Mỹ cảnh báo Nga trước hội nghị về Ukraine

Ông Obama kêu gọi Tổng thống Vladimir Putin nắm lấy cơ hội để tìm giải pháp hòa bình cho cuộc chiến bắt đầu từ tháng Tư năm ngoái. Ông Putin theo dự kiến sẽ gặp lãnh đạo Pháp, Đức và Ukraine tại hội nghị ở Belarus vào thứ Tư 11/2. Chiến sự vẫn diễn ra ác liệt ở miền Đông Ukraine ngay trước thềm cuộc họp. Thứ Ba 10/2, bốn binh lính và ít nhất tám dân thường thiệt mạng trong các cuộc oanh kích vào một doanh trại quân đội chủ chốt và một khu vực dân cư ở Kramatorsk. Giới chức chính phủ nói đạn pháo được bắn ra từ khu vực do quân ly khai kiểm soát. Hơn 5.400 người đã thiệt mạng kể từ khi xung đột bắt đầu và số dân thường thương vong tăng lên trong những tuần qua. Ukraine và phương Tây cáo buộc Nga là gửi lính và hỗ trợ cho phiến quân, điều mà Nga bác bỏ. Hội nghị tại thủ đô Minsk của Belarus được trông đợi sẽ tập trung vào tìm kiếm thỏa thuận ngừng bắn và rút hỏa lực mạnh, đồng thời thiết lập khu vực phi quân sự. Các nguồn tin Nga cho hay quan chức cao cấp từ bốn quốc gia đã thống nhất điều kiện cho thỏa thuận ngừng bắn trước khi cuộc họp bắt đầu.

Nghị trình của các bên

Ukraine muốn khôi phục chính quyền tại các khu vực ly khai, tuy nhiên cho Donetsk và Luhansk quyền tự trị lớn hơn; giải giới quân nổi dậy, rút lính Nga, phục hồi kiểm soát của Kiev tại vùng biên giới Ukraine-Nga; trao đổi tù binh toàn diện. Quân ly khai thân Nga trong khi đó muốn tách ra khỏi Ukraine và thiết lập “Cộng hòa nhân dân” Donetsk và Luhansk; không tước trừ vũ khí của lực lượng ly khai và ân xá cho các thủ lĩnh của họ. Nga tìm kiếm bảo đảm về luật pháp cho quyền lợi của người nói tiếng Nga tại miền Đông Ukraine; quyền tự trị cho Donetsk và Luhansk tuy không nhất thiết phải độc lập; giữ nguyên Crimea không trả cho Ukraine; rút quân đội Ukraine khỏi vùng chiến sự. EU và Hoa Kỳ thì muốn khôi phục chủ quyền lãnh thổ của Ukraine; chấm dứt can thiệp của Nga tại miền Đông Ukraine, rút toàn bộ lính Nga và hỏa lực hạng nặng; điều phối tình hình biên giới giữa hai nước và khu vực phi quân sự đồng thời trả lại dân chủ ở Donetsk và Luhansk. Phóng viên chuyên ngoại giao của BBC Bridget Kendall nói hiện còn chưa rõ ông Putin có thể nhượng bộ những gì vì cho tới nay ông vẫn bác bỏ liên quan của Nga. Tổng thống Obama đã gọi điện cho ông Putin trước thềm hội nghị để tái khẳng định hỗ trợ của Mỹ cho Ukraine, vài ngày sau khi ông tuyên bố không loại trừ khả năng cung cấp vũ khí sát thương tự vệ cho Kiev nếu nỗ lực ngoại giao thất bại. Nga thì cảnh báo ngược lại rằng việc phương Tây cung cấp vũ khí cho Ukraine sẽ làm khủng hoảng thêm tồi tệ. Chiến sự gia tăng trước hội nghị ở Minsk, cả hai bên muốn chiếm thêm lãnh thổ trước khi có thỏa thuận ngừng bắn. Phe nổi dậy nói đã chặn đường tiếp tế của quân đội chính phủ ở Debaltseve, gần thành phố Donetsk do phe này kiểm soát. Trong khi đó, chỉ huy của một nhóm dân tộc chủ nghĩa thân Kiev đặt tại Mariupol nói nhóm này đang tấn công phiến quân thân Nga bên ngoài thành phố.