Tin Nhật Bản

Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo đã nhấn mạnh rằng hội nghị thượng đỉnh Nhật – Trung đã mang lại kết quả là một bước tiến lớn tới việc cải thiện quan hệ giữa hai nước.
Thủ tướng Abe đã phát biểu với báo giới tại Bắc Kinh, thủ đô của Trung Cộng (TC), nơi ông tham dự hội nghị của Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), vừa bế mạc ngày hôm nay, 11/11.
Thủ tướng Abe nói rằng Nhật Bản và TC cần lẫn nhau và mối quan hệ của hai nước là không thể tách rời. Ông nói, trên một phương diện nào đó, thật đáng tiếc là hội nghị thượng đỉnh giữa hai nước đã không được tổ chức trong một thời gian dài. Tuy nhiên ông nói hội nghị thượng đỉnh giữa ông và Chủ tịch TC Tập Cận Bình đã được thực hiện và hai bên đã có thể tiến một bước lớn tới việc cải thiện quan hệ Nhật – Trung.
Thủ tướng Abe nói tiếp rằng vì sự căng thẳng trên khu vực Biển Đông Trung Hoa gần đây, Nhật Bản và TC đã đồng ý tạo ra một cơ cấu để chia sẻ thông tin trên biển nhằm ngăn ngừa những vụ va chạm bất trắc.
Ông nói nhiều vấn đề đang hiện hữu giữa các nước láng giềng và trên tất cả những điều đó, các bên cần phải xây dựng các cuộc đối thoại. Thủ tướng Abe nói rằng ông tin có thể tìm thấy những phương cách để giải quyết bất cứ vấn đề nào thông qua các cuộc thảo luận thẳng thắn giữa lãnh đạo của các nước.

Truyền thông TC đưa tin, hành động của Nhật Bản sẽ quyết định liệu quan hệ hai nước có cải thiện hay không.
Hôm nay 11/11, báo chí TC đưa đậm tin về cuộc gặp đầu tiên giữa Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo và Tập Cận Bình. Các báo đăng ảnh hai lãnh đạo nghiêm nghị bắt tay nhau.
Tờ Nhân dân Nhật báo của đảng Cộng sản Trung Hoa viết, Trung Quốc chứng tỏ rất rộng lượng khi tổ chức cuộc họp thượng đỉnh này. Theo tờ báo, thế giới đang theo dõi xem Nhật Bản có thể làm theo lời hứa hay không. Tờ báo cho rằng, đây là điều quyết định đối với cải thiện quan hệ Trung – Nhật.
Tờ Thời báo Hoàn cầu, cũng của đảng Cộng sản Trung Hoa, có bài xã luận viết hai nhà lãnh đạo bắt tay và nói chuyện với nhau, nhưng cuộc gặp không kéo dài và được cho là xã giao. Theo tờ báo, chính phủ TC thể hiện đã tiến thêm một bước trong mối quan hệ với Nhật Bản, vốn phức tạp và khó khăn. Tờ báo cho rằng, nếu ông Abe muốn nỗ lực thực sự để cải thiện quan hệ, ông nên tôn trọng thái độ mà TC thể hiện.

Hôm qua 10/11, Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo lần đầu tiên hội đàm thượng đỉnh với Chủ tịch TC Tập Cận Bình. Hai nhà lãnh đạo đồng ý hướng tới cải thiện quan hệ song phương bằng cách quay lại mối quan hệ chiến lược hai bên cùng có lợi. Trước cuộc gặp, hai chính phủ công bố thỏa thuận 4 điểm.
Điểm thứ nhất, Nhật Bản và TC công nhận, trong những năm gần đây, hai bên có quan điểm khác biệt về căng thẳng liên quan đến quần đảo Senkaku và những khu vực xung quanh trên Biển Đông Trung Hoa. Nhật Bản kiểm soát quần đảo Senkaku. Chính phủ Nhật Bản khẳng định quần đảo này thuộc lãnh thổ Nhật Bản. TC và Đài Loan tuyên bố chủ quyền. Theo thỏa thuận lần này, hai bên ngăn ngừa tình hình xấu đi thông qua đối thoại và bàn bạc. Hai lãnh đạo cũng đồng ý thiết lập các cơ chế kiểm soát khủng hoảng để tránh leo thang căng thẳng.
Trong mục Tiêu điểm hôm nay, Giáo sư Hishida Masaharu của Khoa Luật, Đại học Hosei, phân tích về kết quả cuộc gặp thượng đỉnh Nhật – Trung và những vấn đề tương lai.
Hỏi: Xin ông cho biết, ông đánh giá thế nào về cuộc đối thoại mà lãnh đạo hai nước vừa tiến hành?
Đáp: Rất hiếm khi Thủ tướng Nhật Bản và Chủ tịch Trung Quốc không hội đàm trong gần 3 năm. Vì vậy, tôi nghĩ rằng cuộc gặp lần này là một bước rất lớn. Nhưng tôi không nghĩ chúng ta có thể lạc quan rằng giờ đây, mọi việc đang theo lộ trình cải thiện.
Phía Trung Quốc hành động cố để dư luận thấy, cuộc gặp thượng đỉnh này được hiện thực theo “lời đề nghị thắm thiết của phía Nhật Bản”. Khi đón Thủ tướng Abe, Chủ tịch Tập Cận Bình giữ khuôn mặt lạnh lùng. Trong khi ông Tập là nước chủ nhà, đáng lẽ ông phải chờ ông Abe, nhưng ông Abe lại phải chờ đợi sự xuất hiện của ông Tập. Có thể ý định của chính phủ Trung Quốc là, thông qua cuộc gặp này, để khẳng định với người dân Trung Quốc những đòi hỏi của Trung Quốc với những vấn đề liên quan đến sự thừa nhận lịch sử, trong khi với phía Nhật Bản, mục đích trước tiên chỉ là tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh.
Điểm đặc biệt cần lưu ý là xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin trên biển. Khi căng thẳng xuất hiện trên Biển Đông Trung Hoa, mối lo ngại lớn nhất là mối quan hệ ngày càng xấu đi do gia tăng các trường hợp bất trắc. Điều rất quan trọng là khả năng này được kiểm soát. Một điểm nữa được lưu ý là đối thoại chính trị, ngoại giao và an ninh sẽ dần dần được nối lại thông qua các kênh song phương và đa phương. Tôi nghĩ, điều đặc biệt quan trọng là việc này sẽ diễn ra dưới hình thức nào.
Lần này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố rằng “vấn đề công nhận lịch sử là vấn đề về tình cảm của 1,3 tỷ người dân”. Tuyên bố này gây ấn tượng mạnh mẽ và Tập có thể đã bày tỏ cảm nghĩ chân thành nhất của mình. Tuy nhiên, cùng lúc, vấn đề công nhận lịch sử cũng liên quan đến tình cảm của người dân Nhật Bản. Theo tôi, nếu đối thoại chính trị và quan hệ ngoại giao được xây dựng theo tình cảm dân tộc, thì tương lai quan hệ Nhật-Trung sẽ rất khó khăn. Hai bên sẽ cần xây dựng cuộc đối thoại bền vững.

Tại thị trường chứng khoán Tokyo ngày hôm nay, 11/11 chỉ số chứng khoán tiêu biểu đã lên trên mức 17.000 điểm, lần đầu tiên trong hơn 7 năm qua.
Hôm nay, 11/11, thị trường mở cửa với lệnh mua ồ ạt của các nhà đầu tư trước viễn cảnh sáng sủa của nền kinh tế Mỹ. Các cổ phiếu liên quan tới ngành xuất khẩu tiếp tục tăng giá vào buổi chiều khi đồng yên của Nhật giảm tới mức 115 yên một đôla Mỹ.
Vào lúc đóng cửa thị trường, chỉ số Nikkei của 225 cổ phiếu tiêu biểu đã dừng ở mức 17.125 điểm, tức tăng 343 điểm so với giá cuối ngày hôm qua, 10/11. Đây là mức cao nhất kể từ tháng 10/2007 tới nay.
Chỉ số TOPIX của các cổ phiếu bảng 1 vào lúc đóng cửa thị trường là 1.375 điểm tăng 15 điểm so với lúc đóng cửa thị trường hôm qua.