Thủ tướng Israel trước lưỡng viện Quốc hội Hoa Kỳ

Trước khi diễn thuyết tại điện Capitol vào 11 giờ trưa hôm nay thứ ba ngày 3 tháng 3, Thủ tướng Netanyahu từng nhiều lần đả kích thỏa thuận đang được thảo luận và được coi như sắp ký kết với Iran, coi đó là một hiệp ước vội vã, kém thận trọng, thả lỏng cơ hội thủ đắc vũ khí hạt nhân cho Iran. Ông Netanyahu nhất quyết nói rõ vì sao ông tin rằng hiệp ước này đem lại mối nguy hiểm vô cùng to lớn đối với Israel. Ông cho rằng sự thỏa thuận này hết sức tệ hại, Iran sẽ được giải tỏa cấm vận kinh tế, chẳng khác nào được hưởng khoản cứu trợ trị giá 50 tỉ đô la, nhưng Tehran sẽ không bao giờ tuân thủ hiệp ước, không thực hiện bất kỳ điều khoản nào, trong khi Washington không có một biện pháp cưỡng hành nào để bảo đảm Iran tuân thủ.  Ông nói tại quốc hội, hiệp ước này không ngăn chặn Iran mà còn lót đường cho Iran tiến tới sở hữu vũ khí hạt nhân. Hoa Kỳ được lợi hơn nhiều nếu không rơi vào hiệp ước hết sức tệ  hại ấy, và biện pháp thay thế không phải là chiến tranh, mà là một thỏa thuận tốt hơn. Tại điện Capitol hôm nay, Thủ tướng Israel tuyên bố chế độ ở Iran đặt ra mối đe dọa to lớn không những với Israel mà còn cho cả nền hoà bình trên toàn thế giới; Hoa Kỳ cùng Israel phải đoàn kết chặt chẽ để chặn đứng bước chân xâm chiếm, chinh phục và khủng bố của Iran.  Ông nói:” Vì lý do nào mà chế độ bảo thủ Iran phải thay đổi cho tốt hơn khi họ được hưởng cái tốt nhất từ trong ra ngoài, xâm lấn ra bên ngoài, trong khi trong nước vẫn được thịnh vượng”.  Ông cho rằng Iran sẽ có vũ khí hạt nhân trong vòng mấy tuần lễ nữa thôi. Lưỡng viện Quốc hội Hoa kỳ đứng dậy hoan hô Thủ tướng Israel khi ông đòi hỏi Iran ngưng xâm lược các nước Trung Đông khác, ngưng yểm trợ khủng bố và “hãy ngưng đe dọa tiêu diệt Israel, một quốc gia Do thái duy nhất.” Từ hôm thứ hai Thủ tướng Netanyahu cũng đưa cao nhánh ô-liu hoà bình với tòa Bạch ốc, nói rằng cả Hoa Kỳ với Israel đều đồng thuận rằng Iran không được thủ đắc vũ khí hạt nhân, nhưng chỉ bất đồng về cách nào tốt nhất để ngăn chặn Iran chế tạo vũ khí hạt nhân. Ông cũng nói không có ý bất kính đối với Tổng thống Obama khi nhận lời diễn thuyết trước quốc hội theo lời mời của Chủ tịch Hạ viện John Boehner thuộc đảng Cộng Hòa đối lập. Ông nói thêm, tin tức nói quan hệ Hoa Kỳ-Israel bị tổn hại là hoàn toàn sai lạc. Điều gây lo ngại cho tòa Bạch ốc là các phụ tá của Thủ tướng Israel cho biết ông có thể tiết lộ một số chi tiết mật từ cuộc hòa đàm giữa nhóm P5+1 với Iran, mà Hoa Kỳ đã chia sẻ với nước đồng minh. Phát ngôn viên bộ ngoại giao Hoa Kỳ Marie Harf cảnh báo Thủ tướng Netanyahu đừng nên làm điều đó, nói rằng mọi cách tiết lộ những thông tin mật như vậy sẽ phản bội niềm tin tưởng đã được đặt vào Israel. Hôm nay có vẻ như Thủ tướng Netanyahu đã không làm điểu đó, sau những lời cảnh báo nặng nề của nhiều nhân vật thuộc hành pháp Hoa Kỳ. Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Samantha Power nói với 16 ngàn người ủng hộ Israel tại Washington, rằng “Hoa Kỳ sẽ không cho phép Iran thủ đắc một vũ khí hạt nhân. Có thế thôi.” Gần một phần tư các dân biểu Hạ viện thuộc đảng Dân Chủ không tham dự buổi nói chuyện của Thủ tướng Israel, nói là để phản đối việc họ coi là chính trị  hóa vấn đề an ninh của Israel, và nhằm làm lợi cho kỳ tranh cử sắp tới của ông Netanyahu. Trong khi đó, cách Washington 4 ngàn dặm, tại Montreux, Thụy sĩ, Ngoại trưởng John Kerry và phái đoàn đang ngồi vào bàn đàm phán với Ngoại trưởng Iran Mohammad Zarif, tìm cách hoàn tất hiệp ước về hạt nhân với Iran. Hai phía đã hội họp từ sáng nay, nghỉ giải lao, và tiếp tục họp trong thời gian Thủ tướng Israel nói chuyện trước quốc hội Hoa Kỳ. Ngoại trưởng Mỹ nói với phóng viên, cho biết hai phía đang làm việc có hiệu quả. Ngoại trưởng Iran nói cuộc thảo luận đang tiến triển, có những vấn đề và hai bên đều muốn giải quyết, với sự nghiêm chỉnh để tiến tới bằng quyết tâm chính trị qua đường lối đàm phán. Tuy nhiên, dấu hiệu cho thấy việc làm của Thủ tướng Israel có tiếng vang xa bên ngoài Washington khi Ngoại trưởng Zarif chỉ trích lời tuyên bố của Tổng thống Obama hôm thứ hai, vào lúc Tổng thống muốn giải hóa sự mâu thuẫn với Israel và nói rằng Iran có thể sẽ phải đình hoãn những hoạt động về hạt nhân ít nhất trong 10 năm nữa, như một điều khoản của hiệp ước. Ngoại trưởng Iran ra thông cáo rằng lời tuyên bố của Tổng thống Mỹ chứa đầy hăm dọa và không thể chấp nhận, chỉ nhằm mục đích lôi cuốn sự chú ý của công luận Hoa Kỳ trong khi phản ứng với Thủ tướng Netanyaho và những người mà ông gọi là cực đoan muốn chống lại cuộc đàm phán Mỹ-Iran. Nhóm cường quốc P5+1 gồm năm nước hội viên thường trực Hội đồng Bảo An và Đức quốc, từ nhiều năm nay vẫn nỗ lực đàm phán với Iran để giải quyết vấn đề Tehran muốn chế tạo vũ khí hạt nhân với lớp vỏ bọc là tinh luyện uranium để dùng trong kỹ thuật năng lượng hạt nhân và các lãnh vực y tế, khoa học khác. Trong năm qua hai phía đạt được một số tiến bộ trong đàm phán, và nay đang gấp rút thương thảo để hoàn thành một dự thảo hiệp ước trước cuối tháng ba này, và tiến tới thỏa thuận hoàn toàn cho hiệp ước hạt nhân với Iran, nội dung nhằm chế ngự chương trình hạt nhân của Iran, đổi lại sự giải tỏa cấm vận đang gây thiệt hại nặng nề về kinh tế tài chính cho xứ Ba Tư.