Giữa lòng Donetsk

Con đường bị đất đá chặn lại và phiến quân đã đào những chỗ  phòng ngự.

Một tuần sau, trên đường ra khỏi Donetsk chúng tôi đi ngang qua chỗ  cũ.

Nhưng giờ đây trên đường vương vãi các mảnh vỡ và mảnh kính; có  những vết tích của một cuộc tấn công bằng tên lửa Grad với các mảnh  kim loại cắm vào mặt đường và một số chiếc ô tô phải tìm đường lánh  qua một chiếc xe tăng đã cháy trụi.

Phiến quân thuộc tiểu đoàn Vostok tuyên bố họ đã gây thất bại cho  lực lượng trinh sát Ukraine.

Nhưng có nhiều bằng chứng hơn cho thấy quân đội Ukraine đang tiến quân  trong những ngày gần đây.

Giờ đây họ đã đến khu vực ngoại ô của Donetsk.

‘Không bắn MH17’

Tiểu đoàn Vostok là một trong các đơn vị của phiến quân hiện đang  hoạt động ở trong và xung quanh Donetsk. Chúng tôi đã ghé thăm trụ sở  của họ ở trong thành phố.

Họ đang trong quá trình tuyển thêm quân. Họ biết là họ không bằng  quân đội Ukraine về quân số nhưng họ sẽ không từ bỏ cuộc chiến.

Bên trong trụ sở của họ là một đội quân khác đang tiếp tục chiến  dịch tuyên truyền.

Họ đang biên tập lại những đoạn video chiếu các binh lính của họ  đang chiến đấu để đưa lên mạng. Cả hai phía đều tuyên bố họ đã gây  tổn thất nặng nề cho đối phương.

Alexander Khodakovsky là tư lệnh của Tiểu đoàn Vostok.

Tình báo Ukraine nói giọng của người đàn ông được họ bắt được  trong đoạn hội thoại sau khi chiếc máy bay MH17 bị bắn hạ chính là  giọng của ông ta.

Trong đoạn hội thoại này, một số người đang trao đổi với nhau phải  làm như thế nào với hộp đen của chiếc máy bay.

Nhưng khi tôi gặp Khodakovsky, ông ấy một mực khẳng định rằng người  của ông ấy không có liên quan đến vụ bắn hạ máy bay dân sự.

“Lương tâm tôi hoàn toàn trong sạch,” ông nói.

Tuy nhiên, ông không loại trừ khả năng các nhóm phiến quân khác là thủ phạm.

“Ngay cả khi anh cho rằng quân ly khai có liên quan thì anh cũng cần  hiểu rằng đây là vùng chiến sự,” ông nói.

Ông cáo buộc giới chức Ukraine đã ‘không chuyển hướng bay của các  máy bay thương mại ra khỏi vùng xung đột’.

Về tình hình hiện nay, ông cho rằng ‘đang bế tắc’.

Giọng điệu của ông Khodakovsky ôn hòa hơn những thủ lĩnh phiến quân  khác. Ông nhấn mạnh rằng ông không muốn thấy miền đông Ukraine trở  thành một phần của Nga và rằng ông muốn hòa bình.

Ông tạo ra ấn tượng rằng ông đang cố tạo khoảng cách với những thủ  lĩnh ly khai cứng rắn.

Alexander Khodakovsky có lẽ sành sỏi về chính trị hơn so với các  thủ lĩnh khác. Một số người vẫn đang nói về khả năng ‘tiến về thủ  đô Kiev’.

‘Siết chặt vòng vây’

Tuy nhiên những gì ông nói cho thấy quân ly khai đang trả giá nhiều  hơn. Quân đội Ukraine đang siết chặt vòng vây xung quanh thành phố.

Bên trong thành phố người dân đang ngày càng lo ngại về trận chiến  sắp tới. Các con đường của Donetsk hoàn toàn vắng lặng.

Cư dân ở đây đang than vãn về sự uy hiếp của các phiến quân thân  Nga.

Đã có nhiều tin tức về việc phiến quân vũ trang tịch thu xe cộ hay  dí súng ép buộc những người đàn ông đào chiến hào.

Một số người nói rằng họ sợ không dám đi trình báo chính quyền ở  nước cộng hòa tự xưng này vì ngại họ sẽ bị trả thù.

Một người dân nói với chúng tôi rằng nhiều người ở Donetsk vẫn ủng  hộ phiến quân vì họ xem truyền hình Nga.

Nhưng bà cũng nói: “Tôi cũng biết nhiều người đang hy vọng quân  Ukraine sẽ sớm đến đây và đuổi phiến quân ra khỏi thành phố.”

“Nhưng những người này không dám nói vì thường là họ hàng của họ  không có cùng suy nghĩ như họ.”

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã phát hiện những vi phạm nhân quyền  từ cả hai phía.

Đó là nguy cơ từ việc quân đội Ukraine dùng hỏa tiễn và vũ khí  hạng nặng gần các khu dân cư đông đúc.

Họ cũng cho biết họ có bằng chứng cho thấy phiến quân đang sử dụng  xe cứu thương dân sự để vận chuyển lính chiến đấu.

Trong nhiều ngày, có lẽ nhiều tuần, tới đây, có nguy cơ thật sự là  tình hình ở đây sẽ ngay càng tệ hơn.

Nếu quân đội Ukraine tiến vào thành phố thì sẽ có giao tranh trên  đường phố.

Quân nổi dậy đã vào vị trí ở những khu vực dân cư.

Khó mà giành chiến thắng trong cuộc xung đột này mà không trả một  cái giá đắt.

Và nhân dân ở Donetsk sẽ là những người trả cái giá đắt  nhất.