Ukraine: đạn pháo vẫn bắn lúc ngưng bắn
Quân đội Ukraine đã chiến đấu với phiến quân miền đông trong nhiều tháng
Phóng viên BBC có mặt ở Mariupol cho biết những vụ nổ lớn ở rìa phía đông đã làm rung chuyển thành phố này.
Trước đó, các Tổng thống Ukraine và Nga đều cho biết lệnh ngừng bắn ‘vẫn được duy trì trên diện rộng’. Tổ chức Chữ Thập Đỏ cho biết các xe tải cứu trợ hướng về phía thành phố Luhansk do quân ly khai kiểm soát đã phải quay đầu trở về do đạn pháo vẫn tiếp tục bắn ra.
Giao tranh trở lại?
Thỏa thuận ngừng bắn được ký kết trong các cuộc đàm phán giữa các đại diện của Ukraine, Nga, Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) và phiến quân thân Nga ở Belarus và đã bắt đầu có hiệu lực từ lúc 9h tối giờ Việt Nam hôm thứ Sáu ngày 5/9. Không có tin tức về giao tranh lớn ở miền đông Ukraine trong vòng 24 giờ đầu tiên lệnh ngừng bắn có hiệu lực nhưng đến tối ngày 6/9 phóng viên BBC Fergal Keane viết trên Twitter rằng đạn pháo đã bắn trở lại. Đã có những tiếng nổ ở rìa phía đông thành phố gần với các trạm kiểm soát của quân chính phủ, ông cho biết, và đã xảy ra đấu pháo giữa hai bên. Tuy nhiên, đến rạng ngày 7/9 giao tranh dường như đã giảm bớt. Phóng viên của chúng tôi nhận định rằng còn quá sớm để nói liệu những việc này ảnh hưởng ra sao đến lệnh ngừng bắn trên khắp miền đông Ukraine. Trong một diễn biến khác, một bản phúc trình của tổ chức Ân xá Quốc tế đã cáo buộc tất cả các bên trong cuộc xung đột ở Ukraine ‘phạm tội ác chiến tranh’.
Tổ chức này cho biết những người dân thường đã cáo buộc quân Chính phủ Ukraine nã pháo bừa bãi vào các khu dân cư. Trong khi đó, một số nhân chứng cho biết quân ly khai đã ‘bắt cóc, tra tấn và sát hại người dân’. Phúc trình này cũng cáo buộc Nga là tạo điều kiện cho tội ác của quân ly khai. Hôm thứ Bảy ngày 6/9, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko và người đồng cấp Nga Vladimir Putin đã có cuộc điện đàm để thảo luận các bước đi để đảo bảm lệnh ngừng bắn được bền vững. Trong một thông cáo, ông Poroshenko nói hai ông đã nhấn mạnh việc cần thiết phải ‘tăng cường tối đa vai trò của OSCE’ trong việc giám sát lệnh ngừng bắn. Hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận các cách thức hợp tác để đưa hàng cứu trợ nhân đạo đến vùng chiến sự.
‘Tiếp tục đối thoại’
Về phần mình, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết trong một thông cáo rằng hai ông đã đạt được thỏa thuận ‘tiếp tục đối thoại’. Ông Andriy Lysenko, phát ngôn nhân của Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, hôm 6/9 cho biết phiến quân đã nã pháo 10 lần vào quân đội Ukraine kể từ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.
Tin tức chưa được xác minh còn cho hay một số binh sỹ thuộc lữ đoàn Aydar của Ukraine đã bị phục kích và giết chết trong thời hạn ngừng bắn. Lãnh đạo của nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, ông Aleksandr Zakharchenko, nói lệnh ngừng bắn ‘không được tuân thủ đầy đủ’ và rằng quân ly khai đã bị pháo kích ở thị trấn Amvrosiyivka gần Donetsk. Ủy ban Chữ Thập Đỏ Quốc tế (ICRC) thông báo trên Twitter rằng các xe tải cứu trợ trên đường đến Luhansk đã buộc phải quay về do gặp phải đạn pháo. Một nhóm công tác của BBC đến sân bay Donetsk vào sáng ngày 6/9 đã nghe thấy những tiếng súng nổ và những tiếng nổ nhỏ nhưng cư dân ở đây cho biết ban đêm ở đây yên tĩnh. Trong lúc này, Nga cảnh báo họ sẽ đáp trả nếu Liên minh châu Âu áp đặt thêm các lệnh cấm vận nhằm vào họ. EU cho biết các lệnh trừng phạt mới này, vốn nhằm vào các cá nhân Nga, sẽ được đưa ra vào ngày 8/9 nhưng có thể được hoãn lại nếu Nga rút quân ra khỏi miền đông Ukraine và tuân thủ lệnh ngừng bắn. Bộ Ngoại giao Nga lên án EU ‘trên thực tế gửi đi một tín hiệu họ trực tiếp ủng hộ phía gây ra chiến tranh ở Kiev’.