Tin Việt Nam – 6/10/2014
VN đẩy mạnh cải tổ ngân hàng quốc doanh
Hôm 1/10, tạp chí tài chính ngân hàng The Banker đã đăng bài viết của tác giả Peter Janseen nói về khủng hoảng nợ xấu tại Việt Nam và nỗ lực tái cơ cấu hệ thống ngân hàng của Hà Nội.
Sau khi bị sa lầy trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, khu vực ngân hàng của Việt Nam đang bước sang một thời kỳ mới, với việc chính phủ ưu tiên tái cơ cấu khối ngân hàng quốc doanh nhằm khắc phục tình trạng nợ xấu và ổn định nền kinh tế.
Ban đầu, tại Việt Nam chỉ có một ngân hàng duy nhất – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV). Ngày nay, ở nước này đã có khoảng 40 ngân hàng do nhà nước sở hữu toàn phần hoặc một phần và ngân hàng tư nhân.
Buớc ngoặt quan trọng nhất đối với khu vực ngân hàng Việt Nam là vào năm 1988, khi SBV cho ra đời 4 ngân hàng từ các chi nhánh cũ: AgriBank (nông nghiệp), VietinBank (công nghiệp), VietcomBank (thương mại) và BIDV (cho cơ sở hạ tầng), tương tự với mô hình ngân hàng quốc doanh của Trung Quốc.
Chọn sai thời điểm
Đầu những năm 90, SBV bắt đầu cung cấp giấy phép cho những ngân hàng có vốn phần lớn là tư nhân.
Ngay trước khi Việt Nam gia nhập Tổ chức thương mại thế giới WTO vào năm 2007, một loạt các ngân hàng cấp quốc gia đã ra đời sau khi nhiều doanh nghiệp mua lại và sáp nhập các ngân hàng cấp địa phương với kỳ vọng nền kinh tế sẽ tăng trưởng mạnh.
Tuy nhiên, thay vì chứng kiến phép màu kinh tế, thời điểm gia nhập WTO của Việt Nam lại trùng với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
Sau nhiều năm tăng trưởng tín dụng nóng, với mức vay bình quân tăng khoảng 33% giữa năm 2004 đến 2011, Việt Nam đã chứng kiến sự sụp đổ của thị trường chứng khoán vào năm 2010, vỡ bong bóng bất động sản vào năm 2011 và khủng hoảng nợ xấu vào năm 2012.
Tỷ lệ nợ xấu, theo thống kê từ các ngân hàng thương mại trong nước, hiện nay là 5%, trong khi SBV ước tính con số này là gần 9%.
Nhiều ý kiến từ giới quan sát lại cho rằng tỷ lệ nợ xấu hiện nay lên đến 15%.
Khoảng cách trong thống kê một phần là do sự khác biệt trong cách phân loại nợ xấu.
Trong một báo cáo mới nhất về khu vực tài chính của Việt Nam, Ngân hàng Thế giới đã bày tỏ quan ngại về “chất lượng thống kê tài chính” và cho rằng cách đánh giá nợ xấu hiện này là “không đáng tin cậy”.
Tái cơ cấu
SBV đã có nhiều bước đi để cải thiện khủng hoảng nợ xấu.
Năm 2011, cơ quan này thông báo sẽ giảm số lượng các ngân hàng trong nước từ 40 xuống còn 15 hay 17 trước năm 2016, mặc dù giới quan sát cho rằng mục tiêu khả thi hơn là giảm xuống còn 20 ngân hàng vào trước năm 2020.
Tháng Bảy năm 2013, SBV lập công ty quản lý tài sản VAMC, với khoản vốn ban đầu là 24 triệu đôla, nhằm giúp mua lại nợ xấu từ các ngân hàng để đổi lại trái phiếu chính phủ.
Chỉ trong 7 tháng đầu tiên, VAMC đã mua lại khoảng 2,5 triệu đôla nợ xấu, nhưng sau đó hoạt động của công ty này đã chậm lại.
“VAMC muốn bán nợ xấu trên thị trường nợ, nếu không chúng ta không thể giải quyết vấn đề nợ xấu”, ông Võ Trí Thành, Viện phó Viện Nghiên Cứu quản lý Kinh tế Trung ương nhận định.
Bốn ngân hàng quốc doanh lớn của Việt Nam – Agribank, ViettinBank, BIDV và VietcomBank, chiếm khoảng 50% nợ và 38% tổng số vốn điều lệ (theo khảo sát của KPMG). Những ngân hàng này chiếm đa phần nợ xấu, theo giới quan sát.
Việc nới giới hạn vốn góp cho khối ngoại vào các ngân hàng này là một phần trong quá trình tái cơ cấu, ví dụ như ngân hàng Mizuho Corporate chiếm 15% cổ phần ngân hàng VietcomBank hay như ngân hàng Tokyo-Mitsubishi UFJ chiếm 19,73%.
Ông Trần Phương, phó chủ tịch của BIDV cũng cho biết ngân hàng này đang có kế hoạch giảm cổ phần nhà nước trong những năm tới.
“[Các nhà đầu tư nước ngoài] có thể nắm tối đa là 30% cổ phần của BIDV, đồng nghĩa với việc đến cuối năm 2015, nhà nước chỉ còn sở hữu khoảng 65% cổ phần tại đây”.
“Chúng tôi còn có kế hoạch, tất nhiên là với sự cho phép của thủ tướng, để đẩy cổ phần nhà nước xuống còn 51% trong 5 năm tới,” ông Phương nói thêm.
Trong lúc 4 ngân hàng quốc doanh lớn nhất vẫn được cho là sẽ tiếp tục chiếm lĩnh thị trường, 8 ngân hàng tư nhân có quy mô vừa, hiện nay được cho là các định chế tài chính với nhiều tiềm năng tăng trưởng hơn.
Một ví dụ cho thấy Techcombank, với 19,41% cổ phần nằm trong tay HSBC, đã dẫn đầu mảng ngân hàng bán lẻ.
Tính đến ngày 30/6, Techcombank có khoảng 315 chi nhánh trên toàn quốc, với tăng trưởng tín dụng đạt 5,3% so với mức trung bình 3,52% của toàn ngành và lãi ròng tăng 45%.
Tuy nhiên, ông Tareq Muhmood, giám đốc đại diện của ngân hàng ANZ tại Việt Nam, cho biết một nửa khách hàng vay vốn của ngân hàng này là các nhà đầu tư nước ngoài, và một nửa là các tập đoàn trong nước, trong đó có nhiều tập đoàn nhà nước.
“Các tập đoàn nhà nước vẫn là một phần rất lớn của nền kinh tế,” ông nói. – BBC
Đốt cờ và nón lá trong biểu tình chống VN
Một số người biểu tình đốt cờ đỏ sao vàng và nón lá trong ngày thứ ba của đợt biểu tình phản đối Việt Nam ở thủ đô Phnom Penh, Campuchia.
Đây là lần thứ ba quốc kỳ Việt Nam bị đốt ngay trước tòa nhà đại sứ quán Việt Nam. Lần đầu tiên, Việt Nam đã lên tiếng phản đối và yêu cầu trừng phạt người làm việc này.
Tuy nhiên phía Campuchia cho rằng đây là việc “không hợp đạo lý nhưng vẫn xảy ra”.
Tòa thị chính Phnom Penh nói họ chỉ cấp phép cho một ngày trong đợt biểu tình 5 ngày do một số hội đoàn, đứng đầu là Cộng đồng người Khmer Krom, tổ chức.
Tuy nhiên người biểu tình vẫn tụ tập từ thứ Bảy 4/10 trước cửa Sứ quán Việt Nam.
Lý do biểu tình cũng đã chuyển từ đòi người phát ngôn của Đại sứ quán xin lỗi vì đã nói trong một cuộc phỏng vấn rằng đất đai Nam Bộ, mà người Khmer Krom gọi là Kampuchea Krom, thuộc về Việt Nam từ lâu đời; sang một số chủ đề khác.
Người lãnh đạo Khmer Krom Thach Setha nói tại cuộc biểu tình hôm thứ Bảy rằng ông muốn chính phủ Việt Nam “công nhận sự thật lịch sử và xin lỗi người Khmer”.
Ông tuyên bố sẽ không ngừng đấu tranh cho tới khi đạt được nguyện vọng của mình.
Một nhà sư tham gia biểu tình, Yen Ratanak Sotheavy, thì nói ông và một số người cùng chí hướng muốn đòi Thủ tướng Hun Sen phải ra đi, “và sau đó là những người nhập cư trái phép từ Việt Nam”.
Tẩy chay hàng Việt
Một người khác, cô Sothea Sok, điều phối viên của Hội Thanh niên Khmer vì Dân chủ, một tổ chức tham gia biểu tình, cũng cho rằng “hàng trăm nghìn người Việt Nam đang nhập cư bất hợp pháp vào Campuchia, lấy hết việc làm của người Campuchia”.
Phóng viên Hồng Nga có mặt trong cuộc biểu tình hôm 4/10 nói vấn đề nhập cư của người Việt dường như là một trong các vấn đề quan tâm hàng đầu của những người chống Việt Nam ở Campuchia.
Lần đầu tiên cũng có kêu gọi tẩy chay hàng hóa và dịch vụ của Việt Nam.
Việc đốt cờ do nhóm của một nhà sư Khmer Krom, sư Sơn Hải, thực hiện. Có người biểu tình nói với BBC họ không đồng tình với hành động mà họ gọi là “quá khích” này.
Cho tới nay, người biểu tình đã đốt gần 10 lá cờ đỏ sao vàng cỡ lớn.
Họ cũng đốt hàng chục chiếc nón lá, tượng trưng cho “linh hồn dân tộc” Việt Nam.
Hiện chưa thấy Sứ quán Việt Nam có phản ứng gì về đợt biểu tình này.
Ngày thứ Ba 7/10, được phép của Tòa thị chính thành phố, đoàn biểu tình sẽ tập trung tại Công viên Tự do ở trung tâm thành phố. Dự kiến con số người tham gia sẽ cao hơn nhiều ba hôm trước.
Người phát ngôn của Tòa thị chính, ông Long Dimanche, nói chính quyền quan ngại về an ninh xung quanh các cuộc biểu tình này, liệu người biểu tình có bảo đảm được hay không vì “chỉ cần một ngọn lửa nhỏ là có thể bùng lên đám cháy lớn. – BBC