Năm Ất Mùi, dê cừu lẫn lộn

Theo RFI – Thanh Phương – 18-2-2015

Ngày mai là mùng Một Tết Nguyên Đán. Đối với người Việt chúng ta thì  không có gì lẫn lộn, năm nay là năm Ất Mùi, tức là năm con Dê. Đối với người Hoa thì cũng vậy, năm nay là năm con Dương, nhưng khỗ nỗi trong  tiếng Tàu chữ «Dương» tuy viết khác nhau, nhưng đọc giống nhau, vừa  chỉ con dê, vừa chỉ con cừu. Thành ra cứ mỗi 12 năm khi hết một con  giáp, đến năm Mùi là dân nước ngoài lại lẫn lộn dê cừu, chẳng biết đường  nào mà lần.

Tìm trên mạng ta sẽ thấy ngay là giữa tiếng Anh với tiếng Pháp có sự tréo ngoe. Trong tiếng Anh thì có người gọi năm nay là «year of the sheep», năm con Cừu, người khác thì gọi là «year of goat», năm con Dê, nhưng đa số thiên về năm con Cừu hơn. Ngược lại, trong tiếng Pháp thì đa số người ta gọi năm nay là «année de la chèvre», năm con Dê. Nhưng thỉnh thoảng cũng có thấy người viết là «année du bouc», năm con Dê đực! Chuyện con giáp năm nay lại còn rối rắm hơn đối với người ngoại quốc vì bưu điện Trung Quốc cũng «linh tinh» không kém, phát hành các con tem hình con Dê lẫn con Cừu. Ngay cả các chuyên gia về truyền thống dân gian và về chiêm tinh cũng nhức đầu về chuyện này. Một chuyên gia thuộc Viện nghiên cứu Bắc Kinh về Văn hóa và Lịch sử, giải thích với AFP rằng chữ «Dương» không hẳn là chỉ loài Dê hay Cừu, mà có một nghĩa trừu tượng, theo nghĩa tích cực. Một chuyên gia dân tộc học của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc cũng xác nhận «Dương» là biểu tượng cho sự may mắn, cho tài lộc và nói chung là những điều tích cực. Thật ra nguồn gốc của những con giáp xuất phát từ thời rất xa xưa, từ thời nhà Thương, tức là khoảng 1550 đến 1050 trước Công nguyên. Từ thời đó dân làng đã dùng chữ «Dương» để chỉ con dê lẫn con cừu, những con vật mà họ sử dụng để cúng tế như nhau. Hai con vật này đã được thuần hóa ở Trung Hoa từ rất lâu. Nhưng theo một chuyên gia Trung Quốc, được Tân Hoa Xã trích dẫn, nếu chúng ta xem chiêm tinh Trung Hoa là một truyền thống của sắc tộc Hán, thì chữ «Dương» phần nhiều là để chỉ con con dê, vì đó là gia súc phổ biến nhất nơi người Hán. Dù là Dê hay Cừu thì năm nay không được xem là năm tốt, vì Dê/Cừu bị xem là không năng động, mạnh mẽ bằng Rồng hay Ngựa. Nhiều bà mẹ tương lai ở Trung Quốc đã cố sinh con trước ngày mồng Một Tết 19/02, để con của họ không mang tuổi Dê/Cừu, sẽ không được may mắn trong cuộc sống. Thành ra các bệnh viện phụ sản ở Trung Quốc trong mấy tháng qua đầy nghẹt các bà nằm rên la rặn đẻ! Tờ nhật báo The South China Morning Post cho biết là tỷ lệ đẻ mổ ở Singapore và Hồng Kông đã tăng vọt trong thời gian qua, mỗi ngày có đến 4 ca, trong khi bình thường mỗi tuần chỉ có hai ca. Ngoài Dê/Cừu, dân ngoại quốc cũng thường bị rối trí vì một số con giáp khác. Chẳng hạn như năm con Trâu (Sửu) của người Việt chúng ta lại là năm con Bò đối với một số người Tàu, bên ta là năm con Mèo (Mẹo)  thì người Hoa lại gọi là năm con Thỏ. Mà ngay cả người Tàu có khi cũng gọi là năm con Thỏ rừng. Lý do tại sao thì có Trời mới biết!