Tin Thế Giới – 16/5/2015
Ngoại trưởng Mỹ thảo luận chủ quyền lãnh thổ với phía TQ — Quan ngại TQ trên Biển Đông — Mỹ không mời TQ dự hội nghị quân sự với các nước châu Á
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đang đi thăm Bắc Kinh hôm thứ Bảy rằng quyết tâm bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc là “chắc như đá” và “không thể lay chuyển.”
Ông Vương đã phát biểu như vậy tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh, sau cuộc hội đàm của hai bộ trưởng ngoại giao bàn về một số vấn đề, bao gồm thương mại, chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên, và những căng thẳng âm ỉ về tranh chấp chủ quyền tại các khu vực ở Biển Nam Trung Hoa mà Việt Nam gọi là Biển Đông.
Ngoại trưởng Kerry nói: “Chúng tôi lo ngại về tốc độ và quy mô của các dự án cải tạo đất của Trung Quốc trong khu vực tranh chấp trên Biển Đông.”
Ông kêu gọi Trung Quốc nhanh chóng đàm phán với Hiệp hội các quốc gia Ðông Nam Á, tức ASEAN, về những quy tắc ứng xử có ràng buộc để giải quyết những hành động gây tranh chấp trên biển.
Hoa Kỳ và hầu hết các nước ASEAN nghi ngờ hành động của Bắc Kinh xây cất trên những đảo nhỏ mà qua đó Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Ngoại trưởng Vương đưa ra một chỉ dấu rằng trong lúc Trung Quốc chuẩn bị đối thoại, Bắc Kinh sẽ không dừng lại công việc xây cất trên Biển Đông, mà ông mô tả là “một nơi nằm hoàn toàn trong phạm vi chủ quyền của Trung Quốc.”
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói ông quan ngại trước tốc độ và quy mô của các dự án cải tạo của Trung Quốc trong khu vực tranh chấp tại Biển Đông.
Ông Kerry đưa ra phát biểu này tại một cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị ở Bắc Kinh.
Ông Kerry sắp có một số cuộc gặp gỡ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và các quan chức hàng đầu khác của chính phủ ở thủ đô Trung Quốc.
Giới chức Mỹ đã có thông báo trước rằng ông Kerry theo kế hoạch sẽ đưa ra một thông điệp cứng rắn với Trung Quốc về chiến dịch cải tạo quy mô lớn chung quanh một số rạn san hô đang tranh chấp và các đảo mà nước này kiểm soát ở Biển Đông, theo phóng viên John Sudworth của BBC News tường trình từ Thượng Hải.
‘Đạo đức giả’
Tại cuộc họp báo chung, ông Kerry nói rằng một trong những thế mạnh của mối quan hệ Mỹ-Trung hiện đại là hai bên có thể nói chuyện thẳng thắn và ông nói rằng ông đã thúc giục Trung Quốc hành động để giảm bớt căng thẳng.
Mặc dù vậy, trước cuộc họp, Trung Quốc đã đáp trả bất kỳ đề nghị nào cho rằng nước này nên giữ chừng mực hành vi của mình, với việc truyền thông nhà nước cáo buộc Mỹ là “đạo đức giả”.
Quan ngại của Mỹ là các công trình mới của Trung Quốc, như đường băng có khả năng sử dụng cho quân sự, sẽ làm thay đổi cán cân quyền lực.
Phát biểu sau cuộc họp với ông Vương, ông Kerry nói rằng ông đã “thúc giục Trung Quốc … có những hành động tham gia cùng với mọi người trong việc giúp làm giảm căng thẳng và làm tăng triển vọng của một giải pháp ngoại giao”.
‘Không lay chuyển’
Ông Vương đã trả lời rằng “sự quyết tâm của phía Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của chúng ta vững chắc như đá và không thể lay chuyển”.
Ông mô tả các diễn tiến, xây cất ở Biển Đông “thuộc phạm vi chủ quyền của Trung Quốc”.
Nhưng ông cũng nói rằng Trung Quốc và Mỹ có “nhiều lợi ích chung hơn là những khác biệt” và kêu gọi cả hai bên “hành động trong tinh thần tôn trọng lẫn nhau, tìm kiếm điểm chung trong khi xếp lại các dị biệt”.
Giới chức Mỹ nói Trung Quốc đã khai hoang khoảng 810 ha đất (2.000 mẫu Anh) ở quần đảo Trường Sa đang tranh chấp kể từ năm 2014.
Chuyến thăm của ông Kerry diễn ra khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi kết thúc chuyến thăm Trung Quốc.
Hai bên đã ký kết các thỏa thuận thương mại và hợp tác kinh tế trị giá 22 tỷ USD ở Thượng Hải.
Hôm thứ Sáu, ông Modi và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nói họ đã đồng ý tìm kiếm một “giải pháp công bằng” cho các tranh chấp biên giới phát sinh từ bất đồng biên giới.
Một sự kiện liên quan khác, lực lượng Thủy quân lục chiến Mỹ sẽ tổ chức một hội nghị quy tụ những chỉ huy từ những lực lượng đổ bộ nước ngoài được triển khai chủ yếu ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nhưng Trung Quốc không được mời tới dự sự kiện này.
Đây là hội nghị đầu tiên thuộc loại này giữa Lực lượng Thủy quân lục chiến Mỹ và các quan chức quân sự từ 23 nước, sẽ khai mạc ở Hawaii vào thứ Hai tuần sau. Hơn một nửa các nước tham dự là từ châu Á, trong đó có một số nước đang tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc như Nhật Bản, Philippines và Việt Nam.
Chương trình nghị sự bao gồm những chiến thuật tấn công đổ bộ, những cuộc tấn công từ tàu vào bờ, và một cuộc trình diễn những chiến thuật đổ bộ lên bờ.
Reuters cho biết một tài liệu hoạch định chương trình, mà hãng tin này đã xem qua, nói rằng Trung Quốc “không nên được mời” tham dự bởi vì nước này là “đối thủ cạnh tranh” với Mỹ và một số nước tham dự.
Khi được hỏi về việc loại bỏ Trung Quốc, phát ngôn viên của lực lượng Thủy quân lục chiến Mỹ cho biết luật pháp của Mỹ cấm những hình thức trao đổi quân đội với quân đội với Trung Quốc tại những sự kiện như vậy.
Các quan chức quốc phòng Mỹ nói thêm rằng loại trừ sự tham gia của Trung Quốc khỏi một số hoạt động đào tạo do các lực lượng Mỹ tổ chức không phải là điều bất thường.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc chưa có bình luận ngay lập tức về việc này.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng bất cứ nước nào có quyền mời nước mà họ muốn tới dự một cuộc họp hoặc một sự kiện, miễn là điều đó có lợi cho việc duy trì hòa bình và ổn định khu vực. – VOA, BBC
Cựu tổng thống Ai Cập Morsi bị án tử hình — TQ-Ấn Độ: Thỏa thuận hợp tác trị giá 22 tỷ đô la
Một tòa án Ai Cập kết án tử hình với cựu tổng thống Mohammed Morsi vì vụ trốn tù hàng loạt năm 2011.
Trước đó, ông Morsi đã bị kết án 20 năm tù vì ra lệnh bắt và tra tấn người biểu tình khi ông cầm quyền.
Giới chức tôn giáo Ai Cập nay sẽ cho ý kiến trước khi bản án được thi hành.
Quân đội lật đổ ông Morsi tháng Bảy 2013 theo sau các vụ biểu tình chống lại ông.
Chính quyền cũng cấm phong trào Huynh đệ Hồi giáo của ông và bắt hàng ngàn người.
Bản án tử hình liên quan vụ trốn tù hàng loạt trong thời gian nổi dậy chống tổng thống Hosni Mubarak năm 2011.
Người ủng hộ ông Morsi nói các vụ án này có động cơ chính trị.
Ông Morsi là tổng thống đầu tiên được dân bầu tự do.
Nhưng biểu tình lại xảy ra chưa đầy một năm sau khi ông cầm quyền khi ông ra sắc lệnh cho thêm mình quyền lực.
Về chuyến viếng thăm TQ của thủ tướng Ấn Độ, theo AFP, trước khi kết thúc chuyến thăm Trung Quốc, tại Thượng Hải hôm nay 16/05/2015, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã chứng kiến lễ ký kết 21 thỏa thuận thương mại và hợp tác giữa hai nước, với tổng giá trị là 22 tỷ đô la Mỹ.
Trong chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên này, với mục tiêu chính là kinh tế, Thủ tướng Narendra Modi đã khẳng định hai bên đã cùng nhau hành động vì lợi ích chung, cho dù vẫn còn những bất đồng trong nhiều vấn đề khác, đặc biệt là về biên giới lãnh thổ.
Các thỏa thuận được ký chủ yếu liên quan đến lĩnh vực ngân hàng, viễn thông, năng lượng mặt trời, luyện kim, xây dựng một nhà máy nhiệt điện, các hệ thống hạ tầng cơ sở cảng, lĩnh vực điện ảnh và xây dựng một khu chế xuất công nghiệp. Các ngân hàng Trung Quốc sẽ bảo đảm cung cấp tài chính cho các dự án tại Ấn Độ.
Tới thăm chính thức Trung Quốc lần đầu, hôm thứ năm (14/5) thủ tướng Ấn độ đã được Chủ tịch Tập Cận Bình đón tiếp tại quê nhà ông ở tỉnh Thiểm Tây. Sau đó ông Modi được người đồng cấp Trung Quốc Lý Khắc Cường đón tiếp long trọng trong buổi lễ tại Thiên Đàn, một di tích lịch sử nổi tiếng của thủ đô Bắc Kinh.
Trao đổi thương mại hàng năm giữa hai quốc gia lớn nhất châu Á này đã đạt con số 70 tỷ đô la. Cán cân thương mại vẫn nghiêng về phía Trung Quốc với 38 tỷ đô la thâm hụt đối với Ấn Độ. – BBC, RFI
Quốc hội tiếp tục nỗ lực cải tổ cơ quan phát thanh truyền hình Mỹ — Hạ viện chặn kênh ‘nghĩa vụ quân sự’ đối với ‘những người ước mơ’
Quốc hội Mỹ đang một lần nữa nỗ lực cải cách cơ quan phát thanh truyền hình quốc tế của chính phủ, trong đó có Đài Tiếng nói Hoa Kỳ.
Ủy Ban Đối ngoại Hạ viện hôm thứ Năm đã giới thiệu một dự luật thiết lập một thực thể mới, được gọi là Cơ quan Truyền thông Quốc tế Hoa Kỳ, để thay thế phần lớn Ban Quản lý Phát thanh Truyền hình (BBG) hiện thời.
BBG quản lý những đài phát thanh truyền hình dân sự của chính phủ bao gồm Đài tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) và TV/Radio Marti, cũng như những đài phát thanh truyền hình độc lập được chính phủ tài trợ như Đài Âu châu Tự do/Đài Tự do (RFE/RL), Đài Á châu Tự do (RFA) và Mạng lưới Phát thanh Truyền hình Trung Đông (MBN).
Theo dự luật này, VOA, TV/Radio Marti và Văn phòng Phát thanh Truyền hình Quốc tế (IBB), một đơn vị trực thuộc BBG cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và hành chính, sẽ được hợp nhất trong cơ quan truyền thông mới, được quản lý bởi một giám đốc điều hành.
RFE/RL, RFA và MBN sẽ được hợp nhất thành một cơ quan thứ hai, được gọi là Mạng lưới Tin tức Tự do, với một ban quản lý và giám đốc điều hành riêng.
Dân biểu Ed Royce của bang California, chủ tịch ủy ban và nhà bảo trợ chính của dự luật, nói rằng cải cách BBG là cần thiết để “thêm nhiều ngân sách của cơ quan có thể được chi vào việc phản tuyên truyền của nước ngoài và không phải chi cho những viên chức ở Washington.”
Nghị sĩ Đảng Cộng hòa này đã định một phiên điều trần về dự luật này vào ngày 21 tháng 5.
Dự luật tương tự đã được Hạ viện thông qua vào tháng 7 năm 2014, nhưng đã không được Thượng viện cứu xét trước khi Quốc hội mãn khóa.
Trong một sự kiện quốc hội khác, Hạ viện Hoa Kỳ vừa thông qua đạo luật Ủy quyền Quốc phòng, phê chuẩn 612 tỉ đôla cho các chương trình quốc phòng cho năm tài khóa 2016. Đồng thời, hạ viện cũng thông qua một tu chính án gây nhiều tranh cãi, đó là ngăn chặn Ngũ Giác Đài cho phép những người nhập cư trẻ đang ở Hoa Kỳ bất hợp pháp, nhưng đang có tình trạng hợp pháp tạm thời theo một chương trình do Tổng thống Barack Obama khởi xướng, được đăng ký vào quân đội. Con cái của những người nhập cư bất hợp pháp thường được gọi là “những người ước mơ” và số phận của họ đã là trọng tâm các cuộc tranh luận đầy cảm xúc trong Quốc hội trong nhiều năm. Thông tín viên VOA Cindy Saine tường thuật từ điện Capitol.
Thành viên đảng Cộng Hòa bảo trợ tu chánh án, dân biểu Mo Brooks của bang Alabama, viện dẫn những cắt giảm trong chi tiêu quốc phòng trong những năm gần đây và nói rằng Quốc hội nên biểu quyết “dừng lại việc các cơ hội nghĩa vụ quân sự bị lấy đi khỏi các gia đình người Mỹ”.
“Không có việc tuyển mộ quân sự và duy trì thâm hụt nào biện minh việc thay thế người Mỹ và người nhập cư hợp pháp với người nhập cư bất hợp pháp”.
Thế nhưng đa số thành viên Đảng Dân Chủ và một số nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa không đồng ý điều này, nói rằng bất cứ ai sẵn sàng chiến đấu và chết vì Hoa Kỳ đều nên được cơ hội để làm điều đó. Dân biểu Đảng Dân Chủ Ruben Gallego nói:
“Những thanh niên này là người Mỹ về mọi mặt, ngoại trừ trên giấy tờ. Tôi đã chiến đấu ở Iraq và tôi biết những điều thực sự quan trọng trên chiến trường không phải là liệu bạn có giấy tờ hợp lệ hay không. Đó là liệu bạn có tận tâm chiến đấu, có lòng yêu nước và có tính cách phù hợp không”.
Thượng viện đã thông qua luật cải cách nhập cư toàn diện vào năm 2013, nhưng Hạ viện chỉ mới thông qua các đạo luật đơn lẻ được nhiều nhóm hoạt động cho quyền của người nhập cư xem là chống nhập cư.
Trong suốt cuộc bầu cử tổng thống năm 2012, Đảng Cộng Hòa đã mất số cử tri người gốc Tây Ban Nha và những người thiểu số khác với một biên độ rộng và các lãnh đạo đảng cam kết sẽ làm tốt hơn để tiếp cận họ. Nhưng dân biểu Đảng Dân Chủ Luis Gutierrez nói nếu Đảng Cộng Hòa tiếp tục thông qua các biện pháp như thế này, ngăn chặn việc xem xét nghĩa vụ quân sự, thì Đảng Dân Chủ có thể cũng sẽ chuẩn bị để tiến vào Tòa Bạch Ốc. – VOA
Người đánh bom cuộc đua marathon Boston bị tuyên án tử hình
Bồi thẩm đoàn đã tuyên án tử hình đối với Dzhokhar Tsarnaev vì sự dính líu của anh ta trong vụ đánh bom cuộc đua marathon ở thành phố Boston hai năm trước, làm thiệt mạng 3 người và làm bị thương 264 người.
Bồi thẩm đoàn gồm 7 người đàn ông và 5 người phụ nữ đưa ra phán quyết hôm thứ Sáu ở Boston sau khi thẩm nghị hơn 14 giờ trong khoảng thời gian ba ngày. Bồi thẩm đoàn nhất trí Tsarnaev nên bị tuyên án tử hình dựa trên “tình huống gia trọng và giảm khinh.”
Bồi thẩm đoàn phải đi tới một quyết định thống nhất để Tsarnaev bị kết án tử hình. Nếu không anh ta sẽ ngồi tù chung thân mà không có khả năng được thả.
Thông tín viên Fatima Tlisova của VOA tường trình từ phòng xử án rằng một số bồi thẩm viên rơi nước mắt trong khi Tsarnaev ngồi cúi mặt.
Trong một thông cáo sau phán quyết, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Loretta Lynch cáo buộc Tsarnaev “lạnh lùng và nhẫn tâm” thực hiện vụ tấn công khủng bố. Bà nói không có phán quyết nào có thể “chữa lành tâm hồn của những người đã mất người thân yêu, hay tâm trí và thân thể của những người hứng chịu thương tích làm thay đổi cuộc đời.” Nhưng bà nói rằng án tử hình là một “hình phạt thích đáng đối với tội ác khủng khiếp này” và hy vọng việc hoàn tất vụ án sẽ mang lại một cái kết cho những nạn nhân và gia đình họ.
Công tố viên liên bang Mỹ Carmen Ortiz, người khởi tố vụ án, cho biết tại một cuộc họp báo rằng bản án là “công bằng.” Bà nói Tsarnaev tin vào một tư tưởng thù hận và thể hiện tư tưởng đó bằng cách sát hại và gây thương tật cho người Mỹ, lư ý anh ta sẽ “trả giá bằng mạng sống của mình.”
Vincent Lisi, đặc vụ FBI phụ trách vụ việc, cho biết những nạn nhân của vụ đánh bom là nguồn động lực và cảm hứng cho nhà điều tra mỗi ngày.
Tsarnaev bị kết án hồi tháng trước với tất cả 30 cáo buộc liên bang, 17 trong số những cáo buộc này có khả năng đưa đến án tử hình. Anh ta bị kết án tử hình ở một số tội danh.
Các bồi thẩm viên ở Boston thẩm nghị bản án hôm thứ Tư sau khi các công tố viên và luật sư biện hộ trình bày lập luận cuối cùng trong giai đoạn cân nhắc hình phạt trong vụ xét xử khủng bố. Các công tố viên đã bác bỏ lập luận biện hộ nói rằng Tsarnaev chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ người anh trai đã cực đoan hóa, Tamerlan, người thiệt mạng trong cuộc đấu súng của cảnh sát. Họ nói mặc dù Dzhokhar chỉ mới 19 tuổi vào lúc xảy ra vụ đánh bom, anh ta đã đủ lớn để biết được đúng sai, và anh ta muốn trả thù nước Mỹ vì những cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan.
Vụ đánh bom cuộc đua marathon Boston là một trong những cuộc tấn công khủng bố đẫm máu nhất ở Mỹ kể từ ngày 11 tháng 9 năm 2001.
Hai quả bom nồi áp suất chứa đầy đinh nhọn phát nổ gần vạch đích cuộc đua marathon vào ngày 15 tháng 4 năm 2013. Anh em Tsarnaev cũng sát hại một sĩ quan cảnh sát trong Đại Học Công nghệ Massachusetts (MIT) vài ngày sau đó. – VOA