Thượng đỉnh Đông Á: Trung Cộng tung chiêu mới về Biển Đông

Đúng như dự liệu, tình hình Biển Đông căng thẳng đã lại được đề cập đến tại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á mở ra hôm nay, 13/11/2014 tại thủ đô Miến Điện, tập hợp lãnh đạo 18 nước. Như để hóa giải những chỉ trích về thái độ hung hăng đã qua của Trung Cộng (TC) tại Biển Đông, Thủ tướng nước này đã đề xuất việc ký kết một loại ‘hiệp ước hữu nghị’ với các láng giềng.

Phát biểu tại hội nghị, ông Lý Khắc Cường xác định rằng: «Trung Quốc… sẵn sàng trở thành đối tác đối thoại đầu tiên ký với ASEAN một hiệp ước hữu nghị và hợp tác». Bên cạnh đó Thủ tướng TC nói thêm rằng Bắc Kinh cũng sẵn sàng để ký thêm các văn kiện mang tính chất pháp lý với nhiều quốc gia trong khu vực trên vấn đề hữu nghị và láng giềng tốt. Vào lúc mối lo ngại trong khu vực gia tăng do các hành động quyết đoán của Bắc Kinh trong thời gian qua nhằm áp đặt các đòi hỏi chủ quyền rộng khắp của TC tại Biển Đông, đề nghị về một hiệp ước «hữu nghj» của Bắc Kinh được xem là một nỗ lực nhằm xỏa mờ suy nghĩ cho rằng TC là một mối đe dọa. Vấn đề là Thủ tướng TC đã khẳng định một lần nữa là Bắc Kinh kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của mình, nhắc lại quan điểm của TC theo đó tranh chấp Biển Đông phải được giải quyết trực tiếp giữa các nước có liên can, chứ không phải phải là một cách đa phương hay thông qua trọng tài quốc tế. Theo giới quan sát, lời nhắc nhở trên đây của Lý Khắc Cường nhắm vào Philippines đã từng khiến Bắc Kinh phật ý khi quyết định kiện TC ra trước tòa án Liên Hiệp Quốc vì những đòi hỏi chủ quyền trên Biển Đông. Theo hãng tin Anh Reuters, Manila đã phản ứng lạnh nhạt trước đề nghị ký hiệp ước hữu nghị của Bắc Kinh. Một số nguồn tin ngoại giao Philippines cho rằng đề nghị trên thiếu thực chất và chẳng khác gì một đề xuất của Manila vào năm 2012 từng bị Bắc Kinh gạt bỏ. Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á tại Miến Điện lần này tập hợp lãnh đạo 10 thành viên ASEAN, cũng như hai Tổng thống Mỹ và Nam Hàn, cùng với các Thủ tướng TC, Nhật Bản, Ấn Độ, Nga, Úc và New Zealand.