Tại sao phải dấu?
Thư Gửi Bạn Ta của Bùi Bảo Trúc
Tờ Tiền Phong trong một số báo mới đây đã phổ biến mấy bức ảnh chụp tư gia của cựu tổng bí thư Nông Đức Mạnh, hình như ở bên hồ Tây thì phải. Tôi rất ghét hai chữ “hoành tráng” nhưng đành phải dùng chúng vì không tìm được những chữ nào khác hơn và chính xác hơn để mô tả nội thất của người đàn ông ấy.
Ông Ngô Đình Diệm, theo một người (đại úy Châu, em ruột họa sĩ Mạnh Quỳnh) rất thân cận với ông, vẫn chỉ ngủ trên một chiếc giường trải chiếu, ăn cháo trắng, có 3 bộ complet, mấy cái ca vát, 2 đôi giầy. Ông Diệm là tổng thống của đệ nhất Cộng Hòa Việt Nam. Đến lúc chết, đời sống của ông cũng chỉ có thế. Đạm bạc, giản dị, tầm thường, khổ hạnh.
Tổng thống Thiệu cũng không khá gì hơn. Số vàng 10 hay 16 tấn mà người ta nói là ông mang theo khi rời Sài Gòn là chuyện không hề có. Frank Snepp, người lái xe cho ông Thiệu ra phi trường đi Đài Bắc viết trong cuốn Decent Interval xác nhận chi tiết đó. Số vàng ấy do thống đốc ngân hàng quốc gia Lê Quang Uyển giữ tại ngân hàng và sau được con Lê Duẩn đưa sang Nga bán lấy tiền, nói là để trả nợ, bây giờ ai giữ thì đi hỏi Lê Duẩn may ra biết như ông Phạm Kim Ngọc đã nói từ những năm của thập niên 60, một tiên đóan rất chính xác của Đường Xăng Đại Huynh (tên của Đạo Cấy đặt cho tổng trưởng kinh tế Phạm Kim Ngọc).
Ông Nguyễn Cao Kỳ thì hớt hơ hớt hải bay chiếc trực thăng đáp vội xuống hàng không mẫu hạm Mỹ chỉ có bộ quần áo trên người.
Ghé thăm tư gia của Nông Đức Mạnh người đàn ông gốc thiểu số nông dân thuộc tỉnh Bắc Kạn thì đúng là một trời một vực. Gọi là tư gia thì không đúng lắm. Tư dinh thì đúng hơn. Dinh Độc Lập hồi ông Thiệu còn là tổng thống cũng không bằng. Biệt điện của Bảo Đại, ông vua cuối cùng của triều Nguyễn ở Đà Lạt cũng thua xa. Nơi ông Nguyễn Cao Kỳ ở trong căn cứ không quân thì còn tồi tệ không thể nào đem sánh với trú sở của anh thiểu số người Tày họ Nông này. Dinh của Nông Đức Mạnh là một kiến trúc tráng lệ rõ ràng là đắt tiền. Tất cả đều được làm bằng cẩm thạch và đá hoa cương từ sàn lên đến trần. Phòng khách bầy hai chiếc ghế thếp vàng, chạm trổ hình đầu rồng kê hai bên một chiếc bàn cũng thếp vàng, phía sau là một bức tượng vàng của người đàn ông đã cấy một con tinh trùng vào mẹ của người đàn ông này mà hắn vẫn không dám nhận là cha. Trên tường treo một mặt trống đồng lớn. Phải nói là nơi tiếp khách ở lâu đài Windsor hay điện Buckingham của nữ hoàng Anh cũng không “khủng” bằng. Nơi tổng thống Mỹ tiếp khách cũng chỉ là mấy chiếc ghế không có gì đặc biệt. Chiếc ngai nữ hoàng Anh ngồi mỗi khi thiết triều ở Westminster cũng không sánh nổi với chiếc ghế của Nông Đức Mạnh ở phòng khách nhà hắn.
Có thể những đồ trang trí đó đắt tiền vì được mạ vàng hay thếp vàng, nhưng chúng vẫn có cái vẻ nhà quê, diêm dúa một cách quá đáng. Đó là kiểu trang trí của mấy anh nouveau riche mới giầu lên muốn khoe của nhưng mắt thẩm mỹ thì không có. Nông Đức Mạnh nhất định không chịu thua Lê Khả Phiêu.
Anh họ Lê này cũng bầy ra cảnh giầu sang trong ngôi nhà của anh ở Hà Nội. Trong nhà đầy những đồ đạc đắt tiền, bước vào là thấy ngay một chiếc trống đồng, mấy cái tủ kính, tranh ảnh chụp với các ngợm khác. Cứ thế, anh này không chịu thua anh kia. Anh họ Nông qua mặt anh họ Lê, không ai chịu thua ai.
Nhưng hình như làm vậy cũng chuế thì phải, vì sau khi những bức ảnh đó xuất hiện trên trang điện tử của tờ Tiền Phong thì chúng bị lấy xuống không có một lời giải thích nào.
Nhiều người cho rằng tờ báo này phải lấy xuống vì có nhiều ý kiến phản đối cảnh (cựu) lãnh tụ sống xa hoa quá đáng trong khi người dân thì quá khổ sở. Điều đó có thể đúng. Nhưng một số ý kiến khác thì cho rằng cần phải phổ biến những bức ảnh đó để cho thấy nhà nước của ta đối xử tử tế như thế nào với những người có công với đất nước chứ đâu có như cách đối xử của lũ Ngụy dành cho các cựu lãnh tụ của chúng.
Kể ra xuất thân từ một anh thiểu số theo cách mạng mà giầu sang được như vậy là giỏi quá rồi còn gì. Mặc dầu là vẫn nhà quê nhà mùa gốc Tày vậy. Cũng có khác gì cảnh “xu hào rủng rỉnh Mán ngồi xe” mà Trần Tế Xương đã có lần nhắc đâu!
Người ta nhớ đến đoạn cuối của cuốn The Animal Farm của George Orwell, cảnh mấy con heo tiệc tùng với mấy tên trại chủ láng giềng sau khi cách mạng lật đổ lão chủ trại, nói là để giải phóng cho lũ gia súc trong trại. Milovan Djilas, nhà văn Nam Tư gọi chúng là Giai Cấp Mới. Chúng nó còn tệ hơn là anh chàng Jourdan trong kịch hơn Le Bourgeois Gentilhomme (Trưởng Giả Học Làm Sang) của Molière vì chúng nó không chỉ nhà quê nhà mùa mà còn cực kỳ khốn nạn nữa. Chúng nó cách mạng chỉ để ăn trộm ăn cướp với nhau mà thôi.
Nhìn nhà cửa của chúng nó là thấy liền.