máy bay ném bom chiến lược H-6, vốn dựa theo mô hình máy bay Tu-16 Badger từ thời Liên Xô. Và loại máy bay ném bom chiến lược H-6K, được coi là phiên bản mới, nhưng chỉ đạt vận tốc tối đa 1.050km/h nên dễ dàng bị máy bay chiến đấu siêu thanh đánh chặn. Do đó cần tham khảo mô hình máy bay ném bom chiến lược Tu-160 của Nga, hoặc máy bay ném bom tàng hình B-2 của Mỹ.
Ngoài ra, giới chuyên gia quân sự còn cho rằng, Bắc Kinh nên đưa vào biên chế dòng máy bay tuần tra chống ngầm hiện đại, giúp tăng cường khả năng tác chiến của hải quân. Và máy bay Gaoxin-6 được bàn giao cho Hạm đội Bắc Hải cần được nhân rộng. Bởi việc đưa vào biên chế Gaoxin-6 (10 thành viên phi hành đoàn, có khả năng bay 6.000km, trong hơn 8 giờ liên tục) đã đưa TC trở thành quốc gia thứ 6 có khả năng phát triển loại máy bay phức tạp này, sau Mỹ, Nga, Nhật Bản, Anh và Pháp. Theo chuyên gia hải quân TC Lý Kiệt, Bắc Kinh có tham vọng xây dựng lực lượng săn ngầm tương tự như máy bay chống ngầm P-3C của Mỹ.
Ngày 6/7, tờ Tin tức tham khảo TC dẫn lại thông tin từ trang Lợi ích quốc gia (Mỹ) nhận định, tới năm 2025 quân đội TC sẽ mạnh tới mức nào. Theo nhận định của trợ lý giáo sư Robert Farley, Học viện ngoại giao và thương mại quốc tế Patterson, thuộc Đại học Kentucky, Mỹ: Gần 15 năm qua, quân đội TC đã có thay đổi lớn, từ lý luận, trang bị, huấn luyện, tới phương hướng chiến lược và diện mạo của Hải-Lục-Không quân đã hoàn toàn khác so với thập niên 1990. Theo Hồng Thất Công- PetroTimes.
Vậy chiến lược nào của Mỹ và Việt nam có thể hạ gục tham vọng này của TC?
Có thể nói trong suốt thời gian Mỹ và đồng minh bị giẫm chân tại Afganitan, Irac, Syria và nay ở Ucraina đó là thời gian vàng để Trung quốc phát triển nền kinh tế đến mức chóng mặt và với nguồn tài chính phong phú mà tăng trưởng kinh tế của TC đem lại qua sự tiếp sức từ Thông cáo chung Thượng hải 1976 mà Mỹ cho họ tối huệ quốc quan hệ buôn bán vào Mỹ tới nay thì họ đã dành ra một nguồn ngân sách rất lớn hàng năm cho việc mua sắm vũ khí cho mình một cách toàn diện để nghênh chống Mỹ trở lại ảnh hưởng ở khu vực này. Từ việc đóng tầu sân bay lớn cho đến phát triển rất nhanh các hạm đội tầu chiến được trang bị hỏa tiễn dẫn đường, các tầu ngầm, máy bay và đặc biệt xây các căn cứ, các cảng nổi kiên cố, các sân bay v.v… tại các đảo đã chiếm được của Việt nam tại Hoàng sa và cả Trường sa. Các loại vũ khí ấy không thể Mỹ xem thường được bởi chúng được mua từ các loại vũ khí hiện đại thế hệ F2 của Nga. Với 1 tỷ dân, với hàng triệu binh lính Trung quốc giờ không ngán Mỹ về đối đầu quân sự.
Vậy TC sợ điều gì?
TC nền kinh tế ngày này dựa vào xuất khẩu là chính vì họ đã xây dung nên một công xưởng của thế giới đủ thứ tạp phế lù bán đi khắp thế giới. Kinh tế đem lại cho họ chính là nguồn kinh tế này và qua các Hoa kiều tại Mỹ và trên thế giới đem về. Như thế chỉ có cấm vận TC về kinh tế, bình thường hóa quan hệ với Nga để nước này xa dời Bắc kinh thì mới có hy vọng trói tay TC, bắt họ phải ngồi vào đàm phán đa phương cam kết từ bỏ chiến lược chiếm biển Đông và xóa bỏ tham vọng đường lưỡi bò. Trừng phạt bao vây kinh tế Nga là không khả thi vì nhiều lý do mà Mỹ và đồng minh không làm nổi, đó là quốc gia này giầu tài nguyên, khả năng quốc phòng vô cùng vững chắc và mạnh mẽ có khả năng thách thức lại bất kỳ đe dọa từ bên ngoài. Tổng thống Putin lại là người được nhân dân mình yêu quý tôn trọng, có tỷ lệ ủng hộ của người dân cao nhất từ trước đến nay. Lại nữa, Nga lại có quan hệ rất sâu rộng lâu đời và có uy tín đó là chưa bao giờ bỏ rơi đồng minh trong hoạn nạn khó khăn. Bởi thế Nga như có quan hệ sâu rộng với hầu như tất cả các với quốc gia trên thế giới, ngay cả các đồng minh thân cận của Mỹ cũng có quan hệ tốt với quốc gia này dù phải miễn cưỡng tham gia vào việc cấm vận mà Mỹ chủ trương nhưng nay họ đã phớt lờ những kêu gọi của Mỹ để tiếp tục quan hệ làm ăn với Nga, thậm chí họ phản đối ra mặt lệnh trừng phạt này.
Còn TC thài lại khác, mọi quốc gia dù có quan hệ làm ăn kinh tế TC nhưng vẫn không có sự tin tưởng nhau, thậm chí luôn phải đề phòng họ tạo phản. TC có truyền thống là vì quyền lợi của mình sẵn sàng bỏ rơi bạn thân, dù đã có thời gian dài đồng cam ngậm khổ. Bài học Việt nam, Triều tiên và ở nhiều nơi đã là ví dụ cụ thể nhất. Lại nữa, chống lại sự bành trướng, độc quyền thôn tính biển Đông là chính nghĩa, là lẽ phải nên trong chiến lược bắt TC phải tôn trọng bảo vệ chủ quyền đảo biển, an toàn hàng hải của Mỹ và Việt nam và các quốc gia trên thế giới đang diễn ra là xu thế thời đại, là biểu tượng của lẽ phải nên chắc chắn được mọi quốc gia ủng hộ.
Mối quan hệ Mỹ Việt sau chuyến đi của Nguyễn Phú Trọng tới Hoa kỳ đã mở ra một chương mới toàn diện và sâu sắc giữa hai quốc gia thù địch thành bạn tốt để cùng nhau thực hiện những gì mà hai bên cùng quan tâm vì nền an ninh hòa bình ở Đông Nam Á và thế giới, vì quyền lợi đích thực của hai nước. Việt nam và Mỹ đều là nạn nhân của sự nhập siêu buôn bán với TC cho nên chỉ có cùng nhau tẩy chay buôn bán với Trung quốc mới có thể cắt bàn tay lông lá của TC đang vươn đến thâu tóm biển Đông.
Quan hệ Mỹ Việt đang mở ra một chân trời mới nhưng những thử thách trong việc chống một đế quốc bành trướng vừa mang tính phong kiến, lại có mầu sắc Cộng sản thì là cuộc chiến cam go đòi hỏi phải có sự quyết tâm và cố gắng chiến lược rất nhiều nhưng nhất định thắng lợi!